Страница 7 из 8
- Не вырубай рацыю! - гракнуў палкоўнiк i, разабраўшы сярод шуму словы "батарэi селi", спруцянелымi пальцамi расшпiлiў верхнiя гузiкi на кашулi.
"Што ж там лялiць, бляха!? I што будзе, як "Казловiчы" ўзьнiмуцца ў паветра?" - палкоўнiк уявiў, зь якiм iмпэтам гакнуць усе дванаццаць балiстычнах ракетаў, змарнеў з твару i спалохана прыхапiўся, пачуўшы натужлiвы шум у дынамiку.
- Казлы драныя! Халастыя ўпёрлi... А я й не дагледзеў... - галёкнуў сярод шуму маёр Кукарэка, замармытаў штосьцi пра паляваньне на дзiкоў i палкоўнiк, баючыся, што сувязь адключыцца, умольным голасам запытаў:
- Што рабiць будзем?
- Iду на таран! - гойкнуў у вадказ пiлёт Кудзёлка, потым гойкнуў яшчэ нешта, ды голас ягоны зьмяшаўся з бязладным шумам.
- Аляксей! Алёша! - палкоўнiк падхапiўся на ногi, упёрся макаўкай у пругкi брызэнт, а калi сувязь адключылася, бязвольна плюхнуўся на сядзеньне.
У тую хвiлю галава палкоўнiцкая стала дарэшты пустой, а таму й лёгкай. Такою лёгкай, што паспрабавала адарвацца ад тулава й палкоўнiк, прашаптаўшы: А што ж гэта дзеецца! - абхапiў голаў далоньмi.
Так ён i сядзеў, сьцiснуўшы вушы - аглухлы, невiдушчы й нават зумэр мабiльнага тэлефону, якi раней прымушаў спалохана схамянуцца, гэтым разам ня здолеў разьвеяць хваравiтай замарачы. Калi ж ён, зрэшты рэшт, зьняў слухаўку, тэлефонны зумэр пачынаў ужо сiпець.
- Бурзачыла?! Ты?! - шэфавы голас скалануў эфiр, змусiў задрыжэць тэлефонную мэмбрану.
- Я-а... таварыш генэрал-палко...о... - прастагнаў Бурзачыла i з флегматычнай разважлiвасьцю шморгнуў носам.
- Што там у вас? Чаму не выходзiш на сувязь?
Палкоўнiк ачуўся, парывiста ўздыхнуў, пацёр рукою пераносьсе.
-Экiпаж самалёта - бартавы нумар 0-24, - расстраляўшы ўвесь боезапас, пайшоў на таран... - слова "таран" захрасла ў горле; даўкi, памерам з ладную агрэсьцiну, камяк перацяў дыханьне, нiжняя скiвiца тарганулася i ў мораку падступных сьлёз палкоўнiку прымроiўся раптам сьветлы воблiк маёра Кукарэкi.
Эфiр напоўнiўся злавесным сiпеньнем, аднекуль здалёк пачулiся акорды шапэнаўскага вальса i толькi праз пару хвiлiн шэфавы голас - памужнелы i рахманы, - iзноў зварухнуў мэмбрану.
- Абвясьцiце ва ўсiх эскадрылях: экiпаж зьнiшчальнiка - бартавы нумар ноль-дваццаць чатыры, - узнагароджваецца пераходным Чырвоным сьцягам Адмiнiстрацыi... - злавесную паўзу запоўнiлi акорды шапэнаўскага вальса, а яшчэ празь iмгненьне слухаўка высьлiзнула з потнай рукi i бездапаможна матлянулася на дроце. Слухаўка яшчэ штосьцi зумкала, клiкала палкоўнiка, але сам палкоўнiк ужо нiчога гэтага ня чуў, бо слых ягоны апанавалi iншыя зыкi перарывiсты рокат самалёта i залiвiсты брэх навакольных сабак.
- Жывыя! - вырвалася з млявай грудзiны i ў доказ гэтай высновы з-за сазоньчынай хаты выплыў, зьбiваючы коламi шпакоўнi, гераiчны зьнiшчальнiк. Пераляцеўшы хату, зьнiшчальнiк рэзка пайшоў долу, павалiў плот, апошнiм разам рыкнуў маторам i, накруцiўшы на вiнт бялiзну, якая сушылася на вяроўцы, спынiлася ў колькiх мэтрах ад бабчынай казы.
