Аўтаспынам па галактыцы

30

– Такія справы, – зазначыў Пердылюбібляйц, робячы кволае, для прыліку, намаганне прыбраць жахлівы вэрхал у сваім кабінеце. 3 нейкага стосу ён ухапіў паперку, аднак, не знайшоўшы, куды б яе пакласці, шпурнуў назад на стос, які адразу ж абрынуўся.

– Глыбакадумны спраектаваў Зямлю, мы яе пабудавалі, а вы на ёй жылі...

– ...А воганы прыйшлі і разбурылі яе за пяць хвілін да выканання праграмы, – дадаў Артур з ноткамі горычы ў голасе.

– Так, – адказаў Пердылюбібляйц, спыніўшы бездапаможныя агледзіны свайго пакою.

– Дзесяць мільёнаў гадоў працы камеце пад хвост.

Дзесяць мільёнаў гадоў, зямлянін! Ці можаш ты ўявіць сабе гэткі абсяг часу?! За такі прамежак любая галактычная цывілізацыя здольная пяць разоў паспець выгадавацца з аднаго-адзінюсенькага чарвячка. А тут – пшык – і няма!

Пердылюбібляйц зрабіў паўзу.

– Ну, вядома, для цябе гэтая гісторыя – усяго толькі плёткі старой цёткі... – дадаў ён.

– Ведаеце, гэта шмат што тлумачыць, – асцярожна заўважыў Артур. – Дзесьці на сподзе душы ў мяне ўсё жыццё варушылася гэткае даўкае адчуванне, што ў свеце нешта-нейкае робіцца: штосьці глабальнае, нават змрочнае, але ж ніхто не мог мне патлумачыць, што менавіта.

– Ды не, – адказаў Пердылюбібляйц. – Гэта побытавая параноя. На яе пакутуе ўся Галактыка.

-Уся Галактыка?! – перапытаў Артур. – Ну, як усе ў Галактыцы пакутуюць на параною, дык гэта нештачкі ды значыць! Можа, дзесьці па-за межамі вядомага нам Сусвету...

– Усё можа быць... Але каго гэта шманае? – перапыніў Пердылюбібляйц Артура датуль, пакуль апошні не з’ехаў на пафас.

– Я, можа, стары і зняможаны, – працягваў дзядок. – Аднак я па-ранейшаму перакананы, што шанец высветліць, што ж насамрэч адбываецца ў Галактыцы, нагэтулькі крыхотны, ажно адзінае, што можна зрабіць, гэта сказаць: «Ды гараць гэтыя пошукі сэнсу жыцця гарам!» і заняцца справай. Глянь во на мяне: я праектую берагавыя лініі, а за Нарвегію нават атрымаў узнагароду.

Пердылюбібляйц пакорпаўся ў расцяробе з папер і дастаў празрыстую цагліну, на якой былі выгравіраваныя ягоная імя і абрысы Нарвегіі.

– Ну, і дзе тут сэнс? – пацікавіўся ён. – Прынамсі я яго тут не бачу. Я раблю ф’ёрды ўсё сваё жыццё. На пэўным этапе яны ўвайшлі ў моду, і я атрымаў гран-пры.

Пердылюбібляйц пакруціў цагліну-ўзнагароду ў руках і нядбала адкінуў яе ўбок, аднак не настолькі ўжо нядбала, каб тая не прызямлілася на мяккую паверхню.

– У новай версіі Зямлі, якую мы цяпер будуем, кіраўніцтва даручыла мне рабіць Афрыку. І я, ясная рэч, стаў будаваць яе з усімі маімі ўлюбёнымі ф’ёрдамі. Я шмат пажыў, каб дапяць, што яны дададуць любому кантыненту адчуванне барочнай вытанчанасці.

А кіраўніцтва кажа, што гэта «недастаткова экватарыяльна». Ну і слова – «экватарыяльна»! – з ягоных вуснаў вырваўся смяшок. – Каго хвалюе нейкая там экватарыяльнасць? Так, згода: навука навучылася рабіць колькі прыгожых рэчаў, але як на мяне, дык лепей мець шчасце, чым рацыю.

– Дык, знакам тым, ты шчаслівы?

– Не. Якраз тут і пачынаюцца нестыкоўкі.

– Шкада, – са спагадай прамовіў Артур. – Але выдае на тое, што ты колісь быў як сыр у смятане.

Недзе на сцяне выбліснуў белы агеньчык.

– Хадзем, -сказаў Пердылюбібляйц, – мышы прызначылі табе аўдыенцыю. Тваё прыбыццё на планету ўсіх тут моцна ўзрушыла. Гэта трэцяя паводле сваёй неверагоднасці падзея за ўсю гісторыю Сусвету.

– А якія былі першыя дзве?

– Ну, гэта ўсякія-розныя супадзенні, – няўважна адказаў Пердылюбібляйц.

Адчыніўшы дзверы, ён спыніўся, чакаючы, што Артур паследуе за ім.

Артур яшчэ раз азірнуўся, потым глянуў на сябе, на закарэлую вопратку, у якой ён валяўся ў гразюцы чацвярговым ранкам.

– Ну скажы, што за жыццё – ні куецца ні плешчацца! – сам сабе прамармытаў Артур.

– Што, выбачай? – перапытаў яго дзядок.

– Ды нічога – спрабую жартаваць, – адказаў Артур.