Tożsamość Bourne’a

Doktor Geoffrey Washburn obudził się nagle z podbródkiem wciśniętym w obojczyk. Odór własnego oddechu podrażnił mu nozdrza; nie było to przyjemne. Zamrugał oczami dochodząc do siebie, potem zerknął w stronę otwartych drzwi do sypialni. Czyżby znów wyrwał go z drzemki kolejny, niezrozumiały monolog pacjenta? Nie, wokół panowała cisza. Nawet mewy milczały litościwie, bo święty nastał dzień dla Île de Port Noir – żadne łodzie nie wchodziły do portu i ptaki nie narzekały na marne połowy.

Washburn spojrzał na pustą szklankę i na w połowie pustą butelkę whisky na stoliku obok fotela. Widoczny postęp. Każdej i

Zaakceptował już taką ewentualność. Akceptował ją jeszcze trzy tygodnie i pięć dni temu, gdy jacyś obcy rybacy przywlekli pod jego drzwi na wpół martwego mężczyznę wyłowionego z morza. Rybacy kierowali się tylko litością; sam topielec mało ich obchodził. Bóg zrozumie i odpuści – rozbitek podziurawiony był kulami.

Rybacy nie wiedzieli jednak, że w ciało mężczyzny wtargnęło coś znacznie gorszego niż kule. W ciało i w umysł.

Zmęczony i wymizerowany doktor dźwignął się z fotela i podszedł chwiejnie do okna z widokiem na port. Podciągnął żaluzje, mrużąc przed słońcem oczy, a później zerknął w szczelinę i obserwował chwilę ruch na ulicy. Szukał źródła klekoczącego hałasu. To ko

Jeżeli nie popełnił omyłki w diagnozie, sprawa rozstrzygnie się lada dzień, lada godzina, lada minuta. Rany na nogach, brzuchu i piersi były głębokie i groźne. Spowodowałyby śmierć, gdyby nie fakt, że pociski nadal tkwiły w ciele, wyjałowione, oczyszczone morską wodą. Ich wydobycie okazało się zadaniem względnie łatwym, bo wysterylizowana tkanka była rozmiękczona i w znakomitym stanie – nic tylko kroić. Za to rana czaszki stanowiła poważny problem. Nie dosyć, że została naruszona kość, to jeszcze lekkiemu wgnieceniu zdawały się ulec włókniste rejony wzgórza i hipokampa. Gdyby kula trafiła o milimetry w lewo lub prawo, położyłaby kres ich żywotnym funkcjom na zawsze. Ale nie trafiła i Washburn podjął decyzję. Rzucił wódkę na trzydzieści sześć godzin. Pił tyle wody i jadł tyle pokarmów bogatych w skrobię, ile tylko człowiek zdoła zjeść i wypić. Potem przeprowadził operację – najdelikatniejszą od czasu, kiedy wyrzucono go ze szpitala Macleans w Londynie. Milimetr po wleczącym się w nieskończoność milimetrze obmywał newralgiczny rejon włókien, później naciągnął i zaszył skórę wiedząc, że jeden błędny ruch pędzelka, igły czy kleszczy i pacjent umrze.

Washburn nie chciał, żeby pacjent umarł. Z wielu powodów. Z jednego w szczególności.

Kiedy skończył operację i stwierdził, że topielec wciąż daje oznaki życia, zajął się na powrót własnymi środkami oddziaływania chemicznego i psychicznego – butelką. Spił się i utrzymywał ten stan, lecz nie pozwolił, by urwał mu się film. Dokładnie wiedział, gdzie jest i co robi. Postęp, wyraźny postęp.

Lada dzień, lada godzina nieznajomy skupi na nim wzrok, lada dzień z jego ust popłyną zrozumiałe słowa. Lada chwila.

Najpierw padły słowa. Zabrzmiały w sypialni o brzasku, gdy od morza nadciągnęła chłodna bryza.

– Kto tu jest? Kto jest w tym pokoju?

Washburn wyprostował się, zsunął cicho nogi z łóżka i wolno wstał. Ważne, żeby nie uderzyć teraz w fałszywa nutę, nie hałasować, nie ruszyć się zbyt gwałtownie, bo pacjent mógł ulec psychicznej regresji. Przez kilka pierwszych minut należało zachowywać się ostrożnie i tak delikatnie, jak delikatna była operacja, która przeprowadził; tkwiący w nim mimo wszystko lekarz oczekiwał tego momentu.

