Напярэймы жаданьням

1944

Просьба

В.С.

Я стаміўся ідучы,

і стасункі нашы квіты.

Адзінотаю лячы

прымхаў мякіш сакавіты...

Вабіць кубак недапіты —

пі ды іншага вучы...

І пра век мой, горам біты,

ня турбуйся — памаўчы.

1944

З паэмы «Цені сьмерці»

Ты наровіш, пазнаў я, употай паўзьці

за плячыма, туляцца і стынуць,

упівацца у цела маё да касьці,

ценем чорным схіляцца ля тыну.

На паўкроку цікуеш пры сонцы хаду,

а па сонцы — даўкімі рукамі

у касьцістай істоце спустошаных дум

точыш, лашчыш абветраны камень...

Выгінаешся, кленчыш прад воблікам дзён,

перад першай выгоднай ахвярай...

Ненасытны пагляд твой, згібеньне, відзён

пры сьвятле і у збоішчы хмараў.

Адступіся, касьцісты, жахлівы прывід —

цень сьмяротны сьмяротнага духу!

Не скарыцца жывое на сьцежках крыві

перад сілаю грэшніцкай скрухі.

Ты наровіш, пазнаў я, употай паўзьці,

ценем чорным схіляешся коса.

Бой крыві ў маіх жылах ня счах і ня сьціх,

голас песьні расьце да нябёсаў.

1944

КЛЯТВА ДУХУ

Паэма

Прысьвячаю любай

і дарагой мне Маці

1

Час ізноў мае думы пакратаў

і наструніў пад грукат гарматаў.

Думы песьняй вазьму апрану я,

няхай песьня настрою пільнуе;

няхай цешаць пульсацыяй вёснаў

гукі музыкі звонка-узьнёслай.

Яны сэрца крануць і расчуляць,

маці боль свайго сына адчуе.

Калі-ж песьня мая зьіржавее,

думы вецер дашчэнту разьвее;

гукі музыкі, любай і шчырай,

адлятуць у няведамы вырай;

і настрой, хоць і сьлёзна заплача,

гэтай страты ніяк ня зьіначыць.

Дык расьцеце, і думы, і песьні,

узьлятайце у сінь паднябесься!

У нястрыманым вашым развоі

радасьць словамі сум перакроіць.

Я скажу ўсім: ідзеце сюды вы

слухаць песьні жыцьця агнявыя,

песьні працы і песьні змаганьня —

думы блізкага, сьветлага раньня!

Гэта час мае думы пакратаў

і наструніў пад грукат гарматаў.

2

Калісьці сокамі грудзей

паіла продкаў ты, зямліца,

і мы, каб род не парадзеў,

прыйшлі пітва твайго напіцца.

З маленства сьнілася у сьне,

было мацункам нам адзіным.

Яму, як сонцу і вясьне,

маліцца хочам на Радзіме.

Тут ветры ў песьнях шалясьцяць,

а песьні — палкія, жывыя.

Драбніца кажная жыцьця

усімі вызнана навылет.

Пакуты цяжкія радні,

разбою воражага грукат,

уцехі выпітае дні

і радасьць даўняга — адчуты.

Тут нылі з посьніцы бацькі,

і самі скораму ня зналі.

Ішлі, узяўшыся за кій,

у сьвет шляхамі чэрствых даляў.

Ня год які мо’ і ня два

у край чужы ішлі нясьмела.

Сухая, гойстрая жарства

пякла ног струджанае цела.

Ня мелі болю чым уняць

сыны твае у дзікім сьвеце:

халоднай поўначы штодня

калечыў сэрца льдзяны вецер.

Цяпер зірні: перад табой

стаім на варце ганаровай.

Скажы — і рынемся у бой

усе, ня вымавіўшы слова.

Пакуль-жа сокамі грудзей,

як продкаў некалі, зямліца,

напой, каб род не парадзеў,

каб ніцма целам не зваліцца.