Страница 43 из 77
вастрасьпінных абвалаў, маўклівых, бы сьфінксы,
жаўтатварыя цені рабоў і рабынь,
пакідаючы на́шчадкам даты і іксы?..
Не гавораць вятры плачу тускнай зары,
што скрывавіла сэрца аб гострыя дзіды,
дзе спыняюцца сны: ля каралявых рыф
ці на грудзях шчасьлівай у снох Атлянтыды...
Вэнэцуэля, сьнежань 1952
Спрытныя жарты
Сонца, важкое і вельмі чырвонае, вечарам
смутак зямлі пакідала зь нежаданьнем упартым,
нібы крывёй аблілі белы твар чалавечаю,
кажучы:
«Гляньце на нашыя спрытныя жарты —
квецікі сьціплыя... Ягадкі, моцна налітыя
сокам ружовым, зблізяцца... Зьнішчацца формы
і масьці»...
Неба чарнела. І хмары дзіравымі сітамі
зоры расьсейвалі, з громам самім каб ня ўпасьці.
Нам-жа нялёгка было на душы: нябывалая
зьява благое нешта сьвету й людству варажыла...
Ейная сіла — магутная — гнула і звала нас
стацца бясстрашнымі... Скоўвала сочыва жылаў.
Потым...
з крывёю і потам хвалі прынесенай
полымя прагнае хлынула ў цёплыя покуці
хатаў... Ружовыя квецікі страшнага месіва —
ягадкі — моўчкі глядзелі на сонца упокаце...
Вэнэцуэля, сьнежань 1952
Жалоба
Было ды з вадою сплыло,
лістамі лілей спавілося...
Па згубе маё сяло
жалобу вялікую носіць.
У чорным. І крыж ля ракі.
Таполяў вільготныя бровы
калышуць у вецьці мяккім
утраты і сподзіву словы:
«Было ды з вадою сплыло,
лістамі лілей спавілося»...
Над тым, што пад сонцам цьвіло,
і молімся і галосім.
Ня вернецца — вечны спакой,
акажацца — выжывем неяк...
Паклонімся хвалі плыўкой
за літасьць і белым лілеям
і скажам: было й ня было,
бялюткі... Акрэп і вырас...
Маліся, маліся, маё сяло,
за сьветлы зваротнага выраз.
Вэнэцуэля, травень 1954
Жылачка
Пад кашуляй зь беларускага радна,
што пашылі на дарогу у нястачы,
вельмі моцна б’ецца жылачка адна,
і здаецца яна гэтакай гарачай,
што раптоўна загарыцца й расьпячэ
і нічога не пакіне у бедным целе...
Абясьсілены шкілет маіх плячэй
падпіраецца ўначы гарбатым ценем.
І ніякіх прасьвятленьняў. Лекары...
Хіба-ж мне што скажа лекар ці знахар той?
Каб жывога зь нежывымі прымірыць,
і хадзіць да «інжынераў душ» няварта.
Пашчапаны землятрусам, белы сьвет
у душы пачуцьцяў сьветлых не замуляў,
спавяшчаюць мне, што жылачкі сакрэт —
у раднянай на плячах маіх кашулі...
Далікатных, каб прынесьлі мяккасьць сну,
ня прыму і не надзену — не спакусяць.
Не сябрую з думкай: «Лягу і засну,
і ніколі — бесклапотны — не прачнуся»...
Пацярплю. Тканінаю калянага радна
нецярплівасьці пякучасьць заспакою,
каб пад сэрцам гэта жылачка адна
не давала мне ніколі супакою.
Вэнэцуэля, студзень 1955
Я ня ведаю, дзе ты...
Я ня ведаю, дзе ты,
далёка ад дому ці блізка, —
не гаворыць ніхто.
І калі я такое пачую?
На дарогах,
наваскованых сонцам
і вельмі сьлізкіх,
толькі месяц смутны,
як і лёс мой,
зы мною начуе...
Прыглядаецца,
лушчыць
іскрыстыя зораў зьнічы
і плыве,
і малюе ля пальмаў
і сьцені, і плямы...
Я сьцішаю хаду,
я прыгадваю моцна
тваё аблічча
і вачэй глыбіню,
на сівы апушчаюся камень.
Да зялёных вазёр,
дзе пакінуў цябе я калісьці,