Страница 4 из 10
У 1940—41 гг. у Кракаве прайшоў трэці этап выпрабаваньняў на шляху сваёй духовай фармацыі (звычайна ў езуітаў гэта 8—10 мес.), які прадугледжаны Канстытуцыяй Таварыства Ісуса перад склад аньнем вечных зарокаў. Вядома, што затым працаваў на Падляшшы ў Кожухаве.
У пасьляваенны час жыў у Польшчы пад Уроцлавам, служыў у лацінскім абрадзе. Вядома таксама, што 01.07.1946 а. Адольф Шніп па нейкіх прычынах пакінуў Таварыства Ісуса.
У 1945—1949 гг. быў першым пробашчам шматнацыянальнай парафіі Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі ў Беляве пад Уроцлавам, утворанай на атрыманых пасьля вайны ад немцаў землях. У 1948 годзе вялікая парафія ў Беляве была падзелена на 2 часткі: горная і дольная, пробашчам апошняй быў кс. Адольф Шніп.
Наступным месцам служэньня кс. Адольфа Шніпа была парафія Найсьвяцейшага Сэрца Ісуса ў Жаруве (Уроцлаўская архідыяцэзія), дзе ён быў пробашчам у 1951—1953 гг.
Пасьля Жарува ў 2-й палове 1950-ых ён працаваў пробашчам у парафіі Пекары-Уданін. Быў удзельнікам усіх зьездаў і канферэнцыяў мясцовага каталіцкага дабрачыннага таварыства «Карытас» Уроцлаўскай архідыяцэзіі.
За актыўную дабрачынную дзейнасьць у часы камуністычнай Польшчы кс. Адольф Шніп згодна з ухвалай Рады дзяржавы быў двойчы ўзнагароджаны «Залатым крыжам заслугі». (Другі раз гэтую ўзнагароду атрымаў 19 ліпеня 1954 г. «з нагоды 10-й гадавіны Народнай Польшчы за заслугі ў грамадзкай працы».
У літургічным календ ары Легніцкай дыяцэзіі на 2011 год падаецца дзень малітоўнай памяці (дзень сьмерці) кс. Адольфа Шніпа: 4.01.1985 і мясцовасць, дзе ён пахаваны — Ваўжэньчыцы.
У кнізе ўспамінаў супрацоўнікаў «Карытасу» («Ккі^га Сагііак. ^кротпіепіа») змешчаны ўспаміны кс. Адольфа Шніпа «Znad Dniepru nad Odrк».(Ks. Adolf Sznip. Znad Dniepru nad Odrк / Ksiкїa Caritas. Wspomnienia. — Warszawa, Wydawnictwa Caritas, 1984. S. 391—400.)
***
5.04.2013. Сумна, быццам з дуба зваліўся.
***
6.04.2013. Сонца няма, але дома сонечна — сёння дзень народзінаў у нашай дачкі Веранікі і ў майго брата Валодзі.
***
7.04.2013. У «Беларускім гістарычным зборніку» № 18 надрукаваны артыкул «Беларускія гімназіі ў жыцці Заходняй Беларусі (1920—1930-я гг.)», у якім напісана: «Унікальнай з’явай культурнага жыцця заходнебеларускага краю з’яўляліся беларускія гімназіі. Хоць іх было няшмат — у пачатку 1920-х гадоў працавалі 6 такіх сярэдніх школ (у Вільні, Гродне, Нясвіжы, Навагрудку, Радашковічах, мястэчку Гарадок Вілейскага павета), аднак яны захоўвалі і развівалі традыцыі беларускай нацыянальнай школы.(.) Пазіцыі беларускіх гімназій увесь час слабелі. Не вытрымаўшы ўціску і фінасавых цяжкасцей, спыніла сваё існаванне беларуская гімназія ў Гродне. З-за тых жа праблем, а таксама аддаленасці ад густанаселенай мясцовасці, кіраўніцтва гімназіі ў Гарадку з 1922 г. спрабавала перанесці яе ў Валожын, але праз 2 гады польскія ўлады наогул закрылі школу. Такі лёс напаткаў і гімназію ў Нясвіжы». Гарадок знаходзіцца ў кіламетрах шасці ад Пугачоў і некалькі маіх аднавяскоўцаў вучыліся ў Гарадоцкай беларускай гімназіі. Пра гэта я даведаўся недзе дваццаць пяць гадоў таму, калі яшчэ жылі тыя старыя, у якіх можна было шмат пра што распытацца, але, але.
***
7.04.2013. Думаючы пра роднае і родных, занатаваў:
Родны край напоўнены слязамі,
Быццам Храм святымі абразамі.
І жыву-гляджу на абразы,
Як на водсвет божае слязы...
***
9.04.2013. У словах «хутчэй бы на пенсію!» праслухоўваецца гатоўнасць памерці.
***
11.04.2013. З-пад снегу на асфальтаваную дарогу цячэ вада, як з белай травы ручаіна.
***
15.04.2013. Дастаў старыя летнія туфлі з каробкі, як з труны.
***
15.04.2013. Захад чырвоны, быццам царкоўнае віно.
***
16.04.2013. Пасля смерці бацькоў адчуў, што дзяцінства, якое ўспаміналася, як блізкае мінулае, стала такім далёкім, нібыта яно наогул мне прыснілася.