– Przyjaciel – odrzekł cicho.

– Przyjaciel?

– Mówi pan po angielsku. Tak sądziłem. Zakładałem, że jest pan Amerykaninem albo Kanadyjczykiem. Pana stomatolog w każdym razie nie może być Anglikiem. Ani Francuzem. Jak pan się czuje?

– Nie wiem…

– Taki stan utrzyma się jeszcze trochę. Czy chce pan oddać stolec?

– Czy… co?

– Kupę, stary, czy chcesz zrobić kupę? Po to jest ten basen obok łóżka. Biały, na lewo. Oczywiście, jeśli człowiek zdąży załatwić się na czas.

– Przepraszam.

– Nie ma za co. To najzupełniej prawidłowa reakcja organizmu. Jestem lekarzem, twoim lekarzem. Nazywam się Geoffrey Washburn. A ty?

– Ja?

– Pytałem, jak ci na imię.

Nieznajomy poruszył głowa i zapatrzył się w białą ścianę, gdzie rysowały się ostre cienie wczesnego poranka. Później zwrócił niebieskie oczy na Washburna i powiedział:

– Nie wiem.

– O mój Boże…

– Mówiłem ci tyle razy: czas, potrzeba czasu. Jeśli będziesz z sobą walczył, jeśli będziesz się zamęczał, twój stan się pogorszy.

– Upiłeś się.

– Lekko. Ale to nie ma związku ze sprawą. Chcesz, spróbuję naprowadzić cię na właściwy trop. Tylko mnie dobrze słuchaj.

– Słuchałem już wiele razy.

– Nie, nie słuchałeś. Zamykasz się przede mną, tkwisz w jakimś szczelnym kokonie i osłaniasz nim swój umysł. Posłuchaj mnie jeszcze raz.

– Słucham.

– Kiedy byłeś w stanie śpiączki, długiej śpiączki, mówiłeś w trzech różnych językach: po angielsku, po francusku i w jakimś nosowym dialekcie, chyba orientalnym. Znaczy, że jesteś poliglotą i czujesz się znakomicie we wszystkich częściach świata. Myśl, pomyśl pod kątem geografii. W którym z tych języków czujesz się najlepiej?

– W angielskim, na pewno.

– Zgoda. W takim razie, który z nich wybitnie ci nie leży?

– Nie wiem.

– Twoje oczy są okrągłe, nie skośne. Powiedziałbym, że ten orientalny.

– Jasne.

– To dlaczego się nim posługujesz? Dobrze. Teraz myśl nad skojarzeniami. Spisałem sobie kilka słów. Słuchaj. Zanotowałem je fonetycznie: ma-kwa, tam-kwam, kii-sah. Jakie skojarzenia przychodzą ci do głowy?

– Żadne.

– Świetnie.

– Czego, do diabła, chcesz?

– Czegoś. Czegokolwiek.

– Spiłeś się.

– To już uzgodniliśmy. Tak, spiłem się. Spiłem się, ale też uratowałem twoje pieprzone życie. Pijany, nie pijany, jestem lekarzem. Kiedyś byłem nawet niezłym lekarzem.

– No i co się stało?

– A to co? Pacjent bada lekarza?

– Dlaczego nie?

Washburn umilkł na chwilę, patrząc w okno wychodzące na port.

– Upiłem się – odparł. – Powiedzieli, że zabiłem dwóch pacjentów na stole operacyjnym, bo byłem zalany. Z jednego trupa bym się może wywinął, z dwóch nie. Szybko dostrzegli związek, niech ich Bóg błogosławi. „Facetowi takiemu jak on nigdy nie dawajcie skalpela do łapy” – tak powiedzieli, tyle że ubrali to w ładne słówka.

– To było konieczne?

– Co było konieczne?

– Wódka.

– Tak, do cholery, tak – powiedział cicho Washburn, odwracając wzrok od okna. – Było i jest. A pacjentowi nie wolno oceniać postępowania lekarza.

– Przepraszam.

– Masz denerwujący nawyk przepraszania, takiego uroczystego przepraszania. Naturalnie to nie brzmi. Ani trochę nie wierzę, że jesteś typem faceta, który przeprasza.