Страница 13 из 23
- О, вы падумалi пра яе! Можа, вы ёй самi аддадзiце?
Аднак Мэгрэ палiчыў лепшым застацца ў крамным пакоi, куды хоць трохi трапляла паветра з вулiцы: мо толькi таму, што ён апынуўся тут з дажджу, але яму здалося, што сёння грубка ў памяшканнi напалена яшчэ больш.
- Прабачце, я да вас на хвiлiнку. Я толькi хацеў бы паказаць вам гэтую фатаграфiю.
Ледзь зiрнуўшы на яе, панна Леон усклiкнула:
- Ды гэта ж панi Машэр!
Гэта быў ужо нейкi поспех!
Значыцца, гэтую жанчыну ведалi ў асяроддзi Луi Турэ. Так Мэгрэ думаў раней, i цяпер гэта пацвердзiлася. Такi чалавек, як Турэ, не стаў бы заводзiць знаёмства з выпадковай жанчынаю.
- Адкуль вы яе ведаеце?
- Яна працавала ў Капланаў. Нядоўга. Недзе з паўгода. А чаму вы паказалi яе фатаграфiю?
- Гэта была сяброўка пана Луi.
- А!..
Мэгрэ разумеў, што жанчыне гэта цяжка пачуць, але iнакш нельга.
- У той час, калi яны абое працавалi ў Капланаў, вы нiчога памiж iмi не заўважылi?
- Магу паклясцiся, што нiчога памiж iмi тады не было... Яна працавала на ўпакоўцы - там было дзесяць цi нават пятнаццаць жанчын... Ведаю, што яна была замужам за палiцэйскiм.
- Чаму яна звольнiлася?
- Здаецца, ёй прышлося аперыравацца.
- Вялiкi вам дзякуй. Прабачце, што зноў вас патурбаваў.
- Што вы, зусiм вы мяне не патурбавалi. Скажыце толькi, калi ласка... Пан Луi, ён што, сапраўды меў нешта з гэтай жанчынай?
- Яна прыходзiла да яго ў пакой, якi ён здымаў у Парыжы.
- Я ўпэўнена, што памiж iмi нiчога не было. Яны проста сябравалi.
- Магчыма.
- Калi засталася дакументацыя фiрмы, я дапамагу вам знайсцi адрас гэтай жанчыны. Але ж я не ведаю, што з ёю стала, з дакументацыяй.
- Раз яна была жонкаю палiцэйскага, адрас мы знойдзем. Вы сказалi, яе прозвiшча Машэр?
- А iмя, калi я не памыляюся, - Антуанэта.
- Дзякую, панна Леон. Да пабачэння.
- Да пабачэння.
Мэгрэ спiнаю адчуваў, што жанчына разгублена глядзела яму ўслед.
- У мунiцыпальную палiцыю, - загадаў камiсар шафёру.
У мунiцыпальнай палiцыi Мэгрэ адразу ж накiраваўся ў аддзел кадраў. Праз некалькi хвiлiн яму паведамiлi, што палiцэйскi па прозвiшчы Машэр сапраўды служыў тут сяржантам, але яго забiлi два гады назад у вулiчнай бойцы. Пражываў у той час на вулiцы Даменiль. Удава атрымлiвае пенсiю. Дзяцей няма.
Мэгрэ запiсаў адрас. I, пазванiўшы ў аддзяленне, выклiкаў да тэлефона Люка.
- Ну як, гаспадыня нiкому не званiла?
- Не яшчэ.
- А ёй?
- Ёй - не. Званiлi адной з жанчын, Вользе, наконт прымеркi сукенкi.
Мэгрэ вырашыў паабедаць пазней. Ён выпiў у бары шклянку аперытыву i зноў сеў у машыну.
- На вулiцу Даменiль.
Ехаць прыйшлося доўга. Будынак быў бедны, стары.
- Скажыце, калi ласка, дзе жыве панi Машэр? - спытаўся ён у кансьержкi.
- На пятым паверсе, налева.
Лiфт падымаўся рыўкамi - здавалася, зараз спынiцца мiж паверхамi.
Вельмi чысты дыванчык перад дзвярыма, зiхоткая медная ручка. Мэгрэ пазванiў. Недзе ў глыбiнi кватэры пачулiся крокi.
- Хвiлiнку! - Жанчына, мабыць, надзявала сукенку. Напэўна, гаспадыня была не з такiх, што сустракаюць гасцей у халаце.
Адчынiўшы дзверы, яна моўчкi паглядзела на Мэгрэ.
- Камiсар Мэгрэ.
- Праходзьце.
Было вiдаць, што прыход такога госця ўсхваляваў жанчыну.
Яна была такая, якой i ўяўляў яе сабе Мэгрэ: высокая, мажная, спакойная. Акуратна прычасаныя валасы, строгая сукенка, усе гузiкi зашпiленыя.
Паркет ззяў.
- Я вам тут напэцкаю...
- Нiчога страшнага.
Абсталюнак прыкладна такi ж, што i ў доме Турэ. Амаль такiя ж забаўкi на палiчках. Фатаграфiя палiцэйскага, да рамкi прымацаваны медаль.
- Я прыйшоў пагаварыць з вамi пра пана Луi.
- Я гэтага чакала.
Яна не заплакала, хоць твар у яе быў маркотны.
- Сядайце, калi ласка.