З самалёта вылазiлi нетаропка: спачатку вылезьлi Кукарэка з шарагоўцам, потым пiлёт Кудзёлка. Кудзёлка доўга абабiваў падштанiкi, запраўляў кашулю i штосьцi казаў пры гэтым, кiваючы галавой у бок сазоньчынай хаты. Нарэшце ўсе трое сталi шыхтом i, не раўнуючы як касманаўты па касмадрому, рушылi па полi, са стрыманай мужнасьцю бухаючы чаравiкамi па ўтравелай сьцяжыне. Сьледам за iмi пайшла й каза Дуся, ды неўзабаве мусiла спынiцца, бо была прывязана вяроўкай да калка. У трох мэтрах ад палкоўнiка тройца бухнула чаравiкамi астатнiм разам, зьнерухомела й Кукарэка, паправiўшы на плячы кулямёт, прыклаў далонь да сьсiвелай скронi.
- Таварыш палкоўнiк! Загад камандаваньня... - маёр глытнуў паветра, каб скончыць фразу, але палкоўнiк з воклiчам: - Усё ведаю! - рынуў да сябра, абхапiў таго за шыю, смачна плюснуў у няголеную шчаку. Потым ён сьцiснуў мазолiстую кудзёлкаву руку, але рука раптам спалохана тарганулася i пiлёт з жахам у голасе прашаптаў:
- Сазонiха...
- А людцы мае добрыя! А што ж гэта робiцца-а! - скалануў прасьцяг жаночы лямант i ўсе павярнулi галовы.
Сазонiха бегла па полi - ускудлачаная, расхлiстаная, падабраўшы доўгую спаднiцу i з рагачом ва ўзьнятай руцэ.
- Канец! - вылаяўся Кудзёлка, матлянуўся некуды ўбок, потым спынiўся, падцягнуў кальсоны i вiхлястым алюрам пабег да самалёта.
Пiлёт хацеў, вiдаць, схавацца ў самалётным нутры, але Сазонiха пайшла напярэймы; яны двойчы аббеглi самалёт, Кудзёлка на хаду садраў зь вiнта палiнялыя трусы, кiнуў iх у твар ашалелай бабы i змораным подбегам кiнуўся ў адваротным накiрунку.
Тым часам у пагоню за пiлётам кiнулася й каза Дуся. Яна сарвалася зь вяроўкi, дагнала Кудзёлку i спрабавала ўжо падчапiць таго рагамi, ды тут маёр Кукарэка, зразумеўшы, што трэба канчаць усю гэтую камэдыю, даў чаргу з кулямёту. Кудзёлка спачатку не зразумеў - што да чаго, а калi маёр, прыцэлiўшыся, iзноў нацiснуў на кручок, павалiўся i застыў у нерухомасьцi. Убачыўшы ўсё гэта, Сазонiха аслупянела, выпусьцiла з рук рагач, а потым, задраўшы спаднiцу да азызлых сьцёгнаў, пабегла да сваёй хаты.
- Забiлi-i... Кудзёлку забiлi-i! - залямантава старая, ды такiм страшным голасам, што Кудзёлка падхапiўся на ногi, штосьцi закрычаў ёй усьлед, а палкоўнiк, цыркнуўшы сьлiнай, незадаволена прамармытаў:
- Увесь Гракаў падыме, корга дурная.
III
- Вунь там паглядзi, у кустох!
Маёр азiрнуўся, пачухаў карак, без асаблiвай ахвоты палез у кусты. Пад нагой маёравай затрашчаў сушняк, плюхнула вада i з кустоў, шалёна лопаючы крыламi, вылецела нейкая драпежная птушка.
Прыслухоўваючыся да зыкаў, што даляталi з хмызьняку, палкоўнiк прыпалiў цыгарэту, мелькам зiрнуў на гадзiньнiк.
Час iшоў. Ужо больш як гадзiну яны лазiлi па кустах у пошуках рэшткаў балёну, але нiчога не знаходзiлi. Дый цяжка было штосьцi знайсьцi ў гэтых хмызах. Тут, як на добры лад, трэба было кiдаць роту жаўнераў на прачэсваньне, а яны нават двух сваiх шарагоўцаў пакiнулi ў Гракаве - ставiць плот ды рамантаваць куратнiк.
Палкоўнiк захлынуўся тытунёвым дымам, але, адчуўшы пяршэньне ў горле, кiнуў недапалак пад ногi.
Кукарэка вылез з кустоў хвiлiн празь дзесяць: увесь абсыпаны леташнiм лiсьцем i ў мокрых чаравiках - увалiўся, вiдаць, у ручай. Правую руку гвардыi маёр трымаў неяк дзiўна: стваралася ўражаньне, што ён злавiў нейкага жука i сьцiскаў ў жменi, але, калi Кукарэка падышоў блiжэй, палкоўнiк угледзеў на ягонай далонi маленькае блакiтнае колца.