Страница 3 из 10
***
16.03.2013. У горадзе снегу, як у лесе.
***
16.03.2013. Вясна. Жабы яшчэ не прачнуліся, а графаманы адзін за адным ужо ходзяць па рэдакцыях.
***
16.03.2013. Праз гурбы прабіраюся да крамы. У галаве гучыць радок: «Як пасля снежнага выбуху!»
***
17.03.2013. Машыны ў снезе, як рознакаляровыя цукаты ў белым зефіры.
У Слонім і дамоў
20.03.2013. З Уладзімірам Мазго ездзіў у Зэльву на адкрыццё Тыдня дзіцячай кнігі.
Ехалі на мікрааўтобусе «Радзіміч». Наглядзеўшыся ў акно і нагаварыўшыся з Валодзем, я кінуў вокам у люстэрка, якое ў кабіне кіроўцы, і ўбачыў, што наш кіроўца — стары і сівы — плача. Праз хвілін дзесяць кіроўца пачаў нешта сам сабе гаварыць і смяяцца. Пасмяяўшыся, стары прыклаў руку да сэрца, пасля чаго пачаў смаркацца і кашляць. Яшчэ праз хвілін пяць кіроўца зноў заплакаў. Потым зноў смяяўся хвілін дзесяць. І я ўжо не глядзеў у акно, а ўсю дарогу да Баранавіч сачыў праз люстэрка за паводзінамі кіроўцы. На прыпынку да нас падышоў мажны з адным зубам мужык, які ехаў з намі, і сказаў: «Хачу вам прызнацца, што мы, відаць, дамоў не даедзем! Нешта з нашым кіроўцам здарылася! Ён то смяецца, то плача! Вы заўважылі гэта?» — «Заўважылі!» — адказаў я, і адназубы стаў распавядаць пра тое, што ён кіроўца аўтобуса з саракагадовым стажам і ён ужо тры гады на пенсіі. Пенсія малая. Мільён дзевяцьсот. І ён па сённяшні дзень працуе на аўтобусе. Плацяць мала і таму, вось такія старыя, як наш кіроўца, нас і возяць. Пасля размовы з адназубым мы з Валодзем усю дарогу да Зэльвы глядзелі толькі ў люстэрка, у якім наш кіроўца то плакаў, то смяяўся.
Выступілі два разы. Адзін раз у бібліятэцы перад школьнікамі малодшых класаў, другі раз у вялікай зале перад старшакласнікамі і жыхарамі Зэльвы. Усё было цудоўна. На развітанне дзеці хацелі нам зрабіць музычны падарунак, але хлопец, які адказваў за музыку, хвілін пяць пракорпаўшыся ў сваёй апаратуры, так і не змог уключыць фанаграму.
За плотам каля царквы бюст Ларысы Геніюш. Праз дарогу хата, дзе жыла паэтка. Побач з ёй двухпавярховы дом, дзе была кватэра, у якой гадаваўся Уладзімір Мазго.
З Зэльвы выехалі на дызелі да Баранавіч. Абапал дарогі лес і снег, як у Сібіры. «А дзе ваўкі, ласі, лісіцы, дзікі?» — гледзячы з акна, час ад часу я задаваў сам сабе пытанне. На маю радасць за Слонімам я ўбачыў казулю, якая выйшала з лесу і спынілася, глядзячы на дызель.
У Слоніме Шчара не замерзла і не замялася снегам. Узгадаліся Сяргей НовікПяюн, Алег Лойка, Анатоль Іверс. Вада ў Шчары, як халоднае расплаўленае жалеза, з якога робяць кайданы і зброю.
Недаехаўшы кіламетраў пятнаццаць да Баранавіч, наш дызель спыніўся. Стаяў хвілін дваццаць. Потым раптам мы паехалі назад. Праехалі кіламетраў дзесяць. Зноў спыніліся. Пастаялі хвілін дзесяць і паехалі па другім шляху ў Баранавічы. Усё адбывался без тлумачэнняў з боку кіроўцаў дызеля.
У дзевяць хвілін на дзявятую гадзіну выехалі з Баранавіч на швейцарскай электрычцы. Ехалі, як ляцелі на самалёце.
***
23.03.2013. Прачнуўшыся, зірнуў у акно і ўбачыў над высотным домам у белым небе чырвонае сонца. Японцы захапілі нас? Ды не! Гэта яшчэ не скончылася зіма.
***
24.03.2013. На шафе пыляцца рукапісы, як фанера, якая праляцела над Парыжам.
***
25.03.2013. Прыходзіў Анатоль Клышка, падарыў мне сваю кніжку «Тысяча арэшкаў» (Загадкі для дзяцей і дарослых), а таксама маю кніжку «Пошук радасці» (1987), якую ён купіў перад тым, як я падарыў яму з аўтографам. А цяпер амаль усе маладыя кніжак сваіх не дораць старэйшым, а старэйшыя амаль усе маладых не купляюць.
***
26.03.2013. Учора быў настрой, што жыць не хацелася, і я разумеў мільярдэра Барыса Беразоўскага, які гэты свет пакінуў. А сёння сонца і віншаванні з днём народзінаў, і мне радасна, што свеціць сонца і я яшчэ патрэбны ў гэтым несправядлівым жыцці.
***
26.03.2013. А сёння «неба чыстае, як шклянка», якая чакае святочнай вячэры.
***
26.03.2013. Жыццё цудоўнае, як запаленыя свечкі на святочным торце.
