Страница 48 из 77
Як гнеў раба, сьціскаецца ад болю
няпослуху дзівацкага сакрэт.
І ганьбіцца зямлі ружовы цьвет,
зьнішчаецца на зыбкіх плынях золі...
Які-ж пакінем дзецям запавет,
пакутнікі зьнявераныя долі?
Паўторым нешанованы, а мо’...
... Сьмяротнае зямлі чужой ярмо.
Вэнэцуэля, сакавік 1954
7.Ля берагоў крывіцкае Нямігі
Уецца шлях гразкою каляінай,
а часам камяністасьцю ўстае.
Сьціскаецца, суродзічы мае,
ад гневу голас песьні сакалінай.
Бы грэшнік той, прад чорнаю гадзінай
малюся сонцу. Вельмі-ж не стае
журботнае, вазёрнае мае,
далёкае і блізкае — адзінай...
Калі-ж, калі зьнітуюцца з Радзімай
пад сонцам дум сьпялюткіх невады?
Заплодненыя сподзевам, сады
ўсупор зышліся з постыняй азімай...
І крышацца ільдоў грымотных крыгі
ля берагоў крывіцкае Нямігі...
Вэнэцуэля, сакавік 1954
8.Сябром
Мякка сьцелюць, ды мулка спаць,
і ніяк мне цяпер ня сьпіцца,
калі зноў, каб душу расьпяць,
калупаюцца ў сэрцы сьпіцай.
Не засну — пастаю пакуль,
абапруся на кій вішнёвы,
каб, зірнуўшы на цені куль,
сьцерагліся начныя совы...
Калі-ж часам нясьцерпны змор
пераможа мяне, скажыце,
што упала з плячэй ярмо,
калі сэрца сьмяротна выцяў...
Вэнэцуэля, сьнежань 1954
9.Вузкі стрыб дугі
Сонца плавіцца, а я, дзівак, бажуся,
што сьвет плыняю ільдзянаю ацёк,
што нязручна чалавеку у кажусе
разьмінацца з пакалечаным жыцьцём.
Прыдзівіцеся, як корчыцца між вулак,
нібы старац... На далонях жоўтых рук
перад кажнаю пад поўсьцю тлустай мулай
падымае растаптаную зару,
на кавалкі пашматкованую ўчора...
У правалінах вачэй — вагонь і плач.
Мы, спыніўшыся, стаім на пляцы чорным
ля патухшага даўным-даўно цяпла
або спорым у бязладнасьці таропкай
каля прасел збуцьвянелых верад жыл,
падстаўляючы пытальнікі пад кропкі,
а над клічнікамі — кропкі і крыжы...
Сонца-ж плавіцца... Вялікі почуў сілы
у крыві гарачай. Думак бег — тугі...
Падпаўзаем, як вужы, пад камень сівы
з прыладованай на вузкі стрыб дугі...
Вэнэцуэля, студзень 1955
Не прабуджанае сонцам раньне
Не хвалю нічога
і ня ганю,
яно ўсё мінулася,
але
водгульле
расьцёртага змаганьня,
попел сноў,
вясны
і лёс калек,
помнікі
і слова —
чалавек,
вобразы
на сплямленым экране —
ўсе яны
сьцігуюць,
часта сьняцца,
пераймаюць
на жалобным пляцы
і выразна кажуць мне:
«У вочы
раніцы
пільней
вазьмі зірні!..
Калі сум
сьлязьмі
іх надта точыць,
сам звуглее
ў заўтрашнім вагні,
ледзьве
іскрай прысаку
крані
волю моцную
на спадзе ночы»...
Гавару усім ім:
«Не баюся
пазіраць у вочы
Беларусі»...
На зямлі
я тое толькі ганю,
што іржою ганьбы
заплыло...
Мужнаму —
сьпяваю гімн змаганьня,
прад памерлымі —
зямлі чалом...
Муляецца
камяным вузлом
не прабуджанае
сонцам раньне...