Страница 11 из 14
26. Komorowski B. Kryzys na Ukrainie wywoływany, by utrudnić wybory. – Mode of access: http://www.prezydent.pl/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta/wywiady/art,289,kryzys-na-ukrainie-wywolywany-by-utrudnic-wybory.html
27. Konieczna J. Polsko-rosyjskie asymetrie, uprzedzenia i nadzieje // Polacy i rosjanie: Przezwycieżanie uprzedzeń. – Łόdż, 2006. – S. 137–143.
28. Konieczny F. Polska między wschodem a zachodem // Duzsa polska i rosyjska: Antologia. – W-wa, 2002. – S. 230–260.
29. Kotlarski G. Między rusofilią a rusofobią // Oblicza wschodu w kulturze polskiej. – Poznań, 1999. – S. 185–210.
30. Kuchazrewski J. Od bialego caratu do czerwonego // Duzsa polska i rosyjska: Antologia. – W-wa, 2002. – S. 342–407.
31. Kuczyński W. Rosja odbiła Kaukaz // Rzeczpospolita. – W-wa, 2008. – 13 sierp. – S. 14.
32. Kwaśniewski A. Trzeba bić na alarm. – Mode of access: http://wyborcza.pl/1,75478,15554149,Aleksander_Kwasniewski__Trzeba_bic_na_alarm.html#TRrelSST
33. Lewandowski E. Rosyjski sfinks. – W-wa, 1999. – 216 s.
34. Lisak H. Obraz bolzsewika w oczach polaków w pierwzsych latach odradzającej się II Rzeczypospolitej, (1918–1920) // Oblicza wschodu w kulturze polskiej. – Poznań, 1999. – S. 383–394.
35. Magierowski M. Potwór Rosja // Rzeczpospolita. – W-wa, 2008. – 31 sierp. – S. 13.
36. Maresz T. Rosjanin w polskich podręcznikach szkolnych do historji. – Łódż, 2006. – 246 s.
37. Maternicki J. Nauczanie historii najnowszej // Wiadomości hist. – W-wa, 1987. – N 1. – S. 3–19.
38. Michnik A. Prezydent i rząd zdali gruziński egzamin // Gazeta wyborcza. – W-wa, 2008. – 10 wrześ. – S. 23.
39. Mochnacki M. Pisma krytyczne i polityczne. – Kraków, 1996. – T. 2. – 429 s.
40. Ostrowski M. Co z tą Rosją // Polityka. – W-wa, 2008. – N 34. – S. 13–15.
41. Pomianowski J. Protokoł rozbieżności // Rzeczpospolita. – W-wa, 2004. – 8–9 maj. – S. 8.
42. Pomorski A. Imperialna baba. – W-wa, 2003. – 215 s.
43. Przybyl E. Religie w Rosji w świetle prasy polskiej po 1989 r. // Polacy i rosjanie: Przezwyciężanie uprzędzen. – Łódź, 2006. – S. 344–357.
44. Raczyński Z. Rosja wstaję z kolan // Polityka. – W-wa, 2008. – N 37. – S. 45–46.
45. Romek Z. Nauka przeciw ideologii // Dzieje najnowsze. – W-wa, 2002. – N 1. – S. 95–102
46. Rotfeld S. Putin się przeliczył. – Mode of access: http://wyborcza.pl/politykaekstra/1,140271,16500076,Rotfeld__Putin_sie_przeliczyl.html
47. Schaff A. Stereotyp: definicja i teoria // Kultura i społeczeństwo. – W-wa, 1978. – T. 22, N 3. – S. 43–78.
48. Sielezin J.R. Obraz Rosji i Rosjan w polskiej opinii publicynej i w webranych syntezach historii Polski i publicystyce w XX wieku // Obraz Rosji i Rosjan w Polsce XIX–XX wieku. Opnia publiczna. Stosunki polsko-rosyjskie. Pamięć historyczna. – Lublin, 2012. – S. 167–188.
49. Skorupska A. Polska opinia publiczna o Rosji i rosjanach // Polacy i rosjanie: Przezwyciężanie uprzędzeń. – Łódź, 2006. – S. 50–55.
50. Skorupska A. Wizerunek Rosji i rosjan w mediach // Polacy i rosjanie: Przezwyciężanie uprzędzeń. – Łódź, 2006. – S. 76–383.
51. Skwieczyński P. Kompleks Rosji // Rzeczpospolita. – W-wa, 2008. – 13–14 wrzes. – S. 13–15.
52. Smolar A. Kuda idiosz, Rossija? // Gazeta wyborcza. – W-wa, 2008. – 23–23 sierp. – S. 20–21.
53. Stefaniak J. Obraz Rosji i Rosjan w historiografii PRL (twolucja postaw ideowo-politycznych) // Obraz Rosji i Rosjan w Polsce XIX–XX wieku. Opnia publiczna. Stosunki polsko-rosyjskie. Pamięć historyczna. – Lublin, 2012. – S. 189–202.
