Страница 11 из 14
Амiна наадрэз адмовiлася здаць мужчынам свой баявы шротнiк i засталася побач з намi на ганку.
Хiмiкi, на якiх глядзелi пяць параў вачэй i дзве пары руляў, крокаў за трыццаць ад нас расступiлiся паўкругам, прапускаючы наперад дзядзьку Колю-масквiча. Некаторыя з няпрошаных гасцей былi на добрым падпiтку, аднак мы не ведалi, цешыцца з гэтае прычыны або наадварот: п'яныя маглi палезцi i пад кулi. Сёй-той вiдавочна невыпадкова трымаў правую руку кiшэнi i мог выцягнуць яе адтуль значна раней, чым мы патрапiлi б усiх перастраляць.
Проста сказаць, што я спалохаўся, будзе прымiтыўна i недакладна.
Мне ўспомнiлася нашая бяскрыўдная дзiцячая забава: пастукаць "у кружок" валейбольным мячом. Штораз, калi, прымаючы мяч, даводзiлася адступаць спiнаю наперад, мяне апаноўвала хмельна-вусцiшнае пачуццё бязважкасцi, бо гульня iшла не дзе-небудзь на цёплым пляжным пясочку цi на спартовай пляцоўцы, а на плоскiм, залiтым бiтумам даху нашага полацкага шасцiпавярховiка, i кожная хрыбетка памятала пра высачыню i адчувала яе магнiтнае поле, што з кожным новым крокам да краю ставала стакроць магутнейшым.
Тады, на ганку ў Ягадным, мая хрыбетнiца перажыла такое самае адчуванне смяротнае бязважкасцi.
Апрача таго, хваравiтае ўяўленне за лiчаныя iмгненнi пракруцiла перад вачыма поўнаметражную стужку з парахавым дымам, трупамi, перарэзанымi ад вуха да вуха гарлякамi, выпушчанымi з чэраваў сiнявата-белымi вантробамi i маленькаю Вiкай, якая так i не паспела перавязаць нам ранаў i якую пераможцы з агiдным гiгатаннем бяруць "на хорька", але я гэтага не бачу, бо мая душа ўжо растала ў высокiм блакiце i золаце гэтага дня, а ў ашклянелых вачах адбiваюцца мiкраскапiчныя кедры i асiрацелы, без зрэзанага разам з катамi сцяга, флагшток.
"Эй, студенты! - цяжкавата варочаючы языком, загаварыў дзядзька Коля-масквiч. - Я вот этими руками, - крыху пагойдваючыся на таўстых, як бёрны, нагах, ён растапырыў перад сваiм налiтым злосцю тварам шырозныя далонi з кароткiмi i мясiстымi, бы сардэлькi, пальцамi, - вот этими руками семерых ребят замочил. Для меня зона, что для вас - воля, а химия - так, ни рыба ни мясо, ни тайга ни тундра".
Праваруч мяне, дзе займала абарону Амiна, пачулiся дзiўнаватыя гукi. Я асцярожлiва скасавурыўся: татарка, сцiснуўшы стрэльбу, напаўголаса спявала ваяўнiчую песню свайго народа.
"Слушайте сюда, - казаў далей дзядзька Коля. - Фиксатого отдайте, боксера х...ва, а вас нам и на... не надо..."
Я выцер аб калашыны будатрадаўскiх штаноў узмакрэлыя рукi i падумаў, што сустрэча са смерцю адтэрмiноўваецца. Мы крыкнулi, што фiксатага, гэта значыць Толiка, у доме няма i дзядзька Коля-масквiч можа выслаць да нас двух хiмiкаў-кантралёраў.
Пачаўшыся на драматычнай ноце, прыгода скончылася бурлескна. Абшнарыўшы дамок i напалохаўшы ў салуне дзяўчат, кантралёры патапталiся на ганку, няўдала паспрабавалi ўшчыкнуць Амiну i раптам нязмушана-элегантна падхапiлi нашую скрынку з партвейнам i, не надта прыспешваючы хаду, рушылi ў свой стан. Дачка татарскiх стэпаў ускiнула дубальтоўку. "Амiна! Па сраках!" - адчайна i ўадначас спуджана выгукнуў Мiхась Чарнiловiч, але Генiк з Джонам Галяком ужо вiселi ў татаркi на руках.
