Канвеер

У кн гу вайшла аповесць Канвеер тры апавяданн : Прыпынак , Гатэль-прыв д Дзённ к . М стычны постмадэрн зм, як мяжуе з сапра дным вар’яцтвам, дзе гало ныя персанажы спрабуюць выжыць, не страц шы розум на фоне звычайнага, па сядзённага жыцця вакол. Андрэй Латыголец КАНВЕЕР 2015 Non solum bene laboramus, sed etiam bene vivĭmus. Мы не тольк добра працуем, але добра жывём. (лац.). Хто ты? Адкуль ты? Навошта ты? Кал ты чуеш мяне, значыць цябе абрал . У цёмных скляпеннях тваёй падсвядомасц нараджаецца новы плён сапра днай асобы, твайго ласнага Я , тваёй сутнасц На в ктарыянск х мог лках холадна. Холад пран звае да самага мозгу Пал чы да дзесяц Табе не хочацца прачнуцца Белыя, белыя слупы Бяжыш па до г м кал доры, шукаеш выйсця, а се дзверы зачыненыя. Ратуешся ад нябачнай небяспек , але глыб н душы разумееш, што трэба бегчы як мага хутчэй. Аднак ног ватныя, зацягваюць у вязкую падлогу ты тонеш, цябе засмоктвае бетон. Апошн здых Святло Лёгкае казытанне Ты чуеш мяне? Запомн , пакуль яшчэ б’ецца тваё сэрца, запомн на сё жыццё ты мой Толькi мой!!! - Прачынайся, - прашаптала Іра на вуха Дзян су. Ён ляжа на сп не, скрыжава шы пад грудзьм рук , , крыху прыадчын шы рот, нагадваючы так м стане ег пецкую мум ю. Голас Іры прагуча у яго сонным розуме скажоным вокл чам, глух м рэхам з фам льнага склепа якога-небудзь старажытнага роду, невыразным гукам з гн лой пашчы зомб , ц яшчэ выглядзе якогасьц бязглуздага трызнення. - Ну прачынайся жо, - сказала яна пацалавала Дзян са няголеную шчаку. Адчу шы пяшчотны дотык, Дзян с абудз ся, мгненна пралуп вочы бачы перад сабой, абвеянае сонечным прамяням , светлае абл чча дзя чыны. - Хоп ць спаць, ужо дванаццаць гадз н, - прагуча знаёмы голас Дзян с усм хну ся. Значыць мерцвяк , што вылаз л з мог лак ся астатняя набрыдзь усяго тольк страшны сон? - падума ён рэшце гугнява вымав : - Іра, гэта ты? - А хто яшчэ тут пав нен быць? здз лена спытала яна. Замест адказу Дзян с прыпадня ся, каб пацалаваць яе. - О, тольк не здумай гэтага раб ць, у цябе з рота благ подых. - А самой? - Няпра да, я да но паднялася пачысц ла зубы. - Як звычайна, ня дачн к сярод нас выключна адз н Яна млява засмяялася, паклала яму на грудз галаву, до г я пасмы яе натуральных рыжых валасо прыемна рассыпал ся па яго целе. - Сняданак у м крахвале цы. Мыйся, еш вымятайся адсюль прэч. - Ага, зно пачынаецца? Добра. Ён паспрабава падняцца, аднак Іра моцна чап лася за яго рукам . - Як нахабн к! Ты сапра ды разл чва вось так проста ад мяне пазбав цца? - гулл ва сказала яна спрытна асядлала Дзян са. - Ого! пацёршыся аб яго, адзначыла Іра. Так хутка? - У мяне з ран цы за жды гэтая грэбаная эрэкцыя. - А што ж тады ноччу яе трэба ручную выкл каць? Дзян с чмыхну носам. - Я цэлы дзень працава на заводзе. - Ну, вядома, - пачала кры ляцца Іра. - Паспрабуй сама восем гадз н пастаяць на адным месцы, а потым... - Дзесьц , я гэта жо чула. - Што ты ад мяне хочаш? сур’ёзна спыта ён. Іра закац ла вочы, н бы вайшла экстаз , выдыхну шы, сказала: - Давай яшчэ адз н разок. - Так бы адразу. ...Праз некаторы час расчырванелая Іра лягла побач з Дзян сам, ён моцна прыц сну яе да сябе. У так я мгненн яму асабл ва падабалася браць яе за грудз лашчыць узбуджаныя ружовыя саск ; Дзян с цалава яе малочную скуру, шыю плечы, густа абсыпаныя вяснушкам . Іра салодка здыхала, а яго эрэкцыя н як не хацела праходз ць, знаходзячыся на п ку сваёй акты насц , тады Дзян с па-сапра днаму адчува сябе жарабцом. - Зараз бы цыгарэтку, - першае, што сказа ён пасля ран шняга сэксу бадай, самага паз ты нага занятку, як змог прыдумаць чалавек. - Смешна чуць падобнае ад людзей, як я не паляць, - усм хнулася Іра. - Ведаю, аднак у гэтым штосьц ёсць. - Ты маеш рацыю... Потым яны яшчэ хв л н пятнаццаць цалавал адз н аднаго, уя лял вакол сябе бясконцы Сусвет, у як м был тольк яна ён, адчувал метаф з ку сва х узаемааднос н з галавы да ног купал ся гэтых цудо ных пачуццях. Але трэба было падымацца Дзян с нечалавечым намаганням , у барацьбе з уласнай лянотай, урэшце зраб гэта. Падня шыся , пачуха шы мяккае месца, ён, перш за сё, п льным поглядам ак ну невял к пакой, у як м разгортвал ся падзе , з неадкладнай мэтай знайсц свае рэчы. - Іра, ты не памятаеш, куды я мог к нуць трусы? зада ён звычайнае так м выпадку пытанне. Яна сядзела да яго сп най зашп ляла л фчык. - Не-а Ведаю тольк , што твае брудныя шкарпэтк ванне. Паспрабуй паглядзець пад канапай. Ён з рну туды , н чога там не знайшо шы, адчайна пача нас цца па пако . Кал адказная м с я не скончылася ан як м поспехам, разгублены Дзян с се на канапу, паспрабава у думках храналаг чна спарадкаваць рэштк чорашняй прэлюды , але так не спомн , дзе падзе трусы. - А пад падушкай глядзе ? - Чаго м там раб ць?! - абуры ся ён адначасова засуну руку пад падушку. Так ёсць трусы аказал ся менав та там. Адчу шы на сваёй патыл цы дакорл вы поз рк, Дзян с зраб непрадузяты выгляд безуважна нацягну на сябе сямейн к . Іра пачала засц лаць канапу. Так м чынам яны праводз л час, кал кватэра вызвалялася ад прысутнасц яе бацько . Яна тэлефанавала Дзян су ён прыходз . Потым яны ел што-небудзь смачнае, глядзел па кампутары як -небудзь ц кавы ф льм (на сё гэта адводз лася не больш двух гадз н) ну а далей па по най праграме: сюррэал стычны сэкс з ус м акал чнасцям . Бы сонечны жн вень, пачатак тыдня, кал канкрэтна а торак, як выразна прадвесц , што праз дзесяць-пятнаццаць хв л н Дзян с будзе стаяць на прыпынку. Таму, апрану шы на сябе сё астатняе, ён зайшо на кухню. З рну у авальнае люстра, што в села за лядо няй твар бы крыху прыпухлы, а галава з каротк м валасам нагадвала пляскаты шарык для настольнага тэн су. У м крахвале цы ён адшука порцыю макарон з давол апетытнай сас скай , праглыну шы свой сняданак ледзьве не за адз н засед, перайшо у ванны пакой, нават не дап шы гарбаты. У ваннай ён здзейсн абрад мыцця, начап на сябе чорашн я шкарпэтк , як звычайна, выкарыста парфуму Ірынага бацьк , хаця загадзя веда , што яна не будзе ад гэтага захапленн . Урэшце гатовы, Дзян с выйша у кал дор. Іра стаяла каля люстэрка расчэсвала свае ц то медныя, ц то залатыя валасы. Мал навы сарафан так вабна абцягва яе цела, што ён проста не змог утрымацца, каб не падысц да яе ззаду , пажадл ва да сябе прытул шы, шчыра ёй прызнацца: - Божа, якая ты прыгожая. - І без цябе ведаю, - заклапочаная прыхарошваннем, фанабэрыста вымав ла яна. Лепш абувайся глядз , не здумай пак нуць нав давоку якую-небудзь брутальную рэч. - Ты яшчэ до га будзеш папракаць мяне гэтым? - Кожны раз, бо тольк ты мог дадумацца пакласц на тумбачку з тэлефонам пачак скарыстаных прэзерватыва . - Я хаце яго забраць... - ... забраць, вядома, забы ся, - закончыла яна за Дзян са. Бачы бы ты потым твары ма х бацько Дзян с в навата пац сну плячыма хутка абу красо к . Кал сё было гатова да адпра лення, яны паглядзел ся люстэрка, усм хнул ся адз н аднаму выйшл за дзверы. На вул цы было спякотна, здавалася, што на целе сядзела адразу некальк пласто скуры. - Дай жуванк , - сказа ён Іры на прыпынку. - Я чакала гэтага Ведаеш, у мяне часам складаецца ражанне, як быццам кожны раз, кал я з табой сустракаюся, са мной адбываецца адна тая ж г сторыя dējа vu, ц нешта падобнае на ф льм Дзень сурка . - Усё нашмат прасцей проста цябе ёсць грошы, а мяне х няма. Іра дастала з сумачк дзве мятныя падушачк паклала яму на далонь. У гэты момант да прыпынку пад’ехала маршрутка. - Ну, я паляцела, да сустрэчы, - сказала Іра яе празрыста-с н х вачах можна было прачытаць, што яна цалкам здаволеная праведзенай з м ноччу (а таксама ран цай) што яна нясцерпна будзе чакаць новага спаткання, , пажадана, як мага хутчэй. Тэлефануй. - Пакуль. Яна пацалавала Дзян са вусны яны разв тал ся. Гэтае лета было складаным для х абодвух. Першы раз у жыцц Дзян с знайшо сабе часовую працу, хаця традыцыйна гэты перыяд года н кол не працава . Іра папулярна растлумачыла яму, што яго зросце жо да но неабходна дзесьц працаваць. І, магчыма, яе за вага засталася б тольк яе за вагай, кал б у Дзян са не з’яв ся стымул. Цяпер яны працавал абодва: яна аф цыянткай рэстаране знаёмых, ён слесарам механ ка-зборачных прац на М нск м заводзе лядо ня , больш вядомым, як Тытан . Безумо на, гэта была непрыемная падзея яго бесклапотнай б яграф , але жыццё, тым не менш, працягвалася далей. Як тольк маршрутка панесла Іру прочк , ён засуну у вушы слуха к пад вясёлыя песн NOFX(1), прыня ся чакаць транспарта да мятро. Дзень бы чэрствым. Сонца небе нагадвала спешна зб ты на патэльню жа ток яйка сё навокал тольк раздражняла. Аднак Дзян с паспе прызвыча цца. Супакойва той факт, што праца на заводзе праходз ла тры змены. На гэтым тыдн Дзян с працава у другую, прынамс , можна было добра адаспацца, але разам з тым, увесь дзень бы страчаны, дамо ён вярта ся апо начы. Прыярытэтам жа першай змены з’я ля ся адносна свабодны час пасля чатырох гадз н, аднак на працягу сяго дня жудасна хацелася спаць, ул чваючы пад’ём у пяць гадз н ран цы. І рэшце начная змена мара, бадай, любога аб бока: шэсць гадз н працы, пасля чаго дастаткова часу, каб адаспацца цэлы дзень раб ць усё, што за годна. У прынцыпе, так расклад яго ладко ва . На прыпынак, м ж тым, пачына сыходз цца мясцовы пралетарыят. За тыдзень у Дзян са паспела зн кнуць прыхаваная нянав сць да гэтага класа, хаця яго бацьк з’я лял ся яскравым прадста н кам працо ных мас. Не гледзячы на так аспект, Дзян с з усёй упэ ненасцю мог сказаць, што працо ныя гэта быдла, пачынаючы са звычайнай г г ены скончваючы яго светапоглядам. Дзян с трываць не мог, уваходзячы гардэроб, гэты к слы пах поту, як за жды луна па с м памяшканн н як м ветраннем яго немагчыма было зн шчыць. За некаторым стахана цам ён за важы давол нездаровую тэндэнцыю абы-як ск дваць у свае шаф к брудную робу разам з смярдзючым шкарпэткам . Можна яв ць, як смурод стая у гардэробе! Божа л тасц вы, яму ван таваць хацелася. А х размовы. Пра што яны? Футбол гэта стэрыя вар’яцтва. Дзян с, будучы сярэднестатыстычным маладым чалавекам, н кол не падзяля асабл вай цяг да гэтага в ду спорту наогул не выя ля с мпатый да спорту цэлым. Адз нае, што магло апра даць футбол, гэта п’яныя дэбошы фаната пасля перамог пэ най каманды рачыстыя папойк з гэтай нагоды. Удзельн чаць у апошн м мерапрыемстве Дзян с бы сам не адмов ся, падзяляючы радасць з ачмурэлым храпам . Усё выходз ла давол простую формулу: нажэрц ся дзеля таго, каб нажэрц ся. Знаходзячыся пралетарск м асяроддз , ён пайшо яшчэ далей, умо на разгал нава шы яго на дзве групы: да першай Дзян с аднёс працо ных-ня дачн ка , як м н чога ншага акрамя заводу гэтым жыцц бл зка не свяц ла, гэтак х запраграмаваных на кожны дзень гамункулуса (2); да другой людзей, як я ладкавал ся выключна на кароткачасовы тэрм н, каб падзараб ць грошай. Сябе Дзян с аднос да другой катэгоры кожны раз цешы ся думкай, што хутка сё скончыцца ён зно уздыхне вольным паветрам. Яшчэ больш яго лагоджвала канчатковая мэта, той самы стымул электрычная г тара. О, кольк сэнсу ён уклада у гэты музычны нструмент. Мара сяго дзяц нства вельм хутка пав нна была трап ць да яго рук . Больш таго, уладанне такой г тарай а таматычна раб ла Дзян са па напра ным удзельн кам безназо нага, пакуль, гурта, як ён разам з сябрам -аднакурсн кам ствары , прыбл зна, год таму як , дарэчы, зус м не прагрэсава . Уся справа заключалася адсутнасц нструмента, што вын ку прымус ла, гультая, па сутнасц , Дзян са, пайсц на завод. І вось чарговы дзень, чарговы васьм гадз нны гвалт над яго целам, загадкава прыта шыся цен , чака наперадзе. Пад’еха 86 а тобус. Дзян с зайшо у яго cта у самым канцы каб ны. Людз м тус л ся, каб знайсц зручнейшае месца, п хал ся, чапляючы адз н аднаго плячыма локцям , наступал на ног , не просячы пры гэтым элементарнага выбачэння. Адна тлустая карова наступ ла сва м капытом якраз на мезенец Дзян са нават не паглядзела яго бок. Можа яна штосьц сказала, ён не чу слухаць кал фарн йск панк было значна прыемней. Даб рацца да заводу з Ангарскай Дзян су прыйшлося яшчэ каля сарака хв л н таму, каб прабав ць гэты час, ён пад песн NOFX пача падб раць у галаве невял к я зарыфмо к менав та па-беларуску. Гурт, у як м удзельн ча Дзян с, засяроджва ся пераважна на беларускамо ных тэкстах, не без яго асаб стай падачы. Едучы мятро, Дзян с уя ля сябе з хлапцам на невял кай сцэне якога-небудзь запляванага клуба, уя ля , як яны крута будуць адтуль глядзецца, се прысутныя без выключэння, з захапленнем будуць слэм цца пад неразборл вую музыку новаспечанага рок-бэнду. Мы роб м свой першы крок ! Мы граем old sсhool панк-рок! Гэтыя радк зн кл яго галаве спантана, як узн кае, напэ на, усё ген яльнае. А што, зус м ня дрэнна , - падума ён. Дзян с выйша з а тобуса акурат каля М нскага заводу лядо ня . Шэры гмах савецкай забудовы паказа ся яго пол зроку яшчэ здалёк. Вял к я белыя л тары, узгрувашчаныя на дах дванаццац павярховага нжынернага корпуса, вылучал голаснае слова Тытан . Ён паглядзе на бясхмарнае неба, якое м рна распасц ралася над заводам падума аб неспадзяваным выбуху. Падн маючыся па прыступках да прахадной, Дзян с усм хну ся ад думк , што было б няблага, кал б гэты завод нечакана правал ся нябыт, як змрочны дом Ашэра , ц , на крайн выпадак, на яго б ск нул бомбу. Аднак завод па-ранейшаму стая на сва м месцы в та суровы пралетар, як падб ра ся да яго з розных бако , як мурашы да мурашн ка. Прахадная, у сваю чаргу, шырока расчын шы зяпу, апантана глытала людзей, наб ваючы каменнае чэрава чарговым ахвярам . Усё, чымсьц , нагадвала эп зод з нямога ф льма Фрыца Ланга Метрапол с . М ну шы дошку гонару, на якой ф гуравал аднолькавыя твары з пустым вачыма дурацк м хмылкам , прахадная рэшце праглынула Дзян са. Ён увайшо у фае. Людз даставал пропуск , датыкал ся м да турн кета паспяхова пераходз л на ншы бок менав та адтуль пачыналася сё самае ненав снае абрыдлае Дзян су за апошн тыдзень. Ён падышо да каб ны, у якой сядзела вахцёрка давол прыемнай знешнасц з дробненьк м рабац ннем на шчоках к рпатым носе, працягну ёй свой часовы пропуск. Яна см хнулася Дзян су беласнежным зубам спытала, прачыта шы яго мя: - Дзян с Аляксандрав ч? - О так... адказа ёй Дзян с пакуль паз ты на настроеная вахцёрка водз ла яго асаб сты нумар у кампутарную базу дадзеных, прагна прыня ся паглынаць яе шыко ныя акружнасц , што так спакушальна вымалё вал ся цераз карункавую блузку. - Ну, што, ёсць там у вас так я? спыта ён. Яна нац снула клав шу Enter аддала яму пропуск. - Праходзьце. - Дзякуй, - Дзян с узя пропуск дал катна дакрану ся да яе цёплых пальца . Чырвань акрап ла шчок вахцёрк яна збянтэжана адвяла поз рк. Кабель! сказа Дзян су нутраны голас яго з’яв ся настрой. Падня шыся па лесв цы на друг паверх, ён трап у гардэроб. У нос адразу рэзала затхлым пахам мужчынскага поту перамешку са смуродам завадск х х м ката , як м наскрозь была прасякнутая ся рабочая вопратка. Гардэроб бы вельм до г м чалавек, як б аказа ся тут упершыню, папросту змог бы заблудз цца, як у лаб рынце, сярод с н х шаф ка , як я стаял два рады цягнул ся самы канец гардэроба. Шаф к Дзян са, пад нумарам 59, знаходз лася непадалёк ад уваходу. Ён хутка адшука яго грузна се на до г слон. Часу яго яшчэ хапала (Дзян с за сёды прыязджа за пятнаццаць-дваццаць хв л н да пачатку працы) таму па звычцы даста тэлефон пача рэзацца гульн . Працуючы на канвееры, Дзян с за важы за сва м арган змам, як тольк перасяка межы заводу, паталаг чную сх льнасць да млявасц , якая паступова перарастала санл васць. Часам, у так я мгненн Дзян са пачынала дакучаць меланхол я парана дальныя думк аб незайздроснай дол рабацяг . Усё цячэ, але н чога не змяняецца. Аднастайная праца дрэнна на м адб валася. Аднак гамана рабочых разба ляла яго пес м стычныя роздумы. Пераапранацца ён пачына , звычайна, за пяць хв л н да пачатку змены, каб на мысна спазн цца брыгадз ру прыйшлося выконваць аперацыю за яго. Дзян с веда , што абавязк М шы, так звал брыгадз ра, уваходз ла працаваць за рабочага, кал той не выйша , ц спазняецца. Таму прыходз ць на пяць-дзесяць хв л н пазней для Дзян са стала нормай. Аднойчы ён нават засядзе ся: н як не мог прайсц адз н узровень гульн спазн ся на цэлых пятнаццаць хв л н. Брыгадз р тады не вытрыма абурана заяв : - У наступны раз глядз на гадз нн к! А потым рэзка змо к, паглядзе шы на пануры твар Дзян са , намагаючыся яшчэ штосьц сказаць, незадаволена пайшо на сваё месца, злосна раздз маючы шырок я ноздры. Кал надышо час, Дзян с апрану на сябе робу цёмна-с няга колеру з нашы кай Тытан , абу кеды павольна пайшо у трэц цэх. Гэты цэх спецыял зава ся на зборцы лядо ня . Першы тыдзень Дзян са бл зка не дапускал да нечага, што магло быць звязана са зборкай. Яго абмяжо вал простым аперацыям : спярша ён адляпля застужку з вугло будучай лядо н , выраза адтул ны дзвярах, а на дадзены момант зраза нажом застылую пену з лядо нага агрэгату. Аперацыю трэба было выконваць седзячы на крэсле з колцам , якое было замацавана за м н яцюрныя рэйк так м чынам Дзян су даводз лася катацца з боку бок па частку трох-чатырох метра . Заданне было нескладаным, але ад яго моцна зб вал ся зг ны пальца , як я на наступны дзень моцна свярбел . З гэтым яму прыйшлося зм рыцца. Дзян с выйша з гардэроба, спусц ся н з па лесв цы перайшо цераз вул цу першы цэх, дзе кругласутачна стаяла абрыдлае гудзенне маставых крана . Працо ныя з ншай змены шл адусюль; сонныя, змораныя, злыя, безуважныя да сяго, што адбывалася навокал, яны праходз л м ма Дзян са, як прыв ды з гатычных апавядання . Дзян с глядзе на х глыб н сваёй душы зайздросц м, таму што для яго пакуты тольк пачынал ся. У друг м цэху смярдзела пластмасай Дзян с, хутка м наючы гэтае до гае памяшканне, у самым яго канцы звярну на лева апыну ся родным трэц м цэху. Канвеер стая . Новая партыя свежых працо ных паступова зб ралася каля працо ных месца , прыводз ла х у належны стан, раскладвала вакол сябе спадручны нвентар без толку гаман ла. Участак Дзян са знаходз ся самым канцы цэха на л н Кра са , якая атрымала назву гонар аднайменнай нямецкай ф рмы. На л н лядо н зал вал нямецк м кампанентам А В, з якога вын ку атрымл валася вадкая пена. Там было крыху ц шэй, але, разам з тым, непрыемна смярдзела гэтым самым кампанентам вырабленай пенай у цэлым. Каля дыспетчарскай каб ны, у якой сядзе начальн к змены ншая навалач, Дзян с сустрэ пав та ся з майстрам Макс мам Прошынам. Яму было гадо пад трыццаць сярод астатн х яго вылуча занадта рахманы характар. Майстар бы высокага росту, хварав та-хударлявай знешнасц з лыс нкай светлым валасам па баках галавы. Прошын карыста ся асабл вай павагай сярод працо ных, н кол не змацня на х голас, крый Божа, каб ён кал -небудзь фанабэры ся перад м сва м прыв леяваным станов шчам. Усе называл яго проста Макс м, без усяляк х там бацькав ча . Так было лягчэй працаваць з калектывам, а зладжаны калекты самы гало ны сегмент, без якога праца на заводзе не была б той працай, якой яна з’я лялася пад непасрэдным к ра н цтвам майстра Прошына. Урэшце Дзян с прыйшо на сваё гаротнае працо нае месца, вымушана пав та ся з бл жэйшым да яго мужыкам се на крэсла. Што тычыцца мужыко , як я працавал побач з м, то яны, у пэ най ступен , заслуго вал ваг . Побач з Дзян сам працава хлопец прыкладна яго ж узросту, тольк значна худзей саладжавей з выгляду. Ён люб калупацца носе пак даць на лядо нях свае казляк , ма ля , падводзячы апошн я рыск . Хлопец гэты выраза у дзвярах адтул ны, тое, чым на м нулым тыдн займа ся Дзян с. Адразу за м, замацо ваючы пне маадвёрткай задн я сценк лядо ня , працава досыць паскудны мужык у акулярах з то стым л нзам . Ён за жды па- дыёцку см ха ся нёс суцэльную лухту, таму Дзян с н кол не прыслухо ва ся да яго сло . А наогул, сустрэ шы такога тыпа цёмнай падваротн , можна было напалохацца новым увасабленнем маньяка а-ля Андрэй Чыкац ла. За Чыкац лам працава каржакаваты мужычок, якога се называл Рыжы. Рыжы вельм зычна крыча , кал за важа брак яго крык чу ся аж на друг м канцы цэха. - Чатырнаццатая! нечакана пракрыча ён. Кожная лядо ня была пранумаравана, але брак, чамусьц , за жды тычы ся нумаро чатырнаццаць, трынаццаць дзевяць. Так праходз дзень за днём цяжка, але хутка. За працай гадз ны пралятал , як мгненн . Неяк Дзян с пача усведамляць, што паступова развучваецца разма ляць: кал спрабуеш за с м паспець, часу на размовы не хапае, ды аб чым яму было гаварыць з працо ным ? Дзян с ста негаварк м. Утыка у вушы слуха к , уключа NOFX пляваць на сё с х. Пра да, здаралася з м спрабавал загаварыць, але часцей усяго гаворка канчалася абменам фраз тыпу так не , пасля чаго большасць працо ных зус м перастала да яго звяртацца, а кал звярталася, то тольк па неабходнасц , некаторыя нават перастал з м в тацца. Гэта не згуляла для Дзян са стотнага надвор’я. Аднак сярод гэтага непаразумення снавала невял кае выключэнне: той прыдуркаваты мужык у акулярах, што бы падобны на маньяка. Ён дайма Дзян са любой дробяззю: то, бач, Дзян с не да канца абрэза пену, то падрапа нажом метал чную аб ку лядо н , ц яшчэ Бог ведае што. Дзян с разуме , што ён спецыяльна да яго прыдз раецца, каб падкрэсл ць сваю вопытнасць у механ ка-зборачнай гал не яшчэ для таго, каб паказаць, што Дзян с салага. Пайшо ты дупу, пляшывы хмыр , - у думках каза яму Дзян с. Грэбаны чыпушыла! Чыпушыла?! На твары Дзян са з’яв лася смешка ён падума , што мянушка Чыпушыла выдатна падыходз ла пад вобраз гэтага напышл вага пе ня. Не забаве Дзян с вырашы чым заняць свае думк . Кал ён не ведае, як завуць большасць гэтых працо ных, ён проста будзе прыдумляць для х немудрагел стыя паганялы , абап раючыся на асацыяцы аб гэтых людзях. У той працо ны дзень ён прыдума яшчэ два. Першае дасталася жо згаданаму хлопцу, як выраза у дзвярах адтул ны пак да на лядо нях свае экафакты. Хлопец той бы з чорным кучаравым чубам, за як м по насцю хавалася яго правае вока Дзян с, спярша, падума , што ён эма-бой у брудных кедах, але, перак ну шыся з м некальк м словам , зразуме , што хлапчук гэты звычайны гопн к, як н чога ц кавага з сябе не я ляе тым больш па заканчэнн сваёй практык працуе на канвееры апошн я дн . Крыху паразважа шы, Дзян с назва яго Баранчыкам першае, што можа прыйсц галаву, кал бачыш перад cабой кучаравага смаркача. Другую мянушку атрыма Рыжы. Не гледзячы на тое, што ён ужо ме адну працо ным асяроддз яна давол чэпка за м замацавалася, Дзян с прагну стотных змен Рыжы адразу бы пераназваны Рупара. Ня пра да, што так лепш? Цяпер Дзян с мог спакойна без л шн х сло разма ляць з м на сваёй унутранай мове, не баючыся аддаваць перавагу грубым формам зварота . Напрыклад: Гэй, Чыпушыла, ты мудак , ц Баранчык, пацалуй мяне дупу , а вось гэта ён л чы шэдэ рам Рупар, кал ты яшчэ раз адчын ш сваю паганую пашчу, я прымушу цябе адц скацца . Пасля адпаведных размо Дзян с супакойва ся праца шла сама па сабе. Такую рэлаксацыю ён умо на назва разумовай тэрап яй. Але вось з гэтай абрыдл вай пенай так я нумары не праходз л . Пена па-ранейшаму заставалася пенай, яе можна было называць па-рознаму, пачынаючы ад сопля лядо н заканчваючы яе семявывяржэннем . Лягчэй ад гэтага не раб лася. Дзян с зраза яе нажом з куто лядо нага агрэгату, з-пад розных адтул н, пластмасавых трубак, у чарговы раз зб ваючы зг ны пальца , а лядо н сё шл шл , як зачараваныя. Хто прыдума канвеер? Вядома хто амерыканцы. У 1913 годзе чорта Генры Форд запусц свой першы канвеер па зборцы машын . Дзян с шчыра пажада , каб ён зараз жа апыну ся на яго месцы адчу увесь смак такой працы. Захаце бы ты потым патэнтаваць сваё наватарства, недалужаны янк ?! М ж тым, першыя дзве гадз ны прайшл , як гаварылася, хутка, а дзесяць хв л н адпачынку здал ся Дзян су райск м кутком у Эдэмск м садзе. Як тольк Чыпушыла пак ну сваё працо нае месца за м пасунул ся астатн я, Дзян с пакла абрэзачны нож. Канвеер спын ся. Дзян с падня ся з крэсла, пацягну ся, размя шыю пайшо справ ць патрэбу. Шлях да завадской прыб ральн склада каля хв л ны. У прыб ральн ён мачы ся запаганены н таз (в даць, большасць рабочых ужо прызвыча лася мачыцца на яго накры ку, ц наогул на падлогу) мы рук . Звычайна, на гэтыя працэдуры гублялася пяць хв л н. Астатняя палова перапынку вызначалася рытуальным шэсцем у друг цэх, дзе знаходз ся апарат з бясплатнай газ раванай вадой. Гэты апарат Дзян су паказа Баранчык яшчэ першы дзень працы, з таго самага дня ён за жды хадз п ць дармавую газ ро ку, падсвядома разумеючы, што халявай трэба карыстацца любой яе праяве. Вып шы халоднай газ ро к , Дзян с павольна вярта ся на рабочае месца, тым самым расцягваючы дзесяц хв л нны перапынак яшчэ на пару хв л н. Праца пачыналася нечакана цяжка, зрок, здавалася, паспява адпачыць аднав цца ад бясконцасц аднастайнай пены вось зно паглыбля ся к бернетычна-паслядо ны стан. Дзян с нават не здз в ся, кал яму вачав дк пачал трызн цца зорачк , успыхваючы перад м то з правага, то з левага боку. На яго плячо лягла цяжкая далонь. Дзян с рэзка аз рну ся бачы Чыпушылу. Усмешка, гэтая г дкая смешка, як у Чэшырскага ката, распа злася па яго круглым твары. Дзян с даста з вушэй слуха к . - Ты прапусц адну лядо ню. Чыпушыл шча! - Зараз дараблю, - сказа Дзян с. Чыпушыла весь час сачы за м , у прынцыпе, раб яму добрую паслугу: лядо ня магла пайсц далей за Дзян сам бы зап сал брак. Але з ншага боку гэта найграна-няшчырая клапатл васць насцярожвала раздражняла яго. Можа, Чыпушыла стары гом к? Дзян с ня бы гамафобам, але выпадку дамагання да сябе на сэксуальнай глебе, зб бы горк яблык самага бяскры днага педэраста. Ён абрэза пену з прапушчанай лядо н сканцэнтрава ся на астатн х. Л н я Кра са у чарговы раз паглынула Дзян са агульны в р завадской працы. Над м праходз л падвесныя канвееры, спераду працавала яшчэ тры сетк канвеера , шумела, грымела; майстар брыгадз р м тус л ся з боку бок, часам, праходз л барадатыя лысыя начальн к цыв льных касцюмах усё рухалася не таймо ным рытме адведзенага плану. Гэты маленьк свет варушы ся коле агульнага жыцця Дзян с адчува сябе яго складовай часткай, яго н ц кам, яго шрубкай. Такая асацыяцыя яму