Добавить в цитаты Настройки чтения

Страница 24 из 35



На румяным тварыку не засталося нават ценю дурноты i хмельнае распуснасцi.

— Куды ты на холад пасля купання? — Сябар прыўстаў.

— Прыемна, што захваляваўся. Толькi мне два крокi праз двор перабегчы. Цi ты забыўся, дзе жыву? — Красуня зашпiлiла шкляны гузiк на каўнерыку тактоўна-шэрай сукенкi.

— Калi так, бывай. Нам дагаварыць трэба. — Сябар сеў.

Красуня бязгучна прычынiла непранумараваныя дзверы.

— Не будзе ў цябе, дарагi мсцiўца, зброi. — Сябар узняў келiх i залюбаваўся пералiвамi цёмнага вiна.

— Пабачым... Цi ты мяркуеш, толькi ў вашай вучэльнi крадуць зброю? — мужчына запiў пытанне вялiкiм глытком.

— Зладзейства паўсюдна. Крадуць усё чыста. Вось i жонка ўкрала ў мяне сына. Разышлiся. Надакучылi адно аднаму. Без сварак падзялiлi маёмасць. Сына яна безапеляцыйна пакiнула сабе. I што абразлiва: прывучыла называць мяне Суседам. Сын на ўласнага бацьку гаворыць — стары Сусед. Крыўдна. Да слёз. Здаецца, сапраўды схаплю пiсталет i застрэлю. Толькi што зменiць забойства?

Хто выйграе? Цi, можа, трывала стаiць тое, пад што кроў пацякла? Маўчыш. Правiльна. Разумна. Нiкога не застрэлiм: нi ты, нi я.

Зброi не трэба. Можа, я кепскi сябар, але зброю давядзецца шукаць у iншым месцы.

Бутэльку дапiлi моўчкi.

Мужчына сышоў, так i не пакаштаваўшы печанае грушы. Ён праходзiў праз iскрысты, прыцярушаны золлю двор, калi з дашчанага домiка альтанкi пачуўся голас Красунi.

— Пастой... Я чакала... Замерзла...

Мужчына ўзяў яе адразу, стоячы ў альтанцы, пасярод пустога двара. Блiзкасць была кароткая, але ўсё ж аддалiла мужчыну ад думкi пра самазабойства.

01.12.1995

38 — Галерэйнiк

Мужчына завiтаў у мастацкую галерэю. Ён нейкi час разглядаў карцiны, пакуль не спынiў вока на сцiплым творы з васiльковым вянком.

— Калi ласка, здымiце са сцяны блакiтны нацюрморт. Я вазьму яго, каб падараваць жонцы на гадавiну нашага вяселля, — сказаў наведвальнiк далiкатнаму Галерэйнiку.

— Выдатны густ, — запэўнiў пакупнiка ўважлiвы прадавец. — Сярод выстаўленых карцiн не знойдзеш лепшай, каб падараваць каханай жанчыне. Але не спяшайцеся. — Галерэйнiк зрабiў загадкавы твар i прыцiшыў голас. — У маiм салоне ёсць выдатныя творы. Яны прыхоўваюцца для сапраўдных аматараў высокага мастацтва. Калi вы не супраць, дык пойдзем у мой кабiнет...

Мужчына не чакаў такой увагi i дасцiпнага абыходжання, а таму разгубiўся i маўчаў, не ведаючы, цi спакусiцца на прагляд таемных каштоўнасцей, цi абысцiся "Вянком", намаляваным хай не кiдка, але ж густоўна.

— Не сумнявайцеся, кошт карцiны застаецца той самы, нават меншы. Мая задача — не толькi прадаваць, але i перадаваць найлепшыя творы ў добрыя рукi. Можаце паверыць, часам карцiны сыходзяць за чыста сiмвалiчную цану...

Яны зайшлi ў вузенькi калiдор i спусцiлiся пакручастымi сходамi ў нiзкiя сутарэннi.

— Цеснавата, але што рабiць, арэнда за памяшканне проста касмiчная... Давялося, мiж намi, нелегальна павялiчыць сутарэннi. — Галерэйнiк вёў пакупнiка праз лабiрынты стэлажоў i шафаў, застаўленых самымi неверагоднымi творамi.

Там зiхцелi залатыя унiтазы i срэбныя пiсуары. На кiтайскiх вазах сядзелi парцэлянавыя мядзведзi з залатымi вачыма. У кутку моўчкi ляжаў саракасямiметровы нефрытавы Буда.

— Не здзiўляйцеся. Тут адны муляжы, нiчога сапраўднага, шкло, фарба i папера. Падробкi. Мода. Дзень сучасны. Сюды, калi ласка...

Яны зайшлi ў невялiчкi кабiнецiк. Апрача арэхавага стала, двух крэслаў i сейфа, у iм нiчога i не змясцiлася б.



— Прысаджвайцеся, — Галерэйнiк доўгiм ключом заляскатаў у сейфавых нетрах.

Мужчына адчуў прыгнечанасць.

З сейфа з’явiлася невялiчкае палатно ў букавай асадзе.

Аксамiтнай анучкаю Галерэйнiк працёр уяўны пыл.

Мужчына ўзяў карцiну. Нiчога адметнага. Белы дом пад цёмнай дахоўкаю. Больш лапiдарны краявiд i ўявiць цяжка.

