Напярэймы жаданьням

Рана струны душы лашчыць музыкай часу,

песьняй дзікаю зброі сталёвай,

і пад радасьць чужую далонямі пляскаць,

калі б’ецца жывое праўдзівае слова.

Волю слову й душы даць павінны, няйначай,

песьню іншую прышласьці выкаваць трэба,

каб грымела яна па-над енкам і плачам

ад гразкіх каляін у блакітнае неба!

Стрэнуць людзі тады песьню тую, бы дзіва,

возьмуць прагна, зь вялікай уцехай,

каб у краі жылі і спакой, і праўдзівасьць,

каб жыцьцё ацьвярозіць сярэбраным сьмехам.

А пакуль —

хай снуюць сьмерці чорныя здані,

супыняцца прад імі ня трэба — ня варта;

трэба йсьці, як ішлі, напярэймы жаданьням

сьмела, мужна — хадою упартай!

1942

Балючым накіпам свае крыві

Адчуў на скрыўджаным парой пагосьце

балючым накіпам свае крыві,

што зноў зайшлася да мяне у госьці

рудая, чорная...

Прыйшла — жыві...

Мне ў хаце бацькаўскай ані ня цесна,

пакуль

падсуседкай пабудзь зіму.

Мой сум павесіцца на даўняй песьні —

рукамі моцнымі яго вазьму,

шпурну,

каб сэрца не тачыў начамі,

у глыб бяздонную сівых вазёр;

душа усьцешыцца: канцы адчаю...

Увесну восені спадзе рызьзё

на попел захаду, бы дзень аджыты,

скажу:

цяпло нас не зраклося, не!..

Я дні лічыў, схіліўшыся на пліты,

і пліты цалаваў,

і верыў: не кране

вясны

скупая, злая восень-госьця,

рудая, чорная...

Вясна, жыві!

Адчуў твой пульс на скрыўджаным пагосьце

балючым накіпам свае крыві.

Лагойск, студзень 1943

Не прадам я ніколі вясны

Неяк рана прыйшла вясна,

усьміхнулася мне у вочы,

хай нясмела, аднак — яна,

і зямлю ўжо расьліны точаць.

Сырадоем сівой начы

умываецца спуджаны ранак.

Кропляй першай расы лячыць

я прабую старыя раны...

Зіхацяць на далонях рук,

углядаюся: што за цуды!..

Хіба праўда, што я памру,

калі ўгледзеў крупінку бруду?

Бяру іншую — дзьве і тры...

І дзівоснае шкло вадзіцы

дыямэнтам ужо гарыць,

можа, гэта ўваччу дваіцца?

У вадну я згартаю ўсе,

можа блага, а можа й добра;

зноў праява: ў жывой расе

пазнаецца знаёмы вобраз...

Устрасаю далоні:

Згінь,

чараўніца мая ліхая!

Мусіць, маеш язык даўгі...

Як адвагі адно хапае?

Не памру я!

Сама згібей

каля праслаў збуцьвелых плоту.

Наканоўвае шлях табе

балацянай іржою лотаць.

Хай і раны шчымяць —

дарма:

маю лепшыя ў часе лекі...

Знаю:

сорам зямлі трымаць

на грудзёх сівых здань калекі.

Не такому цяпер — о, не! —

расчыняюцца дзьверы даляў.

Вясна пройдзе і не кране,

вецер струшчыць і разгайдае.

Слаўлю далі і думы!

Сны

чараўніцы

зьняверыць сонца.

Не прадам я ніколі вясны

ні за якія ў сьвеце чырвонцы.

Барысаў, красавік 1943

Не шкадую яго і ня плачу

1

Лета выскубла жмук асакі

і ў палёх на спачын прысела.

Усплывае, зыбаецца шэлест ракіт

над пакошай кужэльнай аселіц.

За гумном ня сьціхае, ідзе

неўлагоджаны скрып панараду.

Ў даль рудую праз восеньскі дзень

ідзе нехаця жніўная радасьць.

Здаганяю і клічу:

— Пажджы!

Безь цябе мне і восень ня міла...