не падабалася. Найперш ён жада бачыць у сабе асобу. - Шостая! - як за жды голасна крыкну Рупар. Дзян с здрыгану ся. Каб табе заняло! А Рупар стая на сва м рабочым месцы задаволена хмыля ся, прац раючы ад пылу сценк лядо ня . Праз некаторы час да Рупара падышо майстар Прошын разам з невял к м чорнавусым мужычком. - Што ты св шчаш, Рыжы, шостая шафа без браку! - абурана сказа мужычок. - Св шчуць твае дзец , кал цыгарэты страляюць, а я кажу у шостай задняя аб ка падрапаная. Майстар збянтэжы ся злёгку пачырване . - Паслухай, я асаб ста правяра кожную пядзю усё чыста, - не згаджа ся мужычок. Рупар манерна прыцмокну адвярну ся ад яго. - Сяргей, чорт з м, на кантрол яшчэ раз правераць, - сказа мужычку Прошын. - Ды не можа быць, што шосты... пачуха патыл цу чорнавусы. Кал яны адышл , Рупар урачыста абвясц : - Усё можа, кал з перапою рожа, - выскал шчарбатыя зубы. Працаваць раб лася сё цяжэй цяжэй. Дзян с м мавол спомн аб першых фабрыках там, як сведчаць крын цы, людз працавал па дванаццаць гадз н у сутк . Адкуль у х брал ся с лы можна было тольк здз ляцца. Аднак так я роздумы нагнятал абстав ны. Яму зус м не хацелася працаваць каб адасоб цца ад усяго негатыву, як зыходз ад завадскога асяроддзя, Дзян с пачына думаць аб Іры. Успам наючы пра яе, час паскара ся двая. Дарэчы, з Ірай ён пазнаём ся давол ран чна. Гэта адбылося год таму. Неяк, прагульваючы пары разам з аднакурсн кам студэнцк м скверыку, Дзян с сядзе на ла цы п п ва. На суседняй ла цы сядзел тры дзя чыны мадэльнай знешнасц хлопцы бессаромна тарашчыл ся на х ножк , гучна разма лял на нтымныя тэмы. - Мне падабаецца вунь тая рыжая, - прызна ся сябрам Дзян с. - Дык дз пазнаёмся з ёй, - сказа хтосьц з х. - Не... ён адразу пашкадава , што паведам аб сва х пачуццях у слых. - Што, к шка тонкая?.. Дзян с вага ся, адначасова п льна ацэньваючы дзявочую кампан ю. Кожная з дзя чын была такой прыгожай недасягальнай, што ён ужо паспе зм рыцца з пройгрышным варыянтам у магчымай спробе пазнаём цца. У мяне н чога не атрымаецца. Паглядз на х! - запэ н яго перакана чы нутраны голас. Ты слабак? Чаго ты ба шся? Проста падыдз да яе загавары з ёй, трэба, каб яна цябе за важыла! узн к друг голас, якога ён найбольш асцерага ся. Ты потым тольк шкадаваць будзеш! Сябры жо паспел забыць аб м малётным захапленн Дзян са, як ён нечакана падня ся з ла к , сабра ся з думкам падышо да прыгажунь. - Э-э-э... тыпа, крошк , у вас не будзе запал ць, - нахабна вымав ён. Дзя чыны здз лена паглядзел на смешл вага хлопца се разам засмяял ся, а потым рыжая, тая, якую Дзян с упадаба ншым, дастала з сумачк пачак дамск х цыгарэт працягнула яму. Дзян с узя тонкую цыгарэту папрас запальн цу. Яе сябро ка, прывабная брунэтка, манерна см хнулася працягнула яму Zipo. Дзян с фанабэрыста став цыгарэту зубы, з першага разу падпал яе зраб , напэ на, адну з першых зацяжак у жыцц , а потым яго накрыла ён зайшо ся гучным кашлем. Дзя чыны зах х кал трэцяя, русавалосая красуня, штосьц прашаптала на вуха сва м сябро кам. Адкашля шыся, Дзян с вырашы перайсц да справы звярну ся да рыжай: - А ты мне падабаешся, я хачу, каб ты стала маёй дзя чынай. Дзя чыны, як адна, збянтэжыл ся, але першая сабой авалодала рыжая. - Слухай, хлопчык, схадз ды праветрыся трох , не тое мама дома адчытае, - пагардл ва вымав ла яна. Са сказанага Дзян с зраб пэ ныя вын к : па-першае, яе сё ж не прывяло захапленне яго пэ ненае нахабства, па-другое, у яе, магчыма, ёсць кавалер па-трэцяе, яна старэй за яго выдавала з’едл вае слова хлопчык . У той раз Дзян с бы вымушаны адступ ць, аднак падмурак, у прынцыпе, бы зроблены. Праз тыдзень ён убачы дзя чыну родным БДПУ што найбольш яго зрадавала на сва м г старычным факультэце. Ён даведа ся, што яна вучыцца на чацвёртым курсе старэй яго на два-тры гады. Далей Дзян с высвятл яе дадзеныя цераз кантакт пазнаём ся з ёй больш грунто на. Не забаве, Іра знайшла Дзян са пацешным хлопцам х знос ны стал больш нтэнс ным . Іра называла Дзян са хлопчыкам , а праз месяц стала яго дзя чынай. І вось до гачаканы абед. Чыпушыла за пяць хв л н пак ну працо нае месца Дзян са аж у нутры адклала. Сакральныя па гадз ны! Дзеля х ён бы адправ культ, пакланяючыся м прыносячы дарунк . Кал прыйшо час, Дзян с ск ну з сябе пальчатк , разагну сп ну хуценька пайшо у прыб ральню. Для таго, каб патрап ць у сталовую, хапала трох хв л н на тое, каб там паесц яшчэ каля пятнаццац . У вын ку заставалася дзесяць хв л н адпачынку, на працягу як х ён сядзе разам з астатн м працо ным на лавачцы каля цэха слуха х аднастайныя размовы. Раб ць што-небудзь ншае гэты адрэзак часу, было недарэчна, тым больш, некаторыя мужык сам запрашал яго далучыцца да свайго ха руса. У сталовай Дзян с заказа першае, другое кампот з булачкай. Се , зазвычай, асобна ад ус х у самым куце за апошн м стол кам. Ежу нельга было назваць смачнай, але для запа нення стра н ка яна падыходз ла. Пюрэ з катлетай гарохавым супам пасля напружанай працы з’я лялася сапра днай боскай стравай, у вын ку чаго Дзян са часцяком пучыла. Добра пад’е шы, ён выйша на вул цу. Цеплыня. Зараз бы на прыроду разам з Ірай адпачываць. Але замест прыв дных мар яго воку адчыня ся шэры асфальт з грузным сценам заводу, жо тыя пагрузчык , працо ныя с н х робах гуд канвеера . Ён прысе на край ла к каля мужыко з л н Кра са , сярод як х веда аднаго Рупара. - Студэнт? адразу спыта у Дзян са мужык з лыс най. Ён к ну . - Студэнты се лайдак , - сказа Рупар (як жа Дзян су хацелася даць яму выспятка), алкашы хмыры тыповыя. У мяне, вунь, сын у ПТВ на друг м курсе, дык тое менш п’е, а х ба вы там вучыце што, тольк ведаеце, як дзевак за цыцк мацаць прафесара старых выводз ць. Дзян с трох збянтэжы ся. - Што ты хочаш, такая зараз у кра не адукацыя, бяруць каго за годна, - разважл ва прамов мужык у акулярах, як нагадва былога нтэл гента. У Е ропе сё зус м па- ншаму. - Зно ты са сваёй Е ропай пачынаеш, халуй апаз цыйны, - гыркну на яго мужык з ншага канца лавы. - Пайшо ты... - Сам дз ... У гэты час да працо нага ха руса далучы ся прышчаваты хлопец гадо дваццац пяц , брыдкай знешнасц прысе на кук шк . Пакручваючы пальцах цыгарэту, ён гамзата спыта : - Слухай, Сямёныч, а як там учора Зен т згуля ? Дзян са аж перасмыкнула. - Два-нуль, - адказа апаз цыйны халуй . - А хто заб ? - На дваццатай хв л не Аршав н, а на шасц дзесятай Паграбняк, - абвясц за халуя Рупар. Хлопец суха зарагата , а потым звярну ся да мужыка з другога канца лавы. - А ты, Пятро, в даць, на Спартак став ? - Спартак гэта га няк, ног х не з таго месца растуць, - азва ся той. - А вогуле трэба за Дынама-М нск балець, - сказа прышчаваты хлопец. Адсмакчы бела-с н х, гэй-гэй-гэй! Усе зарагатал . Дзян с адвярну ся друг бок згадз ся б, напэ на, застрэл цца, з’яв ся яго руках п сталет. Хаця, перш за сё, ён бы перастраля гэтых футбольных аматара . Рупар затушы недапалак аб абцас сва х чарав к , моцна ляпну шы сябе далоням па абодвух нагах, зухавата вымав : - Час, хадзем у цэх! Засталося яшчэ нейк х чатыры гадз ны, але вось менав та яны з’я лял ся самым цяжк м пакутл ва до г м . Канечне, добра падс лкава шыся сталовай, Дзян с адчу на пэ ны час зарад бадзёрасц энерг , аднак яны вельм хутка пачал саступаць месца млявасц неверагоднай ляноце. Хвала Усявышняму, ён пакуль не прызвыча ся працаваць на правах робату аднастайнасць аперацы сё яшчэ зб вала яго з панталыку. У сваю чаргу Чыпушыла, гэтая г дкая жаба, працягва кп ць над нязграбнасцю яго руха : Дзян с то не да канца абраза пену, то забыва працерц в льготнай анучай вуглы ахаладжальн ка. Можа, сказаць майстру, што моцна зб пальцы мне нязручна выконваць гэтую трыклятую аперацыя? - падума ён. Майстар Прошын прайшо як раз за яго сп най, трымаючы руках штангенцыркуль. Ён спын на спецыяльным пульце канвеер падышо да Чыпушылы. Чыпушыла здз лена саступ месца майстру, п льна наз раючы за тым, як Прошын прыня ся вымяраць памеры лядо н па яго шырын вышын . - Не адпавядае норме, - вымав майстар адразу пачырване , пачырванела нават яго лыс на. Чыпушыла вышчары зубы. - Скажы хмырам на л н Кра са , што яны там лынды б’юць. Твар Прошына сказ ла незадаволеная грымаса. - І што гэта за лухта, пасылаюць да нас усяляк х недарэк, - Дзян с здагада ся пра каго так абурана заспява Чыпушыла. Нам так я праца н к не патрэбныя, наш цэх перадавы, а сяляк я смаркачы сваёй дзейнасцю цягнуць яго назад, - апошн я словы ён вымав асабл ва гучна, нтанацыйна падкрэсл ваючы слова смаркачы . За сп най Чыпушылы неспадзявана з’яв ся Рупар , сц сну шы кулак, пача махаць м над яго круглай галавой, выкл каючы в зуальны эфект сапра днага дара па яго мака цы. - Я тут пры чым! - урэшце не вытрыма Прошын. Ідз да Ко шына яму скардзься, я гэтым пытанням не займаюся! Чыпушыла в навата см хну ся яго тхарыныя вочы забегал пад акулярам , як сонечныя зайчык па сценцы. Майстар яшчэ раз вымера лядо ню, штосьц зап са сабе нататн к зно прайшо па з Дзян са. Ён было памкну ся звярнуцца да майстра, але своечасова стрыма ся, вырашы шы не турбаваць Прошына. В даць, Чыпушыла раздражня тут не тольк яго аднаго. Ад гэтага Дзян су стала лягчэй. Засталося дзве гадз ны. Дзян с прапусц гэтую нфармацыю праз свой розум адчу , як у яго адкрылася другое дыханне, заахвочанае хваляй унутранай радасц выразным усведамленнем таго, што ён зус м хутка выйдзе з гэтага цэху гадз н пятнаццаць яшчэ не будзе бачыць абрыдлых працо ных храп. Разам з тым, другое дыханне значна дасканал ла яго працу. Цяпер пена вылятала з-пад яго нажа, як габлюшка з-пад гэбл ка добрага майстра. Дзян с наб сабе рук . Адразаць пену ён бы гатовы хоць з заплюшчаным вачыма. Чыпушыла збольшага ма ча , але кал Дзян с к да на яго м мавольны поз рк, ён у чарговы раз сутыка ся з яго дыёцкай усмешкай. Сапра ды на маньяка падобны . За па гадз ны да канца змены, Дзян с пача падмятаць за сабой працо нае месца ад смецця пены, якая вылятаючы, заб валася самыя цяжкадасягальныя куты канвеера. І тут не абышлося без за ваг Чыпушылы. - Вось там яшчэ падмяц , - здзекл ва каза ён. Ага, малайчына, вунь там... Сука, тольк сустрэнься мне на вул цы , - ледзь стрымл ва сябе Дзян с. Урэшце самым канцы змены на л н Кра са з’яв ся жо пераапрануты майстар Прошын, што, па сутнасц , с мвал завала заканчэнне працо нага дня. І вось Дзян с шо зваротна гардэроб. Не шо , а бег. Па шляху яму сустракал ся рабочыя, як я спяшал ся на трэцюю змену. Ня дачн к , - радасна падума ён. У гардэробе Дзян с з палёгкай ск ну з сябе абрыдлую робу , узя шы мыла з ручн ком, пайшо у душ. Змы шы з сябе пласт зменнага поту, ён вярну ся да шаф ка, хутка выцерся пераапрану ся. Са здз леннем для сябе прыйшлося адзначыць, што за гэтыя дзесяць-пятнаццаць хв л н прысутнасц гардэробе, ён зус м не звярну уваг на з’едл вы смурод, як панава у яго засценках. І тольк мужык, як пераапрана ся побач, зня шы свае чарав к сцягну шы мокрыя шкарпэтк , прымус Дзян са згадаць аб заганнасц гэтага месца. Дзян с паглядзе на яго ног пазногц на х был стойл вага жо тага колеру, а скура пальца хварав та пажухлай. Аднак Дзян с здоле сабой авалодаць куляй выляце з гардэроба. Спусц ся н з па лесв цы. Даста пропуск падышо да каб ны вахцёра. Мужык з крывым носам, як , нагадва рэцыдыв ста, праверы яго асаб сты нумар у базе дадзеных прапусц за прахадную. Як тольк Дзян с выйша на вул цу яго твар абвеяла подыхам начной прахалоды, а над галавой забл шчал яскравыя зорк , ён, урэшце, адчу сябе чалавекам. Ран цай яго пабудз тэлефонны званок, але нутраны голас падказва заставацца канапе бесклапотна дрыхнуць далей. Такой методыцы Дзян с прытрымл ва ся за сёды, аднак на гэты раз яго, незнарок, збянтэжы адз н, здавалася б, зус м малазначны факт: канапа, зразумела, акрамя сваёй непамернай утульнасц , прадвесц ла яму абмежаванасць дня строг м рэгламентавальным рамкам . Увачав дк Дзян с уяв агульны для с х працо ных граф к працы на сённяшн дзень, як быццам павес л на прахадной , адразу адшука шы на м, пад уласным прозв шчам, план на змену, жахну ся. План канстатава : пад’ём, васьм гадз нны працо ны дзень, адбой. Безумо на, так расклад н як м разе не мог уладко ваць Дзян са. І сапра ды, давол аднатыпная панарама летняга жыцця магла разгортвацца перад м, кал сц на повадзе ранейшых стэрэатыпа . Патрэбна была в давочная альтэрнатыва. Таму се свае надзе Дзян с маментальна скла на гэты неспадзяваны званок. Спрытна выскачы шы з-пад ко дры , чапляючы нагам на лёце хатн я тапачк ншыя прычындалы, бязладна раск даныя па пако , ён выбег у кал дор, па-драпежнаму схап тэлефонную трубку. На зваротным канцы л н пачу ся разгублены голас яго сябра М х . З сказаных м сло , Дзян с узгада аб рэпетыцы , якую яны дамов л ся правесц менав та той дзень. Ён роспачна паглядзе на гадз нн к зразуме , што спазняецца. Падзякава шы М ху за своечасовы напам н, Дзян с пача зб рацца. Праз па гадз ны ён ужо выходз са станцы мятро Ням га . На выхадзе стаяла бабуля аскетычнага выгляду , ледзь не кленчы шы, працягвала прахожым дрыготкую руку. Узня шыся па лесв цы на згорак, з якога добра было в даць Траецкае прадмесце, пакручастая брудная Св слач, Палац спорту, гасц н ца Беларусь са ковыя забудовы на кол, ён аз рну ся, каб паглядзець адсюль на гарадск краяв д. Надвор’е проста спявала. Такой спёк Дзян с не наз ра ужо, як два гады. Ён м ну Кафедральны Сабор. Людз шл насустрач; вясёлыя, гаманк я, ахопленыя эйфарыяй абывацельскага жыцця шчыра пэ неныя, што менав та так усё пав нна адбывацца, а дакладней, як раз тк н чога адбывацца не пав нна. Жыць дзеля таго, каб жыць. На фоне такой гармон Дзян са наведала думка, што се гэтыя людз лайдак , што сядзяць на чыёйсьц шы , як ён, прынамс , тыдзень таму. Ідз це працаваць на завод, чаго без патрэбы па горадзе бадзяцца!? Дурацкая хмылка разпа злася па яго самазадаволенай ф з яном . Урэшце, за М нскай ратушай ён зл ся са стракатым людск м нато пам паскоры крок. Сонца смал ла няшчадна. Перайшо шы Праспект Пераможца , Дзян с выйша на вузкую Інтэрнацыянальную вул цу. Яна па-асабл ваму падабалася яму сваёй сц пласцю. Мабыць ад таго, што ад яе веяла пачаткам дваццатага стагоддзя. Вул ца гэтая, у нейкай ступен , была рэшткам дарэвалюцыйнага Менску. Кожны яе завулак н бы сцвярджа , што некал тут без упынку гаман л скнарыя габрэ , па крывым бруку на брычках праязджал флегматычныя паненк , бравыя аф цэры карыстал ся паслугам танных прастытутак проста жыл звычайныя мяшчане. Да к натэатра Перамога Дзян с прыйшо першым. Каля яго на прыступках сядзела купка мясцовых га на-панка . Яны п л п ва плявал ся на нагрэты асфальт. Праз некаторы час падышо Ілля з г тарай за плячыма , як за жды, з цыгарэтай у зубах. Гэта бы хлапчук невял кага росту каб не яго шчац нне, яго папросту можна было б пал чыць школьн кам. - Ну, як працуецца? першае, што ён спыта , пав та шыся з Дзян сам. - Так сабе працо ныя-быдланы благое паветра. Хутчэй бы атрымаць свае грошы. Ілля см хну ся. - Дваццпць пятага да нас прыязджае выдатны old school гурт з Герман , - сказа ён. - Пра да? Крута! Трэба будзе абавязкова схадз ць, у мяне як раз у гэтых л чбах аванс. - А на гэтых выходных у Step (3), як за сёды рэтра. Пойдзеш? - А ты? - Такое проста нельга прапускаць! Рок-н-рол, вып ка цёлк ! яго юрл васц , здавалася, не было краю. - І кольк ваход каштуе? - Пятнаццаць тысяч, кал рэтра-касцюме дзесяць, - дасведчана вымав Ілля. - Мабыць, тольк з Ірай Ілля глыбока зацягну ся пак ва галавой. - Так, ведаю павязаны па руках нагах, але, прынамс , з дзя чынай яшчэ лепей адрывацца. Прыходзьце, будзе весяла! М ха з К рылам спазн л ся на дзесяць хв л н. Прыйшлося чакаць пакуль яны дапаляць, а потым усе разам пайшл за к натэатр. Абл цаваныя дамы абапал Інтэрнацыянальнай адразу разгарнул перад вачыма хлопца сваё сапра днае абл чча. Абшарпаныя, брудныя з нев душча-цьмяным вокнам , тут, з другога боку, яны нагадвал раён, як знаходз цца рэзервацы . Выгляд асфальта наводз уражанне, што па м праеха бульдозер. Кантэйнер са смеццем бы расп саны свастыкам розных памера , як я аздаблял л чбы 88 , а побач, на цаглянай сцяне электрападстанцы , чырвоным выведзена альфа заключанае амега. Так кантраст выкл ка шчырую смешку. Але раз з тым, здавалася, быццам, патрап у Англ ю канца сям дзесятых, Sex Pistols, Анарх я по ны дыстрой. За электрападстанцыяй, пад разгал стым клёнам, перад хлопцам па стала аблезлая будка, якая збольшага нагадвала вясковы клазет гэта месца з’я лялася рэпетыцыйнай кропкай . Яны падышл бл жэй. З боку каля метал чнай дзверы знаходз ся дамафон. Дзян с нац сну на кнопачку, услед за чым пачу ся ласц вы ц х званок дзверы пстрыкнул . Дзян с пасуну х ад сябе на сябе яны лёгка расчын л ся. За дзвярыма аказалася до гая (метра пяць) лесв ца, прыступк якой вял глыб гэтакага падзямелля-бамбасхов шча. Хлопцы, адз н за адным, асцярожна пачал спускацца н з. У памяшканн было змрачнавата паветры адчува ся выразны прысмак в льгац . Яны спусц л ся, завярнул за вугал апынул ся цесным пакойчыку. На сценах в сел электра бас-г тары, талерк для барабана , а таксама апра леныя фотаздымк з выявам знакам тых беларуск х гурто . Дзян с прыкмец N.R.M. , Ляп с Трубяцкой , Neuro Dubel нш. Большую частку пакойчыка займа стол з кампутарам. За м сядзе адм н стратар дадзенай багадзельн : худы хлопец з русым дрэдам . У цьмянасц святла можна было разглядзець яго чырвоныя вочы. Ён сядзе нерухома па-дз наму см ха ся. - Мы зап свал ся на дванаццаць гадз н, - cказа М ха хлопец, быццам абудз шыся з глыбокага одуму, падазрона паглядзе на смаркачо , як я з’яв л ся перад м, як змрочныя здан , л хаманкава залыпа чырвоным вачыма. - Зараз праверым, - праз некаторае мгненне глуха прамов ён. Прыйшлося пачакаць, пакуль падабенства Боба Марл адшукае х у электронным сп се зарэг страваных. - Да-м-б-ро- -ск , расцягну ён прозв шча М х , н бы яму прыйшлося прачытаць яго наадварот. - Так. - У вас друг пакой. - Мы курсе. Хлопец падня ся з мяккага крэсла яго руцэ абнадзейл ва зазв нел ключы. Ён кульгаючы прайшо пам ж Дзян сам М хай яны, абмяня шыся збянтэжаным хмылкам , пасунул ся за м. З цеснага пакойчыка хлопцы перайшл так ж ня тульны кал дор. У кал доры было дзве дзверы. Адамкну першую, та шчынёй каля дзесяц сантыметра абаб тай то стым пластам лямца, чырванавок адм н стратар ганарл ва ста у парозе. - Значыць так, вул чны абутак пак даем тут, кал ёсць зменны абуваем, гэта не забаронена, у прынцыпе, можна карыстацца нашым шлёпанцам . - Мы ведаем, - дасведчана сказа Дзян с. Яны знял абутак па адным зайшл пакой. Барабаны, узмацняльн к з калонкам два м крафоны з належным да х м кшарным пультам усё гэта чакала х унутры. Як тольк яны зайшл пакой, хлопец адразу пача уключаць апаратуру. Гэта не заняло хв л ны. Упэ н шыся, што сё гатова, ён выйша з пакоя зачын за сабой дзверы. - Н шцяк, - буркну К рыл cе за барабаны. У тую ж хв л ну ён распача адб ваць просты б т. Дзян с праверы м крафон стандартным раз-два-тры , а потым пача выдаваць з горла пс хадэл чныя гук . На фоне гэтай какафон , М ха спрабава наладз ць бас-г тару пад г тару Ілл . З боку хлопцы выглядал хаатычным квартэтам, як пакуль яшчэ не веда , чым дакладна тут трэба займацца. - Ну што, з чаго пачнём? спыта у Дзян са, чамусьц , пачырване шы М ха. Дзян с паглядзе на астатн х, н бы, чакаючы ад х пэ най рэакцы , якой не адбылося, сказа : - А давайце зроб м што-небудзь новае, я тут надоечы некальк радко прыдума . - Let’s go! - узрадава ся Ілля. К рыл у знак згоды мо чк пак ва галавой закруц у пальцах барабанныя палачк . У тое ж мгненне хлопцы пачал мправ заваць. М ха маментальна прыдума трох нотны басавы малюнак, К рыл зада панк-б т, спрытна адб ваючы па хай-хэту , паступова далучаючы каротк я дары то па сольн ку, то па бас-бочцы, а Ілля проста пача па тараць за М хай трох нотную камб нацыю, перавё шы яе кв нтавы варыянт. Атрыма ся звычайны old school панк-рок. Дзян су заставалася тольк знайсц месца, адкуль можна было б уступ ць. Ён успомн прыдуманыя а тобусе радк , счака шы момант, выкрыкну : Мы роб м свой першы крок! Мы граем old school панк-рок! М ха см хну ся. Амаль за жды абыякавы выраз твару бас ста рэдк х выпадках мог выяв ць эмоцы падчас стварэння музык . Таму гэта жо аб нечым казала. І сапра ды, словы трап л самую кропку, музыка спалучылася з м адно цэлае. К рыл паскоры б т, надаючы мелоды кроплю хардкору да яго рытме адразу далучыл ся М ха з Іллёй. У гэты момант у галаву Дзян са прыйшо працяг, ён праспява : Гэтую музыку могуць граць усе, І мы навучыл ся ёй пакрысе! Хлопцы джэмавал яшчэ хв л н пяць, на працягу чаго Дзян с вык два каскад рыфмаваных словазлучэння , сыпа адборным мацюком, адрыга ся м крафон проста каза усялякую бязглуздз цу гэта бы сапра дны хаос, пс хадэл чнае спрыманне музык сва х магчымасця у прыватнасц . Потым усё рэзка скончылася. - Карацей, - сказа М ха, - пачатак суперск , а сё астатняе по ны адстой, таму я прапано ваю выконваць гэтую кампаз цыю выглядзе Intro. Яе можна будзе задзейн чаць на разагрэве, хв л ну-дзве, не больш. - О’кэй, - пагадз ся Ілля. - Валяй, - сказа Дзян с. М ха абвё гурт ухвальным поглядам. - Тады па торым старыя песн , - з энтуз язмам сказа ён. - Ага, тольк нагадай мне акорды, - адразу ж збянтэжы ся Ілля. К рыл з Дзян сам зарагатал , а твар М х набы уласц вы выраз незадаволенасц . - Кольк жо можна забываць гэтыя грэбаныя акорды! прабурча ён. - Не-не, я х памятаю, ты проста скажы, з якога лада трэба пачынаць Дзян с падышо да Ілл пальцам паказа яму лады, на як х трэба было зац скаць кв нты. Ілля см хну ся вымав : - А-а, усё, успомн ! М ха дакорл ва прыцмокну зычна адл чы оne, two, three . І зно па пакойчыку грымнул бунтарск я дэцыбелы. К рыл з М хам грал збольшага ро на, а вось Ілля часта зб ва ся, забываючы паслядо насць акорда н бы па ланцужной рэакцы , Дзян с забыва словы часта губля рытм. - Спачатку, - каза М ха яны грал песню зно ку, пакуль не дасягал , у большай ступен , элементарнай згулянасц . За гэты час Дзян с паспе сарваць голас некаторых выпадках яму было цяжка яго кантраляваць: ён то безнадзейна трымце , то пераходз у брыдкае с пенне. Таму невял к time out бы вельм дарэчы. Усе парадкам прытам л ся. К рыл з Іллёй пайшл пал ць. М ха се ся на падлогу, апатычна тузаючы то стыя струны. Дзян с се за барабаны паспрабава адб ць немудрагел сты б т. Пяць хв л н бяздзейнасц н чога стотнага не прынесл . Пасля перапынку хлопцы паспрабавал адыграць яшчэ адну песню, але яна х зус м не атрымл валася. Усе зб вал ся з рытму па сюль адчувалася дрэннае гучанне. Ілля в навац у гэтым апаратуру, Дзян с спасыла ся на голас, К рыл проста ма ча . М ха бы рацыянал стам. Вы н халеры не мееце граць. Што, так цяжка даюцца тры н кчэмных акорда? Ро на чатырнаццаць нуль-нуль хлопец з дрэдам адчын дзверы нагада , што х час падышо да канца м трэба адсюль вымятацца. Дзян с прыкмец на яго бледным твары з’едл вую хмылку ранейшая абыякавасць выляцела трубу, тольк вар’яцк бляск у вачах нагадва аб рацыянальным стане адм н стратара. Дзян с, першым чынам, падума , што яму спадабалася х музыка, але вось М хе, як ён прызна ся пазней, стала сорамна ад адчування, што нават гэты абколаты растаман пал чы х няздарам . Яны сабрал свой нструмент выйшл кал дорчык. Там ужо стаяла банда малалетн х смаркачо з прышчаватым тварыкам , як я мус л хутчэй патрап ць пакой зайграць улюбёны эма-кор. На самым выхадзе М ху затрыма адм н стратар працягну яму флаерок з рэкламай кропк , яе коштам ншай лухтой. - Прыходзьце яшчэ, - з ухмылкай сказа ён. Хлопцы паднял ся на вул цу. З нязвычк вушах Дзян са стая лёгк гуд, а горла, здавалася, апякло варам. Яны выйшл на Інтэрнацыянальную. Кожны дума аб сва м. Летн ветрык авява х расчырванелыя твары, пасяляючы разгарачаных сэрцах неабходную прахалоду. На скрыжаванн Інтэрнацыянальнай Праспекта Пераможца вынаходл вы Ілля падк ну , магчыма, лепшую дэю дня. - Ну што, па п ву?! Дзян с з К рылам яго падтрымал , М ха тольк безуважна к ну галавой. П ва вырашыл куп ць ва н версаме Цэнтральны . Там, як за жды, была чарга Ілля сустрэ сва х знаёмых. Узял па бляшанцы кожнаму нак равал ся сквер непадалёк. У скверы было тульна. Лёгкая засень ад разгал стых каштана гук машын, як я праязджал па праспекту, расслаблял наводз л пачуццё бязмежнай лагоды. Се шыся на свабоднай ла цы, хлопцы адкаркавал свае бляшанк , для прыл ку чокнул ся , зраб шы прагныя глытк , прынял ся абмярко ваць рэпетыцыю. - У прынцыпе, не блага, - сказа за жды паз ты ны Ілля. Вядома, нам яшчэ трэба практыкавацца, але для пачатку, я л чу, нават выдатна. К рыл з м пагадз ся. - А я абавязкова прыдумаю новы тэкст, на гэтым пякельным заводзе так я сацыяльныя рэчы галаву лезуць, што мне проста неабходна сабраць х у аднародную думку тады абавязкова атрымаецца пацешная песня, магчыма х т, - сказа Дзян с. М ха важл ва выслуха меркаванн сябро . - На самай справе, наш гурт га но, прычым га но выключнае, сённяшняя рэпа гэта выразна пацвердз ла, - скрозь зубы працадз ён. Яны п л п ва, гучна спрачал ся, пакуль не перасварыл ся вырашыл разыйсц ся. Дзян су самы час было выпра ляцца на працу канвеер чака , таму яны знял свае азадкi з лавы злёгку ап’янелыя, паплял ся бок станцы мятро Купала ска . На ваходзе спын л ся папал ць. - Кал наступная рэпа? звярну ся да с х Дзян с. - Не ведаю, магчыма, тольк восенню, у мяне цяпер няма грошай, ды часу асабл ва не выпадае, - сказа М ха. На гэтым разыйшл ся. М ха з К рылам пайшл на а тобусны прыпынак, а Дзян с з Іллёй спусц л ся мятро. У вагоне Ілля нена мысна прыц сну да дзвярэй грыфам г тары згорбленую бабулю яна, падня шы вэрхал, пачала пхаць яго сп ну. Дзян с ледзь стрыма ся, каб не зарагатаць ад пакры джанай м ны старой: яе быццам распранул ва с х нав давоку. - Як там Іра пажывае? пац кав ся Ілля, гнаруючы за ваг барадатага мужыка, абуранага яго паводз нам дачыненн да пажылога чалавека. - Цудо на, - не шматзначна адказа Дзян с. У гэтым плане ён бы негаварк . Яму адразу ж захацелася перавесц размову ншае рэчышча. - А сё ж М ха ме рацыю, мы насамрэч - га но, - сказа Дзян с. Ілля см хну ся. - Наша музыка га но, а мы крутыя. І з гэтым не стотным , з аднаго