Страница 3 из 22
***
2.04.2015. У нашым двары нехта запаліў кучу апалага лісця і цяпер дым паміж дамоў, як паміж берагоў, цячэ і ўпадае ў неба, як у беларускае мора.
***
2.04.2015. Вечарам, як звычайна, з паштовай скрынкі забіраю газеты. Нешта чытаю, нешта праглядаю. І вельмі рэдка нечаму дзіўлюся, бо, відаць, ужо маю такі ўзрост, што мяне нічым не здзівіш. А сёння раптам у адной газеце да артыкула «Хто вяскоўцу дапаможа?» бачу здымак, а на здымку свайго бацьку, якому цырульніца з камбіната бытавога абслугоўвання Валожынскага раёна робіць прычоску. Нічога дзіўнага не было б, калі 25 снежня 2012 года бацька не памёр. Разумею, што карэспандэнтцы з газеты далі здымак, які быў у КБА, і ўсё ж у мяне з’явілася, хоць і кволая, думка: «А можа, мой бацька жывы?»
***
5.04.2015. У скверы, праз які хаджу ў краму, тыдзень таму на дрэвах было адно вароніна гняздо. Сёння іх ужо чатырнаццаць. І я прайшоў пад кронамі дрэў, як пад сусветамі, у прасторах якіх зараджаецца жыццё...
***
5.04.2015. Каля крамы старая з вярбінкай, як з дубцом у пошуках старога, які не начаваў дома.
***
5.04.2015. Вербная нядзеля. Сяджу дома, як на вярбе...
***
6.04.2015. У некаторых шыкоўных папках з рукапісамі, як у Маўзалеі...
***
6.04.2015. У канцы тэксту дата яго напісання, як у начным лесе ліхтар...
***
7.04.2015. Немагчыма для ўсіх быць Гражданам.
***
7.04.2015. Прыходзіў малодшы брат аднаго пісьменніка, які памёр і які ў свой час быў вядомым. Не ведаю, ці пісаў Пятро (назавём так наведвальніка), калі ягоны брат друкаваўся, ці пачаў тады, калі страціў родзіча. Г алоўнае — Пятро піша і выдаў ужо некалькі кніг прозы на рускай мове. Калі б ён выдадзеныя раманы не паказаў, то я б і не ведаў, што яны існуюць. Пятро прыйшоў забраць рукапіс, які паўгода таму аддаў нам у выдавецтва. Падзякаваўшы за знаёмства, наведвальнік забраў раман і пайшоў, як цень старэйшага братапісьменніка...
***
7.04.2015. Не кожнае яйка сустрэне Вялікдзень...
***
8.04.2015. Талент дае Бог, а прэміі даюць Гражданы.
***
9.04.2015. У бібліятэцы імя Янкі Купалы перад супрацоўнікамі бібліятэк Мінскай вобласці прэзентаваў сваю кнігу «Заўтра была адліга». Не абышлося без віншаванняў з маім нядаўнім днём народзінаў. Пасля імпрэзы хадзіў у кнігарню «Букініст», каб па просьбе Міхася Казлоўскага купіць часопіс «Маладняк». Не паспеў. Нехта ўжо раніцай не пашкадаваў каля мільёна грошай. Ідучы да метро, сустрэў Алеся Разанава. Пастаялі, пагаварылі пра жыццёбыццё літарацкае і пра жураўліныя пункціры над Мінскам.
***
11.04.2015. Дзень пачаўся з радкоў:
Калі вадой напоўняцца сляды
І зоры пачарнеюць па-над намі,
Нібы бяроз сарваныя лісты
Вар’яцкімі не нашымі вятрамі,
Пачнецца іншы свет, дзе нас няма
І ўжо не будзе болей аніколі.
Мы сыдзем, як сусветная чума,
Як снег апошні ў павяснелым полі.
Паглядзеў у акно, а там сонечна і ў небе ні хмурынкі. Усміхнуўся і вырашыў не працягваць сваю самотную песню. Заўтра ж Вялікдзень!
***
11.04.2015. Каля школы міліцыі суботнік. Хлопцы і дзяўчаты мятуць аж пыл курыцца. Некаторыя сядзяць пад сцяной дома і нешта вясёлае расказваюць адзін аднаму. Без міліцэйскай формы і яны дзеці дзецьмі.
***
11.04.2015. Сёлета пячы велікодныя булкі не атрымалася. На кухні рамонт не закончыўся, і ў нас ні вады, ні газу. Замэнчыліся. Сёння, апрануўшыся пацяплей (нядаўна хварэў), не пагаліўшыся, пайшоў у краму. Выбраў дзве самыя прыгожыя булкі. Аплачваю. Касірша гадоў сарака пяці пытаецца: «У вас пенсійнае пасведчанне?» — «Не...» — адказаў я і, забраўшы булкі, паплёўся дахаты, як пенсіянер.
***
11.04.2015. На прыканцы нашай вуліцы Волаха нядаўна збудавалі царкву. Сёння туды з Людай хадзілі свянцаць велікодныя булкі і яйкі. Людзей было шмат. Запомніўся малады доўгавалосы худы бацюшка, які хадзіў сюды-туды, чытаў малітвы і свянцаў, што прынеслі да храма людзі, а таксама міліцыянер, які стаяў каля царкоўнай брамы, як кардонны.
