Аўтаспынам па галактыцы

14

«Залатое Сэрцайка» бязгучна ляцела праз касмічную цемру – цяпер на старой добрай фатоннай цязе. Чатыром сябрам экіпажу было непамысна, бо яны адчувалі, што разам іх звёў не акт свабоднай волі ці якое банальнае супадзенне, а хутчэй нейкае кур’ёзнае вычварэнне фізічных законаў – нібыта нехта паспрабаваў давесці, што стасункі паміж людзьмі падпарадкоўваюцца тым самым законам, якія кіруюць адносінамі міжатамамі і малекуламі.

Калі на салон карабля спусцілася штучная ноч, дык кожны з сяброў экіпажу быў рады зашыцца ў асобнай каюце, каб сабрацца з думкамі і даць усім падзеям годныя тлумачэнні.

Трыліян не спала. Яна сядзела на канапе і пазірала на маленькую клетку, у якой варушыліся дзве белыя мышы – яе апошняя сувязь з планетай Зямля. Трыліян дамаглася таго, каб Зафод Біблброкс дазволіў узяць іх з сабою на зоркалёт. Яна, можа, ад пачатку і не мела намераў вяртацца на Зямлю, аднак яе моцна засмуціла ўласная абыякавасць да сумнай навіны. Катастрофа падавалася такой далёкай і нерэальнай, ажно ніякія думкі не ішлі Трыліян да галавы. Яна пазірала, як мышы варушацца ў клетцы ды скачуць шалёным галопам па пластыкавым коле, пакуль гэтае відовішча не захапіла яе цалкам. Раптам яна адхіснулася і вярнулася на капітанскі масток, каб пабачыць дробныя зіхоткія знічкі і рыскі. Іх пакідаў за сабою карабель, рухаючыся праз касмічную бездань. Трыліян пашкадавала, што не можа здагадацца, аб чым гэта яна стараецца не думаць.

Зафод Біблброкс не спаў. Яму таксама зрабілася прыкра, што ён не ведае, аб чым ён гэта сам сабе забараняе думаць. Колькі Зафод Біблброкс сябе памятаў, ён заўсёды пакутаваў ад невыразнага, абрыдлівага адчування, што частка яго самога знаходзіцца не з ім. Большасць часу ён даваў гэтаму адчуванню рады: запіхваў дакучлівую думку куды падалей ці проста стараўся на яе не зважаць, але нечаканае і невытлумачальнае з’яўленне Фольксвагена Гольфа і Артура Дэнта вярнула тое адчуванне зноў. Чамусьці яму падалося, што гэтая падзея ёсць часткай галаваломкі, якую ён не ў стане бачыць цалкам.

Фольксваген Гольф не спаў. Ён быў надта ўзрушаны думкай пра вяртанне ў шэрагі дзейных аўтаспыннікаў. Якраз тады, калі надзеі амаль не засталося – пятнаццаць гадоў фактычна турэмнага зняволення скончыліся. Сумеснае непрацяглае падарожжа з Зафодам Біблброксам абяцалася стацца бліскучай прыгодай, аднак ва ўсім гэтым спатканні са стрыечным шваграм нешта Фольксвагену муляла і прымушала заставацца напагатове. Навіна пра тое, што Зафод Біблброкс зрабіўся Прэзідэнтам Галактыкі, Фольксвагена проста агаломшыла. Тое самае можна сказаць пра аповед пра Зафодавы спосаб пакінуць займаную пасаду. Але што насамрэч хавалася за гэтым спектаклем? Пытацца пра гэта самога Прэзідэнта Галактыкі рацыі няма: падаецца, ён сам, творачы што-кольвек, проста шукае гузаў на лоб. Ого, гэты Прэзідэнт Галактыкі – абавязкова штуку адпаліць! На ўсе жыццёвыя перашкоды Зафод Біблброкс налятаў з мяшанкай выкшталцонай таленавітасці і шчырага галавацяпства, і часцяком было цяжка адрозніць першае ад другога.

Артур спаў: ён вельмі стаміўся.