***
28.03.2013. Жыццё сумнае, як запаленыя свечкі каля труны.
***
28.03.2013. Думаў, што журавы лятуць, а прыгледзеўся — вароны.
***
28.03.2013. Тэлефанаваў Адам Мальдзіс. Павіншаваўшы з добрым і арыгінальным «Пугачоўскім цырульнікам», сказаў: «Вы мяне згадваеце, пішучы пра вечарыну Шамякіна: «Найбольш з усяго запомнілася тое, што Адам Іосіфавіч выглядаў, як ксёндз». А я і павінен быў стаць ксяндзом, бо хацеў бацька, аднак, убачыўшы, што я ўсё нешта пішу і друкуюся, змірыўся з маім жаданнем быць пісьменнікам.»
***
29.03.2013. За апошнія тры месяцы, дзякуючы інтэрнэту, наладзіў сувязь з некаторымі сваякамі, якіх не бачыў па гадоў 20 ці наогул не ведаў пра іх існаванне. На мінулым тыдні пазнаёміўся з траюраднай сястрой Наталляй Каральковай. Мая бабуля Параска і яе бабуля Дуня — родныя сёстры. Сёння Наталля даслала мне здымкі нашых прадзеда Андрэя і прабабулі Магдалены. Іх прозвішча — Сарока. Сярод атрыманых мною здымкаў ёсць і здымак вучняў Беларускай гімназіі імя Ф. Скарыны ў Радашковічах, дзе вучыўся муж Еўдакіі Бародзіч Уладзімір Ігнатавіч (1907—1997), які ў той час быў добра знаёмы з Максімам Танкам.
***
30.03.2013. Думаючы пра вясну, перабіраў адзенне. З маёй чорнай кашулі выпала паперчына: «Крыж каштуе 104 тысячы.»
Валерый Залатухін
30.03.2013. Інтэрнат Літаратурнага інстытута. 1986 год. Мой сябра, паэт з Чалябінска Генадзь Суздалеў, запрасіў да сябе ў пакой, каб разам чакаць прыезду ў госці ягонага сябра, артыста Валерыя Залатухіна. Тады мабільных не было і мы з Генадзем сядзелі ўсю ноч у чаканні. Не дачакаліся. Сёння прыйшла вестка, што народны артыст Расіі Валерый Залатухін памёр.
***
31.03.2013. Сумна, што няма вясны. Сумна, што няма бацькоў. Ад самоты з’явіліся радкі:
Ты плывеш у труне
Праз лясы і палі.
Ты плывеш ад мяне
На край роднай зямлі,
Дзе крыжы, камяні
І сухія вянкі,
Як пражытыя дні,
Як былыя вякі...
***
31.03.2013. Каля суседняга пад’езда ходзіць кот, як з «Майстра і Маргарыты».
***
31.03.2013. Амаль паўтары гадзіны размаўляў па тэлефоне з Анатолем Блашчыцыным. Успаміналі Пугачы і сваякоў. Ад Анатоля даведаўся, што мой траюрадны брат Антон Янушкевіч у школе пісаў вершы для насценнай газеты. Мінула больш як пяцьдзясят гадоў, а Анатоль памятае Антонава:
Патрыс Лумумба — пламенны герой.
Ён за свабоду Афрыкі Сваіх неграў Смела вядзе ў бой...
Красавік
а. Адольф Шніп
3.04.2013. Дзякуючы «Жывому Часапісу» і фрэнду jacviah прачытаў «Колькі словаў пра а. Адольфа Шніпа, Альбярцін і беларускіх езуітаў» і даведаўся, што мой сваяк Адольф Шніп нарадзіўся 30 лістапада 1906 года ў рымска-каталіцкай сям’і Вінцэнта Шніпа ў вёсцы Пугачы (сёння — Валожынскі раён Мінскай вобласці) і памёр 4 студзеня 1985 года ў Польшчы ў вёсцы Ваўжэньчыцы Уроцлаўскага павета Ніжнесылескага ваяводства.
«Адольф Шніп — беларускі каталіцкі сьвятар лацінскага і бізантыйскага абрадаў, сьвятар з Таварыства Ісуса, адзін з выдаўцоў беларускага рэлігійнага часопісу «Злучэньне», актыўны дзяяч дабрачыннага каталіцкага таварыства «Карытас».
Да езуітаў уступіў у Альбярціне 21 лютага 1927 г. На сьвятара бізантыйскага абраду высьвячаны ў Ковелі 16 чэрвеня 1935 г. Належаў да духавенства Віленскай рымска-каталіцкай архідыяцэзіі.
Ва Усходняй місіі айцоў-езуітаў у Альбярціне пэўны час быў кіраўніком дому, асыстэнтам кіраўніка навіцыяту (соцыюш магістра навіцыяту), адным з рэдактараў беларускага ўнійнага штомесячніка «Да Злучэньня» / «Злучэньне», які выдавалі беларускія езуіты.
У 1937—39 гг. у Вільні быў адміністратарам каталіцкай парафіі Маці Божай Суцяшэньня бізантыйска-славянскага абраду. Гэтай уніяцкай парафіяй апекаваліся езуіты, а для рэлігійных патрэбаў ёй у 1926 г. быў перададзены былы аўгустынскі касьцёл.
Вядома, што ў 1939 быў таксама прэфэктам малой езуіцкай духоўнай сэмінарыі ў Вільні. Праводзіў духоўныя рэкалекцыі для беларускіх студэнтаў, што навучаліся ў Вільні.