боку, згрызотам , Дзян с выйша на станцы Ням га , каб сесц на 69 а тобус. Да змены заставалася каля па гадз ны. Уся праблема першай змены заключалася працэсе абуджэння. А прачынацца першую змену было складана. Верагодна, тое ж самае адчувала спячая прыгажуня пасля працяглага салодкага сну, як сва м сл нявым пацалункам парушы як сьц саладжавы прынц. Аднак замест пацалунку вушы Дзян са прарэза аг дны званок будз льн ка. Гадз нн к паказва пяць дваццаць ран цы. Першае, што прыйшло галаву Дзян са, было сведамленне непазбежнасц руц ннай працы, якая чакала наперадзе. КАНВЕЕР! Як тольк перажыць грэбаную змену? На кухн жо зав халася яго мама Вера Сцяпана на с мвал чны пах, як зыходз адтуль, пракра шыся яму пакой, сведчы аб прыгатаваным сняданку. Дзян су спатрэб лася пяць хв л н, каб працерц вочы спакваля падняцца з канапы. Выкана шы г г ен чныя працэдуры, Дзян с зайшо на кухню, дзе на стале яго чакала талерка з апетытным амлетам. - Добрай ран цы, - прагугняв ён мац . - Добрай ран цы прыемнага апетыту, сказала Вера Сцяпана на. - Ага, дзякуй - Ну, як работа? спытала яна, се шы насупраць сына. - Н штавата, - неахвотна перажо ваючы ежу, адказа Дзян с. Вытрымаю. - І я так думаю. Табе ж яшчэ палова месяца засталася? - Так, зус м н чога. Хаця сам ён выдатна разуме , што два наступных тыдн далёка не абмяжо вал ся фрывольным выразам зус м н чога , а два наступных тыдн - гэта восемдзесят трыклятых гадз н, гэта мурло Чыпушылы ншых пралетарск х суб’екта , у дадатак смуроднае паветра , бадай, самае аг днае: адчуванне ф з чнага прыгнёту, прычым добраахвотнага. Пачысц шы пасля сняданку зубы , прывё шы сябе парадак, Дзян с выйша на вул цу. З ран цы было халаднавата паддувала плечы, ад чаго скура раб лася гус най хацелася перасмыкнуцца с м целам. Ён уключы на флэшцы Prodigy пайшо на прыпынак. У а тобусе на Дзян са найшла дрымота. Ад яго дома да "Тытана" язды, прыбл зна, з па гадз ны таму яму не заставалася н чога ншага, акрамя як прытул цца да бл жэйшага поручня, бесклапотна заплюшчыць вочы. Паглыб шыся дрымоту, яго свядомасць адразу ж запавол лася разам з фразам Кейта Фл нта. Гэта было падобна на прыступ л хаманк . Потым у галаве зам тус лася адна назойл вая думка: цяпер Дзян с не мог сабе яв ць, як зможа вытрымаць восем гадз н. Стоп! Канвеер - вось глеба для разважання. Х ба ёсць яшчэ нешта? Ты пав нен адпрацаваць сваё. Пена, якую ты абразаеш, прагне гэтага. Ты ачысц ш лядо ню ад бруду зроб ш яму вял кую карысць. Канвеер! Канвеер! Канвеер! Я твой гаспадар! А цяпер уважл ва паглядз на корпус халадз льн ка - ён белы, як самы дасканалы, самы дэальны колер. Пазба ся ад сва х стэрэатыпа люз й! Чуеш? Я ведаю: ты не гультай, ты здольны працаваць ты будзеш працаваць, таму што я цябе прымушу. Ты - мая частка, ты мой сродак, мой раб. А я твой уладар. Бо няма н чога складанага выкананн вызначанай аперацы , у падпарадкаванн мне, прынамс , гэта сё, што ад цябе патрабуецца. Магчыма, ты жо адчу м жвольную лёгкасць млявасць уласнага цела? Так? Адчу ? Значыць першая стадыя тва м адваротным перакананн пройдзена. Далей я навучу цябе кантраляваць свой розум, я навучу цябе разумець мае пасланн х прыхаваны сэнс. Запомн : няма ляноты, няма стомленасц , ёсць тольк мкненне наперад, хуткасць працы, жаданне зраб ць нашмат больш што самае гало нае якасней. Дакажы мне, што ты адз н з выбраных, адз н з вартых. Канвеер! Канвеер! Канвеер! Ты разумееш? Твой крок, твой рашучы крок у мой бок, запэ н ць цябе гэтым. Таму праца тольк праца, твая змена тольк твая змена. Зразумей, мы з табой адно цэлае. Я - твой розум, ты мае дзеянн . Мы адз н механ зм, памятай! Канвеер! Канвеер! Канвеер! Гэта бы не сон Дзян с разуме дз ную фантасмагорыю. Потым перад м з’яв ся канвеер, шырок , у кольк дзесятка метра бясконца до г . Замест канвеернай стужк ляжа чырвоны язык, пакрыты г дк м пух рам сл ззю. На м стаял скрыва леныя лядо н . Усе яны рухал ся бясконцую далеч жахл вага канвеера. Раптам язык заварушы ся, як вуж на патэльн , лядо н адна за адной пачал падаць на кафляную падлогу. Разб ваючыся аб яе, быццам крыштальныя кел х , разб тыя лядо н пак дал калюжы барвовай вадкасц , якая мгненна зак пала бясследна растваралася прасторы. Кал растварылася апошняя лядо ня, язык напружы ся, хутка скруц ся зн к. Аднекуль здалёк пачулася моцная адрыжка, н бы адрыгну ся Пал фем(3) гэты момант Дзян с расплюшчы вочы. А тобус пад’язджа да Тытана . Дзян с убачы пафасныя л тары на даху нжынернага корпуса, прахадную па яго целу прабегла дрыготка. Высыпа шы з народам на прыпынку, ён марудна зня ся па прыступках да гало нага ваходу. У галаве стая тлум ад убачанага трызнення, але яно н як м чынам яго не здз в ла. Дзян с пал чы так я праявы свайго розуму звычайным плёнам падсвядомай фантаз й. На прахадной у каб не сядзела сё тая ж прывабная вахцёрка, але на гэты раз у Дзян са не было асабл вага настрою заляцацца з ёй. Ён панура прасуну у вакенца свой тэрм новы пропуск яго прапусц л далей. Да гардэробу ён падышо без уласц вага яму адчування пагарды. Да сяго навакольнае паветра аказалася не так м смуродным, як здавалася раней. Можа, напярэдадн памяшканне добра праветрыл , ц я жо паспе звыкнуцца з гэтым такс чным пахам ? - падума Дзян с. Адчын шы шаф к, ён з прыхаваным сумам ск ну з сябе па сядзённую вопратку. Потная роба налезла на яго, як чыясьц ншая скура. Да но б не зам нала яе памыць. Майка смярдзела, а ад кеда патыхала чорашн м шкарпэткам . Аднак Дзян с паспрабава не звяртаць на гэта ваг . Вял к х намагання яму не спатрэб лася. Зачын шы шаф к, ён не спяшаючыся спусц ся н з. Выйша на вул цу, зайшо у першы цэх, м ну маставыя краны, прайшо л цейку трап у трэц цэх. Як раней, як кожны так раз. Каля дыспетчарскай яго сустрэ майстар Прошын. Бледны твар майстра выя ля рысы пэ най незадаволенасц кожнае сваё наступнае слова ён вымав досыць выразна: - На л н ю Кра са з адпачынку выйша працо ны. Пастой тут, я зараз знайду табе новую працу. Дзян с збянтэжы ся спярша не веда , як яму рэагаваць на такую нав ну, хаце было памкнуцца спытаць, але Прошын ужо зн к за дзвярыма дыспетчарскай. З аднаго боку нав на зрадавала Дзян са: не прыйдзецца больш зб ваць зг ны пальца аб лядо ны агрэгат, не прыйдзецца бачыць Чыпушылу. З другога боку Дзян с добра разуме , што нала чы шыся абразаць пену, яму зно прыйдзецца асвойваць новую аперацыю. І абавязкова на новым месцы знойдзецца яшчэ адз н Чыпушыла, як будзе павучаць яго, як прав льна працаваць, часам, кп ць над яго нязграбным рухам весь час ён будзе адчуваць на шы незадаволены поз рк. Апошняе больш за сё выводз ла Дзян са з ра наваг . Магчыма, з-за таго, што ён, у некаторай ступен , бы парано кам. Чакаць Прошына прыйшлося ня до га. Дзверы дыспетчарскай адчын л ся адтуль выйша невысок мужчына сярэдн х гадо у цыв льным, а за м расчырванелы майстар. Мужчына бы давол к дкага неславянскага паходжання: асмуглы з в рлавок м вачыма. Армян н ц азербайджанец? Ды яшчэ начальн к! , - падума Дзян с. - Гэта ты яго зб раешся на мараз льн к пастав ць? спыта у Прошына на чыста рускай мове в рлавок . Майстар к ну галавой. - На заводзе першы раз працуеш? пац кав ся ён у Дзян са. - Так. Мужчына недаверл ва паглядзе на Прошына. - Глядз мне, Макс м, пад сваю адказнасць яго бярэш, я потым асаб ста прыйду паглядзець, як твой архаравец працуе. Прошын пачырване яшчэ больш , н чога не адказа шы, пайшо у бок першай ветк канвеера. За м нак рава ся Дзян с. Тольк цяпер ён зразуме , што канвеер л н Кра са бы н кчэмным падабенствам сапра днага канвеера, як спецыял зава ся на зборцы лядо ня . Трэц цэх умяшча пяць до г х канвеерных ветак, кожная з як х выконвала сваю функцыю. Прошын паве Дзян са здо ж першай другой. На пешай ветцы зб рал каркасы лядо ня , другая канцэнтравалася на далучэнн асобных дэталя да вырабленай канструкцы . Яны падышл да самага пачатку першай ветк майстар адразу замацава за Дзян сам вакантнае месца. Яму выдзял л л пкую застужку, пару бава няных пальчатак гаспадарчае мыла . Яго новай задачай заключалася заляпляць стык злучаных сценках лядо ня . Майстар прыстав да Дзян са хлопца, ад якога брыдка смярдзела потам, каб той растлумачы яму, як менав та трэба заляпляць стык . Хлопец паказа Дзян су асно ныя дзеянн (па яго сцэнару аперацыя была лёгкай: раз-два наступная лядо ня, тры-чатыры так далей) перада застужку Дзян су. З гэтага сё пачалося. Стык выходз л на стольк бог м крывым , што хлопцу прыходз лася перарабляць усё зно ку. Пры тым амаль кожны раз л пк бок застужк заг на ся, яна часта вылятала з рук, з-за чаго прыходз лася спыняць канвеер. Некаторыя працо ныя жо скоса пачал паглядаць на Дзян са. - Тут няма н чога складанага, - без нтанацы каза хлопец. Глядз , бэрэш адз н канец застужк , адцягваеш яе на памер стыку, праводз ш па ёй рукой гатова. У яго выкананн гэта выглядала бездакорна. - Слухай, Грыша, навошта тут не вылузвацца?! - сказа хлопец, што стая непадалёк ад Дзян са займа ся непасрэднай стыко кай сценак лядо ня . Хлопец бы гадо трыццац , ужо з п ным брухам нахабнай храпай. Яго правую шчаку аздабляла радз мка сантыметровай акружнасц . Дзян с сх л ся да асацыяцы , што ён бы , хутчэй за сё, з л ку тых персанажа , хто люб ць пасля працы вып ць п ва, добра нажэрц ся выходныя трахнуць танную шлюху, альбо дзя чыну, недалёкую норавам ад блудн цы. Гэта можна было прачытаць па яго смешл вым твары. Хлопец падышо бл жэй пераня застужку Грышы. - Лепей раб так, сябрук, - звярну ся ён да Дзян са. Бярэш застужку, леп ш канец, а потым проста цягнеш яе здо ж па стыку. Справа скончаная. Дзян с узя застужку вырашы спалучыць на практыцы абодва спосабы. Эклектыка за жды яго прывабл вала. У вын ку Дзян са пачало атрымл вацца, стык атрымл вал ся збольшага ро ным цераз адну лядо ню. Неабходна было тольк сканцэнтравацца. У адрозненн ад абрэзачнай пены заляпляць стык аказалася шмат разо прасцей, прынамс , яшчэ на кольк гадз н. Лядо н шл не прытык, а на метровай адлегласц адна ад адной, таму Дзян су хапала часу, каб выканаць аперацыю трох перадыхнуць. Асабл васцю гэтай ветк было тое, што працо ныя стаял , ц сядзел абапал канвеера. Дзян с паспе пазнаём цца, дакладней перак нуцца дробяззю сло амаль з ус м бл жэйшым да яго праца н кам , у сваю чаргу, кожны з х дава яму слушную параду, дзе дапамага . Але не гледзячы на добразычл васць працо ных, яму сё ж карцела паздзекавацца. А як яшчэ кампенсаваць ран шнюю раздражнёнасць нежаданне працаваць? На ветцы ён тут жа вылучы для сябе асобы, як х можна было падвергнуць разумовай тэрап . У яго галаве зайграла старая пласц нка аб раздачы чарговых мянушак. Першым такой пашаны спадабн ся жо згаданы хлопец з радз мкай на шчацэ. Дзян с хаце , каб мянушка не вылучалася асабл вай банальнасцю адпавядала яго смешл вай ф з яном . На розум прыйшло тольк адно Ласун. Ух, Ласун! Бадай, у трэц м цэху ён бы самым паз ты ным працо ным, як часта па-штукарску выскаля жо тыя зубы суправаджа свае, безумо на, красамо ныя рэпл к адборным мацюком. Наступным, на к м Дзян с спын сваю вагу, бы напарн к Ласуна, што стая насупраць яго кладва унутр змацаваных сценак лядо ня кардонныя л сты. Прыбл зна, аднагодак Ласуна падцягнуты бландын з яскрава-блак тным вачыма у адрозненн ад эксцэнтрычнага напарн ка паводз сябе больш стрымана, тольк кожных па гадз ны бега пал ць на склад непадалёк ад першай ветк . І яшчэ яго прычоска, менав та з-за яе ён атрыма сваю мянушку, бы шы падстрыжаным пад гаршчок, як клас чны нямецк Ганс. Яго авальны твар плоск дол хакефальны(4) чэрап падкрэсл вал м в давочнае арыйскае паходжанне. Дзян с уяв Ганса нацысцкай форме сё стала на сваё месца. Гестапа! Трэц м тыпам аказа ся хлопец, як працава у пары з Дзян сам. Ён выраза адтул ны кардонных л стах, уста ля у х пластмасавыя закарко к , усо ва у куты лядо ня паралон. З выгляду хлопец здава ся несамав тым малым гадо дваццац пяц , не гледзячы на жо чвэрць векавы зрост, твар яго бы спрэс абсыпаны прышчам . Дапатопныя акуляры яшчэ гэтая бародка: рэдкая, як у дзячка з вясковай цэрка к . Яго звал Грыша. З так м мем мянушк не трэба мець. Да сяго перал чанага над м часта кп л , бессаромна абражал , ц па-простаму чмырыл . Дзян са асабл ва раз адз н момант. Брыгадз р Холада , здаровая двух метровая шафа, кожны тыдзень раздава ус м рабочым пальчатк , а таксама гаспадарчае мыла . Ус х ён абслуго ва з належнай клапатл васцю, нават Дзян са, якога бачы упершыню. Разда шы с м, акрамя Грышы, пальчатк з мылам, Холада адышо ад канвеера на патрэбную дыстанцыю , скруц шы апошнюю пару пальчатак з апошн м кавалкам мыла нейкае падабенства шара, выгукну : - Лав ! з прафес янал змам спрытнага бейсбал ста, шпурну скручанае Грышу. Той, вядома, не паспе злав ць неспадзяваную падачу з-за адсутнасц хуткай рэакцы пальчатк з мылам паляцел на падлогу. Холада зарагата з’едл ва вымав : - Што ж ты, Грыша, так ня важл вы, а яшчэ на канвееры працуеш. Ласун з Гестапа душыл ся ад смеху тольк аднаму Дзян су стала н якавата. Ён н кол не люб наз раць, кал падобным чынам выя лял н кчэмную сутнасць чалавека, як не можа за сябе пастаяць. Гэта вельм выразна кампраметавала асобу. М ж тым Грыша, ак ну шы брыгадз ра варожым поглядам, прабурча ня цямнае пайшо ты прыня ся зб раць з падлог раск даныя рэчы. - Пабурчы мне яшчэ там, у наступны раз у галаву к ну, - найграна раззлава ся Холада пайшо па сва х справах. І апошн , каго Дзян с адзначы сваёй увагай, бы мужык, як працава амаль на самым куце першай ветк прыкручва у прасв драваныя адтул ны ножк лядо ня . Ён, адносна, н чым не вылуча ся, х ба што тольк бы дужа падобны да Зянона Пазняка. Часам, ён не яго сваяк? Мянушка сталася заканамернай. Усе астатн я был звычайным працо ным , як я не мел як х б там н было стотных асацыяты ных прыкмет. Дзве гадз ны Дзян с карпатл ва заляпля стык , так што пот цурком шо . Усё здавалася яму простым нескладаным, як раз да дзесяц хв л ннага перапынку. Ён разагну ся на весь рост мгненна адчу ныючы боль у паясн цы. Гэта была нармальная рэакцыя на частыя зг нанн разг нанн . Сп на сё ж не жалезная. Ён прысе на адз н з с нтэтычных мяшко , у як х змяшчал ся абрэзк паралона, каб заслужана адпачыць. Як тольк цела паслаб лася, Дзян су адразу перахацелася кудысьц сц . У так м стане ён адчу усеагульную стомленасць сва х цягл ц. Ступн ног нал л ся св нцом, рук спруцянел , а паясн цу быццам прасв дравал с м цэхам. Кал перапынак скончы ся канвеер пайшо сва м ходам, Дзян с ледзь падня ся. Сп ну было не разагнуць. Ён паспрабава нагнуцца, каб заляп ць стык яго пацямнела вачох. Праз пяць хв л н сп ну злёгку адпусц ла. Аднак як працаваць далей яшчэ шэсць гадз н, ён прадстав ць сабе не мог. Дыстанцы пам ж лядо ням , як я Дзян с выкарысто ва у карысл вых мэтах, ужо не прынос л эфекту лёгкага дзесяц секунднага адпачынку тольк раздражнял змораны арган зм. Праца шла марудней, але стык , з кожным разам, выходз л сё лепш лепш, набл жаючыся да зро ню, як яму дэманстравал Грыша з Ласуном. Не забаве Дзян с за важы , што сваю аперацыю ён здольны выконваць хутчэй спрытней за Грышу. Кольк секунд Дзян с ужо пераходз з адной лядо н на другую, тым часам як Грыша яшчэ выраза адтул ны папярэдняй. Выйграваючы сабе больш часу, Дзян с сяда на мяшок без усякай ц кавасц сачы за працай Грышы. Ён не веда , што Грышу найбольш раздражняла, кал за м наз раюць, тым больш новеньк . У адз н з так х моманта Грыша паглядзе на Дзян са раздражнёна сказа : - Чаго се ся, ты не прав льна леп ш стык ?! Дзян с збянтэжы ся недаверл ва падышо да працо нага месца. Штосьц тоне Грышы нагадала яму брыдкага Чыпушылу. - А як трэба? спыта ён. Грыша пераня застужку з напышл васцю паспрабава паказальна заляп ць адну з лядо ня . Але яго нязграбных руках сл зкая застужка перакруц лася вын ку стык выйшл крывым . Дзян су прыйшлося забраць у недарэк застужку пераляп ць усё зно ку. - Не спяшайся! пачу ён за сп най злосную за вагу. На жаль, працаваць з Грышай у адным рытме Дзян с не мог. Паясн ца давала аб сабе ведаць кожную хв л ну. Праз па гадз ны ёй аднав лася боль, робячыся з кожным наг наннем усё востра-невыноснай. Апрацава шы запар дзесяць лядо ня , так, каб у запасе засталося каля хв л ны, Дзян с лёг на мякк мяшок заплюшчы вочы. Трываць боль было жо проста немагчыма. - Нельга ляжаць пад час працы, - сказа яму жаночы голас. - А што будзе? - Кал бачыць начальства, можа даць вымову. Дзян с нехаця се , а потым аз рну ся. За м, каля працо нага стала, што размяшча ся побач з першай веткай канвеера, стаяла дзя чына гадо дваццац пяц , выкладвала на м до г я метал чныя пласц нк . Яна была цёмна-с н м халаце з пафарбаваным таннай фарбай саламяным валасам , сабраным пучок на патыл цы. Абрысы яе непрыгожага твару нагадал яму выявы засмучаных жанчын з пажо клых гатычных гравюр. Яе тонк я непрыемна сц снутыя вусны, а таксама падведзеныя бэзавым ценем вейк усё, што адразу адштурхвала Дзян са аб падобных асоб жаночага полу. Курва , - першае, што прыйшло яму галаву. Менав та . Вось на так х як раз спецыял зава ся Ласун. Мянушка зн кла м жвольна патрап ла самую кропку. У гэтае мгненне Курва паглядзела на Дзян са лагодна см хнулася. Яму хацелася сплюнуць. Ня жо тольк так я кракадз лы працуюць на канвееры? - падума ён. Хаця, мус ць, так ёсць, якая нармальная дзя чына зараз пойдзе на завод? Часы сацыял зму прайшл . Нават цяжка яв ць на гэтым месцы Іру . Ён неахвотна падня ся з мяшка працягну працу, прычым у паскораным рэжыме. Смешна было глядзець на Грышу, як незадаволена соп час ад часу скавыта : - Апяць дваццаць пяць! Ёлуп ты, а я яшчэ шкадава цябе , - непрыязна падума Дзян с. А кал Ласун пажартава над Грышынай бародкай: У, барада, два вуха! Дзян с зарагата разам з ус м . На па гадз нным перапынку ён добра паабеда у стало цы астатн я пятнаццаць хв л н вырашы пасядзець у цяньку асобна ад ус х на самай крайняй ла цы. Яму не хацелася л вацца кампан ю новых працо ных. Паясн ца за па гадз ны трох адпачыла, але пры любым наг нанн , яе пран зва колк боль. Дзян с задума ся аб змене аперацы . Ён узгада словы в рлавокага начальн ка, як згадз ся пастав ць яго на мараз льн к . І дзе ж яны? Заходзячы цэх з вул цы, ён цвёрда вырашы , што як тольк бачыць Прошына, абавязкова скажа яму аб бол паясн цы магчымай новай аперацы . Яго жо не турбава той факт, што майстар кепска аб м падумае. Сп на была даражэй. І як не дз на до га чакаць майстра не прыйшлося. Ён з’яв ся на частку праз хв л н дзесяць. Дзян с нту ты на аз рну ся бачы Прошына, як жо шо у яго бок. Падрыхтава шыся распавесц яму г пербал заваную г сторыю аб небывалай дагэтуль стомленасц , ён тольк расчын рот, але яго апярэдз л . - Пайшл за мной, - сказа Прошын Дзян с гатовы бы расцалаваць майстра. Навошта м тус цца, кал сё прыносяць на сподку?! Дзян с вык ну у мяшок з паралонам рэштк застужк бадзёра пайшо за Прошыным. Яны нак равал ся самы пачатак першай ветк . Там Дзян с убачы чаргу цележак, на як х змяшчал ся метал чныя л сты, з як х Ласун Гестапа выраблял каркасы лядо ня . За цележкамi знiклi дзве калоны з полепрапеленавых блока , як я нагадвал разбураную рымскую арку, праз якую пад час тры мфу праязджал мператары. Прайшо шы арку , Дзян с апыну ся ля невял кага канвеера, прыбл зна, трох метра у да жыню, як разл чва ся на м н мальную колькасць аперацый працо ных усяго чатыры чалавек . З аднаго яго боку стаяла дзя чына гадо дваццац пяц . Рысы яе твару не адрозн вал ся асабл вай прыгажосцю, але для сябе Дзян с адзначы , што яна была, бадай, самай прывабнай асоб най жаночага полу, якую яму давялося пабачыць на заводзе, ну, магчыма, акрамя вахцёрк . Але, безумо на, яны абедзве не каштавал нават пазногця Іры. Яна была непара нальнай. У адзначанай дзя чыны таксама як Курвы был жо тыя валасы, аднак пад вобраз прастытутк яна зус м не падыходз ла. П льным вокам Дзян с прыкмец , што яе ненатуральна бл шчал шчок , н бы х адпал равал , аддаючы хварав та-бледным бляскам, як у парцалянавай ляльк . І яшчэ яна па-вульгарнаму чвякала жуванкай, пры гэтым пафасна надз маючы вял к я пузыры. Да перал чанага можна было дадаць яе зграбны стан вас льковыя вочы. Насупраць дзя чыны, з другога боку канвеера, працавал яшчэ дзве жанчыны. Адна была больш мажная з до г м кучаравым валасам тлустым лыткам , а другая н жэй ростам падстрыжаная пад хлопчыка звычайныя завадск я бабы. Утра х, на спецыяльных падста ках, яны выраблял мараз льныя камеры, пасля чаго став л х на канвеерную стужку. Адтуль камеры здыма высок мужчына адпра ля на прэс. - Тол к! пакл ка яго Прошын мужык сутаргавата аз рну ся. Абрысы яго твару выразна суаднос л ся з абрысам вядомага гал вудскага акцёра васьм дзесятых. Як жа яго звал ? Перад Дзян сам адразу стала задача асацыяцы . Мужык пав та ся з майстрам, а потым працягну руку Дзян су, як тую ж хв л ну адчу моц поц ску працо най рук . - Прывё табе вучня. Пакажы яму, як трэба прэсаваць мараз лк , прымацо ваць папярочку, - сказа Прошын. Мужык пакорл ва к ну , а майстар падышо да жанчын, для прыл ку пац кав ся х настроем хутка зн к у невядомым напрамку, разв ваючы паветры крысы халата, у дакладнасц , як Бэтмэн. - Студэнт? прыглядаючыся да Дзян са, спыта мужык. - Так. - Зразумела. Добра, а цяпер глядз сюды. Твая задача заключаецца наступным Далей ён паказа Дзян су паслядо насць выканання аперацы . У яго абавязак цяпер уваходз ла: здымаць з канвеера зробленыя мараз льныя камеры, став ць на прэс, як прэсава х з чатырох бако , а прыватнасц застужку, якой абляплял каркас змеяв к кожнага мараз льн ка. Наступным крокам патрабавалася зняць з прэса камеру пастав ць яе на стол непадалёк. Ужо на стале да камеры трэба было прымацаваць папярочку, а потым павес ць яе за кручок на цележку, якая змяшчала дванаццаць так х жа мараз льных камера . - У гэтай справе гало нае прав льна пастав ць на прэс мараз лку, - гэта значыць ро на, таму што горшым выпадку пагнуцца сценк мне прыйдзецца сё перарабляць. Яшчэ праблемы могуць узн кнуць з папярочкай памятай, яе неабходна прымацо ваць ро на; спярша будуць балець далон , але гэта дробяз ты паступова прывыкнеш, - сказа мужык. Запам наючы паслядо насць дзеяння , Дзян с раптам усвядом , што гэта была першая сур’ёзная адносна складаная аперацыя непасрэдна звязаная з лядо ням . Ужо можна ганарыцца. Праца на карысць Айчыны. Патрыятызм так разб ра Дзян са. Паралельна з гэтым ён на асацыяты ным узро н спрабава узгадаць, на каго ж бы падобны гэты мужык? Дзян с выпусц з памяц , як м мем яго назва Прошын таму адразу вырашы надзял ць мужыка мянушкай. Асабл ва гэтае жаданне з’я лялася, кал той прымацо ва да мараз льн ка папярочку, твар яго раб ся напружаным ён перакана ча нагадва амерыканскага акцёра. Акцёра, як здыма ся баяв ках, дзе гра крутога героя, як б храпы благ м хлопцам, начыняючы х на працягу к настужк кулям , абавязкова займа ся сэксам з прыгожай жанчынай. А самы вядомы яго ф льм як жа гэта Снайпер . У самую кропку. А як жа яго звал ? Бэдар Брэмер не Бэры Бэрынджэр. Усё! Мужык бы падобны на Тома Бэрынджэра(5), як дзве кропл вады. Буду называць яго Снайперам , - вырашы Дзян с. У гэты момант мужык, н бы прачыта шы яго думк , паглядзе на Дзян са, усм хну ся сказа : - Цяпер давай сам спрабуй. Дзян с падышо да канвеера зя у рук мараз льную камеру. Асцярожна пастав на прэс. - Смялей, - падбадзёры Снайпер Дзян с нац сну на кнопку Пуск . Прэс выда уласц вы яму гук гудзення, сплюшчы сценк мараз льн ка спярша з аднаго, а потым з другога боку. Не прайшло хв л ны, як пачатковы этап аперацы бы паспяхова завершаны. Дзян с адразу ж зня з прэса мараз льн к пастав яго на стол. Узя папярочку паспрабава прымацаваць. Аднак яна высл знула з рук яму спатрэб лася дапамога Снайпера. Першая мараз лка была гатовая. Зраб шы з горам напалову дванаццаць мараз льных камера , Снайпер сказа : - А цяпер цележку трэба завесц да В ц . Пайшл за мной, я пакажу куды. Яны адышл ад канвеера, м нул першую ветку, завярнул на лева выйшл да другой. Падышо шы да невысокага шчуплага мужычка з вострым носам, Снайпер уладна пакл ка яго: - В ця! Той, як па загаду схамяну ся хуценька падышо да х. - Вось сюды будзеш прывоз ць цележку, - сказа Дзян су Снайпер. Дзяцел , - падума Дзян с, гледзячы на востры нос мужычка. - Што, гэт-сам, памочн ка дал ? спыта у Снайпера Дзяцел. Снайпер абыякава махну рукой , до га там не затрыма шыся, вярну ся з Дзян сам зваротна да працо нага месца. - Можаш прыступаць да справы, - урэшце сказа ён, - кал зн кнуць як я-небудзь складанасц , кл ч мяне, я буду непадалёк. І пайшо у самы канец участка. Там ён зг на л сты абечайк , надаючы м квадратную форму, з як х потым жанчыны выраблял мараз льныя камеры, аздабляючы х задн м сценкам , змеяв кам белай л пкай застужкай. Як тольк Снайпер адышо , Дзян с адчу сябе, у по най ступен , адз нок м чалавекам, к нутым сам насам з адказнай аперацыяй. Круц ся, як хочаш. На яго склал працо ны абавязак, пастав л задачу, зацвердз шы, тым самым, новае звяно агульным ланцугу канвеернага механ зму. Таму прыйшлося хутка л вацца адну працо ную плыню Дзян с паступова, сам таго не за важаючы, пача набываць здольнасц робата, якога запраграмавал для пэ най мэты. Бяры камеру, ста на прэс, нац скай на пульт, чакай здымай з прэса, ста на стол, прымацо вай папярочку, падвешвай на цележку. Па тарай дзеянне зно . Н чога складанага. Я здольны мне не цяжка. Я нават адчуваю гармон ю, якая далучае мяне да сеагульнага працэсу роб ць неад’емнай часткай с стэмы. Канвеер! Канвеер! Канвеер! Дз на, я зус м не адчуваю болю руках, як м мяне запэ н ва Снайпер. Гэта люз я. Чым я адрозн ваюся ад астатн х працо ных? Але не, адрозн ваюся. Я лепшы, я выбраны. М гатл вы свет. Белы пакой. Пасярэдз не дрэваапрацо чы станок. Каля станка чалавек у белым зашмальцаваным халаце. Рук чалавека скрыва леныя. Ён угрызаецца вострым зубам адрэзаную чалавечую руку, быццам у сакав ты гарбуз, а потым замацо вае яе станок. Скрыгаючы зубам , ён ц сне на кнопку "Пуск" рука наб рае абарачэнн . Даста шы з к шэн долата, чалавек датыкаецца м да рук з яе пачынае злаз ць скурана-мясная габлюшка. Апрацава шы руку да костк , ён здымае атрыманую дэталь са станка