Страница 41 из 77
талісман жыцьця усукан.
Маці сеяла й мачыла
сінявокі лён пад кручай,
губку-ж выткала дзяўчына
і пашыла ў дзень заручын.
На грудзёх, над сэрцам самым,
васілёк і колас жыта,
колас доўгімі вусамі
крэсьліць шлях неперажыты...
І шчыміць мой горб уласны,
і жыве, і дажывае...
Залатыя сонца пасмы
засланіла сьцень жывая.
7
Сонца хіліцца да спаду,
ля гумён гусьцее вечар.
Праплылі над цьветам саду
хмар залочаныя плечы
і счарнелі. Сьцігашалы
абліліся чэрняй змроку.
Цені — збродныя шакалы —
нюхам трапілі на крокі
і паўзуць, каб дух украсьці,
па сьлядох на жыр спакусны,
сьліняць хіб чырвонай масьці,
хмелем скрыўленыя вусны,
пазяхаюць, гладзяць ікры
і ад рогату лажацца.
Адчуваць надзвычай прыкра
блізіню сям’і хіжацкай...
Ноч вятрамі ашукала
сьцігачоў... У пругкай позе
казытала цень шакала
пусьцінёй ікласты позях.
1947
Ня было і няма...
Ня было і няма
весялосьці.
І ня будзе.
І песьня памрэ.
Сяньня стогне,
як звон,
на памосьце,
заўтра змоўкне
пад хвалямі рэк...
Не прачнецца.
Рабінавым сокам
пахварбуюцца
віру кругі...
На каменьнях
у моры глыбокім
рытмы сьціснуцца
сумам тугім...
Каракас, 1948
Усё ня так, як думаеш... Жывеш —
і моўчкі мара твая кане...
Гарыш, як росы у траве,
і раптам — кропля ў акіяне.
Вятры усьпеняць воды і імчаць,
куды — і сам ня ведаеш нічога.
Умееш гнуцца, плакаць і маўчаць —
умей чакаць і выраку ліхога...
Адно із двух: загінеш або не...
Мо’ усплывеш на хвалях, а мо’ канеш.
І як-ніяк... успомні аба мне,
хоць я — і кропля ў акіяне...
Каракас, красавік 1948
Зрада
Сярод чужых палёў расьціў свой агародчык...
Ён рос і росамі пад зорамі іскрыўся,
ды неяк раз, пасьля дажджоў цяплюткіх ночы,
на кусьціках расьлінаў кветкі расьцьвілі ўсе.
Яны і тоны іхных колераў прыгожых
на тле дрымотных гор, як вечар цені зьвесіць,
прыгадвалі сады і шэлест траў ля Сожу
і мройны супакой далёкага Палесься.
Так, песьцячы ў душы плён першай сьціплай працы,
адчуў, здалося мне, цяпло чужога лета,
але ня мог назваць уласьніку плянтацый
нязвыклага імя адной з найлепшых кветак.
І проста адказаў, у твар зірнуўшы тлусты,
цікаўцу сьпешчанаму — зманлівай спакусе:
«Такія, мой спадар, — вам, пэўна-ж, не да густу? —
растуць і плодзяцца пад сонцам Беларусі...
І ўпяршыню яшчэ вось тут, за морам сінім,
краса паўночная палоніць гэтак вока...
Начамі цёмнымі, каб зноў не галасіла
душа мая, сьцішае боль тугі глыбокай».
Із вуснаў сьмехам скрыўленай, халоднай міны
пачуўся неўзабаве двухсэнсоўны выснаў:
«Да незнаёмае заморскае расьліны
прыгледзецца бліжэй цікава і карысна»...
Нядоўга ў снох маіх той кусьцік цьвіў і рос так,
а першай адцьвіла й завяла ў сэрцы радасьць:
згадаў ураньні ля скамечаных пялёстак
нямудрае імя вазёрнай кветкі — зрада...
Вэнэцуэля, чырвень 1948
Прыйдзі
Санэт
З блакітнай вышыні прыйдзі, малю, хутчэй
на землі нашыя, збаўленьня дух раскуты,
здымі з грудзей людскіх скрыжованыя путы,
спакой вярні душы і бляск былы вачэй.
Мы-ж толькі ў цяжкім сьне — у цішыні начэй —