Страница 27 из 77
на сьвет гэты Божы, на наскі!..
Малюся і плачу, каб нашай зары
ізноў не пасеклі на часткі...
8
Ні матулі, ні горкага плачу
і ня чуюць сыны, і ня бачаць,
ані сонца, ні зораў, блакіту,
ані медзі ня бачаць ракітнай.
І сьмяротны узьлёт навальніцы
не згадаецца ім, ня прысьніцца.
Прыняла іх зямліца ў пасьцелю,
вецер лісьцем курганы усьцеле.
Пракувае зязюля ураньні
пра ахвяры цяжкога змаганьня.
Неба хмары сівыя падоіць
і напоіць сыноў сырадоем...
9
Сьпеце, славы крывіцкай героі,
дух ваяцкі клянемся патроіць.
Пасьля гнеўных баёў і адплаты
прыйдуць любыя вашы дяўчаты.
Пакладуць яны кветкі жывыя,
плачам цьвіласьць курганную змыюць
і вяночкі із ружаў паложаць —
яны любасьць былую памножаць.
Росным раньнем улетку і ўвесну
прасьпяваюць вам сьлёзныя песьні:
Дзе ты, любы сокал,
дзе ты, чарнавокі?
Я цябе шукаю,
клікаю, гукаю...
Любы, адгукніся!
Ой, ды знаю, знаю...
Сорам, што гукаю...
Ты за цёмным борам
ды за сінім морам...
Любы, адгукніся!
Вернешся дадому
пад вясёлы гоман...
І у роднай хаце
стрэну я і маці...
Любы, адгукніся!
Ой, ды знаю, знаю...
Сорам, што гукаю...
У сырой ты сьпіш зямельцы,
кажа маё сэрца.
Любы, адгукніся!
Будуць дні і цалюткія ночы
гаварыць аб нядолі дзявочай.
Шчасьце з даляў сваё будуць клікаць
па усёй па краіне вялікай.
...Я-ж кахала цябе, мая радасьць...
Помніш росныя сьцежкі у садзе?
Помніш рэчку, крынічка дзе звоніць,
ты прыходзіў ды з кветкай півоні.
Хвалі беглі, каціліся ў далі,
квола кветкі-півоні гайдалі...
Ўспамінаюцца дні тыя, ночкі...
Дзе ты, кветка уцехі дзявочай?
Я-ж кахаю цябе, мая радасьць...
Помніш росныя сьцежкі у садзе?
Сьлед каханьня, цяпла не заліпне
і крывёю гарачых усхліпаў.
Сьпеце, славы крывіцкай героі,
дух ваяцкі клянемся патроіць.
10
А часамі гавораць гэтак:
«Нам сваё наймілей бывае...
Няхай восень сабе ці лета
узьвівае свой сьпеў над краем».
Ёсьць у кажнай праяве доля,
ёсьць і солад, і горкі чэмер.
Не адолець цяжкога болю,
хоць і сэрца сваё ушчэмім.
11
Хай, што хочуць, гавораць людзі, —
не такі ўжо вялікі грэх:
сяньня тое злачынствам будзе,
калі думка чыя памрэ.
Не здалее ніхто на сьвеце
красавацца, як трэба, жыць,
калі ўзьлёт ейны злосьнік-вецер
узапне на шпяні мяжы...
Чаго варта цяпер істота
у цяжкую жыцьця пару,
што наровіць, бы смоўж, употай
прысмактацца да моцных рук?
Мо’ таму й боль душу сьціскае
і спадае сьляза з вачэй?..
Дарма сяньняшні грэшнік-Каін
на ражне славу дзён пячэ!..
У мінуўшчыне — час пражыты —
думку продкі радзілі дням,
каб да сонца, крывёй абліты,
гонар Бацькаўшчыны ўзьняць.
Шанаваць, сьцерагчы нам трэба,
гартаваць і далей расьціць,
каб пад родным блакітным небам
наканованы шлях прайсьці.
Хай шпурляе крывёй навальніца,
хай няўмольныя б’юцца агні,
хоць падзем, можа стацца так,