шпурляе яе кут пакоя. Потым выцягвае з ржавай начо к тлустую лытку. Угрызаецца зубам . Кро пырскае розныя бак зал вае станок, сцены кафляную падлогу яскрава-пунсовым колерам. Нечакана чалавек рэзка спыняецца хапаецца за жывот. Твар яго скажае жывёльная грымаса ён пачынае ван таваць. З перакошанага рота выл ваецца тэхн чнае масла высыпаюцца разнастайныя шрубк - усё гэта запа няе пакой брыдкай каламутнай жыжкай. Жыжка затапляе пакой не застаецца больш н чога. Канвеер! Канвеер! Канвеер! шумавое рэха... бясформенная маса выбух зараджэнне гамункулуса... матэрыял зацыя Канвеер! Канвеер! КАНВЕЕР! У галаву лезла Бог ведае якая лухта. Дзян с сам не мог растлумачыць адкуль бра ся гэты бессэнсо ны трэш, як ён яшчэ на працягу гэтага мудра ся выконваць аперацыю. Самнамбул зм як сьц . Разам з тым яго рух зраб л ся дасканала аднастайным . А потым ён вынайша зручную тэхн ку, з дапамогай якой на аперацыю патрабавалася ро на адна хв л на. Ён нават вызначы , як лепей стаяць каля мараз льнай камеры, каб папярочка прымацо валася двума нац скам рук . Таксама Дзян с разл чы часовы нтэрвал пам ж працай адпачынкам (трыццаць секунд), што дазваляла яму аднав ць с лы ён смела сяда на стол. Пад час адпачынку Дзян с з ц кавасцю вывуча працо нае асяроддзе. Трэц цэх бы прасторным, болей, чым ён здава ся яму раней. Вышыня ад падлог да шклянога даху складала каля дваццац метра . Праз бруднае шкло даху Дзян с бачы с няе неба з бязладна раск даным па м аблокам шматок свабоды, якая пран кала сюды з гарадскога свету. Дарэчы, па небу можна было арыентавацца, асабл ва другую змену, зорк сонца такой резервацы шмат аб чым казал . Але найбольш увагу Дзян са прыкавала завадская вентыляцыя, прадста леная выглядзе то стых алюм н евых труба , як я пачынал ся ад падвесных канвеера цягнул ся да самага даху. Зус м як у амерыканск х ф льмах, - падума ён, - кал як -небудзь Джэймс Бонд, хаваючыся ад ворага , асцярожна пралаз ць па такой жа вентыляцы тут нечакана струмень вады змывае яго сцёкавую канаву . Разглядаючы цэх, Дзян с, адначасова, усведамля , што яму падабаецца працаваць на гэтым месцы. А што, ёсць пастаянная праца, адна не зус м складаная аперацыя, добры заробак, чаго яшчэ трэба звычайнаму мужыку? Тым больш час на новым месцы праходз удвая хутчэй, чым на Л н Кра са першай канвеернай ветцы . Яго галаву напа нял розныя думк , прыемныя спам ны, на ныя дэ , у як х гадз ны проста растварал ся небыцц . За дваццаць хв л н ён дарабля дванаццаць мараз льных камера адразу адвоз цележку да Дзятла. Дзяцел жа, выконваючы ролю своеасабл вага арб тражу дачыненн Дзян са, карыста ся выключна лакан чным жэстам св сткам : паказваючы куды неабходна став ць цележку тыцка сва м пальцам-ало кам у патрэбным нак рунку; звяртаючыся да Дзян са св ста кожны раз штосьц невыразна спрабава яму растлумачыць. Ц кава, хто-небудзь акрамя Снайпера разуме яго гаворку? Св стун ты, Дзяцел , - дума Дзян с, заб ра парожнюю цележку вярта ся назад. Неяк раз, адвозячы чарговую цележку, ён звярну увагу на мужчыну, як працава побач з Дзятлам. Гэта бы ужо сталы каржакаваты тып, як з твару дз ным вобразам нагадва тальянскага к нарэжысёра П’ера Паала Пазал н (7). У мужчыны был так я ж цёмныя валасы, так я ж с цыл йск я карыя вочы такая ж сентыментальная смешка. Яму дапамагал два падлетка, падаючы нутраныя пластмасавыя шафы , як я ён змацо ва з корпусам лядо ня . Адз н з падлетка бы натуральным бландынам, а друг аблавух , як малпа. Дзян с нават усм хну ся, кал бачы х утрох, ул чваючы той факт, што Пазал н пры жыцц бы гомасэксуал стам, выпрабо ваючы слабасць да так х жа юнако . Абодва падлетка сва м целаскладам папросту магл сыйсц на вязня Асвенцыма, а бландынчык сваёй зеф рнай гало кай яшчэ на саладжавага херув ма. У тую ж хв л ну Дзян с перакана ся, што гэтая кампан я сапра ды заслуго вала мянушк . І пакуль ён зваротна адвоз цележку, натхнёны разумовай тэрап яй, яму галаву прыйшл новыя мёны. Мужык, з пашанаю, атрыма Пазал н , бландынчык ста П дарам, ужо занадта дзявочым был рысы яго твару, а аблавух Св стуляй, хаця спачатку Дзян с хаце назваць яго Дрышчом. Так, безумо на, яму прасцей было да х звяртацца. Вы тольк паслухайце Пазал н , П дар Св стуля. Грэбаныя праца н к . У Дзян са аж настрой падня ся. Ён працягва вырабляць камеры, завоз ць цележк нечакана для сябе заключы , што можна зак нуць вучобу ладкавацца на Тытан . Больш таго, дзесьц , падсвядома, у глыб н сэрца, ён разуме , што канвеер роб ць з яго дарослага чалавека, як больш-менш адказна став цца да сваёй працы супрацо н ка . Ад падобнага доваду Дзян су стала нязручна знаходз цца межах свайго цела, яму захацелася залезц пад халодны душ пазногцям здзерц з сябе скуру. Ён вельм не хаце сталець. Гэта было кепска. Х ба можна здрадз ць уласным фокусам не вылузвацца, каб навакольнае грамадства не круц ла пальцам каля скрон , х ба можна перастаць выскаляцца перад сябрам ц бацькам , як я не будуць пытаць: Кал ж ты рэшце станеш дарослым? У дупу, - дума тады Дзян с, - я так , як я ёсць . Але гэта было раней. А цяпер? Цяпер ён вага ся , мабыць, змог бы здрадз ць сабе, закрыць на сё вочы стаць канфарм стам. На дзесяц хв л нным перапынку да яго падышла адна з жанчын, тая, што была з хлапечай прычоскай. - Цяжка, бачу, табе, пастав л на адказную аперацыю. А ты, мус ць, першы раз на канвееры працуеш? спытала яна здушаным голасам, як быццам яе шыю сц снул рукам прымус л гаварыць. Дзян с к ну галавой. - Ну н чога, спачатку за жды цяжка прывыкнеш. Яна, в давочна, хацела распачаць з м гутарку, аднак Дзян с гэтага зус м не жада . Ён к ну у чарговы раз падума : Чаго табе ад мяне трэба, карова, адчап ся?! . І жанчына, н бы пачу шы гэта слых, адразу адышла да свайго працо нага месца. На перапынку да дзя чыны з адпал раваным тварам падышла Курва. Яны аказал ся сябро кам . Курва лузгала семачк прыглушана аб чымсьц распавядала. Дзян с асабл ва не прыслухо ва ся, але за важы , што кал дзя чыны смяял ся, х нахабныя поз рк адсылал ся яго бок. Дурн цы . М ж тым яму заставалася працаваць яшчэ дзве гадз ны. Лёгка. Ён нават бы гатовы адраб ць трэцюю змену, аб гэтым сведчыл с лы, як я заставал ся яго целе зарад дагэтуль небывалага энтуз язму. Тым больш боль у паясн цы зн кла хацелася стахана ск х рэкорда . Памятай! Праца найвышэй усяго! Чакаючы, пакуль прэс сц сне мараз льную камеру, Дзян с агледзе сваё працо нае месца да яго дайшло, што яго разумовая тэрап я не кранула гэтых трох баб. Хоць яны не ц кав л яго, як вартыя гэтай працэдуры персанажы, аднак усё ж з м прыходз лася працаваць неяк да х звяртацца. Перад Дзян сам па стала ежа для разважання на апошн я гадз ны працы. Першай, каму ён вырашы даць чарговае "паганяла", стала дзя чына з адпал раваным тварам. Дзян с пача прыглядацца да яе твару. Што, кал пацалаваць яе? Хутчэй за сё на вуснах адчуецца прысмак бл но з маслам . Яму было дастаткова ключавога слова можна вынос ць канчатковы вердыкт. Так адбылося. Масла! Н чога больш дыёцкага не здоле бы прыдумаць н хто. Але на гэта Дзян с бы тым Дзян сам, як м яго ведала пераважная большасць знаёмых. Наступнай ахвярай стала жанчына, у якой бы непрыемны здушаны голас. Асацыяцыя прыйшла м мавол . Н бы адчайнае мя канне ката, якому дзвярам прыц снула яйк . Тольк яна жанчына! Значыць котка. Але котк няма яйка ! Халера з ёй. Буду называць яе Мявутам. Гэй, Мявут, закрый рот, ц скажы выразней . Дзян с стрымл ва сябе, каб не зарагатаць. На трэцюю жанчыну, пра ду кажучы, ён бы н кол не звярну уваг . Ну акрамя, як на яе тлустыя лытк з варыкозным венам , што ставала г дка. "Баба, тупая працо ная баба. Баба З на! Вось ц кава, кал яе мя адпавядае мянушцы . На гэтым вырашы . Апошн я гадз ны паступова вычэрпвал ся, а канвеер, з кожным мгненнем, здава ся Дзян су дэальным месцам для працы, бадай, лепш, чым выкладаць у школе, што свяц ла яму па дыпломе. Пад канец змены да яго падышо Снайпер працягну руку. - Да за тра, - сказа ён, усм хну шыся. Снайпер бы адз н з першых, хто падышо да яго на разв танне пац сну яму руку. А гэты Снайпер не благ мужык , - падума Дзян с. На гэтым працо ны дзень бы скончаны. Субота. Тыдзень прайшо незвычайна хутка, як звышхуткасны цягн к па рэйках. Дзян с перакана ся, што хапала яму тольк перавал ць мяжу серады, тыдзень зн ка . Гало нае, ператрываць панядзелак з а торкам. І так па сюль. Наступныя будн праходз л пад эг дай трэцяй змены, таму можна было расслаб цца. Прачну шыся каля дванаццац гадз н, Дзян с адчу боль у далонях, а кал паспрабава сц снуць кулак, боль прасл знула па сёй к сц . Вось першыя прыкметы карпатл вай працы. Снайпер усё ж ме рацыю. Выходз ць, што канвеер, як болесуц шальны механ зм кал працуеш, стомленасць не адчуваецца, а кал выходз ш за прахадную, цела ные, н бы яго зб л палкам . Канвеер выц ска свае сок . З так м думкам Дзян с падня ся з канапы. Дома н кога не было. Бацьк , хутчэй за сё, паехал на к рмаш. На кухонным стале ён знайшо цыдулку, у якой был пазначаныя каардынаты сняданку. Дамашняя лядо ня пры нос ла сапра днае зам лаванне. Прыня шы душ, Дзян с се за кампутар зайшо у кантакт . На яго старонцы было тры паведамленн . Першае ад Іры два ад сябро па н верс тэце. Іра нап сала, што з’язджае з мамай на лец шча. Гэта стотна сапсавала Дзян су настрой. Паведамленне не выратавал нават смайл к выглядзе пацалунка . Аднак две наступныя нав ны адразу збудз л м хвалю энтуз язму. Гэтыя два паведамленн па-змо н цку прываб л яго думк , яны бясспрэчна валодал тэлепатычнай сувяззю, таму што змест х дз ным вобразам пераплята ся. Субота! Ну як жа? Надышо час трэш-чаду. У першым паведамленн Ілля рачыста абвясц : Сёння дзень сабутэльн ка . У друг м М ха пазначы : Збор у семнаццаць нуль-нуль каля н вера . Дзян с пачуха патыл цу. Ён як н хто ншы веда , што кал зб рал ся яго сябры абавязкова будзе п’яны чад. Пазбегнуць як было немагчыма. Проста не рэальна. Гэта была своеасабл вая заканамернасць. Прынамс , яна вын кала з апошн х групавых сабантуя . Яшчэ была жывая памяць аб разб тых галовах з м нулага дня студэнта, кал на плошчы Незалежнасц , каля помн ка Лен ну, схвоснул ся дзве варожыя групо к г стфака матфака. Спачатку п л разам. Потым хтосьц прапанава падужацца на руках. У вын ку матфак прайгра . З’яв лася кры да. Далей па храналог Дзян с убачы перад носам нагу раз’юшанага матфака ца пачу за сабой гук прамой падачы ск в цу. У тую ж хв л ну яму ж перапала па вуху, у вачах з’яв л ся зорачк , яго на некаторы час адключыла, а потым у стане афекту, Дзян с пача махаць кулакам . Як вын к: разб тае брыво ранка на шчацэ. У п’яным чадзе яны валтуз л ся пам ж сабой. На першым курсе, расп ваючы гарэлку непадалёк ад набярэжнай Св слачы, Н к та Ашукев ч схап вавёрачку каб яго супако ць, вынаходл ваму Колю Зубайла прыйшлося вык нуць яго рэчку, каб той трох асты . Радасны Н к та пераплы на друг бок, дзе яго жо чака патруль тутэйшых мянто . Ва н верс тэце гэтую кампан ю спрабавал абм наць л чыл пякельным гопн кам . А цяпер Дзян с стая перад фактам дума : сц ц не? Адным з залатых прав ла кампан было н як х дзя чын. Друг м: кал ты прыйшо - будзь добры нажэрц ся. Іра з’ехала на лец шча , - прык ну Дзян с. Што ж, гэта была субота гэта пав нен бы быць трэш-чад. Дзян с крутну ся на крэсле пракрыча на весь пакой: - Я хачу, чорт паб рай, нажэрц ся! Субота выдалася па-летняму спякотнай асабл ва цэнтры горада. Яшчэ здалёк, выходзячы са станцы мятро Плошча Лен на , Дзян с за важы каля гало нага ваходу БДПУ падазроную хе ру хлопца . Сэрца хвалююча закалола. Тольк без нцыдэнта , - супакойва сябе Дзян с. Ён ужо я ля феерычную заслону канцы апошняга дзеяння п’янк , разуме тое, што наступствы могуць прывесц да датэрм новага выключэння з шэрага працо ных мас, тады не в даць Дзян су яго г тары, таму каб, у лепшым выпадку, не патрап ць на сутк , неабходна было трымаць дыстанцыю. Тольк без нцыдэнта , добра? Падыходзячы бл жэй, ён разглядзе ха рус. Гэта был : Коля Зубайла дз к гопн к з Мал на к , Лысы традыцыйны ск нхэд Жорык псе да-метал ст. Яны, як прыкмец Дзян с, был жо нападп тку. - О, Дзёня, прыйшо , - загарлапан Коля, убачы шы Дзян са. Дзян с, падышо шы, пав та ся з ус м адразу спыта : - Яшчэ хто будзе? - Я тэл Андрэю, ён абяца сабраць усю банду. Стаял . - Ну дык вось, - распача Коля, в давочна, перапыненую гутарку, - стаю я ля крамы, карашо сва х чакаю. Падыходз ць! З выгляду, звычайны мужык, чымсьц , падобны ну на выкладчыка нашага па Г сторы Беларус Пралецкага, во! А я, тыпа, н пры справах, стаю цыгарэту папальваю. Падыходз ць да мяне пытае: Малады чалавек, не дасцё прыкурыць? Ну я што, даста запальн цу, працягну яму, ён узя . Прыкуры значыць, запальн цу вярну ста ць побач, не адыходз ць. Я ад яго адвярну ся, а ён мне гаворыць: Слухай, хочаш грошай зараб ць? Хто ж не хоча, вядома я захаце ! Ну мы адышл падалей. І гэты хрэн куртаты на вуха мне кажа: Давай я цябе адсмакчу . Вось гандон пляшывы! Я рэзка ад яго адх л ся жо прыгатава ся размажджэрыць яму лыч, а гэты афэлак гл ст ста ць см хаецца мне. Не пашкадуеш, - енчыць, - добра заплачу . У мяне жо з рота амаль зрываецца сказаць: Ды пайшо ты, п дар, на . Як у ма м мозгу зн кае думка. - Даць яму адсмактаць?! пераб Колю Лысы се зарагатал . - Га-га, ёлупы, далей слухайце Карацей, я як быццам бы згадз ся. Хлопцы душыл ся ад смеху. - Мы зайшл за краму, да кантэйнера са смеццем ён адразу ж на кук шк сядае, вусны свае паганыя абл звае. Ведал б вы, якая мяне тады аг да разабрала, усведамляючы, што перада мной сапра дны закончаны гом к. Я кажу: Пачакай, мы не дамов л ся на конт грошай . Ён ув шна даста з к шэн кашалёк, зашамаце у пальцах стодаляравай купюрай пакла зваротна. Грошы ёсць , - сказа , - komm zu mir, мой хлопчык . Тады я падышо бл жэй, а той ужо рук да шырынк маёй цягне Коля вытрыма невял кую па зу, паглядзе шы, як хлопцы, паадчыня шы раты, чакал працягу г сторы выгукну : - І як дам яму з калена па зубах, што аж скры пасыпал ся, сур’ёзна! Ён, канечне, звал ся на глебу заскавыта , як шчаня. Я маментальна абмаца яго па к шэнях, знайшо спачатку вадз цельскае пасведчанне, потым даста кашалёк, а м, каб вы ведал пяць сотня грыно . - Шкада, - цмокну Лысы, - я дума ты сё ж дас яму адсмактаць. - Ды пайшо ты, прыдурак! - гыркну Коля п хну Лысага грудз . Дзян с з Жорыкам адразу перахап л абодвух. - Скажы мне яшчэ што-небудзь, крэтын! - крыкну з-за сп ны Дзян са Коля. У адказ Лысы, за сп най Жорыка, паказа непрыстойны жэст языком за шчакой. Праз некаторы час яны супако л ся, але застал ся стаяць на адлегласц пам ж хлапцам . - А што ты зраб з грашыма? для разрадк канфл кту спыта Дзян с. - Сотню той жа вечар прап л , а астатн я чатыры сабе пак ну . Потым падышо М ха, следам за м Ілля з бутэлькай п ва. Хлопцы пав тал ся. Яны таксама был падшафэ. - Што нахмураныя так я, яшчэ не паспел ляп ць? звярну ся да с х вясёлы М ха. - Зараз я камусьц пам ж вачэй уляплю! чырванеючы, прашыпе Коля. - Стоп-стоп, - пача суц шаць яго Дзян с, разумеючы, што зараз можа адбыцца выбух небывалай агрэс . - А ты што вякаеш, талапень, табе таксама захацелася?! Коля бы не на жарт раззлаваны. - Калян, супакойся! - Не выводзь мяне, Дзёня! Дзян с суме ся се астатн я адчул сябе прыгнечаным . Аднак у рол арб тражу выступ усё той жа Дзян с, хутка змян шы тэму. - А К рыл дзе? спыта ён у М х . - К рыла не будзе, ён паеха у свае Дрысвяты, - адказа , спахмурне шы М ха. - Як за жды, наш барабаншчык тольк на рэпы да нас ходз ць. З м не пагаварыць не вып ць - Гало нае, каб у бас-бочку грука , - сказа Ілля. Адбылася кароткатэрм новая па за. - Ну як ваш гурт? пац кав ся Лысы. - Выдатна, тольк музыканты граць ня меюць, - падагульн М ха. - Ой, слухай, хто б каза ! абуры ся Дзян с. - Ды годзе вам ужо, усе мы граць ня меем, - за см ха ся Ілля. - Добры, я бачу, у вас гурт, - прас пе Жорык. - Панк гал мыя, - буркну Коля, - шансон трэба слухаць, вось у мяне на маб ле класная тэма ёсць. Коля даста з к шэн маб льн к ключы Круга. Усе зраб л выгляд, што слухаюць, каб, не дай Божа, пакры дз ць Яго Вял касць гопн ка з Мал на к . Праз кольк часу да н верс тэту падышл Андрэй з Сяргеем, Юрась, Косця Лёня (у побыце празваны К слотн кам). Дарэчы, гэтую мянушку ён атрыма ад Андрэя. Справа тым, што юначыя гады Лёня практыкава на сабе жыванне разнастайных галюцынагена , асабл вую вагу надаючы фенабарб талу. Банда з адз наццац чалавек была зборы рушыла найбл жэйшую краму, якая знаходз лася гандлёвым цэнтры Стал ца . Узял м н мальна: сем бутэлек гарэлк , напою Сняжок батон з маянэзам; Дзян с куп пачак чыпса . Потым на выхадзе вырашал куды пайсц . Аднагалосна пагадз л ся нак равацца да н верс тэцкага стадыёну. Дзень бы цудо ны гэта было, бадай, найлепшым месцам для расп вання алкаголю. Вакол стадыёна расл каржакаватыя клёны, а каля сцяжынак, як я праходз л пам ж м , мел ся старыя, аблезлыя ла к . Да стадыёну шл па купках, кожны сваёй м н -кампан , якая знайшла агульную тэму для гутарк . У пакетах бразгатал бутэльк прахожыя м ма людз разумел , што хлопцам сёння будзе весела. Горад патана у салодкай млявасц , а паветры адчува ся водар л пы перамешку з машынным пал вам людск м потам. Але не зважаючы на так экстравагантны с нтэз, паветра гэтае хацелася прагна дыхаць. У Дзян са аж апетыт з’яв ся. На стадыёне аказалася амаль бязлюдна, не л чваючы пары смаркачо , як я ганял мяч па пол , уздымаючы на м клубы пылу. Далей, непасрэдна, куды мкнул ся хлопцы, па сцяжынках кляновага мас ва, праходз л людз : хтосьц выгульва сабаку, а хтосьц проста шлында ся без справы. Знайшо шы прыдатную ла ку засен пад гал нам старога клёну, хлопцы разб л свой лагер. Адтуль адчыня ся добры в д на стадыён на ПТВ, якое размяшчалася побач. Часам, хлопцам выпадала гуляць у футбол з тутэйшым пэтэвушн кам . Пэтэвушн к , часцей, прайгравал , матывуючы гэта тым, што самыя лепшыя гульцы не прыйшл таму Смешна было слухаць, кал прадстав ць, што футбол гуля Дзян с астатн я персанажы тыпу М х Ілл . Разл ва па традыцы Андрэй, як самы старэйшы, яму той вясной спо н ся дваццаць адз н год. Усе пабрал пластыкавыя шкляначк , атрыма шы першыя пяцьдзесят грам, без асабл вага тоста жыл гарэлку. Па нутры расцяклася пякучая вадкасць, паступова развязваючы хлапцам язык . - Прык ньце, майго братана на зоне актыв сты выб л . Я по ным шоку. Каб ён ды пад мусарам хадз !.. Газетку нам надоечы прысла , а там яго фэйс задаволены. Чаго ён радуецца?! Спярша бы у по най адмове, а цяпер Я падзял ся нав най з адным знаёмым дзецюком, дык ён мне заяв , што кал Тол к адк нецца, адразу начэша яму храпу. Мы з мац нап сал брацельн ку л ст, ну вядома, старая там сопл свае гаротныя размазала, а я жо самым канцы прып са , каб ён ачуха ся выб гэтую дурнату з галавы, - сказа Андрэй. - Я чу , што актыв сты там не пашане, - як звычайна з’едл ва прамов Сяргей. - Актыв сты казлы, няма чаго з адм н страцыяй супрацо н чаць, - дада разгублены Андрэй. Вып л яшчэ пяцьдзесят. Праз кольк хв л н аказалася, што партфел Юрася ляжа не дап ты м двух л тровы сло к п ва. Андрэй, Дзян с, Юрась К слотн к адразу адмов л ся зап ваць гарэлку Сняжком . Што тычылася Дзян са, то ён на дух не перанос гэты напой пасля яго роце за жды застава ся горк прысмак таннай гарэлк . Для пэ насц праверыл яшчэ партфель Дзян са, спадзяючыся, што ён мог хаваць там што-небудзь карыснае. Аднак акрамя кн жак зал ко к н чога вартага не знайшл . - Тады на халеру ты яго з сабой цягаеш? спыта Коля. - Звычка, - усм хну ся Дзян с, - проста мне патрэбна адчуванне ваг . - Я таксама не магу без свайго заплечн ка, асабл ва, кал па к рмашы ходз ш, сц бры пару яблыка у чорнадупых пайшо сваёй дарогай, - сказа К слотн к. - Слухай, Дзёня, пакладз яго мае ключы, а то сёння сякае можа быць, вываляцца яшчэ з к шэн , - сказа Коля. Ён у цябе хоць не дз равы? - Кры дз ш, кладз усё, як у камеры захо вання. - За адно мае к нь, - звярну ся да Дзян са К слотн к, - а то мяне к шэн дз равыя. Гэта н кога не здз в ла. Вып л зно Дзян с адчу , як яго розум спакваля пачына паглынаць хмельны тлум. З часам зн кла абаянне, навакольная рэча снасць непасрэдна часовы арыенц р. Уся вага была сканцэнтравана на падобным сабе. - А я сёння ва н веры Рагул на бачы , кал адл ць забяга , - сказа Жорык. Ашыва ся там каля раскладу з нейкай выдрай. - Такое адчуванне, быццам усе прэподы на студэнтках памяшаныя, - сыкну Андрэй. - Добра, што не на студэнтах, - засмяя ся Юрась. - Курв носы! - ашчэры ся Косця. - Хаця, ёсць некаторыя асобы. Успомн м, да прыкладу, першы курс, - сказа Дзян с вык ну наперад руку, як багемны паэт, як зб раецца дэкламаваць свае вершы. Шано нае спадарства, кал ласка, паглядз це на гэты малюнак. На м юны Апалон. Звярн це вагу, як ён грацыёзна ста ць на двух нагах, прасачыце, як скульптар удала васоб у гэтым барэльефе боскую моц: кожны мускул напружаны, поз рк рашучы. Ах, якая вытанчанасць, ах, якая мастацкая дасканаласць, ах, я зараз вывергну сабе портк Усе зарагатал . - Мал н цк ! буркну Коля. Той яшчэ стары п дар. І пакуль хлопцы прынял ся абмярко ваць выкладчыка па г сторы старажытнай Грэцы Рыму, Дзян с пабег пад дрэва. Да яго далучы ся М ха. Яны знайшл самы вял к клён, расшп л л шырынк занял ся бессаромны гнаеннем глебы. Дзян са жо добра х стала, але на нагах ён пакуль яшчэ трыма ся. - Слухай, Дэн, у цябе бывала кал -небудзь такое адчуванне, што ты разуме : табе трэба дзейн чаць, браць усе свае рук , пад свой кантроль, але смеласц асабл ва не хапала? - спыта яго М ха, уп раючыся адной рукой у то сты камель , пагойдваючыся на месцы. - За сёды, - адказа Дзян с, разумеючы куды х л ць М ха , трох падума шы, дада : - Часцей у прысутнасц Іры. Я ведаю яе не так ужо да но, але за гэты час паспе яе добра вывучыць. Аднак, бывае, глядз ш ёй у вочы, а яе яшчэ поз рк так незвычайны, ну гэта бачыць трэба, як у Ал сы з кра ны цуда , якая сутыкнулася са звышнатуральным, разумееш: н чорта ты яе не ведаеш страшна нават роб цца. Такое адчуванне, н бы памяншаешся памеры на яе вачах, ператвараешся бездапаможную стоту. Гэта зус м не з-за розн цы зросту. Проста, часам, здаецца, што мы зус м розныя, а потым праходз ць мгненне я жо не бачу больш дэальнай пары на гэтым свеце. Ц , можа, я блага разб раюся жанчынах?.. Вяртал ся назад мо чк , гаварыць не хацелася адначасова абодвум. Тым часам каля ла к адбывалася наступнае в дов шча: Коля, а гэта жо было пачаткам п’янага чаду, адц ска ся на кулаках, Андрэй з Сяргеем, Лысым Жорык, в давочна, здавал крос, бегаючы вакол стадыёну, а астатн я вял гучную спрэчку. Дзян с М ха падышл да апошн х. - Косця, ну адкажы мне, навошта ты з нам за жды па-беларуску разма ляеш, - амаль не нав са над м расчырванелы Юрась. Мне вось, напрыклад, брыдка чуць гэты нязграбны дыялект рускага прысло я сходне-заходняга краю. - Па-першае, - абуры ся Косця, - гэта мова вял кал то ская, а не нейк там дыялект рускай, тым больш выдуманай беларуская мовы, як, у прыватнасц , назва гэтай кра ны, дарэчы, прыдуманая руск м XVI стагоддз . - Гэта я без цябе ведаю. - Па-другое яна славянская, шчыльна звязаная з традыцыям старажытных л цв на х мо ным асабл васцям , возьмем хаця б дзеканне цеканне . У пара нанн з рускай мовай, што мае сва м фразеалаг зме сумесь татарск х ф на-вугорск х запазычання , нашая мова можа з пашанаю нас ць званне самай крыштальна чыстай старажытнай мовы сярод усходн х славян. На вял кал то скай мове вялося справаводства ВКЛ носьб та нашай сапра днай нацыянальнай дзяржа насц , якую цягам часу спрабуюць адправ ць у нябыт. - Ужо адправ л : спярша Польшча, а потым Вял кая Руская Імперыя. - Руская мперыя турма народа ! - вякну К слотн к. - Па-трэцяе, - не звяртаючы ваг на за ваг , рашуча наступа Косця, - ад вас, Юрый, цягне маскальск м шав н змам, як не мае пад сабой больш-менш аргументаваных падста . - Гэта не шав н зм гэта сц на. Няма н як х беларуса кра нца ёсць агульная вял каруская нацыя. - Як можа нацыя складацца з расава непа навартасных? І вогуле, што ты маеш на вазе пад тэрм нам руск я , сучасныя руск я, вядома; таму што, не сакрэт, справядл ва будзе называць руск м ц рус чам сучасных укра нца . - А вас маскав там ! закончы за Косцю К слотн к. - Што ты вярзеш, што за эп чнае, што нават за был ннае глупства лунае тваёй галаве, што за вар’яцк я думк - твар Юрася набы чырвонае адценне. Такога н кол не будзе, чуеш! - Паглядз м, - рашуча сказа Косця. - Створым канцэнтрацыйныя лагеры для с х непа навартасных славян! Юрась адышо нервова запал . Дзеля пабрац мства нал л яшчэ па пяцьдзесят, Косцю нал л се сто горача вып л . Сваю порцыю Дзян с не закусва . Гэта значна падсякло яго свядомасць. Не забаве яму пачало здавацца, што яго голас роб цца непадуладны яго розуму, выдае на экз стэнцыяльным узро н невядомыя рэчы, больш таго, Дзян с не пазнава свайго голасу ён бы чужым, як быццам набожны бас манаха, як чытае верш с лаба-тан чнага складання. На мгненне Дзян с адключы ся. У памяц з’яв л ся дз рк . Збольшага ён памята , як да х падышл стомленыя бягуны. Потым Коля, адц сну шыся пяцьдзесят раз, прапанава ус м падужацца. Ну вось, пачалося! - Падыходзь па адным, - закрыча ас лак з Мал на к , - будзем здаваць на крапавы бярэт! Жаданне пазмагацца выяв л Дзян с, М ха, Андрэй, Лысы, Жорык Сяргей. Разумнейшыя адышл падалей. Першым, як не дз на, наляце Коля, абра шы ахвярай н зкарослага Сяргея. Аднак Сяргей аказа ся стойл вым хлопцам Коля, каб не страц ць а тарытэту за зятага вул чнага байца, пача ужываць кропкавыя дары нагам завяршы паядынак дакладным хукам у ск в цу суперн ка, як тое ж мгненне бы абезрухомлены. Андрэй спужа шыся, закрыча : - Калян, стапэ! На Колю адразу ж навал ся Лысы, пача прэсаваць яго мяс стыя плечы абцасам сцёртых кам лота , за Лысым на Колю рынул ся Жора, Дзян с М ха. Андрэй паспрабава спын ць бойку, адцягваючы с х за рук , але незаслужана атрыма с няк пад вока. Дзян с таксама бы абяззброены, прачу шы дар у вобласць сонечнага спляцення , адышо шы ад кучы на кольк крока , павал ся н ц Усё. Далей ён, ро ным рахункам, н чога не памята , як скрозь зямлю правал ся. Прыйшо у сябе Дзян с, адчуваючы, што ван туе, седзячы на