***
16.04.2013. Вяртаючыся з абеда на працу, прайшоў міма народнага артыста Расціслава Янкоўскага, з якім нядрэнна знаёмы і ў якога, калі рыхтавалася кніга пра яго для серыі «ЖЗЛБ», бываў дома і некалькі гадзін разам з ім поўзаў па падлозе, выбіраючы з альбомаў фотаздымкі для друку. Я прайшоў міма, не вітаючыся, бо Расціслаў Іванавіч ішоў прыгожа і так, нібыта навокал не было нікога, акрамя яго.
***
17.04.2013. «Ён моліцца толькі на свой пуп!» — характарызуючы аднаго вядомага творцу, сказаў Алесь Масарэнка. Думаю, што такіх вядомых творцаў у нас, на жаль, набярэцца больш як дзясятак.
***
17.04.2013. Прыходзіў сын Якуба Коласа Міхась Міцкевіч. Данёс некалькі матэрыялаў да кнігі пра Янку Маўра, якую мы збіраемся выдаць да канца года. Гаворачы пра жыццё-быццё, Міхась Канстанцінавіч прапанаваў выдаць паэму Якуба Коласа «На шляхах волі», над якой паэт працаваў трыццаць гадоў і якая яшчэ ніколі не выходзіла асобнай кнігай.
***
17.04.2013. На месцы філфакаўскага інтэрната БДУ выкапаны катлаван, глыбінёй метраў пяць. Будаўнікі ў ім ужо больш за паўгода змагаюцца з вадой, якая перашкаджае працаваць. Палова катлавана, якая бліжэй да Свіслачы, чорнага колеру — ляжыць торф, а другая палова — пясчаная. Назіраючы за будаўніцтвам, я ўвесь час думаю, што ў торфе будаўнікі павінны знайсці калі не косці маманта, дык рыцарскія латы.
Пісьменніца і зубы
18.04.2013. У пісьменніцы памерла маці. Прыехаўшы ў вёску на пахаванне, яна дастала з рота ніжні зубны мост і паклала на відным месцы за шкло ў сервант. Потым, вярнуўшыся з могілак, пісьменніца зазірнула ў сервант, каб забраць свае зубы, а іх там і няма. Перашукала ўсюды, дзе толькі магла, але зубоў так і не знайшла. І пісьменніца вырашыла, што нехта яе зубы паклаў маці ў труну, думаючы, што гэта зубы памерлай. Да ўсяго яна з братам узгадала, што, калі хавалі бацьку, то забыліся пакласці яму ягоныя зубы, і потым брату давялося прыкопваць іх да бацькавай магілы. Цяпер пісьменніца ўжо амаль месяц думае толькі пра свой ніжні зубны мост, які пахаваны разам з маці.
***
18.04.2013. Нарэшце пабачыў шпакоў, якія вярнуліся з выраю. Шпакі чорныя, як афрыканцы.
***
18.04.2013. У катлаване на месцы інтэрната філфака БДУ ў тарфяной жыжы капаюцца будаўнікі, як мележаўскія людзі на балоце.
«Солео» па-беларуску...
18.04.2013. Усміхнуўся, прачытаўшы ў «Камсамолцы» інфармацыю: «На працягу месяца чытачы «Камсамолкі» прысылалі свае варыянты песні «Солео» на беларускай мове. Усяго прыйшло каля 70 беларускіх тэкстаў. Пісалі Ланской выкладчыкі, моваведы, паэты. Але найбольш спадабаўся тэкст мінчанкі Вікторыі Салаўёвай. Ад Алены Ланской Салаўёва атрымае ў якасці прыза білет на першы паўфінал «Еўрабачання-2013» на 14 мая, дзе выступае Беларусь.
Soleo, soleo
У крыві хутчэй агонь запалі.
Soleo-лілея —
Быццам кветка ў сэрцы маім.
Soleo, soleo
Гэтай ноччу мы з табой візаві.
Сагрэе, сагрэе
Нас сагрэе танец любві.
***
18.04.2013. Зямля заўсёды сырая.
***
18.04.2013. Царква на другім беразе ракі, як у іншым свеце.
Першае вяртанне...
20.04.2013. З братам Вовам, сястрой Валяй і яе мужам Віцем ездзілі ў вёску.
Адразу заехалі на Ракаўскія могілкі да бацькоў. Снегу няма. Помнікі сумныя, як сіроты.
Непадалёку ад бацькоўскіх магіл завіхаліся далакопы. Мы падышлі і даведаліся, што ў Ракаве памёр былы пажарнік, якому было 73 гады. У доле вада і мужчыны накідалі яловых галін, але яна ўсё роўна прасвечваецца праз іх. «Г эта не бяда! Некалькі дзён таму мы тут паблізу капалі. Выкапалі, чакаем труну, а тут раптам хлынула вада з зямлі і нацякла аж па самыя берагі. Давялося закопваць і ісці на новае месца. А вада тут усюды, бо крыніцы б’юць!» — расказаў старэйшы далакоп.
Над могілкамі праляцелі журавы, нібыта спецыяльна, каб мы паглядзелі ў неба.
Ходзячы па могілках натрапілі на сціплую магілу, на якой напісана: «Тут спачывае нястомны працаўнік настаўнік Адам Малахавіч Прышчэпаў (11.07. 1894—22.05.1964)».