Добавить в цитаты Настройки чтения

Страница 40 из 77



спадзяваньні пад млосным небам.

І ня хочуць цьвісьці усьмешкаю

рытмы вуснаў на чэрствай глебе,

зь весялосьцю чужой ня мірацца,

ня ступаюць сумесна кроку,

на журботнай у песьнях лірыцы

пакідаюць свой сьлед глыбокі.

Як упартасьць такую выраку

за мара́мі — на жоўтай высьпе?

Кажуць, голас ліхога выраку

над маёй галавою высьпеў...

Бо ня сходзяцца горы з горамі,

ня збліжаюцца і узвышшы...

Навет думкам, цяжкім і змораным,

на спатканьне ніхто ня выйшаў.

Амэрыка, сьнежань 1947

СЬЦЕНІ

Ліра-паэма

1

Падышла і моўчкі села,

прытулілася да цела.

Ад цяпла і тонкіх ліній

загарэўся ў сэрцы сіні

аганёк... Пакратаў вусны

і нясьмела словам луснуў.

Няпрыкметнае такое,

не давала супакою...

Я зірнуў у зоры-вочы,

на аблічча — твар дзявочы,

на вясёлкі броў і веек,

грудзі — белыя лілеі,

хараство і крылы-рукі

і адчуў цяжкія мукі...

2

Нацямочку з хаты выйшаў —

спакусіла чараўніца,

каб да сонца зь белых вішань

росаў першаму напіцца

і прыслухацца да мовы

траў і зор у небе чыстым,

зьвіць у сподзіў адмысловы

слоў адборныя маністы,

акрапіць валогай сіні

некранёнай вуснаў смагі,

каб вятры не замясілі

чысьціні шальмоўствам магаў,

каб яна (мы каштавалі

абяцанкі жоўтай скрухі)

разгарнула дум крышчалі

па-над посьніцаю духу.

3

’Шчэ драмалі струны ветру,

і сады усьцяж маўчалі,

толькі ўжо зямныя нетры

адмыкаліся ключамі...

Рассыпаўся звон іскрысты

глыбіні на роснай стыні.

Шэлест лісьцяў цымбалістых

выплываў у стройным стылі



зь цішыні і нікнуў дзесьці

ў ніцях польнасьці рудое.

Далікатна скроні песьціў

шоўк сьвітальны сырадою,

напаўняў душу да сыці,

грудзі... Вылучыўшы змогу,

цалаваўся, змыўшы прыцем,

з хмаркай месячык двухрогі.

4

Золак выцадзіў з-за пушчы

полуд медзіва на стрэхі,

цяжка раніцы расплюшчыць

сум прытоптанага сьмеху.

Ён тугі, як глыбы, глейкі,

нібы месівішча гліны...

Распластаўся раптам нейкі

над зямлёю сьвет савіны.

І маўчала чараўніца —

макаў цьвет, кары мігценьне,

каля пнёў бярозак ніцых

лбамі стукаліся цені,

ад касьцей сухога хрусту

варушыліся узвышшы...

Напаілі смагу вуснаў

кроплі сьлёз ізь белых вішань...

Боль і прыкрасьць насалоды —

лепш зубамі камень грызьці.

Мрояў пешчаныя роды

запякліся каля выйсьця.

5

Палажыў на горб уласны

клунак крыўды — хай трымае.

Залатыя сонца пасмы

засланіла сьцень жывая...

Задаволеная, села

і таўчэцца каля клямкі,

быццам зьвер які ля цела

аблюбованае самкі.

І вартуе сьцены хаты,

часта дзівіцца у вокны,

ці жывы йшчэ дзень расьпяты

на шпянёх вуглоў вільготных.

Прыціскае, непакорны,

да грудзей расьпяцьце крыжа.

І яна ад злосьці чорнай

языкамі шыбы ліжа,

чырванее, стрэміць ікры,

іклы шчэлепамі шчэміць...

Адчуваць мне вельмі прыкра

блізіню свайго зьнішчэньня.

6

Я стаю і моцна зябну,

прытуляюся да шульля.

Вецер вецьцем кволых яблынь

лашчыць зрэбную кашулю.

Вось яе, адзінай толькі,

не напнуць на плечы сука,

бо у нітцы кажнай столкі