Страница 59 из 71
Роўна праз два днi на обраў i на iхнiх коней навалiўся страшэнны мор. Нiякiя лекi, нiякiя шаптуны не дапамагалi. Касцiстай чэпкай рукой брала смерць усё новыя ахвяры. Горы конскiх трупаў, над якiмi кружылася, гудзела безлiч сiнiх мух, тлелi ў лузе. Мёртвых людзей спальвалi на вогнiшчах, а ўсiх вогнiшчаў было дванаццаць.
Бязносы зразумеў, здагадаўся, адкуль заляцела страла спусташэння ў ягоную арду. Як некалi Ксеркс, ён загадаў люта пакараць ваду. На бераг Святога Круга выйшлi ў грубых чорных кафтанах бiчаносцы, пачалi лупцаваць бiзунамi хвалi. Ва ўсе бакi паляцелi пырскi, здавалася, што гэта слёзы. Калi ж сам Бязносы ўзяў у руку бiзун, калi, заскрыгатаўшы зубамi, ударыў з усяго пляча, на самай сярэдзiне Святога Круга вынырнуў з вады Карпук, выплюнуў з рота чаратовую дудачку, праз якую дыхаў, весела засмяяўся.
("Хавайся! - закрычала адразу ж некалькi ўсхваляваных галасоў. Дурань! Хавайся! У iх жа лукi i стрэлы! У Бязносага - аркан!")
- Папiлi вадзiцы? - смяяўся Карпук. - А гэта ж слёзы дулебаў. Нясмачныя нашы слёзы? Што маем, тым частуем. Дзед Славук, мой дзед, якi пражыў сто тры сонцавароты, вас пачаставаў. Вось з гэтага гаршка.
Карпук абедзвюма рукамi высока ўзняў над галавой пусты гаршчок, з якога срэбна лiлася вада.
- Раб! - у шаленстве крыкнуў Бязносы. - Ты насыпаў у крынiцу мярцвячыны! Зараз цябе прывяжуць да конскiх хвастоў i раздзяруць на кавалкi!
- Я не раб, - смяяўся Карпук. - Я - дулеб. Чуў пра такi народ? Ён перажыве цябе i тваiх псоў. Чуў пра раку Дулебку i князя Клёна?
("Князь Клён, - успыхнулi словы ў самай патаемнай глыбiнi душы Гая Дубровiча. - Мой сын таксама Клён. Гэта невыпадкова. У гэтым - найвялiкшы сэнс".
"Удзельнiк эксперымента нуль-нуль-адзiн! Спадар Гай Дубровiч! Выходзiм на плюсавое пераўтварэнне! Выходзiм на плюсавое пераўтварэнне!")
I амаль адразу ж зазвiнела цецiва, свiснула страла над блакiтнай вадой...
- Як самаадчуванне, спадар Дубровiч? - асцярожна пацiкавiўся доктар Метэор.
Яны сядзелi ў доктаравым кабiнеце, глядзелi тэлевiзар. Перадавалi Ўсепланетныя Навiны.
- Вы прымусiлi мяне ўдзельнiчаць у вельмi цяжкiм эксперыменце, - сказаў Гай.
Каштанавыя загнутыя вейкi ў доктара ўздрыгнулi. Адчувалася, што ён не хацеў бы чуць такiя словы.
- Кожнага чакае перакрыжаванне на жыццёвай дарозе, дзе ад нечага варта адмовiцца, - павольна, як бы з неахвотаю прамовiў Метэор i спытаў: - Вы былi дулебам?
- Так. Дулебам. Апошнiм дулебам.
Гай iмклiва ўзняўся з крэсла, загаварыў стоячы, бо падумалася, што тое, што ён зараз скажа, неабходна неяк падкрэслiць, вылучыць.
- Вялiкi дзякуй вам, доктар. Вы яшчэ не ведаеце самi, што зрабiлi. Вы ажывiлi мне душу. Вы далi мне новыя вочы, новыя вушы i новае сэрца. Так-так. Я кажу гэта з усёй шчырасцю, паверце. Старадаўнiя мудрацы навучалi: "Час асвятляецца людзьмi". Дык вось гэты юны дулеб, гэты горды непакорны славянiн, якога хацелi зрабiць скацiнай, быдлам, асвятлiў i асвяцiў, зрабiў, як кажуць па-расейску, "угодным Богу" жыццё маiх далёкiх продкаў. Я зразумеў сэнс iхняга i майго з маiм сынам Клёнам iснавання. Без нас, учарашнiх, сённяшнiх i заўтрашнiх, чалавецтва было б аднакрылым. I гэта не прыгожая фраза. Можаце мне паверыць.