***
12.04.2015. Вялікдзень. Успамінаюцца толькі бацькі і як з імі было добра.
***
13.04.2015. Паглядзеў «Зеркала» Марыны Мігуновай пра Марыну Цвятаеву. Фільм пра паэтэсу амаль без вершаў і без паказу, як яны пісаліся, а толькі пра ўзаемаадносіны з мужчынамі — гэта не фільм пра Цвятаеву...
***
13.04.2015. Прыходзіў Алесь Разанаў. Абмеркаваўшы ілюстрацыі да будучай кнігі пункціраў, гаварылі пра Хрыста і «Шлях-360». Калі Алесь Сцяпанавіч пакінуў нас, на вуліцы пацямнела, пайшоў дождж, малюючы на запыленых шыбах сцяжыны да паэзіі...
***
14.04.2015. Душна без паэзіі...
***
14.04.2015. Убачыць Парыж і жыць далей.
***
14.04.2015. Снілася вёска. Па асфальтаванай вуліцы ішлі бацькі, як па рацэ.
***
15.04.2015. Памёр Уладзімір Содаль. Хто цяпер будзе ў Вязынцы на святы паэзіі сядзець каля Купалавай студні і прадаваць беларускія кніжкі?
***
15.04.2015. У Лондане памёр айцец Аляксандр Надсан. Напачатку 90-х, калі я працаваў у газеце «Наша слова», Надсан прыходзіў да нас у рэдакцыю. Гледзячы на яго і размаўляючы з ім, верылася, што Беларусь будзе жыць.
***
15.04.2015. З Ракава патэлефанавала цётка Марыя. «Відаць, нешта здарылася...» — з трывогай падумаў я і тут жа пачуў: «У мяне сёння юбілей, 75 гадоў. Запрашаю вашу сям’ю ў госці. У суботу прыязджайце на 15 гадзін да нас...» На жаль, не зможам паехаць. На працах аб’яўлены суботнікі.
***
16.04.2015. Ішоў дождж у пошуках парасонаў.
***
17.04.2015. У бібліятэцы Цёткі паэтычны тэатр «Арт.С» пад кіраўніцтвам Аксаны Спрынчан і Яраша Малішэўскага прадстаўляў паэтычна-міфалагічны праект «Сакральная Беларусь». Чатырнаццатая імпрэза была прысвечана месту (гораду). Выступілі Таццяна Барысюк, Ігар Клепікаў, Ірына і Максім Клімковічы, Серж Мінскевіч, Таццяна Пратасевіч, Людміла Рублеўская, Віка Трэнас, гурт «Мерада». Прыгожую народную песню праспявала Альжбэта Спрынчан-Малішэўская. Усе распавядалі пра гарады і сябе ў гэтых гарадах. Уладзімір Арлоў, Навум Гальпяровіч і Пятро Васючэнка хваляцца, што першае, што яны ўбачылі ў гэтым свеце — былі вежы Сафійскага сабора ў Полацку. Я ж з акна раддома ўбачыў вежы Пішчалаўскага замка, дзе ў свой час у турме сядзелі Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч, Карусь Каганец, Алесь Г арун, Якуб Колас. Я павінен быў нарадзіцца ў Валожыне, але бацькаў брат Славік, калі мама сабралася нарадзіць мяне, адвёз парадзіху ў Мінск. Пасля нараджэння ўпершыню ў Мінск я трапіў толькі праз пятнаццаць гадоў, калі цётка Галя прывезла мяне паступаць у архітэктурна-будаўнічы тэхнікум.
***
18.04.2015. З братам Вовам, сястрой Валяй і яе мужам Віцем ездзілі да бацькоў на Ракаўскія могілкі і ў Пугачы.
У метрах трыццаці ад могілак пракладаецца дарога. Яна стане адной з транспартных нітак, якая злучыцца з новай кальцавой дарогай, што праляжа ў кіламетры ад Ракава. Гледзячы на развернутую зямлю, падумалася, што, калі б цяпер быў Савецкі Саюз, то кальцавую дарогу маглі б пусціць па могілках.
Вова мокрай анучкай пачаў праціраць ад пылу помнік бацькам. І раптам бачым: на помніку амаль зніклі бацькоўскія фотаздымкі. Што рабіць? Трэба будзе ісці ў майстэрню, дзе замаўлялі помнік, і прасіць перарабіць. Хвілін дзесяць бедавалі. І тут брат узяў сухую анучку і пачаў нанова праціраць. Цуда! Здымкі зноў з’явіліся і такія ж выразныя!
За два месяцы, якія мы не былі ў бацькоў, непадалёку з’явілася дзевяць новых магіл. Адно супакоіла, што сярод памерлых няма маладых.
Прыехалі ў Пугачы. Каля хаты суха. У хаце ўсю зіму жыла цішыня. Завёў насценны гадзіннік. І паветра ў хаце пацяплела.
У садзе гаспадарылі шпакі, як нашы бацькі.
Адведалі дзядзьку Шуру з цёткай Дзінай. Даведаліся, што за зіму памерла некалькі вяскоўцаў, не дажыўшы да пенсіі. Мае равеснікі.