Свята згэмталася. У адрозненне ад мясцiн, дзе служыў Мiша Бугор, так нiкога i не зарэзалi. Недзе хаваўся ад дзядзькi Колi-масквiча Раслiнскi з баксёрскiмi пальчаткамi; недзе скрыгатаў зубамi ад болю настаўнiк Сацук з пяцiканцовай зоркаю на лбе; Амiна, уладкаваўшыся на ганку, гартанна спявала пераможную татарскую песню, а ў салуне жавалi ад хвалявання беларускае сала, запiваючы яго цёплым партвейнам, нашы бясстрашныя сяброўкi.
У панядзелак ваяўнiчыя хiмiкi працверазелi i даведалiся, што фiксатага з Бугром перакiнулi верталётам у Бл. Яр, а паколькi дзядзька Коля-масквiч меў даўгiя рукi i словамi не кiдаўся, герояў Дня будаўнiка, выключыўшы за п'янку з атрада, хуценька адправiлi на Вялiкую зямлю ў родны Менск. Дзядзька Коля загадаў за недагляд зрабiць некалькiм сваiм людзям "самавучку", а сам у раздрыпаных пачуццях на ўсю ноч зачынiўся з дзвюма хiмiцамi.
Са жнiвеньскай непазбежнасцю восенi наблiжаўся гаркавы момант расстання. Вада ў кар'ерах прыкметна пахаладнела, а вечаровыя вогнiшчы зрабiлiся цiшэйшымi i маркотнейшымi. Хiмiкi зайздросцiлi нам, мы папрывыкалi да амазонак, а некаторыя з iх, як засведчылi будучыя падзеi, клапатлiва ўзгадоўвалi ў сваiх дзявочых сэрцах не абы-якiя надзеi. Моўчкi ўзiраўся ў агонь "цяжкi" падлетак Вiця, якому за два месяцы выпала прайсцi некалькi курсаў мужчынскiх унiверсiтэтаў. Нават пасялковыя падлеткi ўжо не пускалi нам у вочы чмуту, а сарамлiва пыталiся, якiя ў Менску ёсць iнстытуты i цi цяжка туды паступiць.
У апошнi дзень маленькая Вiка, расчэсваючы грабянцом кудзеркi, дрыготкiм галаском прамовiла: "Ну вот и все. Теперь будем только вспоминать", - а потым цiха, як мышанё, заплакала. Дробныя слёзкi капалi ў шклянку з "трыма сямёркамi", а я не плакаў, а недарэчна думаў, што калi нават Вiка будзе капаць у шклянку ўвесь дзень, яе слёзы ўсё адно не зменяць колеру вiна.
Чарнiловiч са сваёй Насцяю дамовiлiся, што яна прыедзе ў Менск i яны занясуць у загс заяву. Джон Галяк з цёмненькай Святланкаю да самага вечара адсутнiчалi. Варвара, непрыгожа скрывелiўшыся, таксама заплакала, а Амiна, што пасля Дня будаўнiка заслужана прыбiлася да нашае кампанii, выпiла тры шклянкi вiна i тры разы пальнула ў цёмнае неба з дубальтоўкi.
Чмыхлiвы дызель прывёз нас па "нашай" вузкакалейцы ў Бл. Яр, дзе мы ўбачылi будатрад "Victoria" ў апагеi разброду i маральных хiстанняў. Шырыню фронту работ вызначала замова на дзве прыбiральнi-шпакоўнi для аэрадрома, дзе нам з Генiкам як ужо вядомым спецыялiстам з ходу даверылi выканаць пачэсную частку працы. Не маючы за што зацяць рукi, байцы СБА выпiвалi, гулялi ў карты на вушы, задзiралiся з мясцоваю шпаной i лавiлi браднiком у старыцах рыбу. Камандзiр атрада, аспiрант Валодзя Засохiн, нажлукцiўшыся грамадскага каньяку, вырашыў пакатацца на грузавiку i знёс палову дашчанай сталоўкi.
Рэпiн-дацэнт тым часам выйшаў на волю, а цыганаваты Сашка вярнуўся на зону: акуратна разабраў у прадуктовай крамцы шыферны дах, украў дзве пляшкi гарэлкi i пару селядцоў, выпiў на мураве проста пад крамнаю сцяной, пажаваў салёны рыбiн хвост i бесклапотна задрамаў на месцы злачынства, дзе i быў праз гадзiну забраны мiлiцыянтамi.