Зорка

- ...Годнасць Героя Савецкага Саюза нададзена табе не пасмертна! - закончыў прафесар. - Кліч дырэктара, успомнім.

Покуль гаспадар хадзіў па дырэктара, бацька распытаў Толю, як ён праводзіць час, сказаў, што маці ў кожным лісце пытаецца пра яго, і, нарэшце, дастаў з кішэні канверт.

- Зусім было забыў. Гэта табе.

Толя разарваў канверт. Жэня Коган і Паша Гуль пісалі да яго - адзін радок Жэневай рукой, другі - Пашкавай. «Дзе ты цяпер?» - пытаўся Жэня. «Якія чэрці трымаюць цябе там?» - у сваю чаргу ставіў пытанне Паша. «Хіба ты забыў аб нашай умове?» - папракаў Жэня. «Дзень сустрэчы прайшоў». «Здагадваюся, - доўжыў Паша, - што Жэнька пачне зараз апраўдвацца. Ведай, ён здраднік!» «Ну, які я здраднік?» - і сапраўды апраўдваўся Жэня. «Я «сур'ёзна пагутарыў» з мамай, і мне прыйшлося саступіць - я паступаю на філалагічны. Паша ніяк не згаджаецца са мной, што героем можна быць на любым участку. Успомні Кашавога, нарэшце - Зою. Яны ж не былі ваеннымі!» «Балбатун гэты Жэня, але я дарую яму, гэта ў яго - прафесійная хвароба. Я ж, Толя, адаслаў дакументы ў авіяшколу».

Прыйшоў дырэктар саўгаса, прыйшоў яшчэ нейкі чалавек у старой, але чыста вымытай гімнасцёрцы, паклікалі шафёра, з якім прыехаў бацька, і паднялі шклянкі. Гаварылі многа добрых слоў, усім было і прыемна і вясёла. Толя камячыў у руках ліст, перачытваў. Канверт быў самаробкавы, паклеены з нейкага чарнавіка. На ім Толя толькі і мог разабраць з Жэневай мараніны:

Усім, хто толькі папросіць, аддам

Я па зорцы. Хай бяруць. Іх жа многа!

«Памыляешся!» - падумаў Толя.

- Чаму ты не п'еш? У меру дазваляецца! - сказаў бацька.

Толя выпіў, закашляўся.

- Ты калі паедзеш? - спытаўся ён у бацькі.

- Калі ў свеце ўсё будзе спакойна, Саша прыедзе па мяне праз тры дні.

- Мне трэба ў горад. Вазьміце мяне, Саша.

- Праз гадзіну паедзем, - адказаў шафёр, белымі роўнымі зубамі разгрызаючы чырвоную, сакаўную радыску.

Толю пачалі ўпрошваць, абяцалі «асаблівае» паляванне, але Толя стаяў на сваім і адчуваў, што трохі п'янее. А думка ад гэтага рабілася больш акрэсленай: трэба даспрачацца з сябрамі!

- Мне вельмі трэба ў горад! - І пайшоў з-за стала.

- А наш дослед? - спытаўся гаспадар.

Толя прыпыніўся каля дзвярэй. На расчырванелым твары, кранутым лёгкім рабаціннем, ззяла хлапечая ўсмешка. Капіруючы бацьку, ён паківаў на Сяргея Карпавіча пальцам.

- Наш дослед, прафесар, скончым разам, асістэнт вернецца праз тры дні зваротным рэйсам. Паехалі, Саша!

- Вы толькі едзьце асцярожней, не сапсуйце мне адпачынак! - крыкнуў ім наўздагон бацька. - Няўрымслівае пакаленне! Усё адно як наша. Растуць! - сказаў ён да агранома, і яны чокнуліся.

1947 г.