ла цы. Зладз шы вын тавыя пазывы, ён паглядзе па баках бачы , што на друг м канцы ла к ляжа непрытомны Андрэй, а пад м утварылася гадкая лужына, якая нагадвала карц ну мастака- мпрэс ян ста, ад чаго ван тавыя пазывы Дзян са знав л ся з новай с лай. Праз кольк часу яму стала лягчэй зн кла пачуццё цвярозасц . Неяк падня шыся з ла к , Дзян с зразуме , што сё яшчэ знаходз цца каля стадыёна. Трох воддаль стаял Коля, Сяргей, М ха, Ілля Лысы з Жорыкам. Пал л . - А дзе астатн я? спыта Дзян с. - Разыйшл ся, сказал , што п ць з нам болей не будуць. Мы гопн к быдла, - сказа М ха. Цяжка было з м не пагадз цца. Дзян с паглядзе на незадаволены твар Кол , разбiты лоб Сяргея с няк пад вокам у Лысага. - Што ж трэба вып ць, - прапанава Дзян с. - Было б што, - сказа Ілля. - Тады трэба сц краму , - настойва Дзян с. - Хоп ць на сёння, - сказа Коля, зласлiва гледзячы на Лысага. Дзян с адышо , зно се на ла ку запал . Алкагал чная анестэз я, якая здаралася з м ня часта, але кал яна сё ж так здаралася, звычайна, на ран цу, Дзян с разма ля з ун тазам, паглынула яго свядомасць с вой мгой. Ачуха ся ён, кал ся кампан я падыходз ла да Кастрычн цкай плошчы. Горад ужо засмоктвала вячэрн прыцемак. Па сюль гарэл яскравыя агн туды-сюды сно далася чырвонапысая моладзь. У Дзян са зн кла адчуванне лёгкай эйфары ён прачну ся свята тольк пачыналася. Падыходзячы да плошчы з боку Дома Аф цэра , хлопцы за важыл людск гарм дар каля рэкламнага экрана, па як м транслявал футбол. Людз п л , закусвал напружана наз рал за в дов шчам, якое разгортвалася на зялёным пол . Падышо шы бл жэй, Дзян с за важы , што весь нато п бы разгал наваны на дзве частк : бл жэйшыя да экрана, а гэтая частка складала пераважную большасць, трымал руках расейскiя сцяг , а жо за м , над астатн м , не больш пяц дзесяц чалавек разв ва ся г шпанск сцяг. Усё мацней чулася: Ра-се-я! І, дзесьц , у самым хвасце: Оле-оле-оле-оле, Гiшпан я, давай! - Ну, што, пайшл бл жэй да экрану, - прапанава Андрэй. - Не, я пайду да г шпанца , - сказа М ха. - Што так? не зразуме яго Сяргей. - Я хачу быць у меншасц , а за Расею скандуе большасць. - Ну здрадн к, мы з Расеяй адз н брацк народ, - сказа Коля. - А спрачаемся, што вашая Расея прадзьме, - умяша ся Ілля. Я футболе не разб раюся, аднак што такое Расея пара нанн з Гiшпан яй. - Ведаеш, Г тлер таксама шмат чаго дума , - сказа Андрэй звярну ся да Дзян са: - Ну а ты? - Плява я наогул на Расею, на Гiшпан ю, футбол мяне н кол не ц кав , аднак пры так м падыходзе я згодзен з М хай расейца больш, я падтрымаю меншасць. Яны разыйшл ся розныя бак . Падыходз ць да г шпанск х балельшчыка прыходз лася праз руск х. Хлопцы пераступал цераз не дап тыя бутэльк з гарэлкай, м нал ачмурэлых гопн ка , як я крычал невыразныя кл чы, пырскаючы сл най у твар, ск ну шы майк , выстав шы на агляд свае п ныя пуза. Урэшце, яны дабрал ся да сваёй мэты. Гiшпанск я балельшчык п л п ва; размалявал твары г шпанск нацыянальны колер, а барадаты мужык у шлеме канк стадора трыма у руках яскравы г шпанск сцяг. Хлопцы падышл бл жэй далучыл ся да балельшчыка . Праз кольк часу яны жо за зята скакал разам з м выкрыквал : Гiшпан я, давай! Верым у перамогу! За найбольш акты нае гарлапанства, хлопца нават пачаставал дармавым п вам. Дзян са па-сапра днаму ка бас ла, Ілля пазнаём ся з п’янай малалеткай, М ха разма ля з барадатым мужыком аб траг чнай г сторы ВКЛ. Усё выглядала давол м ралюбна, пакуль Расе не кац л першы гол. Дзян с за важы , як нато п наперадзе рэзка замер па плошчы пракац ся гуд расчаравання. У тую ж хв л ну г шпанцы радасна закрычал , Дзян с убачы , як з боку русейскiх фаната да х паляцел шкляныя бутэльк . Гiшпанцы адказал тым жа. Зус м недарэчы Дзян су захацелася схадз ць па патрэбе. Выйдучы з шэрага балельшчыка , ён адчу , што прыц снула яго вельм моцна, а бегчы задворак было занадта позна. Поз ркам ён знайшо , недалёка ад Палацу Рэспубл к , кветн к з рознакаляровых сцяжко , сярод як х перавага была аддадзена чырвоным, зялёным белым. Аднак Дзян са гэта не збянтэжыла. Ён рашуча пабег у той бок. Аснову кветн ка складал кардонныя транспаранты, на як х было нап сана: Кв тней Беларусь . Дзян с не знайшо часу, каб агледзецца шпарка пералез праз кветн к. Слухаючы прыемнае рыпенне сцяжко пад павевам лёгкага ветрыку, Дзян с расшп л шырынку на працягу некальк х хв л н атрымл ва неймаверную асалоду. З плошчы пачул ся крык , в даць, пачалася бойка. Зараз-зараз, яшчэ крыху, вось я скончу Пералазячы зваротна, Дзян с па рон зачап ся нагой за цв к у транспаранце пав с на версе кветн ка. - Табе дапамагчы?! - пачу ён кпл вы голас зн зу. Прыгледзе ся мянты. Зарад адрэнал ну дазвол яму адразу вызвал цца з пастк саскочыць на зямлю. Перад Дзян сам узн кла два м л цыянера: старшына малодшы сяржант. Старшына нагадва друзлага цюленя з муляв нск м вусам , а малады сяржант лыпа вачыма нервова агляда ся па баках. - Ну што ты там раб , сябрук? спыта старшына. - Мачы ся - Ц кава. А што ншых месца няма, акрамя, як каля Палацу Рэспубл к ? Дзян с пац сну плячам . - Вось што, малады чалавек, - сур’ёзна вымав старшына, - кал б гэта было якое-небудзь завуголле, мы б цябе не чапал , але, прабач мяне тут, яшчэ на с мвал нашай суверэннай рэспубл к ! Дзян су раптам захацелася смяяцца. А што, крута, я, як самы радыкальны панк абмачы дзяржа ную с мвол ку . На яго твары зн кла ледзь прыкметная хмылка. - Што будзем раб ць з гэтым парушальн кам? спыта старшына сяржанта. Той спярша асалапе , а потым стрымана прамов . - Як звычайна. - Грошай у мяне няма! - умяша ся Дзян с. - Ты тольк паглядз на яго, - абуры ся мент. Мы сумленныя сан тары гэтых вул ца , хабары не бяром, але для так х як ты нас маецца асобнае пакаранне. Сяржант! Сяржант узя Дзян са пад руку трох яны пайшл за Палац Рэспубл к . На працягу шляху Дзян с чу , як з рацы старшыны бесперапынна бразга мужчынск голас: Першы, першы, я трэц , каля Дома Аф цэра п’яная бойка, па тараю Аднак мянты ма чал . - Добра, - сказа старшына жо за палацам, - цяпер павярн ся. Дзян с разгуб ся. - Што вы зб раецеся - роспачна запярэчы ён. - Не хвалюйся, колькi дара дуб нкай табе не перашкодзяць, паварочвайся, - буркну сяржант. Ц ты жадаеш у апорку, а адтуль дакумент па месцы працы, ц вучобы. Дзян с пакорл ва павярну ся знерухоме у чаканн , бы перад растрэлам. - Ну, хто першы? пачу ся за яго сп най голас сяржанта. - Давай ты, - сказа старшына. У наступнае мгненне Дзян с прачу на сваёй сп не так моцны дар, што злёгку пах сну ся, але ра навагу не згуб . - Стаяць, смо ж, яшчэ за мною слова! - гыркну старшына. Дзян с дакрану ся да сп ны - яна гарэла, н бы яе абл л варам. - Гатовы?! Дзян с заплюшчы вочы. - На-а-а!!! Друг дар бы мацнейшым прыйшо ся па нырках. Дзян с сц сну зубы, каб не скрыкнуць рэзка прысе на кук шк . Яму хацелася ван таваць. - Усё, хлопец, бывай. Мы цябе не бачыл ты нас таксама, - засмяял ся мянты. Кал супрацо н к м л цы зн кл , Дзян с звал ся на калены , амаль не цалуючы глебу, зван тава , ужо друг раз за гэты вечар. У сп не пякло, а нырках было адчуванне вакууму. Хацелася заплакаць, але ён стрыма сябе се на азадак. Тольк цяпер Дзян с за важы , што непадалёк ад яго, на ла цы, сядзела парачка размалёваных эма. - Ты парадку? спыта ц то хлопец, ц то дзя чына. Мы сё бачыл можам даць паказанн супраць пярэваратня у пагонах. Дзян с падня руку верх сусветны знак усё о’кэй пац ху ста . Трэба было вынос ць адтуль ног , каб у эма ад убачанага, незнарок, не здарылася сардэчнага прыступу. Вярта ся назад ён, як марафонск бягун: хуткасна з нясцерпнай прагай помсты. Помсц ць хацелася с м, а першую чаргу таму, хто дума па- ншаму. На плошчы, тым часам, разгарнулася наступнае в дов шча: амапа цы урэзал ся кл нам пам ж русейскiмi г шпанск м балельшчыкам , пры чым тварам яны стаял да г шпанца , неза важна пачал адц скаць х у бок мятро. На экране высвяц ся агульны л к: 2-0 у карысць Гiшпан . Ах, вунь яно што! Дзян с адразу далучы ся да г шпанца пача прасо вацца наперад. Там ён адшука М ху з Іллёй, як я п’яным чадзе разам з мускул стым мужыкам крычал аб в давочнай перамозе вык двал русейцам фак . Дзян с бы сал дарны за адну хв л ну, нецэнзурна выказваючы сваю незадаволенасць, сарва сабе голас. З боку расейца фаната узмацн лася хваля абуранасц . - Фу, адстойн к , здрадн к !!! крычал яны размахвал расейскiмi сцягам . Вочы Дзян са нал л ся крывёй. - Маскал ! крыкну ён у адказ выстав у х бок кулак. Гэта, як потым высвятл лася, не спадабалася расейцам . - Стойце спакойна не правакуйце х, - сказа адз н з амапа ца . - Мы на сваёй тэрыторы , - адгукну ся Дзян с. - Я сказа спакойна стой! На сваёй ён тэрыторы - прамыка двухметровы шланг нос Дзян су стрэльнула дробам смуроду. Спакваля амапа цы адц скал г шпанск х балельшчыка усё бл жэй да мятро, атачы шы х па колам, у некаторых выпадках нахабна штурхаючы людзей у плечы. Магчыма, расейцы прачытал гэтых дзеяннях сваю перавагу, гэты ж момант пачал зак дваць г шпанца чарговым шквалам пустых бутэлек. Дзян с разам з астатн м балельшчыкам паспрабава прарваць шэраг амапа ца распачаць бойку, але х выс лк маментальна спын л балючыя досыць тактычныя дары дуб нак. Ус х, як тупы статак жывёл н, уц снул пераход мятро пастро л два рады, пастав л з заду з пераду м л цыянера , некаторы час пратрымал стане по най разгубленасц . Дзян с разуме , што гэта раб лася выключна дзеля х бяспек , м л цыянеры чакал пакуль амапа цы разгоняць расейскiх балельшчыка у супрацьлеглы бок, каб пазбегнуць сур’ёзных сутыкнення . Ужо пераходзе Дзян с успомн , што пак ну на плошчы свой партфель, а М ха з Іллёй, хутчэй за сё, не паспел яго падабраць. І гэта было б па бяды, - у партфел застал ся ключы Кол К слотн ка, а таксама зал ко ка карысныя кн г . Стаяць прыйшлося яшчэ хв л н дзесяць, пакуль амапа цы не дал распараджэння рухацца наперад. Дзян с падбег да аднаго мянта з рацыяй сказа , што забы на плошчы свае рэчы. Яго пусц л . Выйдучы з пераходу, ён убачы бязлюдную шчэнт забруджаную смеццем плошчу. Падбегшы да месца, дзе стаял зусiм няда на г шпанск я балельшчык , Дзян с, акрамя парожн х бутэлек ван т, н чога не знайшо . Н там, н далей. - Што здарылася?! прагуча голас Ілл Дзян с аз рну ся. Пагойдваючыся, як дзве тапол на Плюшчысе, за м стаял Ілля з М хай. - Мы бачыл , што цябе пусц л на плошчу пайшл следам, - бы апра дваючыся, сказа М ха. - А вы партфель мой не бачыл ? - Не, - сказа М ха. Вяртал ся дадому два х: Дзян с Ілля. Выйшл з мятро на станцы Кунца шчына пайшл пешшу. - У партфел застал ся ключы Кол К слотн ка, - разважа Дзян с. - Коля, в даць, моцна раззлуецца, - невыразна вымав Ілля. - Пляваць, там была мая зал ко ка, гэта ж прыйдзецца зно бегаць па с х прэподах Яны шл здо ж па вул цы, яшчэ не працверазе шы таму крычал : Гiшпан я перамагла, выкус це, маскав ты! Не гледзячы на непрыемны зыход суботняй гулянк , Дзян су хацелася працягу, ён пакуль не сведамля маштабу праблемы, у якую трап , таму вырашы адкласц сё на ран цу. Разам з Іллёй яны спын л ся папал ць на школьным стадыёне х асаб стая размова расцягнулася яшчэ на працяглы час. Дзян с прыйшо дамо у тры гадз ны ночы, вып з-пад крана вады павал ся на канапу, засну шы сном нема ля. Наза тра яму трэба было выходз ць у ноч. Пачыналася трэцяя змена. Ён паглядзе на шкляны дах у м бачы ся кавалак базальтавага неба, на як м дрыжучы, м гацел самотныя зорк . Гадз нн к паказва дваццаць тры сорак пяць. Трэцяя змена. Трэц цэх больш н кога. Завод здава ся пустым тольк з трэцяга цэху данос лася рэха працы. Працавал першыя дзве ветк канвеера л н я Кра са агульнай колькасцю пяцьдзесят чалавек. Усе был на сва х месцах кожны выконва сваю аперацыю. Пасля дзённага адпачынку рук Дзян са адразу адчул боль першыя па гадз ны яму прыйшлося не салодка, прымацо ваючы да мараз льных камер пляскатую папярочку, узна ляць свае менн па ласна выпрацаванай методыцы. Справа шла марудна. За сваёй сп най Дзян с, час ад часу, чу бязглуздую размову пам ж Мявутам Маслам на фоне дурнаватага смеху З ны. Снайпер зг на метал чныя л сты пераважна ма ча . В даць, часаць языкам з гэтым каровам яму было не ц кава. Дарэчы, з астатн м працо ным такой ахвотай ён асабл ва не вылуча ся. У чымсьц Дзян с пазнава у Снайперы сябе, - так м ён мог стаць у сталасц , канечне, кал застацца на заводзе. Перад Дзян сам, як на далон ляжал дзве канвеерныя ветк ; ён бачы Ласуна, Гестапа, Грышу брыгадз ра Холадава, Пазняка Курву, а таксама змрочнага Пазал н , Св стулю, П дара Дзятла. Часам у яго пол зроку м льгала постаць майстра Прошыны. Усе астатн я працо ныя складал масо ку в зуальны задн фон. Так м чынам канвеер падтрымл ва сваё снаванне ноччу. Першую цележку Дзян с запо н за па гадз ны, што было адносна н зк м тэмпам. Усталяваная планка дваццац хв л н была няшчадна парушаная. Ён адвёз цележку да Дзятла зя парожнюю. Вяртаючыся назад, Дзян с неспадзявана зачап ёй унутраныя "шафы", як я на пры канцы другой ветк выста ля дзелав ты Св стуля абярну кольк з х на падлогу. Св стуля незадаволена зя ся падымаць "шафы". - Прабач, - сказа Дзян с. - У наступны раз глядз куды едзеш, - зласл ва сыкну Св стуля. А ён не добразычл вы хлопец . П дар праводз Дзян са сарамяжл вым поз ркам на апошн м мгненн , кал Дзян с ужо зб ра ся адводз ць вочы, усм хну ся яму куткам вусна . Усмешка атрымалася з’едл вай. З такой усмешкаю, напэ на, забойцы наносяць сва м ахвярам смяротны дар. Такой была трэцяя змена. Дзян с вярну ся на працо нае месца з мпэтам узя ся за справу. Яшчэ адчува ся гала ны боль пасля чорашняга трэш-чаду. Ён прачну ся тры гадз ны дня амаль да вечара праляжа у канапе. Цела ныла разам з сумленнем. К чорту канвеер! Ты не можаш!!! Доля слабако к даць адказную працу на самым пачатку. Ты не слабак! Насупраць ты адз н з нас. Дзян с бег па до г м кал доры. Ён здава ся бясконцым Дзян с адчува , н бы знаходз цца на бегавой дарожцы. Хтосьц ключы яе яму прыйдзецца бегчы, пакуль яна не спын цца. Вось, што чакае цябе наперадзе, - каза тагасветны голас. Нявызначаная будучыня. Ты вечна бяжыш, не ведаючы ад каго не ведаючы куды. І х ба гэта тваё прызначэнне? Я адкажу за цябе НЕ! Ты варты большага. Усе людз мкнуцца вызначыць сэнс свайго н кчэмнага жыцця. Дурныя, яны не разумеюць, што МЫ да но за х ужо сё вырашыл . Некаторыя з вас яшчэ горача вераць у тое, што чалавек здзейсн мадэрн зацыю ндустрыял зацыю. Лухта! Гэтыя працэсы звыш чалавека не маюць да яго н якага дачынення. Вы сяго тольк марыянетк руках вышэйшага розуму. Аднак тыя, хто падсвядома дапамагаюць гэтаму працэсу, а таматычна робяцца яго цэлым, яго целам крывёй. СІСТЭМА! Канвеер!!! Канвеер!!! Канвеер!!! Ён бег па канвеернай стужцы. Я частка аднаго цэлага , - па тара Дзян с. Паступова рух яго запавольва ся, ног цяжэл рэшце ён спын ся. - Гэй ты чуеш, што я кажу, гэй?! перад Дзян сам стая майстар Прошын, а побач з м в рлавок мужык у цв давым п нжаку. Дзян с залыпа вачыма адразу ж прыйшо у сябе. - Як праца? в давочна, у друг раз спыта Прошын. - Усё о’кэй, лепш быць не можа, - заяв Дзян с. - Нейк ён стомлены, - пагардл ва гледзячы на яго, сказа Прошыну в рлавок . Прошын, як за жды, пачырване . - З табой усё парадку? спыта майстар. - Норма, - Дзян с паспрабава надаць голасу як мага больш сур’ёзнасц . Майстар пац сну плячыма пайшо далей, в рлавок ж падазрона тароп ся на Дзян са, як прымацо ва папярочку. І сё шло, як па маслу; за гэтых кольк дзён ён навучы ся амаль дасканала выконваць сваю аперацыю, што пры выпадку змог бы працаваць з завязаным вачыма. А в рлавок , увесь гэты час, здавалася, чака , кал Дзян с зроб ць памылку. Урэшце, зразуме шы, што ён ведае сваю справу, падышо да яго бл жэй ц ха сказа : - Ты мне не падабаешся. Ведай, што я сачу за табой. Ты мяне зразуме ?! Дзян с вымушана к ну . Як тольк в рлавок выдал ся, да Дзян са падышо Снайпер. - Што ён табе сказа ? спыта ён. - Ды на конт маёй ф з яном тое, што я яму не падабаюся. Снайпер усм хну ся. - О, гэта ён каза ус м у гэтым цэху. Яму тут акрамя свайго чорнага азадка н хто не падабаецца. Яны засмяял ся. - А, дарэчы, хто гэта? - Фарух Ібраг мав ч начальн к змены. На дадзены момант ён у цэху самы гало ны. Аднак ты не хвалюйся, Ібраг мав ч зараз разам з Макс мам пройдзецца па с х участках, а потым, пойдзе спаць у дыспетчарскую. - Сл зк тып, - за важы Дзян с. - Яго тут н хто трываць не можа. Снайпер абнадзейл ва патуза Дзян са за плячо вярну ся на працо нае месца. У чарговы раз Дзян с перакана ся, што Снайпер, бадай, адз ны працо ны на заводзе, з к м можна пагаварыць, яго адчын лася другое дыханне. Ён працава бездакорна аж да самага абеду, як пачына ся тры гадз ны ночы. У абед Дзян с выйша з цэха на вул цу, узя зсабойку се на самую далёкую ла ку, адасобячыся ад астатн х працо ных. Паветра было халодным Дзян с задрыжа , асабл ва пасля вып тага соку. У траве трашчал кон к гэта было так незвычайна на агульным фоне цьмяных абрыс завадск х будынка агароджы, якая адлучала яго ад гораду. А горад спа , трызн у сне, ня цямна шапта тольк здалёк праспекту данос ся шум машын. Дзян с адчу гармон ю. Ён люб ц шыню, а кал яна зыходз ла з таго месца, дзе яе, па сутнасц , не магло снаваць, гэта прыводз ла яго сапра днае зам лаванне. Аднак па гадз ны праляцела неза важна. У глыб н завода зарыпе яго механ зм, як звер у цёмным гушчары, учу шы пабл зу ворага. Канвеер прагну працы. Заставалася дзве гадз ны. Дзян с вырашы патрац ць х на сваю карысць. Трэцяя змена дэальна для гэтага падыходз ла. І ён пача свядома халтурыць, не да канца прымацо ваючы папярочку на мараз льн ках. Дарэчы, так у цэху працава не тольк адз н ён. Усе заводы-г ганты Беларус выкарысто ваюць экстэнс ны шлях вытворчасц . Дзян с тольк дапамага гэтаму працэсу. Яго не ц кав ла, што такая прадукцыя не будзе карыстацца попытам, як не ц кав ла гэта, у прынцыпе, с х астатн х працо ных. Дзян с мары , каб адна з так х лядо ня трап якому-небудзь беларускаму абывацелю хутк м часе зламалася. Невядома, як я с лы здзейн чал на яго, выкл каючы м стольк негатыву, нянав сц да звычайных людзей. В даць, Дзян с, як се працо ныя паспе падхап ць с ндром, як вызвал яго ад адказнасц перад кра най, перад грамадствам, урэшце перад сам м сабой. Гэты с ндром бы незразумелай анамал яй. Тут, у межах заводу слова якасць разумелася зус м па- ншаму, кал вогуле разумелася. Спытайце аб ёй у працо нага са стажам. Дзян с наз ра за працай жанчын, наз ра за працай Снайпера н дзе не было праявы дасканаласц , па сюль в днелася х бнасць, на якую се зачынял вочы. А навошта?! Цележка няякасных мараз льн ка была загружаная Дзян с павёз яе да Дзятла. Адлегласць пам ж веткам канвеера была, прыкладна, чатыры метра. Цележка амаль за жды паспяхова праязджала пам ж м , за выключэннем тых моманта , кал Дзян с выпадкова чапля ся яе верхам за падвесны канвеер. На гэты раз праезд бы перагароджаны шэрагам лядо ных "шафа ", як м займа ся Св стуля. Ён стая да Дзян са сп най, а П дар з’едл ва яму см ха ся. Яны задумал пацягацца са мной, заба н к недаробленыя , - падума Дзян с пайшо напрастк да х. - Слухай, хлопец, гэта твае "шафы"? звярну ся ён да Св стул . Св стуля аз рну ся, выкана шы грымасу неразумення пакруц галавой. - А чые? Ён пац сну плячыма. - Але ты з м працуеш, будзь добры, адста х у бок, я не магу праехаць. - Лёха, памажы мне, - пакл ка Св стулю Пазал н той пакорл ва пайшо да яго. Вось яно што . П дар па-ранейшаму см ха ся Дзян с, прапалены яго п дарскай усмешкай, прыня ся самастойна разб раць утвораны затор. Дзяцел, як за жды прасв ста сабе пад нос жэстам рук паказа , куды трэба пастав ць цележку. У гэты момант Дзян су захацелася разб ць яму носапырку, каб пунсовая кро запэцкала яго с нюю робу бетонную падлогу цэха. Настрой бы сапсаваны, чаго Дзян су зус м не хацелася пасярэдз не глыбокай ночы на ненав сным заводзе. Яшчэ яму не хацелася таго, каб над м пачал кп ць завадск я смаркачы, фанабэрыста абводзячы яго вакол пальца . Ён адчува , што сва м дзеянням яны н бы павучал яго. Недзе глыбока нутры сваёй сутнасц Дзян с разуме сваю маладушнасць кволасць перад грамадствам. Іншы раз ён усяляк м чынам спрабава перадужыць гэтую негаты ную якасць свайго характару, але самыя адказныя моманты яго гэта не атрымл валася сё страх выпа зал вонк . Дзян с нагадва крохкую салом нку, якая ламалася пад уздзеяннем пэ ных абстав на недарэчных учынка . Ужо потым ён па кольк разо абдумва свае дзеянн , чырванеючы пры гэтым, не разуме , чаму зраб менав та так. Дзян с нават дава сабе жалезны зарок, што промаху больш не па торыцца ён н кол не дазвол ць ншым кепска з сабой абыходз цца. Але, як следства кожны раз ён дава слаб ну. Вярну шыся з парожняй цележкай да працо нага месца, Дзян с убачы майстра Прошына. Вакол яго стаял Мявут, Масла З на; Снайпер безуважна наз ра за х гамонкай здалёк. - Што за вечная навала з гэтым бракам, кал нас з’я ляюцца новеньк я! - здушаным голасам абуралася Мявут. Я дзесяць гадо вырабляю гэтыя мараз льн к , а цяпер вы гаворыце брак! Прошын залыпа чырвоным вачыма, в даць, яго пабудз брыгадз р Холада , паведам шы, што бабы пусц л вытворчасць брак стрымана сказа : - Так ёсць. Жанчыны на мгненне зама чал . - Макс м, чаму вы да нас так чапляецеся? гулл ва шчуваючы майстра, спытала Масла. Мы жанчыны так я крохк я стварэнн , х ба вы не ведаеце, што да нас патрэбен ншы падыход. Яна прыц снулася да майстра, абняла яго за стан пачала став ць яму вочк . Такую практыку Масла, хутчэй за сё, пераняла Курвы. Прошын, здз лены так м абыходжаннем, пачырване , як бурак, н бы да яго н кол жыцц не датыкал ся жанчыны , хутка вызвал шыся з яе пут, з ноткай дал катнасц , прамов : - Я вас папярэдз . І яшчэ, у гэтым месяцы с м будзе зн жана прэм я Тут зно не вытрымала Мявут. - Ну што гэта такое?!. Што за завод так ?!. Гарм дар адным словам!!! Цьху Дзян с, вядомая справа, разуме , што ся прэм я Мявута астатн х жанчын, не выключаючы Снайпера, пойдзе яго заробак. У нашай кра не летняя праца студэнта на розных прадпрыемствах будо лях тольк заахвочваецца. Гэта вельм радавала Дзян са яму захацелася нахабна засмяяцца Мявуту твар. Кал Прошын сышо , жанчыны яшчэ до га разма лял наконт в давочнай несправядл васц , пасылаючы сп ну Дзян са незадаволеныя поз рк , а потым разыйшл ся па працо ных месцах. Дзян с адчу , як яго сапсаваны настрой ураз адыгра ся на сеагульнай абуранасц жанчын ён на некаторы час забы аб Св тул , якога, дарэчы, пасля змены намерва ся адправ ць у накда н. Выраб шы чарговую партыю мараз льн ка , Дзян с рашуча павёз цележку да Дзятла. Ён ужо разл чва на любыя праявы самадзейнасц , але не да такой ступен . У гэты раз шлях яму перагарадз л дзве цележк , на як х в сел нутраныя камеры для "шафа ". Стаял яны як раз каля пачатку другой канвеернай ветк , дзе працавал Пазал н , Св стуля П дар. Дзян с зразуме , што так м чынам цудо ная тройца хацела намацаць яго слабое месца, трап ць у Ах лесаву пяту. Спачатку, як гэта звычайна здаралася, ён разгуб ся, пачырване не мог сканцэнтраваць думк , каб вывесц х у адну формулу далейшых дзеяння . Але раптам вочы яго напо н л ся крывёй, твар затросься ён ужо больш не аддава справаздачы сва м дзеянням. З боку сё выглядала, як быццам бы раз’юшаны бык пусц ся бадаць людзей па вузеньк х вулачках Мадрыду. Дзян с разагна сваю цележку рэза ся ёй у барыкады на сва м праездзе. Ад моцнага сутыкнення дзве цележк павольна раз’ехал ся розныя бак Дзян с спакойна праеха далей. Уся тройца мо чк тароп лася на яго, зус м не чакаючы такога разгортвання падзей. Але аслупяненне працягвалася нядо га. Як самы старэйшы загаман Пазал н : - Ты што роб ш, вар’ят? голас яго гуча ня пэ нена. Дзян су было дастаткова к нуць на Пазал н свой ва чыны поз рк, каб ён разгуб ся сця зубы. Бачачы так зыход, Св стуля прабурча сабе пад нос невыразны мацюк хутка адвярну ся. - Што ты сказа ? дзёрзка звярну ся да яго Дзян с. Св стуля зраб выгляд, што не пачу . - Я, здаецца, у цябе пытаю! Ты, дрышч, у с няй майцы! На гэты раз Св стуля аз рну ся. Яго вочы был перапо неныя лютым шаленствам, вусны па-эп лептычнаму затрэсл ся ён раз’юшана гаркну : - Пайшо ты, мудак! Ты жо дагавары ся, табе гамон, сука! Можаш тут болей не паказвацца! Я ведаю на як м ты раёне жывеш, ведаю вашага старэйшага! С плы, табе не аб чым не гаворыць?! Не?! Ты по най дупе, асёл!!! Так м чынам Св стуля ва сёй красе выказа перад Дзян сам усю сваю гоп-сутнасць. Хаця, першапачаткова, Дзян с у гэтым зус м не сумнява ся. - А што, самастойна разабрацца не можаш? - Хлопцы-хлопцы, ц шэй, усе разборк пасля працы, - умяша ся Пазал н , а потым сказа Дзян су: - Дзяцюк, я не ведаю, як цябе завуць, але ты не маеш рацыю. Х ба нельга было папытаць нас, каб мы адстав л гэтыя цележк ? Дзян с, паглынуты злосцю, н чога яму не адказа завёз цележку да Дзятла. Той, убачы шы непрыемны нцыдэнт , магчыма, ужо пабойваючыся Дзян са, не тое, што не прасв ста , нават не адважы ся паглядзець у яго бок. Дзян с пастав цележку свабодным месцы, узя парожнюю вярну ся назад. Больш да сям ран цы яму н хто не перашкаджа . Ён спакойна праязджа каля незадаволенага Св стул , бачы П дара, як , як быццам бы, папярхну ся сваёй тупой усмешкай каля вонкава спакойнага Пазал н . У глыб н душы Дзян са радавала, што ён усё ж так выцер м насы. Але, вядома, у яго зн кла невял кае адчуванне згрызоты сумлення за сваю дзёрзкасць, у тую ж чаргу ён разуме , што кал людзей своечасова не став ць на месца, яны абавязкова сядуць на шыю. У гэты раз ён канчаткова вырашы н кол не перад к м не праг нацца, для гэтага, у прынцыпе, бы не благ пачатак. Змена скончылася невял к м здарэннем. Мявуту стала блага яна страц ла прытомнасць. Жанчыны адразу падбегл да яе, пасадз л на зэдл к, на як м яна, звычайна, праводз ла перапынк паклал на лоб мокрую анучку. Усе спаслал ся на ц ск, як мог узн кнуць ад працо най нагрузк стомленасц . Але Дзян с скем , што Мявут, хутчэй за сё, знервавала скарачэнне прэм . Майстар Прошын в навата паглядзе на яе стан пара схадз ць да лекара, каб ёй вып сал заслужаны бальн чны. Тады н хто не веда , як ёй пашанцавала. Пасля працы Дзян с се у амаль пусты 29 а тобус. Н якай разборк са Св