La ĉashundo de la Baskerviloj

— Eble vi bonvolos doni al mi skizon pri la sinsekvo de la okazaĵoj laŭ via memoro?

— Volonte, kvankam mi ne povas garantii portadon de ĉiuj faktoj en mia menso. Intensa mensa koncentriĝo kurioze emas forviŝi ĉion pasintan. Advokato kiu konas intime sian proceson kaj kapablas disputi kun fakulo pri ties fako, konstatas, ke unu-du semajnoj en la kortumoj denove forpelos tion el lia kapo. Tiel ĉiu el miaj kazoj anstataŭas la pasintan, kaj fraŭlino Karero nebuligis mian rememoron pri Baskervila Halo. Morgaŭ alia problemeto eble estos submetita al mia atento, kiu siavice forpuŝos la belan francinon kaj la misfaman Apvudon. Kiom koncernas la kazon de la ĉashundo, tamen mi rakontos al vi laŭeble precize la sinsekvon de la eventoj, kaj vi sugestos ion, kion mi eble forgesis.

Miaj esploroj pruvas tute sendispute, ke la familia portreto ne mensogis, kaj ke tiu ulo ja estis Baskervilo. Li estis filo de Roĝero Baskervilo, la pli juna filo de kavaliro Karlo, kiu fuĝis misreputacie al Sudameriko, kie oni diris, ke li mortis needziĝinte. Tamen li efektive edziĝis kaj generis unu filon, tiun ĉi friponon, kies reala nomo samas kiel la patra nomo. Li edzinigis Berilan Garcia, belulino el Kostariko, kaj ŝtelinte konsiderindan sumon de publika nomo, li ŝanĝis sian nomon al Vandeluro kaj fuĝis al Anglujo, kie li starigis lernejon en orienta Jorkŝiro. Lia kialo por provi tiun okupiĝon estis, ke li konatiĝis kun ftiza instruisto dum la vojaĝo hejmen, kaj ke li uzis la kapablecon de tiu homo por sukcesigi la entreprenon. Frazero, la instruisto, tamen mortis, kaj la lernejo, kiu komenciĝis bone, sinkis de misreputacio ĝis misfamo. La Vandeluroj trovis konvene ŝanĝi sian nomon al Stepeltono, kaj li kunportis la restaĵon de sia havaĵo, siajn planojn por la estonteco, kaj sian ŝaton de entomologio al suda Anglujo. Mi eksciis ĉe la Brita Muzeo, ke li estis agnoskita spertulo pri la temo, kaj ke la nomo Vandeluro estis permanente donita al iu tineo, kiun li, dum siaj Jorkŝiraj tagoj, la unua priskribis.

Nun ni venas al tiu lia vivperiodo, kiu pruviĝis tiel intense interesa por ni. La fripono evidente enketis kaj konstatis, ke nur du vivoj intervenas inter li kaj la valora bieno. Kiam li iris al Devono, liaj planoj estis, mi opinias, sufiĉe svagaj, sed ke li ekde la komenco intencis misfaron evidentiĝas per tio, ke li kunprenis sian edzinon en karaktero de la fratino. La ideo utiligi ŝin kiel logaĵon estis klara en lia menso, kvankam li eble ne certis kiel estos aranĝotaj la detaloj de lia komploto. Li intencis fine akiri la bienon, kaj li pretis uzi iun ajn ilon aŭ riski ion ajn tiucele. Lia unua paŝo estis establi sin laŭeble proksime al sia prapatra hejmo, kaj lia dua paŝo estis kultivi amikecon kun kavaliro Karlo kaj kun la najbaroj.

La kavaliro mem rakontis al li pri la familia ĉashundo kaj tiel preparis la vojon al sia propra morto. Stepeltono, kiel mi daŭre nomos lin, sciis, ke la koro de la maljunulo estis malsana, kaj ke ŝoko mortigus lin. Tion li eksciis de doktoro Mortimero. Li aŭdis ankaŭ, ke kavaliro Karlo estis superstiĉa kaj traktis tre serioze tiun malagrablan legendon. Lia inĝenia menso tuj sugestis metodon, laŭ kiu la kavaliro povus esti mortigita kaj tamen oni apenaŭ povus kulpigi la realan murdinton.

Konceptinte la ideon, li ekrealigis ĝin kun konsiderinda rafineco. Ordinara planinto kontentiĝus labori per sovaĝa ĉashundo. Utiligo de artefarita rimedo por pli diabligi la kreaĵon estis flagro de genio liaparte. La ĉashundon li aĉetis en Londono de Ross kaj Mangles, la vendistoj en Fulamstrato. Ĝi estis la plej forta kaj plej sovaĝa, kiun ili posedis. Li transportis ĝin per la Nord-devona fervojlinio, kaj marŝis longan distancon trans la erikejon, por alhejmigi ĝin sen motivigo de komentoj. Li jam dum sia papiliĉasado lernis penetri la Grimpenan Marĉon, kaj tiel li trovis sekuran kaŝlokon por la besto. Tie li enstaligis ĝin kaj atendis oportunan okazon.

Sed tiu ne baldaŭ venis. La maljuna sinjoro ne estis logebla ekster sian ĝardenon nokte. Plurfoje Stepeltono embuskis kun sia ĉashundo, sed senrezulte. Ĝuste dum tiuj senfruktaj serĉadoj li, aŭ pli precize lia aliancano, estis vidita de kamparanoj, kaj la legendo pri la demona ĉashundo estis denove konfirmita. Li esperis, ke lia edzino logos kavaliron Karlo al ties ruiniĝo, sed je tio ŝi pruviĝis neatendite sendependa. Ŝi rifuzis klopodi por envolvi la maljunan sinjoron en sentimentan ligatecon, kiu eble liverus lin al la malamiko. Minacoj kaj, mi bedaŭras diri, batoj malsukcesis persvadi ŝin. Ŝi rifuzis enmiksiĝi en tion, kaj dum kelka tempo Stepeltono estis plene haltigita.