- Цiкава, вельмi цiкава. - Узняўся са свайго крэсла доктар Метэор.
Было вiдно, што яму, як прафесiяналу, дужа прыемна пераканацца ў карыснасцi i неабходнасцi сваiх пошукаў. Твар па-маладому заружавеўся, у вачах з'явiўся востры цёплы бляск.
- Мой сын у вялiкай бядзе, - працягваў мiж тым Гай Дубровiч, - але я ўпэўнены, што ўбачу яго жывым i здаровым. Такую ўпэўненасць далi мне вы, доктар. Цвёрдасцю i мужнасцю вы напоўнiлi ўсю маю iстоту. Яшчэ раз дзякуй.
У гэту хвiлiну зазванiў тэлефон. Доктар Метэор узяў трубку.
- Нехта хоча пагаварыць з вамi, - сказаў ён, перадаючы трубку Гаю.
- Гай Дубровiч слухае, - прамовiў Гай, усё яшчэ не астыўшы ад свайго маналога.
- Хто гэта? - глухавата спытаў далёкi голас.
- Гай Дубровiч.
- А я думаў - Гай Юлiй Цэзар, - сказаў незнаёмец, здзеклiва засмяяўшыся.
I адразу ж запiпiкалi кароткiя гудкi.
- Нiчога не разумею, - развёў рукамi Дубровiч. - Цi гэта недарэчны жарт, цi... Нiчога не разумею.
Людзi ВЭП даўно адвыклi ад хамства - бытавое яно або службовае. Усе гэтыя "шпiлькi", "падсечкi", "падсадкi" абляцелi, абцерабiлiся, як прыкрае шалупiнне. Чалавек паступова навучыўся казаць у вочы iншаму чалавеку ўсё, што ён аб iм думае, цi амаль усё. Вось чаму непрыемна здзiвiў Гая гэты нечаканы званок.
- Экспедыцыйны корпус пад камандай маёра Хвалiбога тры днi назад адбыў на планету Вар, - сказала тэлевiзiйная дыктарка. - Пяцьсот чалавек, памiж якiх цывiльныя добраахвотнiкi i рэспублiканскiя гвардзейцы, павiнны вызвалiць Клёна Дубровiча. "Я не вярнуся ў Менск без Клёна", - заявiў нашаму карэспандэнту маёр Хвалiбог.
Доктар Метэор i Гай Дубровiч пераглянулiся.
- А зараз перадаем паведамленне асаблiвай важнасцi, з якiм выступiць дырэктар Галоўнага Iндаэўрапейскага Стрэсографа Лех Патоцкi.
На экране з'явiлася барадатая галава Патоцкага. Ён быў вельмi ўсхваляваны. Побач з iм у студыi сядзеў стрэсаператар Карл Гакенхольц.
- Панове, - басавiта загаварыў Патоцкi, - па свайму службоваму абавязку мы з панам Гакенхольцам павiнны папярэдзiць вас, што ў раёне гарадоў Стакгольм, Рыга, Вiльнюс, Менск, Чарнiгаў, Варонеж з гадзiны на гадзiну, падкрэслiваю - з гадзiны на гадзiну, чакаецца суперканцэнтрацыя адмоўнай энергii, атака СЦ, якая ацэньваецца намi, стрэсаператарамi, як атака дзевятай i нават дзесятай катэгорыi. Гэта небяспечна для людзей, асаблiва для малых дзяцей. Не забудзьце праверыць, каб у кожнага з вас пад рукой быў iндывiдуальны Ўзмацняльнiк Волi. Усiм, хто сядзе за руль аўтамабiля або за штурвал верталёта, патрэбна вельмi ўважлiва сачыць за сваiмi дзеяннямi, за паказаннямi прыбораў. Запомнiце: чакаецца бунт аўтамабiляў. Яшчэ раз паўтараю: чакаецца бунт аўтамабiляў, якi справакавала СЦ. Псiхiятрам i брыгадам "хуткай дапамогi" неабходна падрыхтавацца да рэзкага павелiчэння колькасцi выклiкаў, дэпрэсiй i спроб самазабойства. Завастраю ўвагу супрацоўнiкаў Дамоў зняволення i духоўнага перавыхавання, што могуць быць рэцыдывы непадпарадкавання адмiнiстрацыi. Але асаблiвую ўвагу звярнiце на сваiх дзяцей. Пакладзiце iх раней спаць, дайце вады з мёдам, змажце скронi ментолавым маслам, пад падушкi насыпце свежай мяты. Глядзець тэлевiзар, кiнабаевiкi катэгарычна не рэкамендуецца.