Новы дамавікамерон

Попiк ускiнуў падбароддзе i прадэманстраваў акт душэння.

— А чаму ён прыходзiў да цябе? — у вачах у госцi iскрыўся недавер.

— Не да мяне, а да суседа.

— Я не пра Д’ябла. Чаму Сусед прыйшоў?

— Дык гэта i быў Божы знак! — Попiк ганарлiва паглядзеў на прысутных. — Гэта i пазначыла тое, што я гатовы да чужой споведзi i магу адпускаць грахi. Да таго ж я i сам спытаўся ў Суседа, а чаму ён прыйшоў у мой дом. А той сказаў, што аднойчы, прахапiўшыся пад ранiцу, пачуў голас: "Iдзi да Аляксандра, раскажы яму пра Люцыпара. Ён выслухае, памолiцца i дапаможа".

Вось ён i апынуўся ў нашай варэльнi са сваiм аповедам пра Сатану. Я, шчыра прызнаюся, вельмi не люблю i баюся Д’ябла. Таму прыдбаў дубальтоўку. I малюся я з таго дня штовечар i шторанiцы. Сусед сказаў, што яму лягчэй, i Князь Цемры болей не наведваецца ў снах. Дарэчы, Сусед наш напярэдаднi Раства пахрысцiўся i зрабiў вялiкi падарунак царкве. Толькi я папрашу: нiкому нiколi нi паўслова пра д’яблавы наведваннi. Сусед страшэнна крыўдлiвы.

— А Люцыпар таксама абражаецца? — шыракаротая габрэйка напоўнiла келiхi i чаркi.

— Яшчэ больш абразлiвы за нашага Суседа, — запэўнiла Попiкава жонка.

Попiк кульнуў у сябе чарку i заперажываў: "I нашто пра Суседа расказваў? Якi чорт за язык цягнуў? Дарэмна адкрыўся. Праўду трэба хаваць як найглыбей. А я ўзяў i выклаў запавет чужым людзям, ды яшчэ i габрэям. Яны ж не паверылi. А разнесцi разнясуць па ўсiм Мiнску. I смяяцца будуць з маёй веры, з маёй наiўнасцi, з маёй нярускасцi... Што рабiць?"

Раптам Попiкавы перажываннi спынiў жончын сполах:

— Любы, ты зусiм зялёны! Табе кепска?

— Кепска? Ды я памiраю, — прамармытаў Попiк i, узняўшыся з-за стала, патупаў у прыбiральню.

У яго схапiла жывот i панесла страўнiк.

На унiтазе Попiк праседзеў больш за гадзiну.

Госцi сышлi.

Жонка прыбрала з навагодняга стала i, памыўшы посуд, легла адпачываць.

Попiк прыняў кантрастны душ i таксама лёг, але яму не спалася, розум займалi стракатыя думкi: "Трэба змагацца з Князем Цемры. I перш-наперш з ягонымi служкамi. Хоць бы кнiгi ва ўласным доме перагледзець... Колькi лiтаратараў крэмзала пад дыктоўку Цёмнага Князя? Процьма! I што асаблiва крыўдна, рускiх. А беларускiя пiсьменнiкi ўсе чыста Бога не любiлi. Заўтра ж з ранiцы ўсе кнiгi iншаверцаў у смеццеправод пушчу!"

З багахульнымi думкамi Попiк i заснуў, але не назаўсёды.

Ранiцай у Попiкаву кватэру прыцёгся Сусед з чарговай споведдзю пра Люцыпаравы кiпцюры. Толькi змучаны жыватом Попiк не стаў слухаць Суседа i не налiў яму паўшклянкi гарэлкi на пахмелку. Той малiў, але Попiк стаяў на сваiм. Сусед пакрыўдзiўся, азлiўся, схапiў са сцяны дубальтоўку i стрэлiў у здзiўлены Попiкаў тварык.

Кнiгi беларускiх i рускiх пiсьменнiкаў засталiся на палiцах.

15.12.1994

17 — Спароннiца

Яна зноў, не хочучы таго, панесла. Мужа не было. Жыла яна дваццаты год у iнтэрнаце, таму нi пра якое дзiця i думак не магло быць. А тут, як снег у вераснi, — цяжарнасць.

I было вырашана неадкладна рабiць спарон.

Давялося пайсцi да ветлiвага знаёмага лекара, якi таемна кахаў яе без прызнанняў i назалянняў. Ён лiчыў, што, адкрыўшы хоць раз сваю душу Спароннiцы, дасягне адно таго, што тая болей не прыйдзе. А так патаемныя памкненнi i жаданнi задавальняюцца праз садызм, i хай сабе, бо садызм складае аснову ўсёй хiрургiчнай практыкi. Жахлiвы Джэк-трыбушыльнiк меў пасаду галоўнага хiрурга англiйскай каралевы, пра гэта не варта забываць.

Папiўшы са Спароннiцаю гарбаты, лекар прызначыў дзень аперацыi. Жанчына выйшла са спаранарнi з пачуццём гнятлiвае трывогi.

Па дамоўленасцi з лекарам спарон рабiўся пад агульным наркозам.

Спароннiца напружана спала ў гiнекалагiчным крэсле, а ўрач сумленна выскрабаў з похвы тое, што магло б вырасцi ў чалавека. Старанная медсястра дапамагала яму.