У дзверы Зафода Біблброкса нехта пагрукаў. Дзверы адсунуліся.

– Зафодзе?

– Ага?

У авале святла абмалявалася постаць Трыліян.

– Здаецца, мы толькі што знайшлі тое, што шукалі.

– Што, праўда?!

Фольксвагену звесці вочы не ўдалося. У куце ягонай каюты прымайстраваўся маленькі камп’ютар з клавіятурай. Фольксваген сеў да яго і паспрабаваў укласці артыкул пра воганаў для «Падарожнай кніжкі», але не здолеў адшукаць трапных шпілек і скласці ніводнага з’едлівага пасажу, а таму кінуў гэты занятак і, ухутаўшыся ў халат, пайшоў на шпацыр да мастка.

Пабачыўшы там дзве постаці, якія ўсхвалявана вывучалі нешта, схіліўшыся над прыборнай дошкай, Фольксваген здзівіўся.

– Бачыш? Карабель хутка трапіць на арбіту, – казала Трыліян. – Тут нейкая планета. На тых самых каардынатах, якія ты і прадказаў.

Зафод Біблброкс пачуў шум і падняў вочы ўгору.

– Фольксвагене! – сыкнуў ён. – Хадзі сюды – зірні.

Фольксваген падышоў і зірнуў. На экране зіхцеў шэраг лічбаў.

– Пазнаеш гэтыя галактычныя каардынаты? – запытаў Зафод Біблброкс.

– Не.

– Я дам табе падказку... Гэй, камп’ютару!

– Здароўкі, мальцы! – імпэтна адгукнуўся камп’ютар. -

Пажондная кампанія тут збіраецца, як я пагляджу...

– Завалі дынамік і пакажы выгляд за бортам! – сказаў Зафод.

Святло на капітанскім мастку патухла. Экраны зазіхцелі, і іх святло адбілася ў чатырох парах вачэй, якія выглядалі неба звонку.

Але на экранах была абсалютная чарната.

– Пазнаеш? – прашаптаў Зафод.

Фольксваген насупіўся.

– Ды не... – адказаў ён.

– Што бачыш?

– Нічога.

– Пазнаеш?

– Ты ўвогуле пра што?!

– Мы ў Туманнасці Конская Галава. Адна аграмадная хмара цемрадзі.

– І пра ўсё гэта я мушу даведацца з абсалютна пустога экрана?

– Адзінае месца, дзе ў Галактыцы можна ўбачыць абсалютна цёмны экран, – гэта самае сэрца цёмнай туманнасці.

– Цудоўна, – адгукнуўся Фольксваген.

Зафод Біблброкс рассмяяўся. Выдавала на тое, што ён быў чымсьці моцна, амаль па-дзіцячы ўсхваляваны:

– А-ёй, гэта ж страх як выдатна, а не проста цудоўна!

– Дык чаму захраснуць у цёмнай хмары – незямны кайф і мроя над мроямі? – пацікавіўся Фольксваген.

– А што ты чакаў тут знайсці? – налягаў Зафод Біблброкс.

– Ды нічога.

– І ні зорак, ні планет?

– Не, нічога.

– Гэй, камп’ютару! – крыкнуў Зафод Біблброкс. – Павярні вугал агляду на сто восемдзясят градусаў і пры гэтым ні гуку!

Спярша падалося, што нічога не змянілася, але потым на краёчку вялізнага экрана бліснула зыркае святло. Па экране прапаўзла чырвоная зорка велічынёю з талерку, а за ёй другая – была тое сонечная сістэма з падвойнымі сонцамі. Пасля з’явіўся вялізны месяц, абрэзаны палямі экрана – ён адкінуў чырвоны цень на чарнільную цемру, – начны бок планеты.

– Я знайшоў яе! – закрычаў Зафод Біблброкс, грукаючы кулаком па корпусе прыборнай дошкі. – Я знайшоў яе!

Збянтэжаны, Фольксваген утаропіўся ў швагра.

– Што знайшоў?

– Планету... – загаманіў Зафод Біблброкс. – Самую неверагодную планету за ўсю гісторыю космасу!