Напярэймы жаданьням

Прыліп, як клешч, да жывата

вядзьмак счарнелымі губамі.

Гаіла неба боль пакут.

— О, каб дзядусь пра сьмерць праведаў!

Прачнуўся, стаў —

на лабяку

ні ведзьмака няма, ні дзеда.

1944-1955

МАІХ УЯЎ РУЖОВЫХ РАНАК

Паэма

1

Ад болю ўсё яшчэ гудзе

разгневанае цела краю...

Жыве яно — не памірае:

употайкі цяпло грудзей

ягоных сьпеліць травы поля,

і як ні смаж іх, ні палі,

праз скібы чорныя ральлі

яны зірнуць-такі на волю,

крамянай сьвежасьцю вясны

умыюцца. Расой валогі

спалошча мораку цьвілога

зара усходу сьлед квасны,

і усьміхнецца поле хатам,

і як ні смаж іх, ні мары,

убачаць зноў гаспадары

сваіх клапотаў плён багаты.

2

І часам тым у шчыт такі

напоўняць плёнам лёхі спрату.

За найдарожшыя караты

ён не прадасца. Ветракі

за рупасьць мелівам заплацяць,

і як ні смаж яго, ні праж,

сьвяжуткіх печываў ікра —

адзнака моцы і багацьця —

цалюткі дзень і дзень пры дні

да новых жніў, да касавіцы

ня выйдзе з хаты, са стальніцы

ні у бацькоў, ні у радні.

Запас, маўляў, бяды ня чыніць...

І як спусьціцца і ня мець

у сьвірнах збожжа таго медзь?

А ну-ж і дзьверы хто адчыніць...

3

І хмелем паху пульхны хлеб

змацуе пах акрас і варыў.

І сонца спогаднае хмары —

асеньніх днёў жалобны крэп —

спатоліць, даўшы волю спору.

І як ні смаж іх, ні чарні,

праб’юцца спору карані

у грунт зямлі, зьнябыўшы морак,

напояць сочывам руды

асьмяглы, глейкі мякіш глебы,

і зашумяць у сінь, у неба

шыракалістыя сады,

налітыя крамяным воскам...

І як ні смаж іх, ні пячы,

яны — найлепшы супачын

гаспадару — тубыльцу вёскі.

4

Здабыткаў новых, сьветлых дзён —

пладоў уцешнай, рупнай працы,

за што сам край ішоў змагацца,

чаму сам край быў так жадзён,

не прыдаверыць край нікому,

і як ні смаж яго, ні крой,

пары тэй бачу сяньня скрой

і ўжо выразна чую гоман

вялікай прышласьці. Яна

і не далёка ўжо, а блізка,

хоць морак ейную калыску

і затуляе ад відна.

І дзень той сэрцу будзе дораг.

І як ні смаж яго, ні гні,

не прыгібае больш ані

да рук сваіх спакусны вораг.

5

І не спаружыцца з красы

краіны зводнік чалавека:

лугоў краса, гаі і рэкі,

вазёры думныя, лясы —

найдаражэйшы скарб прыроды...

І як ні смаж яго, ні плюшч,

а ён бы той балотны плюшч,

расьціме й жыць для насалоды,

але-ж ня зьверу, а людству,

бо зьвер, як быў, і будзе зьверам...

І я ня дам ніколі веры,

што мор надыдзе хараству!

Усё, жыве і жыць што мусіць,

што сьпеліць зорная асець,

на хвалях прышласьць прынясе

для несьмяротнай Беларусі!

1946

Песьня

Хто-ж ня чуў Цябе і ня жыў Табой, несьмяротная беларуская Песьня! І чулі, і жылі, і самі сьпявалі, і іншых пяшчотнымі гукамі музыкі цешылі. І найлепшым бавеньнем сэрца й душы чалавечай была Ты, цудоўная нашая Песьня...

Удзень і ўначы, у хаце сумной — на Радзіме, і недзе далёка — на землях чужых і варожых, у горы і шчасьці, у дзень нарадзінаў і сьмерці — заўсёды і ўсюды — зьвінеў, не змаўкаў непадкупны, адменны, наструнены голас Зямлі Беларускай.

Расла і ішла Ты ад мора да мора, за стромыя горы і пушчы ставечныя, празь вільгаць туманаў балотных сягала і немарач твані; на крылах вятровых наўсуперак лёсу плыла і мацнела пад сонцам, пад зорамі неба блакітнага сьвету.

І сяньня жывеш — не скараешся, родная, мужная Песьня народу! І толькі часамі Твой голас, сумны і надрыўны, ад болю змаўкае і падае ніцма на жораст, сухі і калючы, каб потым, акрэпшы, напіўшыся соку зямнога, узьняцца вышэй ’шчэ, скрануць няжывога і горам прыбітага брата словам сваім абнадзеіць.