Страница 13 из 22
Пасля палаца папілі гарбаты. Яшчэ да ад’езду быў вольны час, і я прапанаваў Людміле пахадзіць па квартале чырвоных ліхтароў. На гэты раз у вітрынах прастытутак было шмат. Апрануты, як на конкурсах прыгажосці, у міні-бікіні. Пры нас нейкі мужык гадоў пяцідзесяці спакусіўся і зайшоў у пакой да прастытуткі. Тут жа шкло было зашторана і, думаю, тут жа праца пачалася.
У вітрынах сэкс-шопаў усякай-усячыны. Словам, усё для сэксу, усё для перамогі!
На вуліцах моладзь, седзячы пры сценах дамоў, курыць і, чутна па паху, не проста цыгарэты.
Ровары ў Амстэрдаме ў большасці, як у нас «Запарожцы», паіржавелыя.
У 16.30 стомленыя Амстэрдамам выехалі ў бок Парыжа.
Каровы ідуць на ферму адна за адной, як у чарзе, аддаць сваё малако.
Каля дарогі побач з каналам ходзяць дзікія гусі з гусянятамі, як у казцы.
Цэлае поле цюльпанаў, нібы карціна Ван Гога.
На акне аўтобуса побач са мной уладкаваўся нейкі чорны жучок і ўжо другую гадзіну едзе з намі з Амстэрдама, як нелегал.
Едзем праз Бельгію. Усё змянілася, нават пакрыццё дарогі.
Каля дарогі ветракі, як мёртвыя з космасу, стаяць.
У Бельгіі наш Максім у свой час цэлы месяц жыў.
Чорныя авечкі, як камінары.
Антверпэн. Храмы. Шмат. Едзем, на жаль, не спыняючыся.
У горадзе на ўскрайку сквера заяц сядзіць і думае, як зварыць піва.
Да Бруселя 31 кіламетр. Чорны жучок на акне яшчэ ўсё сядзіць. Куды ж ён з намі едзе? Няўжо і ён у Парыж?
Брусель. Аэрапорт. Самалёты садзяцца і ўзлятаюць.
Праехалі Ватэрлоа. Курган. На ім леў.
Указальнік на Парыж. Да горада 254 кіламетры.
Горад Монс. Храмы.
І тут ветракі. Дон Кіхоту ёсць дзе разгуляцца.
Вось і Францыя. На гадзінніку дзевяць вечара. Жучок усё яшчэ сядзіць на шыбіне.
На полі каровы колеру кавы з малаком.
У Францыі ўжо жніво.
Едзем па дарозе, а следам за намі па палях скачуць мушкецёры з Баярскім. Нас не дагоняць.
Аэрапорт Шарля дэ Голя. Свеціцца, як уваход у іншы свет.
Перад уездам у прадмесце Парыжа Іль дэ Франс Зміцер настрашыў нас: «Беражыце грошы! Тут поўна бандытаў і злодзеяў!»
А палове дванаццатай мы, настрашаныя, заехалі ў прадмесце Парыжа. Змрочна. Едзем. Вулка вузкая. З адного боку застаўленая машынамі. Прыпыніліся. Побач ішлі індусы. Дзеці пачалі паказваць на наш аўтобус пальцамі, а потым і кланяцца нашаму аўтобусу. Пастаяўшы хвілін пяць, мы пасунуліся далей. Хутка зноў спыніліся. Праз некалькі хвілін адчыніліся дзверцы аўтобуса, і да нас зайшоў невысокі, гадоў сарака мужчына з пісталетам на баку. Апрануты па-спартыўнаму, у бронекамізэльцы. «Відаць, будуць рабаваць!» — падумалася. Паглядзеў на вуліцу. Жучка на шыбіне няма. Саскочыў! Гляджу, а на вуліцы перад намі стаіць машына з мігалкай. Каля машыны ўзброеныя людзі. Праз хвілін дзесяць мы даведаліся, што гэта парыжскія камісары — служба камісарыяту. Пасля таго як наш куратар Зміцер і кіроўцы растлумачылі камісарам, хто мы і чаго тут ездзім сярод ночы, далей мы паехалі следам за машынай з мігалкай. Прыехаўшы да гатэля, мы камісарам аддзячылі гучнымі воплескамі.
З Людмілай пасяліліся ў пакой № 402. Дзверы з кодам, і калі ты ў пакоі, то не зразумела, ці ты замкнуты, ці не. Каб ніхто не ўлез сярод ночы да нас, я падпёр дзверы пляшкай з вадой.
Дзень чацвёрты. Парыж
7.07.2015. Спалі добра. Снедалі слабавата. Ёгурты, варэнне, печыва, кава. Навокал чарнаскурыя. «Гэта табе Парыж, дзетка!» — сказала мне Людміла.
Страшны Парыж. Спалоханыя Парыжам.
Экскурсію па Сене ніхто не захацеў.
Каля атэль-дэвіля наша стаянка, як стаянка першабытнага чалавека.
Праляцеў матылёк, як французскі пацалунак.
Вуліцы вузкія. Транспарту не праехаць. Хапае смецця. Да цэнтра, да сапраўднага Парыжа ехалі амаль гадзіну.
З аўтобуса ўбачыў жабрачку каля дрэва. Побач прывязаныя два сабачкі. Большы залез на меншага і, паскуднік, робіць, што яму хочацца.
Вада ў Сене, як мокрая сівая трава, якой сніцца сена.
На мосце замкоў ад маладажонаў, як моху на гнілым дрэве.