— Ну як? Можаце ацанiць? Цi не спадабалася? — голас гандляра меў нейтральную афарбоўку, таму пакупнiк не стаў хаваць уражанняў.

— Густоўна, i не больш за тое.

— Правiльна. А нiчога болей не трэба. Вiншую, краявiд вы атрымоўваеце бясплатна, у якасцi прэзента. А за "Вянок" давядзецца заплацiць.

Мужчына вярнуўся дамоў у гуморы.

Васiльковы нацюрморт вельмi спадабаўся жонцы, i яны вырашылi неадкладна павесiць карцiну на сцяну.

— Найлепшы падарунак i прыдумаць цяжка. — Не ведаючы, жонка паўтарыла словы Галерэйнiка.

Гадавiну вяселля святкавалi ўдваiх, сцiпла: з павольнымi танцамi i сухiм вiном.

Яны па шмат разоў пераказалi адно аднаму, як пазнаёмiлiся на вечарыне ў Акадэмii мастацтваў, як сустракалiся па два разы на дзень, як паехалi ў вёску Пагост, каб хутчэй распiсацца, як зладзiлi вяселле без сваякоў i гасцей, як цэлую ноч пратанцавалi, працалавалiся, пракахалiся. Таму спаць паклалiся рана, спадзеючыся на доўгi секс, але хутка спатолiлiся i заснулi.

Карцiну з белым домам мужчына так i не паказаў жонцы. Ён занёс яе ў сутарэннi, калi хадзiў па вiно. Там, у сутарэннях, нешта невыразнае, неакрэсленае, цёмнае варухнулася ў паветры. Але мужчына, заклапочаны выбарам вiна, не звярнуў на рух анiякае ўвагi.

Муж з жонкаю спалi, павярнуўшыся спiнамi адно да аднаго. Ёй снiлася вёска Пагост, яму — саракасямiметровы Буда.

Тым часам у сутарэннях нябачныя рукi развязвалi шнурок, якiм была перавязаная карцiна з домам. Такiм чынам разгарнулася абгортачная папера. Вокны ў намалёваным дамку запалiлiся. Нехта нябачны ўключыў у iм лямпы зыркага галерэйнага святла. Палiлася вада. Пачулася фуркатанне, радаснае, бадзёрае, нiбыта ранiшняе. Пастракатала i зацiхла электрабрытва. Гэта ў намалёваным дамку прыводзiў сябе ў кавалерскi выгляд не хто-небудзь, а сам Галерэйнiк.

Намеры ён меў простыя: вырашыў паспытаць чужую жонку. Таму выйшаў з чароўнага дамка, падняўся з сутарэнняў у спачывальню. Там, прытулiўшыся спiнаю да спiны, спакойна спалi мужчына з жанчынаю, якiя адсвяткавалi першую гадавiну агульнага жыцця.

Па дарозе з сутарэнняў Галерэйнiк цалкам змянiў аблiчча: з ахайнага гандляра перакiнуўся ў расхрыстанага разняволенага распуснiка.

Пяшчотным пагладжваннем эрагенных зон ён пабудзiў жанчыну. Тая спрасонку не ўсвядомiла, хто сцягнуў яе на кiлiм i паклаў на жывот. Толькi адчуўшы боль ад вялiзнага, пэўна не мужавага, чэлеса, яна паспрабавала прыўзняцца. Марна. Чужыя рукi прыцiснулi да падлогi так, што нi ўздыхнуць, нi выдыхнуць яна не магла. Апошняя згадка пра жахлiвую рэальнасць у згвалтаванай жанчыны была досыць яркая. Дацягнуўшыся да шнура начное лямпы, што стаяла на тумбачцы пры ложку, яна з усяе сiлы тузанула за яго. Масiўная свяцiльня абрынулася гвалтаўнiку на патылiцу. Той страцiў прытомнасць i знерухомеў на ўжо нежывым галаногiм целе.

Ранiцаю муж знайшоў замардаваную жонку. Ачомаўшыся, ён агледзеў месца злачынства i заўважыў на кiлiме вялiкую крывавую пляму. Яна расплылася побач з жончынай скронню, толькi нiводнай ранкi на жаночай галаве мужчына не ўбачыў. У кроў была ўпэцканая i пабiтая лямпа, што ляжала на кiлiме. Кроплi крывi мужчына знайшоў i ў калiдоры, i на сходах у сутарэннi. На месцы, дзе ён пакiнуў злашчасную карцiну з домiкам, валялiся адно пакамечаная абгортка i вяроўка.

Апрануўшыся, мужчына паклаў у кiшэнь вялiкi нож, якiм звычайна рэзаў хлеб, i накiраваўся ў галерэю. Дзверы ў салон былi адчыненыя, i мужчына без перашкоды зайшоў у памяшканне. Ён спусцiўся ў сховiшча i там у кабiнецiку знайшоў Галерэйнiка. Той сядзеў на крэсле, паклаўшы галаву на стол. На арэхавую стальнiцу нацякла вялiзная лужына крывi. Галерэйнiк быў нежывы, але мужчына, на ўсялякi выпадак, усадзiў хлебны нож у згорбленую спiну.

19.12.1995

39 — Мiнак

Ён прайшоў уздоўж люстраное сцяны прыярытэтнага банка, перабег на другi бок невялiчкай, абсаджанай каштанамi вулiцы i пашыбаваў па вузкiм асфальтавым ходнiку.