Страница 9 из 61
Coney Island znajduje się oczywiście w dolnej, najniżej położonej części Brooklynu. Leży niczym odwrócone kowadło na południowym skraju tej dzielnicy, omywana przez Atlantyk tuż przy wejściu do nowojorskiego portu. Przylega do Brooklynu w okolicach Gravesend i ciągnie się od Norton's Point na zachodnim krańcu wchodzącej w jej skład Sea Gate (im dalej na wschód, tym niższe są numery poprzecznych ulic: przy Ósmej Zachodniej znajduje się teraz miejskie Akwarium) aż do Ocean Parkway. W tym miejscu zaczyna się sąsiednia miejscowość o nazwie Brighton lub Brighton Beach. Za Brighton Beach jest Sheepshead Bay z licznymi niegdyś restauracjami rybnymi i flotyllami wycieczkowo-rybackich łodzi. A po południowej stronie zatoki, przy tym samym biegnącym nieprzerwanie odcinku wybrzeża leży mniejsza miejscowość Manhattan Beach. Manhattan Beach słynęła kiedyś z eleganckich hoteli oraz wytwornych mieszkańców i letników, którzy przyjeżdżali przede wszystkim na wyścigi ko
Choć z całą pewnością nie można jej określić mianem slumsów, Coney Island, z wyjątkiem Sea Gate, była w moich czasach zaniedbaną dzielnicą i teraz jest nią w znacznie większym stopniu niż w przeszłości. Dziś wydaje mi się raczej niechlujnym miejscem i musiała wówczas sprawiać takie samo wrażenie na ludziach zamożniejszych od nas, którzy tam nie mieszkali. Z upływem lat moja matka coraz mniej lubiła Coney z powodu panującego tu zgiełku i chuligańskich wybryków, zwłaszcza w lecie, gdy po ulicach czasami aż do późnego wieczoru spacerowały tłumy ludzi. Okna mieszkania często były otwarte w nocy, działo się to bowiem przed upowszechnieniem klimatyzacji. Matka lubiła się kąpać i zanim złamała biodro, chodziła w słoneczne dni na plażę, zabierając ze sobą pustą butelkę po mleku, żeby nalać do niej morskiej wody i po powrocie umyć w niej stopy. Wyprowadzał ją jednak z równowagi i złościł wulgarny hałas i nieusta
Byliśmy dziećmi z biednych rodzin, ale nie wiedzieliśmy o tym. Nie wydaje mi się, bym kiedykolwiek w życiu uważał się za skrzywdzonego przez los, niesprawiedliwie pozbawionego czegoś, co chciałbym mieć, a czego nie miałem. Chociaż dochody były niskie, wszyscy nasi ojcowie, a potem starsi bracia i siostry najwyraźniej gdzieś pracowali; w końcu my też skończyliśmy szkołę i poszliśmy do roboty. Dobrodziejstwem naszego dzieciństwa było to, że nie wiedzieliśmy o naszym podrzędnym statusie, nie wiedzieliśmy, jak nisko mogą nas oceniać i
Takie też było życie.
Nasi dorośli ciężko pracowali, zarówno mężczyźni, jak i kobiety, i rzadko kiedy się kłócili. Sporów nie załatwiało się przez kłótnie. Nie nadużywali alkoholu, na ogół się nie rozwodzili i jeśli nie obrzezano ich umiejętniej, niż było obrzezane moje własne pokolenie, nie sypiali z żonami lub mężami znajomych i sąsiadów.
Słyszałem kiedyś, jak George Mandel, mój dawny przyjaciel z Coney Island i spośród znanych mi ludzi, pierwszy, któremu udało się zostać pisarzem, prezentuje w telewizyjnym wywiadzie opis Coney Island. Miałbym kłopot, chcąc do niego coś dodać. Jeśli ktoś musi już dorastać w slumsach, powiedział, używając tego słowa z komiczną przesadą, trudno sobie wyobrazić lepsze.
W mojej części Coney Island czynszowe kamienice stały prawie przy każdej uliczce i przecinających je alejach. Te większe wzniesione były z cegły i miały trzy albo cztery piętra. Na parterze mogły się mieścić sklepy i warsztaty, takie jak zakład krawiecki pana Kaisera albo narożny sklep spożywczy w moim budynku, który działał dość krótko, a potem urządzono w nim kilka mieszkań. Przy każdej uliczce były też węższe, niższe domy wzniesione przeważnie z matowej żółtej cegły, ze schodkami prowadzącymi na ganek i piwnicami poniżej poziomu ulicy; mogły je zajmować dwie albo nawet trzy rodziny, chociaż wiele było zamieszkanych wyłącznie przez jedną. Tylko w kilku nowszych budynkach działały windy. Były samoobsługowe i przez jakiś czas budziły nasze wielkie zainteresowanie, stanowiły też miejsce nie wymagającej wiele wysiłku, a czasami złośliwej zabawy w deszczowe dni. Jedną ze sztuczek było naciskanie wszystkich przycisków, żeby zwolnić bieg windy. Do dziś mam pod powiekami obraz starszych mężczyzn i kobiet (starszymi mężczyznami i kobietami stali się w końcu nasi rodzice i moja własna matka) wspinających się z trudem po stromych schodach, kobiet na ogół taszczących brązowe torby ze spożywczego albo od rzeźnika. Gdy ktoś z nas wychodził z mieszkania na drugim piętrze, przypominano mu, żeby „wyrzucił śmiecie" do metalowych pojemników z pokrywką, które zawsze czekały w pasażu przy kamienicy. W okolicy były także drewniane domy, niektóre z małymi podwórkami i skromnymi ogródkami z tyłu i od frontu. Miały szalowane ściany i spadziste, kryte gontem dachy, które różniły się od płaskiego dachu naszego budynku, gdzie sterczały anteny radiowe i suszyła się na sznurach bielizna.
W różnych punktach Coney Island, w większości blisko plaży, stały kompleksy bungalowów oraz mniejszych i większych drewnianych domków zwanych „willami", „dworkami" i „esplanadami". Zbudowano je chyba, zanim się tam pojawiliśmy. Na pewno istniały, kiedy zwróciłem na nie uwagę jako małe dziecko; i później, po wojnie, kiedy się ożeniłem i wyjechałem na studia. Przez dziewięć miesięcy w roku były zamknięte na cztery spusty, a potem nagle roiło się w nich od ludzi, którzy wynajmowali ciasne sypialnie i stróżówki na lato i przyjeżdżali podekscytowani z własną pościelą oraz wózkami dla dzieci -miało się wrażenie, że prawie wszyscy zjawiają się w ciągu kilku dni. Napływali z i