стуляй, як апынулася, не адбылося. Той неяк хутка збег, а шукаць яго па гардэробу не я лялася патрэбнай неабходнасцю. У салоне а тобуса было цёпла Дзян с засына . Сонца бл скала вочы. Ног ныл ад стомы. У той момант шлях да дому здава ся так м до гачаканым, што хацелася расчулена расплакацца. Яшчэ н дзе пакуль Дзян с не адчува сябе так м адз нок м, як на заводзе. У кожнага чалавека ёсць месца, куды б яму н кол не хацелася вяртацца. У Дзян са так м месцам ста канвеер. Цераз дрымоту ён дума аб гэтым згаджа ся, але не на се сто адсотка , прыбл зна на палову; другая частка яго розуму абураючыся, папярэджвала: не смей! Канвеер!!! Канвеер!!! Канвеер!!! Па лесв цы на дванаццаты паверх трэба было падымацца асцярожна, каб не запэцкацца пабел не быць пачутым суседзям . Акустыка гэтых цагляных сценах была вельм добрай. Іра трымала Дзян са за руку яны, стрымл ваючы смех, падымал ся верх па прыступках. На дванаццатым паверсе стаяла рашотка, дзверы ад якой был расчынены, а на сцяне побач тлустым шрыфтам выведзенае рускае слова з трох л тар. Яны зайшл за рашотку, ступаючы па разб тым шклу, якое прыемна хрумсцела пад нагам , надаючы х вандраванню эстэтыку андэгра нду. Іра спрытна забралася на жалезную лесв цу, што выходз ла на дах , штурхну шы рукам люк, адчын ла шлях наверх. С няе неба так п лося вочы, нават усмактала х сва м ярк м святлом. Дзян с адчу пах руберойда. Іра паднялася вышэй па прыступках, высуну шыся на дах па пояс, потым развяла рук бок, салодка пацягнулася сказала: - Цудо ная панарама. Дзян с падышо да лесв цы , схап шы Іру за ног , пача яе скалынаць. - Давай лезь далей, мне адсюль н чога не в даць. - Паглядз пакуль на маю попу, - гулл ва прамов ла яна. - Попа, што трэба, але зараз я хачу бачыць, што дзеецца там наверсе. - Вось так за сёды. Ты эга ст, Дзян с... Яна вылезла на дах. Дзян с вылез следам. Сонца стаяла самым зен це, было спякотна па сюль лунала цяжкае паветра. Пах руберойда адчува ся яшчэ мацней. Дзян с акуратна зачын за сабой люк, а Іра к нулася да краю даха. - Асцярожна, рыжая, у мяне ног падсякае, кал ты так нос шся! сказа Дзян с. - Гэта сяго тольк дванаццаты паверх, - усм хаючыся, пралепятала Іра. - Можна л чыць, што трынаццаты. - Не мае значэння. Паглядз адсюль на горад, як дз восна!.. Дзян с асцярожна пача да яе набл жацца. - Ды не бойся, дурн к, смялей, - засмяялася яна. - Трэба паступова, не спяшайся... Іра працягнула яму руку ён, узя шыся за яе, моцна сц сну ёй далонь. Яна падвяла Дзян са да краю. - Глядз ... Ён нерашуча паглядзе ун з. З гэтага, можна л чыць, самага высокага будынка на вул цы Іл мская , бадай, ва с м раёне, было в даць усё. Бы в даць дом, у як м жыла Іра, яе школа, узятая кольца шэрых несамав тых дзевяц павярхов ка . Жылыя дамы апярэзвала дарога, якая цягнулася далей у горад, в дне ся н версам Рублё ск , рэкламны шчыт, на як м было нап сана "За Беларусь". Бы в даць нават сектар дра ляных хат з усходняга пасёлка, а Дзян са за сп най адчыня ся выгляд на цёмна-зялёны яловы лес. У навакольным краяв дзе адчувалася эклектыка дыл ндустрыял зму суровым спалучэнн вёск горада. Хаця М нск гэта ёсць вял кая вёска. Яшчэ не хапала каровы, якая б клыпала па асфальце з бомай на шы басаногай бабкай побач, мкнучыся хоць дзе-небудзь перайсц дарогу, паганяла яе пугай. Дзян с набра по ны рот сл ны з усяе моцы плюну ун з. Сл на, н бы па сп рал , паляцела н з растварылася дзесьц ля шостага пятага паверха . - Св ння, - сказала Іра. Дзян с не звярну уваг на за вагу, паглядзе у далеч, а потым се на гарачую паверхню даху, абапёршыся сп най аб парэнчы. - Ангарская самы адстойны раён у М нску, нават Зялёны Луг не так адстойны, як здаецца з першага погляду. - Што ты маеш супраць майго раёна? - м туючы мужчынск голас, сказала Іра, потым ацэньвальна паглядзела на яго, села побач у паставе лотаса. - Глядз не запэцкайся. - Адчап ся. Некаторае мгненне яны ма чал . - А вось на Кунца шчыне на шмат лепш, - каб працягнуць спрэчку, сказа Дзян с. Там, прынамс , цыв л зацыя адчуваецца. - Вядома ж, ёсць мятро рынак, - засмяялася Іра прытул лася да яго пляча. - Е ропа. - Ага. - Дарэчы, кал правесц паралель падзял ць М нск на дзве частк : заходнюю сходнюю, адразу можна звярнуць увагу на стотныя адрозненн . Так, захад - чысты новы, а сход твая Ангарская, савок адным словам. - Выключэнне мае Уручча, там зараз так я дамы адбудо ваюцца, не горш вашых, што жо казаць аб Нацыянальнай Б бл ятэцы. Дзян с мацней прыц сну да сябе Іру. - Аднак Алмаз пабудавал на балоце, а гэта жо з л ку брутальнай арх тэктурнай задумы. Тое самае, кал такая прыгожая дзя чына, як ты, гучна сапсуе паветра, скажам, у вучэбнай а дыторы . - Дурак, - сказала Іра злёгку пхнула яго грудз . Тольк не забывай, што Кунца шчына была вёскай на балоце. Дзян с усм хну ся. - Чаго варта яшчэ адна назва хутар Серабранка... - Эх, Менск, Менск - уздыхнула Іра. - Э ропа, - перадражн яе Дзян с. А потым яны, па нейкай падсвядомай нэрцы , разам заключыл : - Жыве Беларусь! Гэтыя два словы на непрацяглае мгненне пав сл паветры, а потым растварыл ся вышын . - Ведаеш, - задуменна распача Дзян с, - кал я адшука цябе кантакце бачы фотку, дзе ты ста ш на фоне бела-чырвона-белага сцяга, до га смяя ся. - Чаму?! здз в лася Іра. - У цябе там так выраз... - Што з м не так?!. - Ты нагадала мне е рапейскую турыстку, якая прыехала М нск, уся такая гламурная girl, убачыла апаз цыйны м тынг вырашыла сфатаграфавацца, як каля г старычнага помн ка. Дзян с трох счака , а потым ран чна дада : - Каб потым сведчыць у падтрымку руху незадаволеных у кра не. Гэтак шпег у спадн цы. - Не пра да. Мы з Настай шл пасля пара , вось яна мяне сфоткала. - Гэта ты потым будзеш на следстве распавядаць. Іра цмокнула языком фанабэрыста сказала: - У так м разе, мяне будзе вельм цяжка раскус ць. Ты тольк паглядз мае вочы. І яны тароп л ся адз н у аднаго: яна - у яго чорнае мора бяздонных карых вачэй, ён - у яе крыштальна чыстае возера бл скучай с н . Першым поз рку не вытрыма Дзян с адвё вочы. Гэта было яго невял кай слабасцю. Наогул, кал хто-небудзь знаходз ся з м у кантакце, то мог за важыць, як бега поз рк Дзян са, до га не затрымл ваючыся на суразмо цы. Складвалася такое ражанне, што Дзян с саромеецца. - Затое я ведаю цябе наскрозь, - зразуме шы, што прайгра дуэль поз рка , сказа Дзян с. - Наскрозь? - абурылася Іра Дзян су не спадаба ся так тон. Ты, мой хлопчык, глыбока памыляешся, кал роб ш так я гучныя высновы. Наскрозь, - пагардл ва па тарыла яна. - Так, наскрозь, - не зб раючыся здавацца, заяв ён. Дзян су захацелася падражн ць Іру, паказытаць яе слабыя месцы. - Я ведаю кожную радз мую плямку на тва м целе, ведаю твой пах, тваю хаду, м м ку, твой голас, смех, нават твой нумар тэлефона... І гэта яшчэ не сё... Працягваць далей? Іра расчаравана здыхнула. - Так я думала: на твар менав та се знешн я фактары. І гэты чалавек сцвярджае, што ведае мяне наскрозь? Дзян с н кол не люб , кал размове з м пытанне став лася да мо най трэцяй асобы. Але Дзян с н як м чынам не хаце сварыцца асабл ва так дзень. А дзень бы шыко ны, як сотн ншых, праведзеных м разам з Ірай. Таму Дзян с згадз ся, кал яна прапанавала яму залезц на дах гэтага дома. Бл жэй да абеду Іра патэлефанавала яму, сказала, што ёй непамерна адз нока, надта хочацца выйсц на вул цу пагуляць. Яна, вядома, разумела, што, магчыма, абцяжарвае яму адпачынак пасля працы, але кал ёй бы патрэбен кантакт, ён цалкам разуме яе гатовы бы сарвацца да яе хоць з ншага кантынента. Іра дастала з пачка цыгарэту запал ла. Яна запал ла з першага курсу, яшчэ тады, кал Дзян с вучы ся школе. Ён не пыта яе, па якой прычыне яна падсела на гэты лёгк наркотык. Яго гэта проста не турбавала. Хаця сам ён не пал таму нашым постсавецк м грамадстве дз на было бачыць дзя чыну, якая пал ць побач з хлопцам абыякавым да цыгарэт. Дзян са н як м чынам не бянтэжы гэты факт, наадварот з цыгарэтай у руцэ, Іра здавалася яму яшчэ сэксуальней збуджала яго галаве фрывольныя фантаз . Аднак бацьк Дзян са, прытрымл ваючыся кансерваты ных норава , не падзялял яго запалу да Іры. Дзя чына, якая пал ла, выключалася з складу нармальных. Уся яе прывабнасць абаяльнасць адразу ж перакрэсл вал ся знакам забароны. Дзян с, бы шы прыстойным палюбо н кам, далёка плява на гэтае табуяванне бацько ск я забабоны. Яна запал ла яе твар набы рысы задумення. Сур’ёзнай Іра выглядала, як дама высакароднага прозв шча. Ёй вельм пасавала гэтая маска. Да сяго яна была досыць фотаген чнай. З любых ракурса яе твар выгляда захапляльна прывабным. - На той фатаграф цябе бы зморшчаны лоб, - сказа Дзян с. Іра ск рпац ла нос лагодна вымав ла: - Сонца свяц ла мне прама вочы. - І сё тк на тым фотаздымку ты падобная не на турыстку, - не зважаючы на яе словы, працягну ён. - А на каго ж? - На чалавека, як не ведае, што яму раб ць далей - Я скажу болей, - ажыв лася яна, - я нагадваю матылька, як лунае паветры, памятаеш яго рух , - яны так я мпэтныя. Вось я. Магчыма, мне вядома, што раб ць далей, але я яшчэ пакуль не вырашылася для далёкага палёту. - Матылёк, звычайна, цягнецца да святла. - Ты не падумай, я зус м не хачу апра дваць апаз цыю, а кал б жадала, то жо нейк м ншым чынам. Тым больш апаз цыя жо не тая, якой была да 1997 года. - Кучка купленых блазна , - падсумава Дзян с. - Але яна хаця б неяк супрацьста ць гэтаму рэжыму. - А мне, шчыра кажучы, пляваць, што на адных, што на друг х, я за жды буду супраць ус х гэтых выскачак, пал тыка гэта по ная лажа. - І гэта, дарэчы, тыповая беларуская ментальнасць. - Памыляешся, гэта зус м не мае дачынення да беларуская ментальнасц . Гэта, хутчэй, мая паз цыя, я бл жэй да ментальнасц анарх чнай, кал так можна выказацца, чым да беларускай. У х, як бачна, ёсць падабенства, але адрозненне ад першай, анарх чная ментальнасць сх льная да форма пратэсту: Ненав джу дзяржаву сё такое . Беларуская ментальнасць заключаецца больш маральных асновах, як я падрывал на працягу шматл к х стагоддзя асабл ва трыццатыя гады. - Проста так склалася г старычна, што нашая кра на апынулася пам ж двума светам : е рапейск м аз яцк м. І гэтыя абстав ны пак нул адметныя сляды лав равання пам ж абодвума. Мы цалкам не належым да аднаго з х. Адсюль паходз ць сепаратызм думак, як следства у нас няма адз най рухаючай с лы, якая б здолела аб’яднаць народ. Таму для так х кра н уласц вы дэспатызм. - Эх ты, апаз цыянерка, - гарэзл ва вымав Дзян с. Дэспатызм ёй не падабаецца, на гэтым дэспатызме сучасная Беларусь трымаецца. Іра пагардл ва затушыла недапалак аб нагрэты руберойд. - Скажы мне, а чаму ты тады сва м гурце па-беларуску спяваеш? Пытанне збянтэжыла Дзян са ён злёгку пачырване . - Што, не маеш адказу? - Гэта проста адна з форма пратэсту - Каму? - Шэраму, аднолькаваму грамадству, у сваёй большасц трасянкавобразнаму рус ф каванаму. - А ты кажаш апаз цыянерка . Тваё нутро, па сутнасц , сепараты нага ладу. Дыс дэнт, так бы мов ць, - сказала Іра, а потым дадала: Дык як жа ты можаш судз ць аб чалавеку, кал сябе толкам не ведаеш? Дзян с падня ся на ног абапёрся азадкам аб парэнчы, так што яго постаць стала прыкметнай, кал б хто-небудзь паглядзе на дах з н зу. - Пра да я зачап цябе сва м нахабствам, сцвярджаючы, што ведаю цябе наскрозь? - спыта ён. - Н кропельк , - адказала Іра. - К нь, зачап жа?.. - Хутчэй, ты паказа сваю недасведчанасць у гэтай досыць асаб стай прасторы. - Ты хочаш сказаць, што за восем месяца свайго партнёра нельга вывучыць? - Безумо на. Таму што гэта немагчыма. Немагчыма нават на працягу сяго жыцця. - Лухта, - сказа Дзян с. - Я сур’ёзна. Людз жывуць, пражываюць жыццё большасць з х ня ведае навошта, навошта гэта патрэбна? Яны жывуць, скажам, дзеля працягу роду, меншасць з х па заемным каханн , зус м невял к адсотак проста, таму што адчувае гэтым патрэбу. Гэта як тое, што ты не можаш сказаць аб чым я зараз думаю. - Што я дурань?! Іра см хнулася. - Ты, я бачу, мой хлопчык, вельм высокага аб сабе меркавання. - Добра, аб чым жа? - Аб апельс не. - Чаму аб апельс не? - Проста так, мне захацелася апельс на гутарцы з табой я падумала, як цудо на было б зараз з’есц сака ную дольку. Вецер авея сп ну Дзян са прахалодай. Разам з тым у яго горле з’яв ся камяк яму патрэбен бы некаторы час, каб праглынуць яго. Горла апякло чымсьц горк м. - О’кэй, - вытрыма шы кароткатэрм новую па зу, сказа Дзян с. Паслухай мяне важл ва. Кал я першыню цябе бачы , там у студэнцк м скверыку, ну ты памятаеш, з табой яшчэ Насця са Светай был . Дык вось, менав та тады я зразуме , што ты будзеш маёй. Па вачах. Я бы трох нападп тку, але гэта тольк падбадзёрвала мяне. Потым я кольк разо бачы цябе ва н верс тэце, ты не звяртала на мяне ваг , непрыступная дз ва, так бы мов ць. І гэта, шчыра кажучы, працяглы час зб вала мяне з панталыку. Я не мог адважыцца. Тым больш ты старэй мяне на два гады. Дапамог "кантакт". Я, вядома, не захапленн ад гэтых в ртуальных прастора , але рэч гэта сапра ды карысная. У "кантакце" я цябе адшука , першае, што к нулася мне вочы, гэта твае нтарэсы: тыя кн г ф льмы, як я ты пазначыла сва м любёным : Джордж Оруэл(8), Кундэра(9), Картасар(10), Кустурыца(11), Паланск (12), Дэв д Л нч (13), Фасб ндэр(14). І ведаеш, я адчын цябе новым свеце. Адразу ж зн кла ражанне аб легкадумнай ван льнай похве з пран зл вым с н м вачыма. Перада мной па стала дапытл вая дзя чына з не затлумленай усяляк м смеццем цвярозай свядомасцю, дзя чына з вытанчаным густам, у ма м разуменн , прав льнай эстэтычнай нак раванасцю светлым поглядам на жыццё. Я знайшо свой дэал. Іра шчыра см хнулася, а пасля паднялася на ног . Падышла да Дзян са, ласкава зяла яго загрудк . - Скажы, што падл зваешся? Ён схава ад яе свой поз рк, а яна, у сваю чаргу, не спускала з яго вачэй. - Ну давай, скажы гэта... - Я проста цябе кахаю вось сё Іра выпусц ла яго з сва х рук падышла да краю даху. Горад перад ёй застыг у невядомым чаканн , а вецер растрапа яе рыжыя, асабл ва пад сонцам, яскрава-рыжыя пасмы до г х валасо , пак ну шы на х таямн чае пасланне. Яна выцягнула вусны трубачку павольна выпусц ла з роту сл ну. Сл на расцягнулася марудна паляцела н з, зачап шыся пасярэдз не свайго шляху на адным з падваконн ка . Потым яна выцерла далонню в льгаць на вуснах спакойна загаварыла: - А я бачыла цябе першыню тым пераходзе каля ваходу гандлёвы дом Стал ца . Ты стая там са сва м сябрам . Божа, як я ж яны г дк я. Ты стотна сярод х вылуча ся хаця б сва м знешн м выглядам. Я, дарэчы, цяпер не разумею, чаму ты з м звяза ся. Маё першае ражанне аб табе было на зро н : "Паглядз , як прывабны хлопчык". Але гэта не аб чым не гаварыла сама я на рад ц бы табой зац кав лася. Але Света, асоба вельм вострага густу, сказала, што ты падобны на Ігг Попа(15) маладосц . У цябе тады таксама был до г я выбеленыя валасы. Света была без розуму ад яго рок-н-ролу. Я прыгледзелася да цябе. Шчыра кажучы, я не захапленн ад рок-музыка , яны так я гучныя, агрэс ныя ад х за к ламетр цягне алкаголем. Аб гэтым сведчыл бутэльк , як я вы выжлукц л . Як зараз памятаю: на зямл каля вас у некальк радо стаял па тара л тровыя бутэльк з-пад п ва, прыб ральн ца па некальк разо прыходз ла х прыб раць, але х колькасць усё павял чвалася павял чвалася. І ты бы мне аг дны. А кал пазней ты падышо да мяне з сваёй нахабнай прапановай, я здз в лася. Чаму менав та я? Побач са мной сядзел Света Насця: адна мадэль, а другая проста лялька з твару. Ты бы так сэксуальны тую ж чаргу так дакучл вы. І я табе адмов ла, а сябро к потым до га мяне шчувал . У мяне не было хлопца я адмов ла. Але падсумо ваючы гэта, магу сказаць тольк адно, што не з к м ншым на гэтым даху мне не было б так добра, як цяпер з табой. Дзякуй табе Аднак пасля так х прызнання яны застал ся стаяць на адлегласц . Дзян с глядзе Іры сп ну, а яна не вырашалася аз рнуцца, ёй здавалася, што яна расчын ла перад м таямн цу, якую до г час хавала. Дзян с падышо да яе дужа прыц сну да сва х грудзей. І раптам ён адчу , як яе цела змякла пачало сутаргава скалынацца. Дзян с зразуме , што яна плача, стрымана, але плача. Ён некаторы час не веда , што яму раб ць, а потым па нэрцы пацалава яе галаву. - Іра, што ты?.. разгублена прамов ён. Яна аз рнулася Дзян с убачы яе в льготныя вочы, сумныя так я прыгожыя, н бы росныя вас льк на сенажац . - Маленькая мая, ну што ты, што з табой, што такое?.. па тара Дзян с спрабава суцешыць яе пацалункам , ад чаго слёзы па яе шчоках кац л ся яшчэ больш. - Прабач мяне, - сарвалася з яе мокрых вусна . - За што?.. не зразуме Дзян с. - А давай проста сядзем Добра?.. Проста зно сядзем - сказала Іра. Сядзем аб чым-небудзь пагаворым Прытул шыся адз н да аднаго, яны зваротна сел на гарачы руберойд. Ма чал . - Аб чым жа будзем разма ляць?.. урэшце спыта Дзян с. - Аб тым, кал нам было добра. - Чаму ты кажаш аб гэтым у м нулым часе? не зразуме ён, а кал скем , што зада вельм вострае пытанне, адразу перахаце аб гэтым ведаць. Няхай сама расказвае. Іра здыхнула. Выцерла далоням в льготныя шчок паспрабавала супако цца. Дзян с адчу , як яе дыханне паступова пачало запавольвацца, пакуль канчаткова не нармал завалася. - Памятаеш той дзень, кал мы разам пайшл к натэатр Перамога ? прыгадала яна. - Як жа не памятаць. Бы пахмурны восеньск вечар, злёгку церушы дождж - У паветры стая водар сапрэлага л сця - Людз вакол был як-быццам ап’янёныя - І ты цалава мяне на вул цы, цалава у засмокт, горача, моцна да сябе прыц скаючы - А ты напявала песню Beatles, тольк не памятаю якую - Boys - Ага - Потым мы зайшл к назал - Людзей было на рэдкасць няшмат яны сядзел невял к м купкам то тут, то там - Мы сел пасярэдз не - У той вечар паказвал Фасб ндэра - Трэцяе пакаленне , кал не памыляюся - Я бы у захапленн - Цудо ная рэжысёрская пастано ка У небе над х галовам праляце самалёт менав та на даху гук яго турб н здава ся непамерна гучным, ад чаго дрыготкай прац нала сё нутро. - К но гэта страшны наркотык, - за важыла Іра, - вядома, пасля кавы цыгарэт. Люблю глядзець к но адной, гэта, як усё ро на, чытаць кн гу у по най ц шын спако . - Магчыма, тольк кал гэта дрэннае к но, аднаразовая жованка, добрае к но трэба глядзець выключна з к мсьц . Мне за жды патрэбна фонавая эмоцыя, якой мне не хапае, таму я чэрпаю яе ад ншых. Вось з табой к но глядзець - сапра дная асалода. - Па-твойму я эмацыйная? - Х ба ты сама не ведаеш? - Я хачу пачуць гэта ад цябе - Хутчэй так, чым не, але твая эмацыянальнасць утоеная пад пластам зваротнай рэакцы , якую ты чакаеш ад мяне, , кал яе не адбываецца, твае эмоцы зрываюцца, як вязень з до гатэрм новага зняволення. Іра паклала сваю галаву на плячо Дзян су. - А потым, што было потым? спытала яна. Дзян с, успам наючы, усм хну ся. - Верагодна, адна з лепшых начэй у ма м жыцц . - Г пербала. - Аднак, мне здаецца, што мы адх л л ся ад тэмы к но , - сказа Дзян с. - Добра, тады назав мой люб мы ф льм? спытала Іра. - Люб мы ф льм? У цябе ёсць люб мы ф льм? Раней я дума , што цябе х плойма. Хаця, судзячы па ф льму, як мы першы раз глядзе гэта С н аксам т Дэв да Л нча. - Ты памятаеш аб гэтым? Ц кава. А твой, значыць С д Нэнс ? - Не, - зморшчы ся Дзян с, - гэты ф льм я паказа , таму што хаце цябе трох эпатаваць. - Не атрымалася. Мацюк н кол мяне не ражвал . - Цяпер я ведаю, лепей бы паглядзел Кантроль пра Joy Division(16), але, на жаль, у той час у мяне не было гэтага ф льма. - Таксама пра панка ? - Пост-панка . Ад х, дарэчы, пайшо нды-рок се гэтыя брыт-попы з яскравым увасабленнем у тва х люб мчыках The Killers(17). - Прашу за важыць адных з люб мчыка . - Прабач, як жа можна забыцца на л верпульскую чацвёрку з усёй х п -брыдой. - Я разглядаю Beatles тольк з пункту гледжання музык . - Вось бы класна было б табе апынуцца ЗША шасц дзесятых жыць разам з валасатым мужыком у ржавым трэйлеры. Ён бы кожны вечар найграва табе на г тары л рычныя балады аб пацыф зме, аб тым, што маладосць гэта выдатная пара гэтым трэба карыстацца, накшталт: О, дзетка, давай, не саромейся, давай, я гатовы прыняць тваё каханне г.д. - Быць падобнай на Джэн с Джопл н(18) памерц дваццаць сем гадо ?! Не, прабач, я хачу пражыць да глыбокай старасц , каб было потым што нукам расказаць. - Дай цыгарэту, - нечакана сказа Дзян с. - Ты не пал ш, - заяв ла Іра. - Ну што - Цяпер твае бацьк будуць ненав дзець мяне яшчэ за тое, што я прызвыча ла цябе пал ць. - Яны не пазнаюць. Перад тым, як прыйсц дамо , я з’ем жованку. - якую перад гэтым ты возьмеш у мяне, - ран чна дапо н ла Іра. Яна дала яму цыгарэту зяла сабе. Запал л . Дзян с зраб першую зацяжку адчу , як лёгк я заказыта халодны дым, ён выдыхну зацягну ся зно . - Не ведаю як ф льм, але твой улюбёны серыял - гэта Тв н П кс , - натхнёны тытунем, сказа Дзян с. - О так Ты ведаеш, хто заб Лору Палмер? - Безумо на Я губляю прытомнасць, кал слухаю са ндтрэк з гэтай к настужк . Упершыню я паглядзе яго друг м класе, памятаю эп зод, кал хлопчык у масцы з вострым носам бегае па крузе, як казляня. Мяне гэта так пужала, я начам не мог заснуць. - А мяне ражвае той эп зод, кал Лора Палмер заходз ць у свой пакой бачыць, як Боб хаваецца за яе ф кусам. У нас дома падобны кал сьц стая я сё думала, што вось вярнуся дамо са школы, зайду пакой, а там будзе стаяць аг дны Боб см хацца мне сва м гн лым зубам . - Уражл выя мы з табой, - сказа Дзян с. - Не тое слова. Іра зб ла попел Дзян с па тары за ёй, пасля чаго яны прых нул ся галовам адз н да аднаго тароп л ся кожны сваю кропку. Ім было так утульна разам, што з х можна было маляваць карц ну аб дасканалай гармон . - Ты б хацела стаць актрысай? спыта Дзян с. - К надз вай хутчэй... - Цудо на, будзеш другой Джул ян Мур(19). Вы, дарэчы, з ёй чымсьц падобныя. - Магчыма, - звяраючы думках яе вобраз, сказала Іра. Хаця з ёй мне падабаецца тольк адз н ф льм Вял к Лебо ск . - Яна там у рол мастачк , якая малюе палотны ласнай ваг най? Як эстэтычна! Ты хацела б здымацца ншым к но ? - Я не выключаю такой магчымасц . Быць рознапланавай актрысай, гуляць у малабюджэтных праектах адначасова гал вудск х к настужках. І яна засмяялася. - Што ж, я на сто адсотка упэ нены, што ты ёй станеш, - сказа Дзян с. - Дзякуй, - разгублена вымав ла Іра адвяла поз рк. Дзян с глыбока зацягну ся , выпусц шы дым, пача кашляць. Іра паляпала яму па сп не, але жэстам рук ён паказа , што дапамога яму не патрэбна. - Табе нельга пал ць. - Чаму гэта? адкашля ся Дзян с. - Дым тольк пераводз ш цыгарэту па-дз наму трымаеш. - Ну як? - Як школьн к, а вусны трубачку скручваеш, кал зацягваешся. - Я сё тк не круты гангстар, каб дым у твар пушчаць, н бы лепшых сцэнах нуар-к но. - Астынь ка бой, не сё так дрэнна, - Іра настав ла на Дзян са паказальны палец, як быццам п сталет здрыганулася рукой, м туючы стрэл, а потым дунула ва я нае дула. Далей яе рука м жвольна лягла яму на нагу спакваля пачала прасо вацца да крайняй плоц . Па целе прасл знул прыемныя дрыжык адчуванне зам лавання напо н ла яго нутро. Не забаве пругк х джынсах ён пача адчуваць мкл вае збуджэнне. І кал рука Іры была некальк х сантыметрах ад прызначэння, Дзян с хутка спын яе, пакла шы зверху сваю далонь. Спачатку моцна сц сну , а потым асцярожна пакла ёй на калены. Іра спрактыкавана прыкус ла н жнюю губу раптам змян ла выраз твару. Яе гулл вы вобраз ператвары ся маску адчужанасц . Яна затушыла чарговы недапалак аб руберойд. - І сё тк к но, - з большым запалам распача Дзян с. - Ай, надакучыла - Надакучыла? здз в ся ён. - Так, надакучыла. - Добра, тады аб чым пагаворым? - Аб чым-небудзь ншым, новыя тэмы за жды лепш папярэдн х. Дзян с паспрабава зраб ць нтэлектуальны выгляд. - Можа аб л таратуры? - Давай - безуважна сказала Іра. - Якую апошнюю кн гу ты прачытала? - спыта Дзян с. - Замак Кафк . - А я глядзе экран зацыю Балабанава, дарэчы - Пачакай, - пераб ла яго Іра, - мы жо змян л тэму л таратура к но праехал . - О’кэй, - зак ва галавой Дзян с. Але мне, шчыра кажучы, здаецца, што сю гэтую л таратуру XX стагоддзя да но жо трэба вык нуць за борт новага карабля, як рушыцца прав льным дэструкты ным нак рунку XXI стагоддзя. Трох скажаю Маяко скага, але думка цэлым адна тая ж. - А мне болей падабаецца выраз Хул ё Картасара; ён каза , што кожны новы п сьменн к руйнуе л таратуру. - О, гэты шызафрэн к! Кал ты пазнаём ла мяне з м, я амаль адразу закаха ся яго анахран чную манеру п сання. - Таму што гэта вытанчаная л таратура. - Магчыма, - згадз ся Дзян с. Аднак занадта нудная эл тарная, я б сказа . Не кожны вытрымае чытаць ф ласофск я дыялог разважанн гало ных героя аб сэнсе быцця. Але гэта не ваходз ць не якое пара нанне з тым, што я чыта у школе. Мая л таратура абмяжо валася выключна школьнай праграмай невял к м вылазкам кн гарн , дзе я купля кн г беларускамо ных а тара клас ку вядома. - Ты л чыш ун верс тэт да нам шырок кругагляд? - спытала Іра. - Хутчэй яго асяроддзе. Я, напрыклад, вельм ганаруся тым, што мне давялося вучыцца з некаторым асобам на сва м курсе. - Гэта ты пра сва х сябро -алкагол ка ? Ц кава. - Так, - не кры дуючы на так я словы сказа Дзян с, - бо, ведаеш, кожны з х ген яльны па-свойму. - Я за важыла, што з кожным годам малодшыя курсы робяцца змарнелым ф з чна пустым духо на. Я гляджу на асобных студэнта здз лена задаюся пытаннем: якога л ха яны робяць у гэтых сценах? Іра казала з так м абурэннем, што твар яе пасураве да непазнавальнасц . - Адукацыя зараз патрэбна с м, - сказа Дзян с. - І нават тым, хто не ведае, як я гады был XIX стагоддз , што такое чвэрць стагоддзя, я жо не залажу самыя нетры. - Яны жо сапра ды не чытал Картасара. Іра пагардл ва фыркнула спытала: - Ты спадзяешся яны ведаюць, хто так Мацей Бурачок? - Я спадзяюся яны ведаюць, хто так Янка Купала! - На ны албанец. Яны разам засмяял ся. - А памятаеш Невыносную лёгкасць быцця М лана Кундэра, мне гало ная гера ня Тэрэза - цябе нагадвала. У той час, кал я чыта гэтую кн гу, я яшчэ ня бы з табой знаёмы, але на невытлумачальным мне падсвядомым узро н я за жды пара но ва яе з табой. Вы для мяне был так падобныя. Іра см хнулася. - Зус м не падобныя, хаця, мажл ва, характарам. Дзян са так лакан чны адказ на сваю шчырасць не расчул . Ён ужо да но