- Дзякую. Вы былi блiзкiмi сябрамi, цi ж не так?
- Ён быў вельмi добры да мяне.
- I толькi?
- Магчыма, кахаў мяне. Ён жа нiколi не быў шчаслiвы ў сям'i.
- Ваша знаёмства пачалося з таго часу, як вы працавалi ў Капланаў?
- Што вы?.. Тады быў яшчэ жывы мой муж.
- I Турэ нават не спрабаваў зблiзiцца з вамi?
- Ён глядзеў на мяне гэтаксама ж, як i на любую iншую жанчыну з нашага аддзела.
- Значыцца, вы сустрэлiся зноў пасля закрыцця фiрмы?
- Так. Месяцаў праз восем-дзевяць пасля смерцi мужа.
- Выпадкова?
- Выпадкова. Мне прыйшлося шукаць працу - вы ж разумееце, на пенсiю ўдавы не пражывеш. Суседка пазнаёмiла мяне з дырэктарам кiнатэатра, i я ўладкавалася бiлецёркаю. Пры жыццi мужа я не працавала, хiба што кароткi час у Капланаў... Скажыце, газеты не будуць пiсаць пра мяне?
- Не. Можаце не баяцца.
- Дырэктар такi строгi, я магу страцiць месца... Дык вось, у кiнатэатры мы з панам Луi i сустрэлiся... Неяк на ранiшнiм сеансе. Ён прыйшоў на фiльм "Вакол свету за восемдзесят дзён"... Я яго пазнала, калi паказвала, дзе сесцi. Ён таксама пазнаў мяне. Нiякай асаблiвай размовы тады памiж намi не было, але з тае пары ён стаў часта прыходзiць да нас i заўсёды на ранiшнiя сеансы. Аднаго разу прапанаваў мне схадзiць з iм у кавярню. Я згадзiлася.
- Ён тады ўжо здымаў пакой на вулiцы Ангулем?
- Думаю, здымаў.
- Ён казаў, што нiдзе не працуе?
- Не. Сказаў толькi, што ўдзень заўсёды вольны.
- I вы так i не даведалiся, чым ён займаўся?
- Не. Я нiколi б не стала ў яго пра гэта пытацца.
- А пра жонку цi дачку ён расказваў?
- Шмат.
- Што менавiта?
- Ведаеце, цяжка перадаць... Калi чалавек няшчасны ў сям'i, ён пра гэта часта загаворвае... Жонка яго праз сясцёр зневажала. У сясцёр мужы добра ўладкаваныя, бясплатны праезд усёй сям'i, пенсiя... Яны ўсе папракалi Луi за тое, што ён не iмкнецца знайсцi што-небудзь лепшае за месца кладаўшчыка...
- Куды ж вы, прабачце, хадзiлi ўдваiх?
- Амаль заўсёды ў адну i тую ж кавярню на вулiцы Сэнт-Антуан. Мы маглi гаварыць гадзiнамi.
- Вы любiце пышкi?
- Адкуль вы ведаеце?
- Я ведаю, што пан Луi купляў iх вам на вулiцы Акацый.
- Гэта было пазней, калi...
- Калi вы сталi хадзiць да яго ў пакой?
- Тады. Ён хацеў, каб я бывала там. Ён называў гэты пакой сваiм закуткам... Вельмi ганарыўся iм...
- Ён не казаў вам, чаму ён зняў гэты пакой?
- Яму хацелася мець свой кут, хоць бы на некалькi гадзiн у дзень.
- Ён купляў вам каштоўнасцi?
- Пярсцёнак, зусiм нядаўна. - Жанчына паказала пярсцёнак на руцэ. - Ён быў такi добры, такi чулы! Яму была патрэбная падтрымка. Я ведаю, што вы думаеце пра мяне, але перш за ўсё я была яму сябрам, адзiным сябрам.
- А сюды ён прыходзiў?
- Нiколi. З-за кансьержкi i суседзяў. Мяне б тады ўвесь дом абгаворваў.
- Вы бачылi яго ў панядзелак?
- Мы прабылi разам прыкладна гадзiну.
- У якi час?
- Адразу пасля абеду. Я якраз хадзiла па крамах.
- А як вы сустрэлiся?
- Я назначыла яму спатканне.
- Па тэлефоне?
- Не. Я яму нiколi не званiла. Мы, калi развiтвалiся, заўсёды дамаўлялiся аб наступнай сустрэчы.
- Дык дзе ж вы сустрэлiся ў панядзелак?
- Як звычайна, у нашай кавярне. Праўда, мы сустракалiся з iм i ў кавярне на рагу Сэн-Мартэн, i ў кавярне на Вялiкiх бульварах, але рэдка.
- Ён прыйшоў своечасова?
- Ён нiколi не спазняўся. У той дзень было холадна, а ў мяне крыху балела горла, i мы вырашылi пайсцi ў кiно.
- На бульвары Бон-Нувэль?
- Вы, я бачу, многае ведаеце.
- Калi вы развiталiся?
- Каля чатырох. За паўгадзiны да смерцi.
- Ён павiнен быў з кiм-небудзь сустрэцца?
- Ён мне нiчога не сказаў.
- Ён гаварыў з вамi пра людзей, з якiмi бачыўся?
Яна пакруцiла галавою i падышла да серванта.
- Можна, я прапаную вам шклянку? Праўда, у мяне толькi вермут. Даўно стаiць - я ж не п'ю.