За акном аперацыйнай свяцiўся цёплы вераснёўскi вечар. Таму акно было шырока адчыненае, хоць правiлы i забараняюць адчыняць дзверы i вокны падчас аперацыi. Толькi нi ўрач, нi медсястра не лiчылi спарон за сур’ёзную справу. Таму нiхто i слова не сказаў на прыбiральшчыцу, калi тая адчынiла акно. Хто ж будзе абурацца на свежы ветрык, якi крышку астудзiць задушлiвую аперацыйную.

Спароннiца бачыла жахлiвы сон... Нiбыта яна ўзлезла на высозную вежу з негабляваных рэек. Далёка ўнiзе засталася каменная пустэльня, спрэс засланая клубкамi змяюк, гэтых татуiраваных кiшак. I раптам вежа пачала хiлiцца-хiлiцца, жанчына паляцела ўнiз, на камянi, на змяiнае сычэнне. Душа сцiснулася ў грудзях i... пакiнула цела Спароннiцы.

Душа выйшла з раскiданага на гiнекалагiчным крэсле змучанага хiрургам цела. Яна ўсплыла да столi i пачала назiраць за падзеяй. Вiдовiшча акрываўленай похвы, над якой навiсалi лекаравы рукi ў слiзкiх пальчатках, уражвала. Душа Спароннiцы пабачыла згусткi таго, што не стала чалавекам. Яно ляжала ў белым эмалiраваным тазе, запэцканым крапкамi i рагамi крывi. Ад усяго ўбачанага рабiлася прыкра, горка, гiдка, млосна, балюча i невыносна.

Душа Спароннiцы цiхенька выплыла праз акно ў вераснёвую цеплыню i паляцела па-над залацiстымi i рудымi клёнамi ў бок кiнатэатра "Мiр", адтуль — на пляц i далей, над трамвайным дротам, да афiцэрскiх могiлак, дзе панавала цiша.

Магiлы невядомых салдат хавалiся пад бурштынавай таполевай лiстотаю.

Душа Спароннiцы хацела цiхенька палунаць над помнiкамi, каплiчкамi i залатымi царкоўнымi крыжамi, але, пачуўшы далёкае благанне пакiнутага цела, выправiлася назад. Яна вярнулася да шарай трохпавярховай спаранарнi, узнялася над кляновымi шатамi i падляцела да аперацыйнай. Толькi марна. Дубальтовае акно зачынiлi, i за iм лекар бiў Спароннiцу па шчоках. Пераляканая прыбiральшчыца стаяла ў кутку i прыцiскала да чэрава эмалiраваны таз з рэшткамi растрыбушанага зародка.

Душа паспрабавала прайсцi праз акно, але не змагла. Яе кроплепадобны абрыс змянiўся на сферычны i распластаўся па шкле тонкiм каламутным кругам. Давялося адступiцца i, счакаўшы iмгненне, паiмчаць з неверагоднай хуткасцю да ўваходных дзвярэй спаранарнi, якiя, дзякуй Богу i цёпламу вечару, былi наросцеж. Душа праляцела вестыбюль i з лёгкай проймаю ўзнялася на трэцi паверх, дзе, каля ўвахода ў аперацыйную, успатнелая медсястра кацiла грувасткi апарат. Той самы, якiм абуджаюць ледзь жывое цела ўдарамi электрычнага току.

Першы ўдар так таргануў i скурчыў Спароннiцу, што душа ў нямым пераляку затрымцела пад столлю.

Толькi пасля сёмага ўдару душа пераадолела жах i вярнулася ў цела, ад чаго Спароннiца скаланулася i закрычала. Яна скавытала гучна, працягла, не расплюшчыўшы вачэй. Паступова выццё перарасло ў галашэнне па ўсiх памерлых немаўлятках. Слёзы праступiлi з-пад заплюшчаных павекаў.

Спрактыкаваны, абвыклы да ўсяго хiрург сцягнуў гумовыя пальчаткi i сказаў да стомленай медсястры:

— Не трэба грэбаваць сродкамi кантрацэпцыi, асаблiва кандомам.

14.01.1995

18 — Чарапашнiк

Пасля зiмовай спячкi Чарапашнiк прыўзняў над падушкай лабатую галаву i прынюхаўся. У хаце пахла пылам i попелам. Чарапашнiку захацелася есцi, але апетытнага водару харчоў ён не ўчуў.

На вулiцы толькi-толькi пачынала днець, i ў хаце вiсела шэрае сутонне.

Чарапашнiк устаў i прапляскаў босымi падэшвамi па земляным току ў сенцы i далей на двор, да калодзежа. Пiў ён прагна, iмкнуўся наталiць не толькi смагу, але i голад. Тонкiя вадзяныя змейкi струменiлiся па няголеным падбароддзi, абапал кадыка, унiз, пад кашулю. Спустошыўшы паўлiтровую алюмiнiевую конаўку, ён начапiў яе на загнаны ў калодзежную стрэшку цвiк. Жалезны скрыгат канчаткова прагнаў сон.

Павесiўшы нагавiцы i кашулю на штыкетнiк, Чарапашнiк доўга з асалодаю плёхаўся пад рукамыйнiкам, змываў паўгадовае здранцвенне. Абцёршы клубы i торс ручнiком, ён дастаў з кiшэнi сваiх шырачэзных нагавiц грабеньчык i старанна расчасаў русыя кудзеры.