54. Stobiecki R. Rosja i rosjanie w polskiej mysli historycznej XIX i XX ww. // Katalog wzajemnych uprzedzeń polaków i rosjan. – W-wa, 2006. – S. 159–201.
55. Tokarz T. Sowiety czyli Rosja. Teza kontynuacyjna w publictyce polskiego wychodśtwa // Przegląd humanistyczny. – W-wa, 2007. – N 4. – S. 98–118.
56. Tusk D. Mamy do czynienia z wojn. – Mode of access: http://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/tusk-o-ukrainie-mamy-do-czynienia-z-wojna-choc-bez-wypowiedzenia,424408.html
57. Tusk D. Dobrze że polacy martwią się Ukrainą. – Mode of access: http:// www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/tusk-dobrze-ze-polacy-martwia-sie-ukraina,426853.html
58. Tusk D. Nie pomagajcie się Putinowi. – Mode of access: http://wyborcza.pl/1,75478,15928040,Tusk_do_PiS_i_eurosceptykow__Nie_pomagajcie_Putinowi.html
59. Ukraińska pobudka Uni. – Mode of access: http://wyborcza.pl/1,75968,15851753,Ukrainska_pobudka_Unii.html
60. Wildsztejn B. Hodowanie rosyjskiego monstrum // Rzeczpospolita. – W-wa, 2008. – 5 wrzes. – S. 14.
61. Wierzbicki A. Nacjonalizm i geopolityka w Turopie Wschodniej // Geopolityka w stosunkach polsko-rosyjskich. – W-wa, 2012. – S. 87–122.
62. Włodkowska-Bagan A. Konfliktowość w stosunkach polsko-rosyjskich jako stygmat geopolityczny // Geopolityka w stosunkach polsko-rosyjskich. – W-wa, 2012. – S. 45–64.
63. Żakowska M. Rosia i rosjanin w publicystyce polskiej po 1989 r. // Polacy i rosjanie: Przezwyciezanie uprzędzeń. – Łódź, 2006. – S. 360–373.
64. Zdziechowski M. Wplywy rosyjskie na duszę polską // Duzsa polska i rosyjska: Antologia. – W-wa, 2002. – S. 151–173.
65. Zientara B. Dawna Rosja: Despotyzm i demokracja. – W-wa, 1995. – 350 s.
Общество и политические элиты Чехии о России
Аннотация. В статье рассматривается отношение чешского общества и представителей элит к России. Значительное место уделено освещению позиции чешских средств массовой информации. Анализируется влияние украинского кризиса 2013–2014 гг. на формирование представлений о современной России.
Abstract . The article examines the attitude of the Czech’s society and the representatives of the elites towards Russia. Special attention is paid to the analysis of Czech’s mass-media positions. The impact of the Ukrainian crisis of 2013–2014 and the events of August 1968 are also investigated here.
Ключевые слова: Россия, Украина, общественное мнение, Чехия, президент, русофобия.
Keywords: Russia, Ukraine, public opinion, Czech, president, Russophobia.
В конце 1990-х годов ХХ в. Россия, по мнению граждан Чехии, проводила на международной арене «непредсказуемую», а потому опасную политику. В это время российская внешняя политика «не вызывала подозрений» лишь у 2% чехов. В 1999 г. 26% населения Чешской Республики (ЧР) рассматривали Россию в качестве основного источника военной угрозы для своей страны (для сравнения – около 40% считали таковым Германию) (30). В мае 2014 г. 41% опрошенных чехов считали, что современная Россия представляет в настоящее время и будет еще как минимум десять лет представлять угрозу чешским национальным интересам, 59%, соответственно, придерживались противоположного мнения (16).
Начиная с 2000 г. Центр по изучению общественного мнения Социологического института АН ЧР публикует данные опросов о том, как чешское население оценивает отношения Чехии с зарубежными странами, в том числе с Россией. В 2012 г. их положительно оценили 54% чехов, примерно так же как и в 2010 г. (56%). В 2011 г. соотношение положительных и отрицательных оценок составило 63:27 (17). Из приведенных данных можно сделать два вывода. Во-первых, в чешском обществе растет число тех, кто испытывает опасения, связанные с политикой современной России, и, во-вторых, оно разделено практически пополам в восприятии нашей страны. Одна его часть опасается России, несмотря на то что Чехия является членом НАТО и ЕС, а другая не видит с ее стороны угрозы чешским национальным интересам. Те, кто не испытывает страха перед Россией, по мнению чешского историка и политолога Т. Крыстлика, находятся под влиянием российской пропаганды (28).