Трыумфальная арка. Сярод іншых гарадоў на ёй напісаны нашы Магілёў, Полацк і Краснае. Краснае — гэта мястэчка па дарозе на Маладзечна, і яно непадалёку з Ракуцёўшчынай. У свой час мой бацька з Пугачоў у Краснае ездзіў па брыкет на зіму.
У рэстаране каля Цюільры елі мяса і пілі віно, як парыжане.
Купілі парфуму на Елісейскім полі. Калі заходзілі ў салон, думалі толькі паглядзець і панюхаць.
У Нотр Дам чарга. Людзі праходзяць праз Храм, як праз мінулыя стагоддзі.
Нотр Дам збудаваны ў 1163 годзе. Уяўляўся не такім, якім быў убачаны. Уяўляўся больш духазахапляючым. Як верш Генрыха Гейнэ.
Ішоў дробны дождж, як прывітанне з Радзімы.
Эйфелева вежа, як шкілет Францыі, якая была.
Эйфелева вежа, як лесвіца ў неба, дзе ніхто нікога не чакае.
На фоне вежы ўсе фатаграфуюцца, як моляцца.
У дворыках Луўра ў каменных чашах з вадой спіць звадзянелае мінулае.
У адной з ніш Луўра скульптура апошняга караля Рэчы Паспалітай Станіслава Панятоўскага. Ён адзін з герояў цыкла раманаў пра Пранціша Вырвіча Людмілы Рублеўскай.
Скульптура. Залатая Жанна д’Арк на залатым кані, як Дон Кіхот, які стаў жанчынай.
Мурыны ў Парыжы са сваімі сувенірамі не такія прыставучыя, як у Італіі.
Вулічная кавярня. За столікамі сядзяць мужчыны з кавай, як напалеоны недабітыя.
Французская мова, як Мірэй Мацье.
Баяўся Парыжа. Цяпер люблю Парыж.
У Парыжы і сёння жыве Напалеон.
Наш Мінск, як далёкі-далёкі прыгарад Парыжа.
Каля Эйфелевай башні ходзяць вайскоўцы са зброяй.
Праехала з дзясятак паліцэйскіх машын. Наш гід па Парыжы сказала, што гэта яны паехалі туды, дзе зараз адбываецца нейкі мітынг.
У Парыжы секлі галовы, як капусту.
Вятрак, як удасканаленая гільяціна.
Гаворым з усімі па-беларуску. Ніхто не пытаецца: «Чаму?» Некаторыя спрабуюць нам адказваць на мове.
Дзень пяты. Бардо
8.07.2015. Начавалі ў Пуацье. Прачнуліся ў 6.45. За акном воблакі. Сонца няма. Нехта ўчора вечарам пажартаваў: «Чым бліжэй да мора, тым халадней!»
У Пуацье ў свой час дапытвалі Жанну д’Арк. Нас ніхто не чапаў.
На полі сланечнікі. Маладзенькія. Растуць у чаканні свайго Ван Гога.
Сланечнікі стаяць, адвярнуўшыся ад дарогі, як вінаватыя, што сонца няма.
Нарэшце з’явілася сонца. Аблокі зніклі, нібыта былі цукровыя і расталі ў нябеснай сінечы-вадзе.
Па зжатым французскім полі ходзяць вароны. Чорныя, як мушкецёры кардынала.
Вінаграднік. Малады, нібыта толькі што створаны Богам.
Прыехалі ў Бардо. Каля 300 года да н. э. на ўзбярэжжы Антлантычнага акіяна было заснавана кельцкае паселішча Burdigala. Паселішча было заваяванае рымлянамі ў 60 годзе да н. э. і стала цэнтрам гандлю волавам і свінцом. Праз некаторы час горад стаў сталіцай рымскай правінцыі Аквітанія, і найбольшага росквіту дасягнуў у III стагоддзі. У 276 годзе Бардо быў разрабаваны вандаламі. У 409 годзе горад зноў быў узяты вандаламі, у 414 вестготамі, а ў 498 годзе франкамі. У выніку гэтых спусташэнняў пачаўся паступовы заняпад горада.
У канцы VI стагоддзя Бардо зноў пачаў хутка развівацца і стаў адміністрацыйным цэнтрам навакольных земляў і цэнтрам архідыяцэзіі ў складзе Франкскага каралеўства. У канцы VII стагоддзя зноў пачаўся заняпад Бардо. У 732 годзе горад быў разрабаваны войскам Абд эр-Рахмана, пасля таго як ён перамог войска герцага Эда Аквітанскага.
Пад уладай Каралінгаў Бардо стаў важным ваенным цэнтрам, які быў прызначаны для абароны вусця ракі Гароны ад нападаў вікінгаў. У канцы Х стагоддзя Бардо быў атрыманы ў спадчыну герцагамі Гасконскімі.
З ХП да XV стагоддзя Бардо аднавіў свой уплыў дзякуючы шлюбу герцагіні Элеаноры Аквітанскай і Генрыха Плантагенета, які праз месяц пасля вяселля стаў карал ём Англіі — Генрыхам II. У гэты перыяд горад квітнеў дзякуючы гандлю віном. З 1362 да 1372 года, Бардо стаў сталіцай незалежнай дзяржавы, абвешчанай Эдуардам Чорным Прынцам, але пасля таго, як ён быў забіты ў бітве каля Кастыльёна (1453 г.) гэтая дзяржава была далучаная да Францыі. Асноўнай крыніцай развіцця горада ў гэты час быў гандаль віном з Англіяй.