Бiяграфiя

- Што? - запытала яна.

Француз, прыхапiўшы з сабой выпiскi, расказаў гаспадынi ўсю гiсторыю i паспрабаваў тут жа прааналiзаваць характары двух галоўных персанажаў.

- Вось так, - закончыў ён, - першы i апошнi раз у сваiм жыццi лорд Байран уступiў дэману спагады, i гэтай слабасцi прабабка вашага мужа нiколi не магла яму дараваць.

Лэдзi Спенсэр-Свiфт слухала француза не перабiваючы, але тут не вытрымала:

- Нонсэнс! - абурылася яна. - Вы дрэнна чыталi цi дрэнна зразумелi... Не была палюбоўнiцай лорда Байрана! Але ж увесь свет ведае, што яна была. Няма нiводнай сям'i ў нашым графстве, куды не дайшла б гэта гiсторыя... Не была палюбоўнiцай лорда Байрана!.. Я ў засмучэннi, пан Марсена, i, калi такое ваша апошняе слова, я не магу дазволiць вам карыстацца дакументамi... Падумаць толькi!.. Вы збiраецеся расказаць у Францыi i ў нашай краiне, што нiякага фiзiчнага зблiжэння мiж iмi не было! Ды вы што? Пандора ў труне перавернецца, пане мой!

- Чаму? Пандора ж ведае сябе больш, чым хто iншы. Яна сама напiсала ў дзённiку, што спатканнi iх былi самыя нявiнныя.

- Гэты дзённiк, - сярдзiта прамовiла лэдзi Спенсэр-Свiфт, - вернецца назад у сейф, i ходу яму адтуль не будзе. Дзе вы яго пакiнулi?

- На стале ў падвале, лэдзi Спенсэр-Свiфт. Не было ключоў, а то я паклаў бы яго на месца.

- Паснедаўшы, мы туды зараз жа спусцiмся i адновiм усё, як было. Я не павiнна была паказваць вам фамiльны архiў. Небарака Аляксандр заўсёды быў супраць i меў рацыю... хоць у гэтым меў рацыю... Што датычыцца вас, пане мой, я вымушана прасiць вас захоўваць абсалютнае маўчанне наконт вашага... так сказаць... адкрыцця.

- Безумоўна, я не апублiкую нi радка без вашага дазволу, лэдзi Спенсэр-Свiфт, нi за што на свеце я не пасмеў бы зрабiць вам прыкрасць. Аднак, павiнен прызнацца, што не разумею...

- I не трэба, каб вы разумелi. Я прашу толькi аднаго - забыць.

Ён уздыхнуў:

- Няхай будзе так. Я адмаўляюся ад гэтых успамiнаў... i ад маёй кнiгi.

- Вельмi пахвальна i вельмi разумна. Меншага ад француза я i не чакала. А цяпер пагаворым аб iншым. Скажыце, пан Марсена, цi падабаецца вам ангельскi клiмат?

Пасля снедання яны спусцiлiся ў склеп у суправаджэннi Мiлера. Цяжкiя дзверцы сейфа расчынiлiся. Старая лэдзi ўласнаручна далучыла да скураных каробак i сярэбраных кафейнiкаў белы альбом i пакет пажоўклых пiсем, перавязаных ружовай стужкай. Пасля чаго Мiлер замкнуў сейф.

- Тут iм ляжаць вечна, - весела прамовiла яна.

Калi яны вярнулiся, першая група турыстаў, вылезшы з аўтобуса, накiроўвалася ў хол купляць уваходныя бiлеты i паштоўкi. Мiлер падрыхтаваўся разыграць сцэну з партрэтамi.

- Зойдзем на хвiлiнку, - прапанавала лэдзi Спенсэр-Свiфт свайму госцю.

Яна стала ў куток, далей ад турыстаў, але слухала вельмi ўважна.

- Вось гэта, - сказаў дварэцкi, - сэр Уiльям Спенсэр-Свiфт (1775-1835). Ён прымаў удзел у бiтве пры Ватэрлоо, быў асабiстым другам Велiнгтона. Малюнак пэндзля сэра Томаса Лоўрэнса, гэтак жа, як i партрэт лэдзi Спенсэр-Свiфт, жонкi сэра Ўiльяма.

Нейкая дзяўчына, каб лепш разгледзець, жвава высунулася наперад i з павагай прашаптала:

- Тая самая...

- Так, - адказаў цiха дварэцкi, - тая самая, што была палюбоўнiцай лорда Байрана.

Старая лэдзi кiнула на маладога француза пякучы позiрк i з трыумфам прамовiла:

- Ага, чулi!..