Qabusnomə

Mı handəme ki, xəlifə Məmun (Xıdo əy rəhmətkə) bo Ənuşirəvani məğami ziyorət kardey şəbe. Çəy dəxmədə vindeşe ki, Ənuşirəvani astonən pıxən peqardən bə zəmin. Çəy taxti səpe, məğbərə divoədə pəhləvi zıvonədə de ğızıli i-dı satıl nıvıştəy hestbe. Məmuni pəhləvi zıvoni zınə tərcuməəkəonış doe vakarde. Əvon həmonə satılon bə ərəbişon peqordınie. Ərəbi tərcumə ısətən əcəmədə məşhure.

Əyo nıvıştə bıəbe: «Çanə ki az səğbim, bə Xıdo bandon həməy koməqım ərəsiy, jəqo odəm nəbiy ki, bə çımı kəybə bo, çəyo təyliə dast oqardı. Çe əcəli vədə ociz mandeədə, ın nəsihətinə sıxanonım bə ıştə məğbərə divom doe nıvışte bə səbəb ki, odəmon zəhmət bıkəşon, bə çımı ğəbi ziyorət bon, bıdə çıyo təyliə dast onıqardın, ıyoən çımı mərhəmətiku bəhrəmand bıbun.»

Hamonə nəsihətə sıxanon ımonin.

Həştminə fəsl

Adilə Nuşirəvani nəsihəton bə yod dəğandey həxədə

Sıftə votəşe:

˝Çanə ki şəv-ruj yəndı əvəz kardedə, bə ıştə udimiyən (tale) çoçinə qardışon təəccub məkə.˝

İjən votəşe:

˝İnsonon çıro bə ıştə pəşmon bıə koon i kərəən pəşmon bıbun?˝

Çəyo votəşe:

˝De podşo oşıno əbı çıro ıştə kədə rohət hıtedə?˝

Çəyo votəşe:

"Umri bənə ıştə piyəy nıjiyə odəm çıro ıştəni diri hisob kardedə?"

Çəyo votəşe:

"Şəxsiy ki, bo tı ˝fılonkəsi ıştı bevəciş vote˝ – xəbə bıvardo, ə folınkəsi rə bıbaxş, nəinki ın xəbə əvardi."

Çəyo votəşe:

"Befoydə bə sıxonon quş doə odəmi sə hətta səbəsəloməti ğəbul kardə odəmi səysə vey bədije."

Çəyo votəşe:

"Bə ziyon dəşə odəmonsə əy vey ziyonəkəş hisob bıkə ki, bini de ıştə çəşi ıştə ziyoni vindedə."

Çəyo votəşe:

"Ə ğuli ki həvatedən, sedən – ozodətiş veye, nəinki ıştə ləvə ğul bıə odəmi."

Çəyo votəşe:

"Ə şəxsi ki, elmış bıbo, ağlış nıbo – elm bə çəy sə bəlo bəvarde."

Çəyo votəşe:

"Şəxsiy ki, jimoni ıştəniku dərs sey zınedəni, co mıəllim bəpe bəy dərs nıdə, çun boçi, zəhmətış hədər bəşe."

Çəyo votəşe:

"Har çiy nodoniku hifz kardey hostone, nəinki nodoni ıştəni çe nodonətiku."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo xəlğ tıni tərif bıkə, tınən xəlği tərifkə."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo ıştı bo xəlği sərf kardə zəhmət hədər nışu, xəlği bo tı sərf kardə zəhməti bə lınq-ləğə məjən."

"Bıpiyo dustonı kam nıbu, bılxoqət (kinli) məbi."

Çəyo votəşe:

"Ve pərişon bıe piyedənibu, pəxıl məbi."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo, tıni rəncidə nıkən, bə ıştə rəvo nızınə çiyon bə co kəsiyən rəvo məzın."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo asudə umr bıkəy, bə hadison uyğun hərəkət bıkə."

Çəyo votəşe:

"Nıpiyo bətı divonə bıvotın, bə pəydo nıbıə çiyon sorəx eməqın."

Çəyo votəşe:

"De həyo-abru jiyey bıpiyo, xəlği beabru məkə."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo ki, tıni bə dast dənığandın, nimə ko bənə təmomə ko bə ğələm mədə."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo ıştı sırri səpe onıbu, xəlği sırri oşko məkə."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo ıştı peştono bo tı rışxand nıkən, de ıştə koəkon mıloyim rəftor bıkə."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo ki, pəşmon nıbuş, bə ıştə nəfsi tabe məbi."

Çəyo votəşe:

"Zırək bıe piyedəbu, co kəson ovəynədə bə ıştə diyə bıkə."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo ki, əmonədə bıjiy, bə xəlği bevəci məkə."

Çəyo votəşe:

"Piyedəbu ıştı ğədi bızının, co kəson ğədi bızın."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo ki, bə ıştı votəy diyə bıkən, ıştən bə ıştə votəyon əməl bıkə."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo ki xəlğ tıni ağılmand hisob bıkə, bə axməxə odəmi sırr mədə."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo ki, bə xəlği çəş çok bıçiy, nun-nemek ədə bıbi."

Çəyo votəşe:

"Oxo, çıro ə odəmi dışmen hisob nıkəy ki, bini xəlği rəncidə karde iqidəti hisob kardedə?!"

