Аўтаспынам па галактыцы

Уцешны дадатак. Давід І Галіяф

...Марвін стаяў ля перахода, які на вышыні пятнаццатага паверха мастом злучаў два сумежныя хмарачосы. Срэбнае тулава робата зіхцела ў запыленых промнях сонца і трэслася ад безупынных выбухаў, што грымотна скаланалі абодва будынкі і пераход.

Не тое што Марвін быў слабы, невысокі робат – о не! – аднак, выглядаў досыць вартым жалю, асабліва цяпер, калі да яго ўсутыч пад’ехаў велізарны робат-танк, які, дарэчы, і быў прычынаю выбухаў і агульнага трасення. Спыніўшыся пасярод маста-перахода, махіна з усіх бакоў абнюхала і абмацала Марвіна нейкім адмысловым прутком. Па каторым часе пруток увабраўся назад у корпус махіны.

Марвін застаўся на месцы.

– З дарогі, жалезка! – прагрукатала махіна.

– Баюся, – адказаў Марвін, – што мяне знарок паставілі тут, каб спыніць цябе.

З махіны зноў вылез пруток і, зрабіўшы хуткую пераправерку Марвіна, схаваўся ў корпусе.

– Паставілі цябе? Спыніць мяне? – прароўла махіна. – Не смяшы...

– Святая праўда – далі такі загад, настойваў Марвін.

– І чым цябе ўзброілі?

– А вось здагадайся!

Рухавік махіны загуў, аднак яе хуткасці замерлі. Мікраскапічныя рэле ў напрузе запстрыкалі.

– Здагадацца?! – перапыталася махіна.

– Ну, давай – скулля ж здагадаешся!

– Гммммм... – выціснула з сябе махіна, ажно вібруючы ад нечаканай прапановы.- Лазеры?

Марвін самазадаволена заматаў жалезнай галавой.

– Не лазеры... – грымотна прасіпела махіна. – Так-так, надта проста.

– Промні антыматэрыі? – другім разам паспрабавала здагадацца махіна.

– От жа дзе наіўнасць! – запярэчыў Марвін.

– Сапраўды, – трохі збянтэжана пагадзілася махіна. – А як наконт электраруінізатара?

Для Марвіна гэтая назва прагучала ўпершыню.

– Якога яшчэ руінізатара?

– А вось такога! – палка прагрукатала махіна: з яе вежы шугануў востры струмень, даўшы адзін-адзіны выбліск святла. Па-за Марвінам, скалануўшы наваколле, абрынулася сценка. За якое імгненне яна ператварылася ў купу пылу. Асеўшы паўсюль, пыл хутка развеяўся.

– Не, гэтым не ўзбройвалі, – прамовіў Марвін.

– Праўда ж, лялечка? – пахвалілася махіна.

– Любата!

– Ага, не пальцам пханая. Табе трэба абавязкова затарыцца гэтым ксанціянскім дэстабілізацыйным руінізатарам.

– Ну так, цацка нішто сабе.

– Дык чым жа цябе ўзброілі? – зноў гнула на свой капыл махіна.

– Здагадвайся давай...

– А-ёй жа, – амаль безнадзейна вымавіла махіна. – Тады гэта мусіць быць...

– Паслухай, ты мысліш не ў тым кірунку, – перарваў махіну Марвін. – Забываешся ўзяць у рахубу базавыя прынцыпы ўзаемаадносінаў паміж чалавекам і робатам.

– Ну, добра-добра, – сказала махіна. – Тады гэта, напэўна...

І махіна надоўга занурылася ў развагі.

– Давай мысліць лагічна, – прапанаваў Марвін. – Людзі пакінулі на абарону гэтага будынку мяне – звычайнага, свойскага робата, каб спыніць цябе – велізарную, несаступлівую баявую махіну, і ў дадатак, самі яны далі драпака. Дык чым у такім выпадку яны маглі мяне ўзброіць?

– О-хо-хо! – устурбавана прамармытала махіна. – Пэўна, нечым страшэнна забойчым.

– Думай! – загадаў Марвін. – Думай... Дык што, здаешся?

– Здаюся, – змірылася махіна.

– Нічым, – сказаў Марвін.

Паследвала напружаная паўза.

– «Нічым»?! – прагрымела махіна.

– Абсалютна нічым не ўзброілі, – урачыста паўтарыў Марвін. – Нават кішэннага шокера не далі!

Махіна ад раз’ятранасці дробненька завібравала.

– Нічым?! – зараўла яна.- Яны што там, зусім пазбыліся чалавечага аблічча?!

– І вось ён я, – ціхім рахманым голасам працягваў Марвін, – стаю тут, у дадатак да ўсяго, з гэтым дзікім шчыменнем дыёдаў у левым баку.

– Пачуваешся ламаччам?

– Абсалютна, – прачула адказаў Марвін.

– Халера-венера, як мяне гэта ўззлавала! – заклекатала махіна. – Зараз хочацца зруйнаваць вось гэтую сценку.

Электраруінізатар яшчэ раз выплюнуў полымя і проста змёў сценку побач з махінай.

– Уяўляеш цяпер, як мне паскудна? – з горыччу прамовіў Марвін.

– Далі драпака і пакінулі цябе аднаго? – усё ляскатала махіна.

– Ага.

– Тады я зараз разбуру таксама гэтую паганую столь!

І махіна пакрышыла столь перахода.

– Уражвае, дальбог... – прамармытаў Марвін.

– А зараз уразіць яшчэ больш! – паабяцала махіна. – Бо я пабуру ў дадатак гэтую падлогу, трасца на яе!

І махіна пабурыла падлогу.

– Халера-венера-а-а! – грымела махіна, пакуль падала пятнаццаць паверхаў і разляталася ў друзачкі далёка ўнізе.

«От дзе дурная махіна», – канстатаваў Марвін і, як заўсёды, прыгнечаны, пацёгся ў сярэдзіну хмарачоса.