Страница 37 из 69
Ook de kontroleur, een man van middelbaren leeftyd, die sedert eenige maanden na den dood van den vorigen adsistent-resident, als eerstopvolgende in rang het bestuur had waargenomen, was daar tegenwoordig. (Również kontroler, mężczyzna w średnim wieku, który od kilku miesięcy po śmierci poprzedniego asystenta-rezydenta pełnił obowiązki kierownika, był tam obecny; kontroleur – kontroler, man van middelbaren leeftyd – mężczyzna w średnim wieku, eenige maanden na den dood – kilka miesięcy po śmierci, vorigen adsistent-resident – poprzedni asystent-rezydent, eerstopvolgende in rang – pierwszy w randze, het bestuur had waargenomen – pełnił obowiązki kierownika, daar tegenwoordig – obecny tam).
Zoodra het tydstip der komst van den nieuwen adsistent-resident bekend was, had men in-aller-yl een pendoppo doen oprichten, een tafel en eenige stoelen daarheen gebracht, en eenige ververschingen gereed gezet. (Gdy tylko znano czas przybycia nowego asystenta-rezydenta, w pośpiechu wzniesiono pendopo, przyniesiono tam stół i kilka krzeseł oraz przygotowano kilka przekąsek; tydstip der komst – czas przybycia, nieuwen adsistent-resident – nowy asystent-rezydent, bekend was – znano, in-aller-yl – w pośpiechu, pendoppo doen oprichten – wzniesiono pendopo, tafel en eenige stoelen – stół i kilka krzeseł, daarheen gebracht – przyniesiono tam, ververschingen gereed gezet – przygotowano kilka przekąsek).
In deze pendoppo wachtte de Regent met den kontroleur de aankomst van den nieuwen chef af. (W tym pendopo regent wraz z kontrolerem czekali na przybycie nowego szefa; pendoppo – pendopo, Regent met den kontroleur – regent wraz z kontrolerem, aankomst van den nieuwen chef – przybycie nowego szefa, wachtte af – czekali).
Na een hoed met breeden rand, een regenscherm, of een hollen boom, is een pendoppo zeker de eenvoudigste uitdrukking van het denkbeeld: dak. (Po kapeluszu z szerokim rondem, parasolu lub wydrążonym drzewie, pendopo jest z pewnością najprostszym wyrazem idei: dach; hoed met breeden rand – kapelusz z szerokim rondem, regenscherm – parasol, hollen boom – wydrążone drzewo, pendoppo – pendopo, eenvoudigste uitdrukking – najprostszy wyraz, denkbeeld – idea, dak – dach).
Verbeeld u vier of zes bamboezen palen in den grond geslagen, die aan de boveneinden met elkander verbonden zyn door andere bamboes, waarop een deksel is vastgehecht van de lange bladen van den waterpalm die in deze streken atap heet, en ge zult u dusdanige pendoppo ku
Het is, zooals ge ziet, zoo eenvoudig mogelyk, en het moest hier dan ook slechts dienen als pied à terre voor de europesche en inlandsche beambten die daar hun nieuw opperhoofd kwamen verwelkomen aan de grenzen. (Jak widzisz, jest to tak proste, jak to możliwe, i miało służyć jedynie jako pied à terre dla europejskich i miejscowych urzędników, którzy przybyli tam, aby powitać swoje nowe przełożone na granicy; eenvoudig mogelyk – tak proste, jak to możliwe, pied à terre – pied à terre, europesche en inlandsche beambten – europejscy i miejscowi urzędnicy, nieuw opperhoofd – nowy przełożony, kwamen verwelkomen – przybyli powitać, grenzen – granica).
Ik heb me niet volkomen juist uitgedrukt, toen ik den adsistent-resident het opperhoofd, ook van den Regent, noemde. (Nie wyraziłem się całkowicie precyzyjnie, kiedy nazwałem asystenta-rezydenta również przełożonym regenta; niet volkomen juist uitgedrukt – nie całkowicie precyzyjnie, adsistent-resident – asystent-rezydent, opperhoofd – przełożony, ook van den Regent – również regenta, noemde – nazwałem).