за важы за Ірай тэндэнцыю за жды яго дражн ць, але з нац нкай гулл васц , асабл ва кал ён спрабава сур’ёзна з ёй разма ляць. Дзян с не разумець навошта яна падкрэсл вала перад м свой узрост вопыт. Яму раптам стала кры дна. Яна гуляла з м, як котка з мышанём тым самым не дазваляла яму да канца сфармаваць думк . У свае дваццаць гадо ён пакуль не навучы ся гэтаму яму было сорамна. Думк , як я наступстве пав нны был выл цца словы, атрымл вал ся сырым рваным . Іра часта кп ла над гэтым, але не да такой ступен , каб раззлаваць Дзян са, а проста каб гэтым ушчуваннем зраб ць акцэнт на яго някемл васць падрыхтаваць глебу для разважання, каб ён паспрабава змян цца. - Я, напэ на, слабак, - пес м стычна заключы Дзян с. - І не ты адз н, - сказала Іра жо сур’ёзным тонам. - Усё наша пакаленне выхаванае лепшых традыцы татал тарнага СССР, пак нула на нас з табой вял к адб так. З-за яго мы блага арыентуемся навакольным асяроддз , часта раздражняемся, незадаволеныя жыццём несамав тым лёсам. - Ну ты яшчэ дадай сюды тое, што нас спав вал , - сказа Дзян с. - І гэта таксама. Фрэйд ме рацыю. - Фрэйд дума тольк яйкам . - Я маю на вазе татальна кантраляванае грамадства, яскрава ап санае Джорджам Оруэлам у 1984 . З нашых дзядо бацько спрабавал зраб ць расл ну гэтыя наступствы адб л ся на нас. Мы замаруджаныя разв цц . Паста е рапейскага дз ця разам з нашым ты знойдзеш сто адрознення . А ты не слабак, ты проста эгацэнтрыст у агульным коле слабако . Дзян с праглыну сл ну. - Такое грамадства дала экран зава Тэры Г л ям(20) у сваёй Браз л . - Так, усе, мне надакучыла, я змарылася, - прастагнала Іра. - Спадзяюся, што не ад мяне? - І ад цябе, у некаторай ступен , таксама. - Я тут за важы незвычайную адмысловасць: усе рыжыя са сва м асабл вым прыветам . Ня жо ся справа колеры? Іра зморшчыла лоб. - Тольк не трэба несц гэтую абывацельшчыну, мяне зараз зван туе. - Ты скажы кал , я адсунуся. - І не падумаю. Дзян с пача вызваляцца з-пад яе рук , але Іра не дазвол ла. - І сё ж, - зм ры ся ён, - рыжыя людз ц кавы феномен чалавецтва майго жыцця прынамс . Шчыра кажучы, па гады таму, да дзя чын з так м колерам валасо я став ся негаты на. Насамрэч рыжыя людз не вылучаюцца прыгажосцю. Ёсць, вядома, выключэнн , але х вельм мала, як у, прыватнасц , сам х золатавалосых стварэння . - А як жа рландцы шатландцы сярод х каля дваццац адсотка рыжых, я б не сказала, што яны непрывабныя. Ірландцы самы прыгожы рыжавалосы народ. - Гэта таму што х продкам был кельты. - Гэта я без цябе ведаю. - Ц кава, а к м был твае продк ? Іра задумалася. - Табе не здаецца, што нас сёння з табой асабл вы дзень? - Не, наадварот самы звычайны, - ён паглядзе на наручны гадз нн к. - Адз нае, - я першыню сяджу з табой на даху дома. - А мне здаецца, - настойл ва сказала яна. Занадта шмат тэм, пытання , спрэчак, успам на . Чаму такога не было раней? - І пра да, чаму? Нам жа як раз усяго гэтага не хапала. - Вось менав та Яны змо кл тольк зараз адчул , як м гарачым было паветра. У Дзян са спацел падпах , але ён веда , што Іра звыкла аднос лася да яго мужчынск х паха . - Горача, - сказала яна. - Дык руск я ц паляк ? заладз Дзян с. - Паляк ц руск я? - Паляк габрэ , - супако ла яго Іра. Паляк па бацькавай л н , а габрэ па матчынай. - Ага, цяпер зразумела, ад каго цябе так я вял к я вочы. - Верагодна ад бабул . - А валасы? - Ужо не ведаю, - сказала Іра, - усе мае сваяк цёмныя. - Магчыма, тва м продкам перада ся ген неандэртальца. Я чу , няда на даказал , што рыжы колер валасо пайшо ад х. Хаця, мне больш падабаецца палымяна-пякучая рландка. - Тольк не трэба мяне так называць, добра? насуп лася Іра. - Я л чу рландка гучыць лепш неандэртальца. - Ха-ха, вельм смешна Ірландкай мяне пагардл ва называл школе, дурасл ва тольк сябры, як бачна, ты не аднос шся н да першых, н да друг х. Таму для цябе гэтае слова найстрогае вета з ус м вын каючым . Дзян с глыбока здыхну , вызвал шыся з-пад абдымак Іры, закла рук за галаву, выцягну наперад ног . - Эх, як жа часам добра адчуваць сябе тва м палюбо н кам, аж мурашк прабягаюць. - І пра неандэртальца таксама забудзь, - не зважаючы на яго прамову, працягнула яна далей, - занадта груба не метафарычна. Ты ж, здаецца, паэт, як-н як, мог бы жо што-небудзь сугесты нае прыдумаць. - Ты л чыш неандэрталец гучыць гратэскава? Люб л , в даць, цябе школе падражн ць. Прызнавайся, люб л ? - Пакуль не атрымл вал аплявуху. І хоп ць з гэтым неандэртальцам . Мне нават страшна падумаць, што краманьёнцы з м сукуплял ся, наогул я не падтрымл ваю тэорыю эвалюцы , яна занадта банальная. - Усё складаней метаф з чней? - Абсалютна. - А я вось, напрыклад, злучы бы тэорыю эвалюцы з боскай тэорыяй. Глядз , Бог ствары жыццё на зямл , пра да невядома якой форме невядома каго, а гэтае стварэнне на працягу пэ нага часу эвалюцыянавала тое, што мы маем на сённяшн дзень. - Злучэнне кажаш Вось з-за так х злучэння атрымл ваецца - рыжая Іра, - сказа Дзян с. Яна см хнулася такой шырокай усмешкай, што Дзян с на мгненне здранцве , яму здалося, што час застыг засталася тольк яе смешка. А потым ён пацалава яе, горача засмокт. Іра прысунулася бл жэй да яго абв ла сва м рукам яго шыю. Пацалунак бы до г м сэксуальным. Яны цалавал ся як быццам упершыню: прагна голадна, а кал спын л ся, Дзян с абл за языком свае вусны, н бы на х заста ся шакалад , падума шы, сказа : - Я да но с м каза , што ты сапра дная рыжая шэльма. - Хай зайздросцяць, - cказала Іра. - Дык у што ж ты верыш? Іра паглядзела на с няе неба. - Усё гэта дзэн-будызм Дзян с задума ся, успам наючы аб сва х бедных ведах па гэтай будыйская плын спыта : - Значыць у прасвятленне? - Менав та. Іра схап лася на ног пачала бегаць па даху, як маленькае дзя чо, у пошуках невядомай рэчы. - Што згуб ла? - спыта Дзян с. - Мне патрэбна штосьц , што падобнае на палку. Дзян с здз лена хмыкну . Іра, у сваю чаргу, забегла за вентылятарны калектар, як знаходз ся пасярэдз не даху, зн кла з полю яго зроку. Тольк б не б лася мазут, - падума ён, - бо потым увесь дзень будзе зл цца на сябе адначасова папракаць, што я загадзя не адгавары яе ад гэтай дурацкай задумы . Іра выйшла з-за калектара, трымаючы руцэ невял кую сталёвую загваздку, якая Бог ведае адкуль там аказалася. Яна падышла да Дзян са , лёгка змахваючы ёй, н бы чаро най палачкай, уладным голасам прамов ла: - Спытай у мяне пра што-небудзь, пра што за годна, я пасродкам нелаг чнага адказу, раскрыю перад табой сапра дную сутнасць рэча . "Так, цяпер яна пачала дурэць. Ну што ж". - Як я на мне сёння трусы? - Гэта несур'ёзнае пытанне, - сказала Іра дакранулася загваздкай да яго пляча. - Ты сама сказала аб чым за годна. - Добра, тады пастав м пытанне так: спытай аб тым, што цябе найбольш хвалюе дадзены момант. Што яшчэ магло яго не хваляваць, як яе беспадста ныя слёзы. Але прычына, вядома, снавала, ён гэта добра веда . Па-усяму было в даць, што Іра спрабавала гуляць у дзэн-будызм. Што ж, трэба гэтым карыстацца, - падума Дзян с. - Засталося тольк сфармуляваць пытанне . - У мяне зн кла такое адчуванне, што ты хочаш мне аб нечым расказаць, аб нечым вельм важным. Я разумею, што сё адбывалае на гэтым даху было цудо най прэлюдыяй, якая давол моцна разагрэла нас мяне, у прыватнасц , таму я жадаю ведаць, што ты хочаш мне расказаць. Па выразе яе твару стала бачна, што яна чакала такога пытання, нават прагнула яго. Іра падц снула вусны выпусц ла з рук сталёвую загваздку. Тая ляпнулася аб руберойд разам з Дзян сам знерухомела чаканн . Іра села насупраць, абхап шы калены рукам , як быццам ёй было холадна. Яна нагадвала Цалёвачку: такую ж маленькую безабаронную. На мгненне твар яе зраб ся сентыментальным, але тольк на мгненне, яго хап ла ро на на адз н яе здых яна сказала: - Я з’яжджаю. - Куды? - спакойна спыта Дзян с. - У Штаты. - Сур’ёзна? - Я выйграла Green Card... Дзян с забега вачыма розныя бак , шукаючы, што сказаць. - Тады я паеду з табой. Яна стомлена паклала галаву на калены сказала: - Ты не зразуме , я з'яжджаю наза сёды. - Як я праблемы, мы паедзем разам! - Я паеду адна, а табе трэба вучыцца. - А мне здаецца, што гэта табе трэба давучыцца, табе заста ся адз н курс, - голас яго сарва ся на фальцэт. - Мне абыякава кольк . - Іра, падумай, што за трапёнасць, што ты роб ш, застанься яшчэ на адз н год, атрымай вышэйшую адукацыю, а потым едзь куды хочаш! - Няма н якага сэнсу працягваць вучобу. - Але чаму? - Прафес я наста н ка мне не спатрэб цца, ды дыплом наш аб вышэйшай адукацы П л пк на грамата. - І гэта ты тольк цяпер усвядом ла, правучы шыся чатыры гады? - Вядома не! - І да но? - Адразу, як паступ ла. Наступнае пытанне было заканамерным. - Тады навошта се гэтыя месяцы я бы табе патрэбен? - Таму што я кахаю цябе. Але мы давол позна сустрэл ся. Ведаеш, гэта кал спальваеш мост для адступлення, аз раешся, тольк потым разумееш, што на друг м беразе цябе чакала тваё ратаванне. Жыццё чарто ск складаная рэч. - А ты не думала, што зроб ш мне балюча? - Безумо на. Сёння ты каза мне, што адчуваеш сябе слабаком, але гэта не так. Сапра дны слабак - я, таму што хачу пак нуць радз му, але слабак тольк знешне, не як м вобразе духо на. Памятаеш, Картасар каза , што тольк той чалавек па-сапра днаму люб ць сваю Айчыну, хто з'яжджае ншую кра ну. А ты знешне моцны, ты добры хлопец, клапатл вы, уважл вы, мне н кол не было з табой дрэнна. - Значыць ты мяне таксама не ведаеш. Але Дзян с разуме , што бясс льны жо штосьц зраб ць, яна сё ро на паедзе н што не зможа ёй перашкодз ць. - Твае бацьк ведаюць? - Да но. Ім яшчэ лягчэй будзе: мама пераедзе жыць да ншага мужчыны, бацьку застанецца кватэра. - А сястра? - Сястра пойдзе самастойнае жыццё. - Прама амерыканская меладрама, - горка заключы Дзян с. Іра прама чала. - А што будзем раб ць з нашым каханнем? спыта ён. - Вось гэта ёсць самае складанае пытанне, на якое я н як не магу знайсц адказу. Дзян с стрымана см хну ся. - У дзэн-будызме няма н чога невырашальнага, проста трэсн мяне загваздкай я абавязкова знайду адказ, - сказа ён па яго шчацэ пакац лася дробная сляза. Іра адразу перавал лася на калены па-сабачы пасунулася да Дзян са, хутка сцерла вял к м пальцам яго слабасць села побач. - Зараз я не буду суц шаць цябе тым, што ты яшчэ знойдзеш сабе дзя чыну лепш мяне, таму што дакладна ведаю - не знойдзеш, як тое, што ты н кол пра мяне не забудзеш. З усёй шчырасцю я магу сказаць усё тое самае пра сябе. - Значыць гэта каханне наза жды застанецца нашых сэрцах, як застаюцца шнары на скуры, малюнк , выведзеныя пячорах охрай, як зорк на небе, яго н кол не паглыне нябыт, ц сусвет, што б не адбылося? - Forever, - сказала Іра. Як жа часам усё бывае непрадказальна. Трымаеш час, думаеш, што ён у тва х руках, выкручваеш з яго апошн я сок , а потым аказваецца, што ён высл зну з тваёй хватк табе жо н кол яго не злав ць. Дзян с еха у а тобусе знешне бы спакойным, здавалася, н чога не прадвяшчала м стотных перамен. Аднак унутры яго адбывалася зус м ншае: душа к пела, н бы пякельным катле. Вядома, не кожны дзень пачуеш, што се масты спаленыя другая палова, так бы мов ць, падсела на здраду. Але ён трыма ся малайцом вырашы не здавацца. За акном ужо да но пацямнела асаб ста для Дзян са гэта магло значыць тольк адно набл жаецца трэцяя змена. Канвеер, чорт яго падзяры! Проста цудо ны кантраст з сапра днай драмай, якая няда на з м адбылася. Тольк пакуль яшчэ ён не паспе гэта свядом ць усё самае горшае чакала наперадзе, кал ён прыйдзе дамо , ляжа сва м пако на канапу, заплюшчыць вочы зразумее, што заста ся адз н. У салоне было амаль бязлюдна Дзян с паспрабава аддацца сну. Зраб ць гэта аказалася не проста. Яго думк пачал пракручваць кароткаметражку: з’яв лася постаць фатальнай дзя чыны з агн стым валасам . Іра, чамусьц , танчыла, гук музык был прыглушаным , але Дзян с пазна у х рок-н-рольныя рыфы. Яна круц лася па крузе, як ва чок, разв ваючы свае до г я валасы, чырванеючы см хаючыся. Дзян с не здоле гэтага вытрымаць рэзка пралуп вочы, як быццам убачы страшны сон. Яна сапра ды глыбока закранула яго сэрца. Ён моцна прыкус н жнюю губу, каб пазбав цца ад прыступу сваёй слабасц дзеля разрадк , моцна рэза кулаком па сядзенн спераду. Жанчына, што сядзела непадалёк ад Дзян са, сутаргава аз рнулася на яго, але прачыта шы зласл ва-варожым поз рку кац ся адсюль, дура , хутка адвярнулася. Яму патрэбна было сканцэнтравацца, бо ён н як м разе не хаце вынос ць свой боль за межы сва х эмоцый. Яго праблемы пав нны был заставацца яго ласным праблемам . Было лета. Ц хая бесклапотная пара. Гадз ну таму ён выйша з яе кватэры, се у мятро, потым з перасадкам а тобус-тралейбус, паеха на завод. Кал яны спускал ся з даху, Дзян с адчува , як пад вагай яго цела дрыжал ног . У галаве стая тлум, як нагадва невял кае ап’яненне. Іра зяла яго за руку як н чым не хаджала, павяла да сябе. Яны зачынiлiся яе пако занял ся сэксам. Упершыню Дзян с горка плака , так, што слёзы застал ся на яе разагрэтых грудзях. Потым ён ляжа на сп не, глядзе у столь, а Іра гладз ла яго па галаве суц шала, як дз цяц : Супакойся, не трэба . Гэта был самыя прыемныя , у сваю чаргу, самыя меладраматычныя хв л ны яго жыцц . Растаючыся, яны вырашыл застав ць пам ж сабой цёплыя аднос ны. А а тобус кац далей, разб ваючы жалезным корпусам аселую паветры дзённую спёку. З адчыненага акна веяла начной прахалодай пахам ндустрыяльнага горада. Усё было па-ранейшаму, усё вярталася на круг свая. І на гэтым фоне адчуванне яго душэ най ёлкасц пачало саступаць месца таямн чаму голасу, як зус м нечакана з’яв ся яго розуме. Ён нагадва тонкую валас нку нерва, якая балюча тачыла яго мазг , як чарвяк, прымусова нагадвала: Канвеер!!! Канвеер!!! Канвеер!!! глядз , што з табой зраб ла гэтая дрэннае дзя чо, х ба ты варты такога звароту?.. Вык нь яе з галавы засяродзься на працы. Нам патрэбныя твае рук . Ты сам добра ведаеш, што без звяна ланцуг распадзецца. Прыйдз ж да нас! Канвеер!!! Ты зроблены з запчастак, цябе таксама сабрал на канвееры. Ты мая дэталь! Канвеер!!! Усё, што ты бачыш далей, не пав нна цябе здз в ць здз в ць здз в ць проста працуй цуй цуй!.. АСЯМ! УОРК! ЦЬОЛП! Есц , нам патрэбна есц . Канвеер!!! Убачы шы святло канцы тунэля, паспрабуй яго злав ць! Ха-ха-ха! Так бо?! Няпра да? Ты не слабак, ты проста эгацэнтрыст у агульным крузе слабако . Засталася адна хв л на! Мы роб м свой першы крок, мы граем old sсhool панк-рок! Прымацо вай папярочку! Ты жо н чога не зможаш зраб ць. Усё вызначана за цябе. Гульня да пераможнага канца. Кожнаму сваё. А ты дума , што некаму патрэбен у гэтым свеце?! Ёлуп! Што магу прапанаваць я? Працу. Выключна працу. Таму што тольк праца пазба ляе ад л шка духо нага ператамлення. І вогуле, што гэта за старамоднае слова духо нае . Тэхнакратычнае грамадства не выма ляе не разумее яго. Замест сэрца клапан унутранага згарання. Вып змазвальнага масла! Ты ведаеш сваё новае мя?.. Твой табельны нумар 021854. Выраблены БССР, замацаваны РБ гатовы да жывання. Засталося дваццаць секунд! Адчуваеш незвычайнае трымценне тым месцы, што як сьц дурань назва ём шчам душы гэта твой новы (сапра дны) лёс. С стэма!!! Канвеер!!! Засталося дзесяць секунд! Ты наш! Адна секунда! Апрацо ка скончаная. - Малады чалавек?!.. З вам сё парадку?!.. Дзян с прачну ся ад штуршко у плячо, прадра вочы бачы перад сабой тую жанчыну, якую пераважна няда на напалоха сва м поз ркам. - Што здарылася? спыта ён, аглядаючыся па баках. - Вас трэсла, н бы л хаманцы, - трывожна сказала яна. Дзян с сцёр з лба буйныя кропл поту. - Усё добра, я трох ператам ся, дзякуй, - паспрабава супако ць яе Дзян с. Жанчына разгублена адышла на сваё месца тольк цяпер ён убачы , што акрамя х у а тобусе н кога не было. Па шкле г дка барабан дробны дождж, а небе пачало пабл скваць. І Дзян с падума , што ф нал для сённяшняга дня бы больш чым самы падыходны. Тым часам а тобус набл жа ся да заводу. Каля прыпынку ён выпусц Дзян са, гучна зачын за сабой дзверы хутка паеха прэч, нават занадта хутка. Апыну шыся тварам да твару з заводам лядо ня , Дзян с звярну увагу на незвычайную ц шыню, якая лунала прахалодным паветры: не было чуваць н машын, н людзей тольк над прахадной, пад штучным зямным шарам с няга колеру начной цемен яскрава зе ра надп с Тытан . Каб не намокнуць, Дзян с хутк м крокам зышо па прыступках, прайшо каля фантана з так м жа штучным шарам падышо да гало ных дзвярэй. Яны, як за жды, самастойна расчын л ся знутры на яго патыхнула цеплынёй. Магчыма, упершыню Дзян су захацелася зайсц нутр, што ён ахвотна зраб . Прахадная аказалася пустой. У вахцёрскай каб нцы н кога не было, як н кога не было вакол. Ён падышо бл жэй да прапускнога пункта як кожны такой с туацы вырашы пачакаць. Праз пяць хв л н н чога не змян лася. Праз дзесяць усё заставалася па-ранейшаму. Дзян с паглядзе на гадз нн к, што в се на сцяне за каб най да пачатку трэцяй змены заставалася дзесяць хв л н. Ён пагука прахадную басав тым гэй , але пачу тольк ласнае рэха. Першае, што прыйшло яму галаву, было спрынята з ноткай радаснага натхнення канвеер злама ся, завод зачынены, а гэта значыць - можна паварочваць назад. Аказ я! Палягчэнне надышло мгненна каб захаваць яго салодк водар, Дзян с вырашы не губляць часу. Ён развярну ся пайшо да выхаду. У гэты момант за яго сп най пачу ся ляскат. Дзян с рэзка аз рну ся бачы тое, ад чаго яго сэрца схап ла ц ск турн кет бы адчынены. Значыць за мной сочаць, - падума ён, - тыпа праверка на вашывасць, мац вашую . Прыйшлося вяртацца зваротна. Новыя метады пропуску на тэрыторыю заводу яго зус м не раз л . На ншым баку прахадной Дзян са адразу абцяжарыла пачуццё назойл вай неабходнасц працаваць, але голас з глыб ня яго розуму падштурхо ва наперад: Хутчэй! І ён пайшо . У як жо раз падня ся на друг паверх зайшо у гардэроб. Ц шыня была мёртвай. Па скуры Дзян са прабегла першая дрыготка адначасова з’яв лася падазронасць. Што за чорт?! падума ён. Дзе падзел ся людз ? І перад тым, каб зраб ць крок наперад, Дзян с выгукну : - Ёсць тут хто жывы?! Людз ?! Голас разнёсся па с м гардэробе. Ад гэтага яму стала жудаснавата. А яшчэ чора тут стаяла гамана зычныя галасы мужыко насычал гэтыя сцены жыццём. Прынамс , учора была гардэробн ца, яна сядзела сваёй каморцы лузгала семечк , праз адчыненыя дзверы было бачна, як яна п’е гарбату чытае газету. Дзян с пайшо у той бок зя ся за дзвярную ручку зачынена. Гэта жо пераходз ла сяляк я межы. Яму зно захацелася павярнуцца зваротна сысц , проста збегчы адтуль прэч, але адчуванне працо нага абавязку нястомна ваб ла яго, прымушаючы сц да канца. І, бадай, адз нае, што супакойвала страх, як пачына нараджацца яго душы, бы гардэробны смурод самы натуральны нязменны дз ным арэоле таго, што адбывалася вакол. Дзверцы нумарнога шаф ку паддал ся лёгка. Дзян с даста робу гэты раз вырашы не марудз ць. Трэба схадз ць на канвеер, кал жо там н кога не будзе, значыць я сапра дны ёлуп. Падумаць тольк , адз н з усяго заводу выйша на змену. Аднак чаму майстар Прошын не папярэдз мяне? - усё гэта вярцелася яго галаве, пакуль ён пераапрана ся. Ужо спускаючыся па лесв цы, Дзян с успомн , што пак ну у джынсах маб льны тэлефон. Прыйшлося вярну ся назад. Менав та тады ён ста сведкам чарговай дз насц . Дзверы гардэроба аказал ся наглуха зачыненыя. Хв л ну ц больш Дзян с знаходз ся ступары. Менш усяго ён хаце бы стаць героем ф льма Дэв да Л нча. Прыйшо шы сябе, Дзян с нерашуча пагрука у х. - Адчын це, кал ласка, - звярну ся ён невядома да каго. Я забы тэлефон. Але знутры н хто не адказа . - Гэта жо не смешна! пача злавацца Дзян с. Зараз жа адчын це! Н якай рэакцы . - Ну кац цеся вы дупу, - моцна тузану шы дзверы, гыркну Дзян с. Усе шлях адступу был перарэзаны. Дзян су не заставалася н чога акрамя, як сц назад. Ён спусц ся н з выйша на вул цу. Ц шыня бязлюддзе яго жо не здз в л , перайшо шы ранг апатычнай заканамернасц . Тольк аг дны дождж, як мжы над гэтым абсурдам, надава спустошанай атмасферы крыху рэальнасц . Ла к , на як х, звычайна, сядзел працо ныя, папальваючы перад пачаткам змены пуставал . Каля бардзюра у ма кл вай нявызначанасц стаял загружаныя гатовым лядо ням фуры. Па сюль гарэл л хтары кал добра прыгледзецца, можна было за важыць вакол х плойму матылё . Усё ж жыццё засценка Тытана , у нейкай форме, снавала. Дзян с закрочы па сва м звыклым маршруце: м ну завадскую стало ку вайшо у першы цэх. Як н дз на цэх аказа ся асветленым самым яго канцы праз шырок я дзверы бы бачны ваход у друг . Гэта падбадзёрвала рухацца наперад. І Дзян с пайшо . Праходзячы пасярэдз не першага цэха, ён пачу , як зверху вял кага памяшкання, там, дзе стаял маставыя краны, штосьц загудзела. Дзян с падня галаву н чога падазронага. Ён паскоры крок. У друг м цэху асвятленне таксама было ключана, па-ранейшаму смярдзела пластмасай стая гуд, як зыходз з вентыляцыйных труб. На хв л ну Дзян са з’яв лася парана дальнае адчуванне, што за м наз раюць, як быццам на яго патыл цы снавала трэцяе вока. І ён бегам к ну ся праз увесь друг цэх, завярну налева , урэшце, патрап у трэц . Здалёк паказалася до гая першая ветка канвеера , здаецца, нечая галава. Дзян с узрадава ся: ня жо не адз н? Аднак абрыдлая ц шыня панавала там. М раж , - падума ён, але сё ро на пайшо наперад. Перш-наперш Дзян с вырашы праверыць сваё працо нае месца, схадз ць на л н ю Кра са , потым цалкам абыйсц весь трэц цэх, кал яго намаганн пошуках жывой душы будуць марным , павярнуць да чорта, выб ць дзверы гардэробе збегчы адсюль наза жды. Але гэтаму плану спра дз цца было не наканавана. Прыйшо шы на працо нае месца , н кога там не заспе шы, Дзян с пачу прыглушаны гоман, як раз у баку дыспетчарскай. Ён к ну ся туды першае, што бачы шырокую сп ну брыгадз ра Холадава. Падышо шы бл жэй астатн х. Каля дыспетчарскай сто п лася чалавек пяцьдзесят, некаторыя з х был знаёмыя Дзян су твары: Чыпушыла з Рупарам, Грыша з Ласуном Гестапа, Пазняк, Курва, Масла З на, Снайпер з Дзятлам, нават Пазал н са сва м хлопчыкам Св стуляй П дарам усе працо ныя трэцяй змены. Не было тольк майстра Прошына начальн ка змены Фаруха Ібраг мав ча. Дзян с паспрабава непрыкметна падысц да працо ных злучыцца з нато пам, каб застацца неза важаным не прыцягнуць да сябе л шняй уваг , але брыгадз р Холада , як усё ро на прадчуваючы яго набл жэнне, аз рну ся. - О, яшчэ адз н пасажыр, падыходзь бл жэй, не саромейся! загарлапан ён, так, што се паглядзел на Дзян са яму тут жа стала нязручна. Прыйшлося пав тацца з брыгадз рам пад п льным поз ркам насцярожаных мужчын занепакоеных жанчын, далучыцца да працо най масы. Дзян с ста каля Снайпера Дзятла. Пав та шыся з м , перавё шы дыханне, ён адразу ж спыта : - Што тут адбываецца? - Дых шо там гэт-сам, канв ста ць, - працадз цераз тонк я вусны Дзяцел, як я зводз ла спазма адначасовае за канне. Ін цыятыву пераня Снайпер. - Канвеер ста . Няма падачы электрычнасц , хаця се прыборы паказваюць працаздольнасць. Чакаем, вось, майстра, пайшо разб рацца. Дзян с абвё нато п ацэньвальным поз ркам , здыхну шы, сказа : - Як быццам н чога не здарылася. А мяне яшчэ з прахадной падазронасць узн кла штосьц тут не тое. - А што з прахадной? не зразуме Снайпер. - Ды па-першае вахцёра на месцы не было сама прахадная глючыць, турн кет самастойна адчын ся, не запатрабава шы пропуску. - Турн кет кажаш? - задуменна працягну Снайпер. Дз на, я сёння Жэню бачы , кал праходз , мы яшчэ з м з нав н пасмяяцца паспел . - Не ведаю, я там н кога не заспе . - Тых-пых, ат, - прас пе Дзяцел на сваёй недарэчнай мове махну рукой. М ж тым у працо ным нато пе разгарэлася спрэчка аб тым, будзе сёння змена ц не. Спрэчка нават перайшла лаянку пам ж асобным працо ным , аднак с туацыю тут жа лагодз брыгадз р. - Ц шэй там, ц шэй! - стрыма ён масу грубым зычным голасам. - Зараз ва с м разбяромся! У гэтым прамежку Снайпер распавё Дзян су, што дзесяць хв л н таму майстар Прошын беспаспяхова спрабава трап ць у дыспетчарскую, дзе, як хутка выяв лася, забарыкадава ся Фарух Ібраг мав ч. Ён таксама не веда (а можа веда ) прычыну, якая прывяла дысбаланс увесь канвеер, тольк руск м мацюкам адкл ка ус х прэч. Расчырванелы Прошын пайшо на л н ю Кра са , магчыма мяркуючы, што непаладк зн кл менав та там перакрыл падачу электрычнасц цэх. І вось ужо як дзесяць хв л н яго н хто не бачы . Тольк потым Дзян с задума ся: ён не сустрэ н кога, хто б шо з другой змены дамо . Яны абавязкова пав нны был праходз ць цераз першы друг цэх па вул цы, чаму ён не сутыкну ся з к м-небудзь у гардэробе ц кал доры? Пытанн гэтыя пав сл паветры. Але сякае магло быць: ён позна прыеха , позна прыйшо як за жды прапусц самае ц кавае. - А я кажу трэба разыходз цца, - прарва ся цераз агульны гоман сварл вы голас мужыка з чорным вусам . Куды падзелася другая змена?! Я з Яшкам дама ля ся сустрэцца, а што атрымалася н Яшк , н змены! - Во-во!!! падхап л яго галасы. Куды падзе ся Яшка, чорт яго дзяры! І кольк дзясятка вачэй унурылася злёгку разгубленага брыгадз ра Холадава. Той пац сну моцным плячыма стрымана адказа : - Я таксама як вы не курсе спра , але трэба пачакаць, мы ж усе разумныя людз , таму давайце захо ваць дысцыпл ну парадак. Зараз прыйдзе Макс м, будзем тэлефанаваць Ко шыну, хай прыязджае сюды разб раецца, наша справа маленькая. Стойце тут чакайце. Я, дарэчы, гэтак жа не супраць пайсц дамо , там, прынамс , цёплы ложак жонка пад бокам. А пакуль нам патрэбна вытрымка спакой. Працо ныя незадаволена загудзел , словы брыгадз ра не пасял л х сэрцах абнадзейвання, а наадварот разгарачыл яшчэ больш. - А яны яшчэ прэм ю зб раюцца падрэзаць, - сказала жанчына з кучаравым валасам затрэсла паветры азызлым рукам . Нам ары, а яны сабе катэджы будуюць, золата Швейцарск х банках трымаюць, сё за наш рахунак! - Прав льна! падтрымал яе некаторыя працо ныя. У гэты момант з нато пу вылучы ся вядомы Дзян су Пазняк. - Грамадзяне, не трэба раздз маць з мух слана! - паспрабава ён замест брыгадз ра, супако ць усхваляваных працо ных. - Усё, што не роб цца, роб цца да лепшага. Вы тут папракаеце начальства, а яно, можна сказаць, адукаваная частка нашага грамадства, яно добра ведае, што неабходна