Li trovis elirejon el la malfaciloj pro la hazardo, ke kavaliro Karlo, amikiĝinte kun li, igis lin la peranto de sia bonfaremo rilate tiun misfortunan sinjorinon Laŭra Liono. Prezentinte sin fraŭlo, li sukcesis komplete influi ŝin, kaj li komprenigis al ŝi, ke se ŝi akirus divorcon de sia edzo, li edzinigus ŝin. Liaj planoj subite kriziĝis pro ekscio, ke kavaliro Karlo intencis forlasi la Halon pro la konsilo de doktoro Mortimero, kun kies opinio li mem ŝajnigis konsenti. Li devis agi tuj, aŭ lia viktimo eble eskapus el lia potenco. Li do premis sinjorinon Liono, ke ŝi skribu tiun leteron, petegante la maljunulon konsenti al ŝi rendevuon vespere antaŭ lia foriro al Londono. Li poste per ŝajnvera argumento malhelpis ŝin iri kaj tiel ricevis la okazon, kiun li atendis.

Reveturinte vespere el Kum-Tresio, li disponis tempon por alkonduki sian ĉashundon, pentri ĝin per tiu infereca farbo, kaj gvidi la beston al la pordeto, kie li havis motivon supozi trovi la maljunan sinjoron atendanta. La hundo, incitite de sia mastro, transsaltis la pordeton kaj persekutis la malfeliĉan kavaliron, kiu fuĝis kriĉante tra la taksusa aleo. En tiu sombra tunelo vere devis esti terura vidaĵo tiu grandega nigra besto kun la flamaj muzelo kaj fajrantaj okuloj, salteganta post la viktimo. Li falis mortinta pro kormalsano kaj teruriĝo fine de la aleo. La ĉashundo restis sur la herbokovrita rando, dum la kavaliro trakuris laŭ la pado, tiel ke videblis nenies spuro krom tiu de la viro. Vidante lin kuŝi senmova la besto probable proksimiĝis por snufi lin, sed trovinte lin morta, ĝi denove returniĝis. Ĝuste tiam ĝi postlasis la piedsignojn, kiujn efektive rimarkis doktoro Mortimero. La ĉashundo estis alvokita kaj rapide forkondukita al sia kaŝloko en la Grimpena Marĉo, kaj estis postlasita mistero, kiu perpleksis la aŭtoritatojn, alarmis la kamparon, kaj fine alportis la kazon sur la kampon de nia observado.

Tiom pri la morto de kavaliro Karlo Baskervilo. Vi perceptas ties diablan ruzecon, ĉar vere estus preskaŭ neeble starigi proceson kontraŭ la reala murdinto. Lia sola kunkrimulo estis tia, kia neniam povus perfidi lin, kaj la groteska nepensebla naturo de la rimedo nur servis por igi ĝin pli trafa. Ambaŭ virinoj, implikitaj en la kazo — sinjorinoj Stepeltono kaj Laŭra Liono — estis lasitaj forte suspektemaj pri Stepeltono. Sinjorino Stepeltono sciis, ke li projektis kontraŭ la maljunulo kaj ankaŭ pri la ekzisto de la ĉashundo. Sinjorino Liono sciis nenion pri ili, sed ŝi estis impresita de tio, ke la morto okazis je la horo de la nenuligita rendevuo konita nur de li. Tamen ambaŭ estis sub lia influo, kaj ĉe ili por li estis nenio timinda. La unua duono de lia tasko estis sukcese plenumita, sed restis la pli malfacila.

Eble Stepeltono ne sciis, ke ekzistas heredonto en Kanado. Ĉiuokaze li tre baldaŭ eksciis pri tio per sia amiko doktoro Mortimero kaj sciigis lin tiu lasta pri ĉiuj detaloj koncerne la alvenon de Henriko Baskervilo. La unua ideo de Stepeltono estis, ke tiu juna nekonato el Kanado povus eble esti mortigita en Londono, entute sen aliro al Devono. Li malfidis sian edzinon, de kiam ŝi rifuzis helpi lin prepari kaptilon por la maljunulo, kaj estus tro riske lasi ŝin longe for de lia vidkampo pro timo, ke li perdus sian influon al ŝi. Pro tiu kialo li kunprenis ŝin al Londono. Ili loĝis, mi trovis, en la Meksburga privata hotelo, en Krevenstrato, kiu fakte estis unu el tiuj, kiujn vizitis mia agento serĉanta atestaĵon. Tie li enkarcerigis sian edzinon en ŝia ĉambro, dum li, aspekte ŝanĝita per barbo, sekvis doktoron Mortimero al Bakerstrato, kaj poste al la stacidomo kaj al la Nordhumberlanda hotelo. Lia edzino iomete anticipis liajn planojn; sed ŝi tiom timis sian edzon — timo bazita sur bruta mistraktado — ke ŝi ne riskis skribi por averti la viron, kiun ŝi sciis en danĝero. Se tiu letero falus en la manojn de Stepeltono, ŝia propra vivo ne estus sekura. Finfine, kiel ni scias, ŝi uzis la rimedon eltranĉi la vortojn, kiuj formis la mesaĝon, kaj adresi la leteron laŭ misformita manskribo. Tiu atingis la kavaliron kaj havigis al li la unuan averton pri la danĝero.