Een uitweiding over 't mechanismus van het bestuur in deze landstreken is hier, tot juist begrip van hetgeen volgen zal, noodzakelyk. (Rozwinięcie na temat mechanizmu zarządzania w tych regionach jest tutaj konieczne dla właściwego zrozumienia tego, co nastąpi; uitweiding – rozwinięcie, mechanismus van het bestuur – mechanizm zarządzania, deze landstreken – te regiony, tot juist begrip – dla właściwego zrozumienia, hetgeen volgen zal – co nastąpi, noodzakelyk – konieczne).
Het dusgenaamd Nederlandsch Indie – 't adjektief nederlandsch komt me eenigszins o
Een gedeelte bestaat uit stammen welker vorsten en vorstjes de opperheerschappy van Nederland als suzerein erkend hebben, doch waarby nog altyd het rechtstreeksch bestuur, in meer of minder mate gebleven is in handen van de ingeboren Hoofden zelf. (Jedna część składa się z plemion, których książęta uznali zwierzchnictwo Holandii jako suzerena, ale gdzie nadal bezpośrednie zarządzanie, w większym lub mniejszym stopniu, pozostaje w rękach rdze
Een ander gedeelte, waartoe – met een zeer kleine, wellicht maar schynbare, uitzondering – geheel Java behoort, is rechtstreeks onderworpen aan Nederland. (I
Van cyns of schatting of bondgenootschap is hier geen spraak. (Nie ma mowy o podatkach, daninach ani sojuszach; cyns of schatting of bondgenootschap – podatki, daniny ani sojusze, geen spraak – nie ma mowy).
De Javaan is nederlandsch onderdaan. (Jawajczyk jest holenderskim poddanym; Javaan – Jawajczyk, nederlandsch onderdaan – holenderski poddany).
De Koning van Nederland is zyn koning. (Król Holandii jest jego królem; Koning van Nederland – król Holandii, zyn koning – jego król).
De afstammelingen zyner vorige vorsten en heeren zyn nederlandsche beambten. (Potomkowie jego dawnych książąt i panów są holenderskimi urzędnikami; afstammelingen zyner vorige vorsten en heeren – potomkowie jego dawnych książąt i panów, nederlandsche beambten – holenderscy urzędnicy).
Ze worden aangesteld, verplaatst, bevorderd, door den Gouverneur-generaal die in-naam van den Koning regeert. (Są mianowani, przenoszeni, awansowani przez gubernatora generalnego, który rządzi w imieniu króla; aangesteld – mianowani, verplaatst – przenoszeni, bevorderd – awansowani, Gouverneur-generaal – gubernator generalny, in-naam van den Koning regeert – rządzi w imieniu króla).
De misdadiger wordt veroordeeld en gevo
De belasting die de Javaan opbrengt, vloeit in de schatkist van Nederland. (Podatek, który płaci Jawajczyk, trafia do skarbca Holandii; belasting die de Javaan opbrengt – podatek, który płaci Jawajczyk, schatkist van Nederland – skarbiec Holandii).
Van dit gedeelte slechts der nederlandsche bezittingen, dat alzoo inderdaad deel uitmaakt van het Koningryk der Nederlanden, zal in deze bladen hoofdzakelyk sprake zyn. (Z tej części tylko holenderskich posiadłości, która faktycznie stanowi część Królestwa Niderlandów, będzie głównie mowa na tych stronach; nederlandsche bezittingen – holenderskie posiadłości, deel uitmaakt van het Koningryk der Nederlanden – stanowi część Królestwa Niderlandów, zal in deze bladen hoofdzakelyk sprake zyn – będzie głównie mowa na tych stronach).
Den Gouverneur-generaal staat een Raad ter-zyde, die echter op zyn besluiten geen beslissenden invloed heeft. (Gubernator generalny ma Radę u swojego boku, która jednak nie ma decydującego wpływu na jego decyzje; Gouverneur-generaal – gubernator generalny, staat een Raad ter-zyde – ma Radę u swojego boku, geen beslissenden invloed heeft – nie ma decydującego wpływu).