Çəyo votəşe:

"Çıro ə odəmi dust hisob bıkəy ki, bini de ıştı dışmeni dustəti kardedə."

Çəyo votəşe:

"De befərəsatə odəmi dustəti məkə, çun boçi, əv nə bo dışmenəti bə vəc bome, nəən bo dustəti."

Çəyo votəşe:

"Iştəni alim hisob kardə nodoniku duəro bınəv."

Çəyo votəşe:

"Ədolətin bıbı ki, koyı bə ədolətə məhkəmə enıqını."

Çəyo votəşe:

"Həx çanə telən bıbo, bəy tosə oxoy quş bıdə."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo dışmen ıştı sırri nızını, əy bo dusti oməkə."

Çəyo votəşe:

"Uci-uci əkə iyən bə xəlği yolə ziyan əjən məbi."

Çəyo votəşe:

"Çə odəmi ki ləyoğətış ni, əy diri hisob məkə."

Çəyo votəşe:

"Çəşdəğıl nıboş, besərvətən ərbobiş."

Çəyo votəşe:

"Hədərə məhır ki, hədərəən nıhəvatiy."

Çəyo votəşe:

"Bə tay-tuşon mıhtoc bıencə, bımardoş çoke."

Çəyo votəşe:

"Xəbisə odəmi nuni hardencə, bənə vəşi bımardoş çoke."

Çəyo votəşe:

"Iştə har faməy bə beetıboə odəmon məvot, əncəx etıboynə odəmonkuən nion məkə."

Çəyo votəşe:

"Bə ıştəsə bəyjiə odəmi mıhtoc mandey yolə mısibəte. Exrocə odəmiku komək piyencə, ruədə bıtasoş çoke."

Çəyo votəşe:

"Bo ın dınyo kulişiyə təvazoə xəbis bo ə dınyo kulişiyə təkəbburinə abidisə çoke."

Çəyo votəşe:

"Ən nodonə odəm əve ki, jinə mərtəbəku bə penə mərtəbə rost bıbu, əncəx əyən ji hisob bıkə."

Çəyo votəşe:

"Həni çəysəən bədtərə rısvoəti nibəzıne bıey ki, xonəxo ıştə nızınə çiy rost bıey iddo bıkə, peşo çəy du bə miyon bo."

Çəyo votəşe:

"Nağdi bə nısyə dəqış əkəsəən vey bə dast dəğandə bıə odəm nibəbıe."

Çəyo votəşe:

"Ən exrocə odəm əve ki, qıləy xonəxo bəy əjoş eqını, çəy bo dast qətey imkonış bıbu, əncəx imtino bıkə."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo ki, ıştı nom adilə odəmon restədə beşu, bətı tabe əbıə odəmon çok oqət."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo ki, ıştı nom nəcibə odəmon restədə beşu, ıştə tamə oqət, əy bə nez məhaşt."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo cəmat ıştı bevəci nıvotı, əvoni tərif bıkə."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo dılonədə ıştə vırə bıkəy, xəlği tono ğırbı bıbu, bə xəlği tərəf bıbi."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo məxloğ tıni bənə ğırbinə iyən bənə nıfuzinə odəmi bızını, bo ıştə məsləhət nızınə çiy bo hiç kəsi məsləhət məzın."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo bə ıştı dıli jıqo yarə nıqını ki, bini de hiç məlhəmi mıolicə kardey bıedəni, de nodoni bə hıcət dəməşi."

Çəyo votəşe:

"Bıpiyo ən çokə odəm bıbuş, xəlğiku hiç çiy bə kam məkə."

Oxoyədə votəşe:

"Bıpiyo zıvonı dıroz bıbu, dasti kırt bıkə."

Çe Adilə Nuşirəvani nəsihəton ımonin.

Çımı balə, bə ın sıxanon xor diyə məkə. Çun boçi, çımonku həm hıkməti bu omedə, həm hıkmdorəti, səbin bəy ki, ımon həm çe hakimon sıxanonin, həmən çe alimon.

Çanə ki, cıvoniş, omut. Piəmerdətiədə bımonı quş doey nibəpeye. Çun boçi, piə merdon jəqo çiyon bəzınen ki, cıvonon əvoni nibəzınen.

Nəvminə fəsl

Çe piəti iyən cıvonəti ğaydon həxədə

Çımı balə, cıvonən bıboş, piəmerdə ağılı bıbu. Votedənim ki, cıvonəti məkə, ıştəni bə dast sey zınə cıvononədə bıbi. Veyən mardə quşə bın məbi. Filosof Ərəstuni votəşe: ˝Cıvonəti çe cındoəti qıləy sorte.

De ağıli hərəkət bıkə. Çun boçi, zağarətiku, çıskətiku bəlo omedəni. Əncəx axmaxə koonku bəlo bome. Çanə fırsəte çokə cıvonəti bıkə, səbin bəy ki, ə koon həni piətiədə kardey nibəzıneş.˝

Çoknə ki, qləy piəmerdi votəşe:

˝Cıvonətiəədə de ğəm-ğussə famedəbim ki, piətiədə kinon mınışon nibəpeye. Həni zınedənıbim ki, hiç mı ıştənən əvonım nibəpeye.˝