раб ць, а што не. Начальства, як дзяржава, якая самааддана клапоц цца аб сва м насельн цтве, таму нам патрэбна яго слухацца, каб не выйсц з-пад кантролю не ладкаваць тут сапра дную анарх ю. Словы, выказаныя Пазняком, прагучал вагав цей пэ неней у пара нанн з папярэдн м аратарам, прымус шы працо ных задумацца, але не на до га. Гэтыя словы тольк абаб л пыл з той напружанасц , якая зыходз ла з нато пу хутка растварыл ся паветры. - Не трэба тут несц гэтую ах нею, - сур’ёзна разважл ва загавары мужычок невял кага росту з вачыма, як пераспелая сл ва з пульхным вуснам , так што яго голас гуча невыразна. Нам ад тваёй прыстасаванасц лягчэй не стане. В сець на дошцы гонару адно, а казаць справу ншае. Асабл ва я чакаю Макс ма Прошына яго меркавання . А што людз незадаволеныя, гэта прав льна, хоп ць з нас вяро к в ць, няма добрых умо для працы няма, адпаведна, працо ных рук. - А я да но зб раюся адсюль вуды змотваць, мне на халтурах удвая больш плацяць, - сказа мужык з апухлым вачыма, падобны на забулдыгу. У труне я бачы гэты канвеер. - З канца сям дзесятых тут працую, а сё па-ранейшаму, як крал , так працягваюць красц , - завохкала адна з жанчын. - Ды не прадыхнуць тут на л н Кра са хоць у х махове хадз стольк бруднага паветра, што потым у вушах трашчыць, - залямантава мужык-бамб за з л н Кра са . - І ад туалета пастаянна смуродам цягне! - Што там туалеты, у стало цы памыям харчуюць! - Да чорту гэты канвеер! Галасы працо ных пераплял ся адз ны рухав к людскай гаманы, дзе жо было немагчыма разабраць н асобных фраз, н нават асобных сло . Разам з ус м пача крычаць Холада , намагаючыся суняць нато п, як нагадва рой злых пчол. Раптам з аднаго боку пачалася бойка, зав шчал жанчыны на гэтым усё скончылася. Бойка была стых йнай. Потым адз н з мужыко з крыкам: адчыняй, падла, кажы, што ты твары , к ну у дыспетчарскую абцуг . Так м чынам усе непаладк был спакваля ск нутыя на начальн ка змены. - Сядз ць там, як гн да людзям ба цца на вочы паказацца, выходзь, гад! - прагучал за сп най Дзян са пагрозл выя словы Снайпера яго здз в ла, што лагодны, з першага погляду, мужык, на вачах ва с х гатовы расправ цца са сва м начальн кам. У Дзян са таксама прачну ся запал злосц , як адразу ж было неабходна нак раваць у патрэбнае рэчышча, каб проста выл ць на кагосьц сю сваю кры ду расчараванне. Ён адчу , што на пэ ны час яго розум пазбав ся ад усялякай адказнасц , прыбываючы стане афекту таму разам з працо ным ён легкадумна нак ну ся на дыспетчарскую. Чалавек дваццаць наляцел на яе, як львы на безабаронную антылопу пачал торгаць з боку бок. Рупар прапанава яе перакул ць. До га пял ся рэшце перакул л . Дыспетчарская выдала адчайнае рыпенне ляснулася аб бетонную падлогу, напо н шы цэх глух м працяглым гудам. Дзян су падалося, што знутры пачу ся шчымл вы стогн, аднак дыспетчарскую на гэтым пак нул . Увесь гэты час брыгадз р Холада разгублена наз ра за не ласц вым для працо ных дзеянням , па выразе яго твару можна было сказаць адно: ён зм ры ся з абстав нам . Сказаць можна было яшчэ больш: нато п згуб часовы кантроль сялякае к ра н цтва. Але с туацыю паспрабава выправ ць Пазняк. - Што вы роб це, варвары, там жа жывы чалавек! закрыча ён. - І пра да, што вы роб це, так нельга! засакатал галас стыя жанчыны. - Закрый сваю пашчу, - злавесна сказа у бок Пазняка раз’ятраны Рупар. Хочаш пра ду табе скажу, ты га но, самае сапра днае, я зараз вазьму размажджэру тваю шпако ню гаечным ключом, кал ты не замо кнеш. І ён ужо было памкну ся пайсц на Пазняка, аднак мужык своечасова стрымал яго за рук адсунул далей ад бяды. Пазняк спалохана адышо назад ста каля жанчын, разумеючы важкасць грозных сло Рупара. З гэтага моманту, нечакана для с х, працо ных нато п падзял ся на дзве частк : тых, хто падтрыма беспарадк , тых, хто бы супраць. Дзян с пакуль не спяша ся далучацца да адной з двух частак, хаця сва м дзеянням гэта жо зраб . Ён упэ нена ста каля Рупара гурта мужыко , як я разам з м перавярнул дыспетчарскую. Снайпер падышо да х. Побач са Снайперам Дзян с за важы Чыпушылу, таго самага дэб льнага мужыка з маньяцк м вачыма. Чыпушыла па-прыяцельску пахлопва яго па плячы аб нечым каза . На хв л ну ва с м трэц м цэху сталявалася трывалае ма чанне. Людз был разгубленыя збянтэжаныя. Дзян с бачы апатычныя твары Ласуна Гестапа, бачы , як ц ха, амаль бязгучна перагаворвал ся пам ж сабой Масла Курва, бачы ма кл ва-пустэльны погляд Пазал н , як апусц па швах гужаватыя рук як усе бяздзейн ча . За м стаял Св стуля П дар, з дурнаватай ц кавасцю наз раючы за с м, што адбывалася цэху. Дзян с звярну увагу на Грышу тольк цяпер за важы , што ён згал сваю аскетычную бародку, але гэта ахвяра не зраб ла яго прывабней ён па-ранейшаму пак да уражанне г дкага чалавека. Ус м сва м выглядам Грыша паказва , што намагаецца выказацца, па звычцы пагладжваючы падбародак. - Пляваць, - урэшце манерна вымав ён, - я прама зараз ду гардэроб пераапранацца, кал куляецца дыспетчарская, на вачах роб цца рэвалюцыя, прымаць у гэтым удзел я не зб раюся. Грыша сабра ся пайсц . - Н куды ты не пойдзеш, - заяв яму Холада , пацёршы пры гэтым далонню сц снуты кулак. Грыша насцярожана паглядзе на кулак брыгадз ра, як нагадва к янку , спын шыся на па дарог , праскавыта : - Ты не маеш права калечыць працо ных. - Яшчэ як маю, асабл ва так х пацуко . Ды глянь ты рэшце на сябе люстэрка, твая храпа да но цэглы прос ць, ц лепшым выпадку добрага штурхяля. - І вы той жа бок, - меланхал чна сказа Пазняк. - У як бок? як быццам не зразуме яго Холада . - Не ведаю я н як х бако , ведаю, што н хто адсюль не зрушыцца, пакуль не высвятляцца асно ныя прычыны паломк . Вы забыл , што начальства вырашае, сц працо ным дамо ц не сц ? І вогуле я не згадваю, каб канвеер больш гадз ны стая . - Пры чым тут ужо твой канвеер? нервова спытала яго тлустая жанчына з чырвоным шчокам . Валера пав нен бы мне сёння абед патэлефанаваць. Я яго потым цэлы вечар наб рала, а нумар як бы заблакаваны, так заста ся. - Куды зн кла другая змена? зно загучал трывожныя галасы працо ных. - Не магла ж яна скрозь зямлю правал цца? - Хто-небудзь бачы Бужакова? - Я нават прыб ральн цу не бачыла. - А хто сюды першым прыйшо ? Зно падня ся шум. Людз , здавалася, не магл паслядо на разабрацца с туацы , якая склалася Дзян с у чарговы раз перакана ся, што працо ныя гэта суцэльная безабл чная маса. - Ц ха! перапын ус х голас Рупара. Майстар дзе! Працо ныя замо кл тароп л ся бок л н Кра са . Адтуль, ледзь трымаючыся на нагах, шо , кал гэтае кульганне можна было назваць хадой, майстар Прошын. Ён трыма ся адной рукой за плячо, якое моцна сыходз ла крывёй, а рука абв сала, як рваная ануча. Майстар нагадва чалавека, зацкаванага зграяй шалёных сабак як цудам выбра ся з гэтай калатн ны. Ён падышо бл жэй да працо нага нато пу н цма павал ся на бетонную падлогу. Дзян с за важы , як ад яго цела адлучылася рука, якую майстар спрабава прытрымл ваць заб лася каротк х канвульс ях. Мурашк прасл знул па сяму яго целу ён адвё поз ркам у бок. Дзян с не бачы , як да майстра падбегла кольк мужыко , прыпадня шы яго скрыва леную галаву, паспрабавал прывесц прытомнасць. Зрэнк Прошына закац л ся бяльмо, якое з’яв лася замест х, прадракло хуткую смерць. Адз н з працо ных ляпну майстра па шчацэ л хаманкава затрос: - Макс м, Макс мка, што такое?! Што здарылася?! Макс м?! Магчыма майстра сял лася апошняя перадсмяротная с ла, ц ён проста на каротк час прыйшо у сябе, таму што наступнае мгненне пасмяглыя вусны Прошына гартанным голасам выдал тое, ад чаго кожны, хто знаходз ся трэц м цэху, здрыгану ся. Дзян с стая сп най, але выразна пачу сказанае. - Бяжыце бяжыце адсюль, як мага хутчэй Працо ныя к нул ся рассыпную. Хто куды. Трэц цэх ме шэсць шляхо адступу людз пабегл розныя яго бак , як пацук з дрэйфуючага карабля. У х л ку бы Дзян с. Як тольк ён пачу не абнадзейл выя словы напа жывога майстра, ён разам з ус м , хаця прав льней сказаць за с м , пабег у той бок, адкуль няда на прыйшо у цэх. У галаве Дзян са зн кла м гатл вае слова небяспека , ён убачы , як перад м забл шчал пяты працо ных яго ног сам панесл ся на здагон за цекачам . Першае, што прыйшло яму на розум, кал ён адчайна ратава ся ад невядомага жаху, як пасея сярод працо ных усеагульную пан ку, гэта надзвычайнае здарэнне, якое адбылося на л н Кра са , магчыма там майстру прэсам адб ла руку. Але тады навошта казаць, каб усе цякал ? Думк круц л ся пераплятал ся розных жудасных варыяцыях, узмацняючы крыв аб’ём адрэнал ну, прымушаючы яго бегчы яшчэ хутчэй. Жанчыны галас л , мужчыны мацюкал ся се няспынна бегл . Дзян с убачы , як наперадзе, ужо за першай веткай, на ро ным месцы распласталася габарытная жанчына адз н мужык, не зважаючы на гэта, наскочы ёй на сп ну к рзавым ботам пабег далей. Жанчына заенчыла змо кла. Дзян с падбег да яе , спын шыся, паспрабава перавярнуць на сп ну, але абезрухомленае цела не паддалося. Прыгледзе шыся, ён убачы , што жанчыны з галавы пацякла барвовая кро . Прыступ непамернай аг ды напо н нутро Дзян са ён к ну ся бегчы, не аглядаючыся. М ну шы до г праход уздо ж цэха, ён звярну на права, - туды, дзе пачыналася л цейка, бакавым зрокам за важы , што больш н хто не пабег за м услед. У стане страха за жыццё, дзеянн мас магл быць самым непрадказальным , але гэта зус м не засмуц ла Дзян са, яму нават спадабалася, што да гэтага выйсця к ну ся ён адз н. І, бадай, так было лепей, чым апын ся ён зараз з к мсьц аднаму растварыцца прасторы на шмат прасцей. Аднак, забегшы за вугал, Дзян с рэзка спын ся. Выйсце друг цэх было зачынена жалезным дзвярам бруднага жо тага колеру. Дзян с падышо бл жэй з усяе с лы тузану за вял кую ручку. Магчыма, дзверы зачын л з другога боку, таму што замка на х не было. Дзян с не веда , што раб ць, ён проста аслупяне , адчуваючы сябе загнанай жывёл най. Тольк хто паля н чы? - Што тут зачынена? пачу ён за сп най голас Пазняка аз рну ся. Пазняк стая з адчыненым ротам чака , што адкажа Дзян с, але бачы шы безнадзейна разведзеныя рук , расчаравана плюну сказа мацюком. А жо праз некаторы час Дзян с убачы , як стомленыя працо ныя вяртал ся назад. Ён праглыну у горле камяк абыякава паплё ся за с м . Чаму яны сунуцца зваротна? па стала яго пытанне. - І чаму за м сунуся я? Але адначасова душы з’яв лася боязь застацца аднаму. Лепш глядзець у вочы небяспецы разам. І ён далучы ся да кампан двух мужыко , як я сю дарогу абкладал жаночым ген тал ям с х вышэйстаячых начальн ка , што, па-сутнасц , не магло н як м чынам па плываць на змену с туацы . Вяртаючыся назад да дыспетчарскай тым жа шляхам, Дзян с убачы жанчыну, якая ляжала на падлозе. Вакол яе стаял З на, Масла Курва. Кро ад жанчыны расцяклася чырвонай плямай на цэлы метр. - А што гэта з Марыяй здарылася? спалохана спыта адз н з мужыко , з як м шо Дзян с. - Заб лася, - адказала расчырванелая З на адразу ж зачын ла вочы азызлым далоням . Дзян с, хаваючы прыступ невымернай аг ды, хутка пайшо далей. Упершыню ён убачы чалавека, як скана на яго вачах адчуванне гэта было не з самых прыемных. Што казаць, кал ён нават нябожчыка бая ся сяляк м сродкам спрабава не прысутн чаць на пахаваннях. Потым начам ён не мог заснуць, яго думк запа нял , усялякага кшталту, жах з ажылым трупам ншым анамал ям па сядзённага жыцця. Цяпер жа яго сэрца закралася самае сапра днае трапятанне. - Мужчыны, дапамажыце нам пакласц яе куды больш прыстойнае месца, яна ж усё тк чалавек, а не сабака, - пачу Дзян с за сп най зрыв сты голас З ны, але пайшо далей. Чапаць мерцвяка пак ньце гэта каму-небудзь ншаму. Ён вярну ся да дыспетчарскай, адкуль няда на бессаромна к ну ся на цёк бачы каля майстра Прошына яшчэ з дзясятак чалавек, сярод як х был брыгадз р Холада , Снайпер Дзяцел. Дзян су адразу стала сорамна за праяву слабасц свайго характара ён ужо чака у свой бок вострых сло бок тых, хто вярну ся разам з м, але н чога падобнага не адбылося, тольк Холада к ну на с х уцекачо здз лены поз рк спыта : - Чаму вы вярнул ся? - Ды нейкая падла се дзверы зачын ла, я першы раз бачу, каб яны наогул зачынял ся! абурана сказа чарнабароды мужык. - Як так зачын л ся? падышо да яго Снайпер. - А вось так на замок з другога боку баста. - Гэта падобна на замову, - зласл ва працадз Холада . - Якога лысага тут дзеецца? - Канвеер, - ц ха сказа майстар Прошын. Усе прысутныя звярнул на яго стрывожаныя поз рк . Майстар ляжа , распласта шыся на халоднай бетоннай падлозе, яго галаву прытрымл вала мажная жанчына, а з рота тоненьк м струменьчыкам выцякала кро . Адарваную руку паклал побач з м, н бы звычайную дэталь ц нарыхто ку. - Ц шэй, мой хлопчык, - па-мацярынску казала яму жанчына, - ц шэй, каток, табе нельга гаварыць. Вочы Прошына ашклянел натужл вым чаканн смерц . Было бачна, што ён намага ся гаварыць гаварыць аб мног м, але с лы яго пак дал , вусны сутаргава трэсл ся ён надры на здыха . Брыгадз р падышо да с х, хто вярну ся назад шэптам сказа : - Яму не до га засталося. Невядома хто на л н Кра са усадз яму грудз сталёвую загваздку адарва руку. - Але хто? пасыпал ся ц х я галасы працо ных. Хто мог учын ць такое? - Не ведаю, але адно магу сказаць дакладна гэты невядомы досыць небяспечны тып яго трэба асцерагацца. - Ды што мы рэшце важдаемся, - згуб шы ра навагу, сказа Пазал н , як прыйшо адразу за Дзян сам. Трэба пазван ць 101, 102, 103, халера ведае яшчэ куды выкл каць неабходную дапамогу. - Ужо спрабавал , - расчаравана к ну Снайпер. - І што? - Н чога сувяз няма, абаненты недаступныя. - Паспрабуйце набраць з майго апарата, - не сун ма ся Пазал н . - Толку не будзе, - сказа Холада . - А вы паспрабуйце, у мяне за жды добра лов ць. Холада са Снайперам пераглянул ся. Снайпер падышо да Пазал н , узя яго тэлефон, набра 102, крыху пачака , а потым прыц сну тэлефон да яго вуха. - Вось дупа, - вылая ся ён. У гэты момант Дзян с пашкадава , што забы сваю Motorola гардэробе, прынамс можна было пераканацца словах Снайпера. - Як быццам Бярмудск трохкутн к, - загадкава падагульн Пазал н . Паступова вяртал ся збеглыя працо ныя, хтосьц са злосцю, хтосьц з абыякавасцю, а хтосьц са спужаным тварам. У паветры лунала трывога. Жанчыны, трапечучы, уздыхал , а мужчыны голасна перагаворвал ся. Урэшце Холада зно вырашы узяць кантроль у свае рук . - На Л н Кра са узн кл сур’ёзныя непаладк , як я па невядомым пакуль прычынам скалечыл Макс ма. Я зб раюся туды пайсц высветл ць, што там здарылася, мне патрэбны дапамагатыя, пажадана з тых, хто непасрэдна там працуе, - сказа ён. - Ага, каб нас там на шматк паразрывала, - выкрыкну н зкарослы мужык з другой канвеернай ветк . - Дурня няма! падтрымал яго галасы. Холада , в давочна, чака такога павароту падзей, таму стрымана па тары , што яму патрэбны добраахвотн к па ласным жаданн . - Я з табой, М шка, - зухавата выгукну Рупар звярну ся да Чыпушылы: Рамуальд, пайшл ! Але Чыпушыла тольк хвалююча паправ пальцам на пераносс вял к я акуляры адчужана закруц галавой. - Эх ты, до бня, мац тваю. Я да но веда , што з табой у разведку не сходз ш. Ануча ты драная, Рамуальд, а мя яшчэ такое нос ш На гэтыя словы Чыпушыла н як не адрэагава , тольк адвярну твар у бок, н бы не прызна Рупара пакры джана заварушы вуснам . Тым часам да Холадава з Рупарам далучыл ся Ласун з Гестапа яшчэ два мужыка з л н . Кожны з х узя малаток, а Холада прыхап гаечны ключ з асцярогай, пераглядаючыся адз н з адным, яны нерашуча пайшл на л н ю Кра са . Усе правял х спачувальным поз ркам , прыбываючы разгубленасц , ма чал . Аднак верх хутка зя Снайпер. Ён, як мага зычней, сказа : - Трэба пастав ць дыспетчарскую зваротна на месца паспрабаваць адчын ць дзверы, - сказа Снайпер, а потым расчаравана дада : - усё ж пав нен прызнаць мы перастарал ся, аднак чалавек сх льны памыляцца. - Сам вярнул , вось сам ста ляйце, - адчу шы адсутнасць Рупара, заяв Пазняк. Цяпер выразна азначылася сапра днае раздзяленне нато пу: Пазняк адышо у апаз цыю да яго пачал далучацца, але, гало ным чынам, напужаныя жанчыны з бесталко шчынай Грышай; яны падышл да Пазняка пагардл ва паглядзел на Снайпера. На гэты раз Дзян с, безумо на, вырашы яго падтрымаць, ужо адназначна выбра шы свой бок. Трох пазней да Снайпера падышл Пазал н , П дар, Св слуля, Дзяцел яшчэ з дзесятак мужыко . Ус м кагалам яны навал л ся на дыспетчарскую (Дзян с стая разам са Св стуляй) дружна пастав л яе на месца. Пачулася, як усярэдз не дыспетчарскай усе рэчы перавярнул ся на ншы бок. - Усё, сказала гэты момант жанчына, што сядзела каля майстра. - Скана . Дзян с, не адчуваючы н якай аг ды, пайшо да месца трагеды , каб увачав дк засведчыць смерць майстра. Ён ляжа у тым жа стане з напа заплюшчаным вачыма. Жанчына лагодна заплюшчыла яго павек сваёй шурпатай працо най далонню , ледзь стрымл ваючы слёзы, пайшла да Пазняка. Сто п шыся каля памёрлага, працо ныя цяжка здыхал , быццам аддаючы майстру хв л ну пашаны. Усё гэта нагадала Дзян су карц нку са школьнага падручн ка па г сторы Беларус , на ёй был намаляваныя партызаны, як я стаял вакол заб тага камандз ра. - Добры бы майстар, - сарва ц шыню чарнабароды мужык. - Ды што там майстар па-першае чалавек, н кол голасу не падвыша за быдла нас не л чы , - сказа та стагубы. - Эге, - зацягнул астатн я. Потым Дзян с убачы , як каля майстра паклал жанчыну з адубелым прыплюснутым тварам. - Не да добрага гэта, - злавесным голасам сказа Пазняк. Два трупа за змену, а прычыны так не вядомыя З глыб н л н Кра са пачу ся метал чны грукат, н бы грукал малатком па кавадле, ды так моцна, што рэха расцягнулася па с м цэху. - Хлопцы, трэба паспрабаваць адчын ць дзверы, - звярну ся Снайпер да сваёй групо к . Пазал н прынёс мятровы лом Снайпер разам з м Дзян сам, устав шы яго вузк праём, навал л ся на лом масам сва х цела . Пачу ся ласц вы трэск дзверы прыадчын л ся. Для большай упэ ненасц Снайпер урэза па х нагой, як гэта роб ць спецпрызн, кал пран кае кватэры бандыта , дзверы расчын л ся. Спярша акрамя перавернутых стало кампутара н хто н чога не бачы , аднак зайшо шы нутр, м адчын лася жудасная карц на. Начальн к змены Фарух Ібраг мав ч, абвяза шы вакол шы свой улюбёны с не-срэбны гальштук, павес ся на вешалцы каля свайго працо нага месца. Снайпер к ну ся да яго пача было шукаць пульс, але не забаве апусц рук с м стала зразумела, што яшчэ адным трупам стала больш. - Трэба пашукаць якой малявы, - сказа Пазал н . Некаторыя в сельн к пак даюць л сты з апошн м словам. - Ты маеш рацыю, - сказа Снайпер пача мацаць к шэн мёртвага начальн ка, а потым правяраць шуфлядк яго стале. Аднак ён н чога не знайшо . - Вось скнара, нават л ста не пак ну , за жды тольк пра сябе дума , - гыркну Пазал н штурхну Фаруха Ібраг мав ча нагой. Штурхнуць друг раз начальн ка змены яму не перапала Снайпер рэзка адапхну яго. - Так нельга, ён жа нябожчык. - Як ён нябожчык, - абуры ся Пазал н , - кал нават смерць сабе сабачую абра . Але штурхаць Фаруха Ібраг мав ча не адважы ся. Снайпер паглядзе на Дзян са. - Я думаю майстра Марыю трэба пакласц тут, далей ад вачэй наогул не шкодз ла б прынесц цыраты, каб хоць чымсьц х прыкрыць. Дзян с к ну галавой злёгку разгублены выйша з дыспетчарскай. Каля яе жо сабрал ся асабл ва ц ка ныя Дзян с не марудзячы, басав та вымав : - Фарух Ібраг мав ч павес ся - Цьху ты, чорт! - разда ся сплеск эмоцый. - Лёгкай смерц сабе захаце , вось шатан пракляты! - Гэта проста канец свету! - пачала лямантаваць хударлявая жанчына, нават занадта хударлявая для свайго зросту. Цяпер начальн к мы се тут заг нем, гэта нашая брацкая маг ла! - Ды сц хн ты, дура! - вылая ся Дзяцел Дзян с упершыню пачу яго разборл вую гаворку. - А ты не затыкай ёй рот, Лена пра ду кажа. Мы се можам тут заг нуць, кал будзем займацца сама пра насцю, - сказа Пазняк. Дзян су захацелася разб ць яму твар яшчэ ён зразуме , што далейшыя прамовы гэтага "апаз цыянера" могуць распал ць канфл кт да зро ню супрацьстаяння адной частк працо ных з другой, але абстав ны дала выправ Снайпер, пачу шы голас Пазняка, ён выйша з дыспетчарскай. - Мы се тут заг нем, кал будзем слухаць цябе, Аркадзь, - сказа яму Снайпер. Пазняк жвава забега сва м цёмным вочкам загавары скорагаворкай: - А ты н як хочаш тут усё пад сябе падстро ць, Вал к, га? Кольк цябе памятаю, за жды бачы асобу дз кунскага складу, з якой н пагаман ць, н вып ць нават. Ты каго тут з сябе стро ць спрабуеш, Вал к, га? Н як героя-вызвал целя? - Н кога я з сябе не строю, проста спрабую дзейн чаць рацыянальна, а табе, чым дарма папракаць, не зам нала б дапамагчы нам. - Во табе! - выстав ён у нак рунку Снайпера кук ш, - табе, табе. Я вас ус х ненав джу, ус х разам узятых, бездара марнатра ца , вы шэлега не вартыя не прыстала мне слухаць вашай бязглуздай рады. - Гэта тваё асаб стае меркаванне, - сказа Снайпер, а потым звярну ся да с х працо ных: - Лепш усяго будзе перанесц Макс ма з Марынай у дыспетчарскую папрас бы н кому не разыходз цца, цяпер нам як н кол неабходна трымацца разам, пан ка зараз недарэчы. На гэты раз прапанова Снайпера была падтрымана. Працо ны зам тус л ся, зашумел прынял ся перанос ць трупы. Прошына зяла чалавек пяць, а З на дапамагла мужыкам падняць Марыю, яна вохкала гаротна стагнала, н бы праводз ла яе апошн шлях. Снайпер, тым часам, высуну з пятл Фаруха Ібраг мав ча пакла на падлогу. Дзяцел прытрымл ва дзверы аддава зразумелыя загады: - Асцярожней! Лявей! Правей! Во-во! Занось! Дзян с збега да сябе на працо нае месца выцягну з-пад стала кругляк зматанай цыраты, як прыкмец яшчэ першы дзень працы. Цырату разрэзал нажн цам на тры до г я частк накрыл м нябожчыка . Потым Снайпер зачын дзверы дыспетчарскай сцёршы з лба пот, сказа : - Гатова Але н хто не пачу гэтае слова, таму што аднекуль, з самых патаемных закавулка заводу прагучала жудаснае рыканне, н бы з логава небяспечнага звера. У трэц м цэху ключылася яркае святло, якое забяспечвал пражэктары, змешчаныя пад самым дахам, , спачатку рыпаючы, як быццам ад ржы, а потым наб раючы хуткасць, нечакана для с х, зараб канвеер. Канвеерная стужка пачала рухацца, як бегавая дарожка здз леныя працо ныя разыйшл ся па сва х месцах, зачараваныя гэтым в дов шчам. Людзей, здавалася, падмян л , яны шл , гатовыя працаваць, быццам н чога не здарылася. І н хто не зважа на гук, як выдава канвеер. Гэты гук нагадва штосьц сярэдняе пам ж скрыгатаннем зубо вастрэннем нажо . Канвеер скрыгата няспынна руха ся. - Але што гэта? урэшце выгукну Грыша. - Аб чым ты? - Чаму канвеер рухаецца супрацьлеглы бок?! Дзян с прыйшо у сябе, стоячы ля прэса паглядзе на канвеер. І сапра ды, ён руха ся ншым напрамку. З на Масла аж ахнул ад убачанага. Кал яв ць, што канвеер будзе працаваць у так м рэжыме, лядо н лаг чней не зб раць, а наадварот разб раць. Глупства нейкае. - Мус ць, Холада перастара ся, - заключыла З на. - Зараз наладз ць, як патрэбна, - уздыхнула Масла. - Мне ня верыцца, што пасля сяго гэтага, нам яшчэ змену адпрацо ваць прыйдзецца. Але н як х змен не адбылося канвеер працягва рухацца зваротным нак рунку. З л н Кра са пачул ся крык , потым адтуль выбег спачатку збялелы Рупар, а следам за м Ласун Гестапа. Падбегшы да дыспетчарскай, яны н чога не сказа шы, як падсечаныя сел на падлогу. Па выявах х твара можна было сказаць, што яны сутыкнул ся з непрадказальным, з тым чаго н кол сва м жыцц не бачыл . Добра прыгледзе шыся да Рупара, можна было за важыць яго вымачаныя портк . Першы не стрыма ся спыта Пазняк: - Ну што там? Па сяму было в даць, што пытанне да х не дайшло, усе яны знаходз л ся прастрацы , напалохана лыпаючы вачыма. Пазняк настойл ва па тары сваё запытанне. - Канвеер, - ледзь выц сну з сябе гэтае слова Рупар. - Што, што канвеер!? не разумеючы яго, злосна патрабава Пазняк. Кажы выразней! - Канвеер Над галовам працо ных прагуча не ласц вы для цэха скрып, а потым раздалася адрыжка. Запрацавал падвесныя канвееры больш зорк я разгледзел на х, замест дэталя для лядо ня , в сячыя частк чалавечых цела . В сел яны па парадку: першым шл рук , потым ног , торс галовы. Тыя з працо ных, хто стаял бл жэй па чарзе пачал ван таваць. Пазняк уцёк адразу, голасна абвяшчаючы аб канцы свету. Тольк Рупар з Ласуном Гестапа, н бы чакаючы такога зыходу, абыякава звес л свае галовы. Тым часам частк цела рухал ся зверху н з, набл жаючыся да першай ветк канвеера, дзе cва м нац скам, праб шы загарадку, якая адлучала верхн ярус ад н жняга, вывал л ся на канвеерную стужку бязладнай грудай працягнул сваё вусц шнае вандраванне наперад, пакуль канвеер зно не спын ся. 10 Дзян с пачу лямант Пазняка як раз заклапочаны разважанням наконт перасцярог Масла: ц прыйдзецца яшчэ працаваць? Аднак безуладны крык Пазняка перакана яго зваротным. Да Дзян са даляцела слова расчляненне гэтага хап ла, каб усвядом ць, што здарылася непапра нае. З на з Маслам катэгарычна адмов л ся сц глядзець на крывавую карц ну Дзян с, ахоплены х страхам аг дай, таксама вырашы застацца на працо ным месцы, але да яго падышо Пазал н , а перад м Дзян су не хацелася здацца баязл цам. Падыходзячы да першай ветк , яны бачыл нато п працо ных кожны, хто б не адыходз ад канвеернай стужк , блядне хапа ся далонню за рот. Падышо шы да злашчаснага месца, Дзян с уста на дыбачк бачы праз сп ны працо ных зваленыя адну груду адрэзаныя частк чалавечых рук ног. Але, бадай, самым ашаламляльным для яго стала адрэзаная галава Холадава, якая ляжала на версе груды з прыадчыненым вачыма, у як х яшчэ не паспе загаснуць жыццёвы бляск, а вусны злёгку трапятал , н бы мкнучыся расказаць аб кашмарным здарэнн . Дзян су было дастаткова пяц секунд, каб ахап ць усё в дов шча спа на. У тое ж мгненне ён адчу пазывы ван тавання, у яго закруц лася галава, але ён усё ж знайшо у сабе с лы, каб адысц да другой ветк . Там Дзян с се на падлогу, як гэта зраб л Рупар, Ласун Гестапа. Аднак яго не зван тавала, Дзян с проста не мог трымацца на нагах, разумеючы, што паступова губляе прытомнасць, а з ёй ласны розум. Рэча снасць сказ лася ён зразуме , што з’язджае з глузду. Ты трап у пастку, адсюль няма выйсця. Зм рыся з гэтым стань часткай сакральнага рытуалу. Няхай чара напо н цца крывёй шануе механ зм. Канвеер! Тут няма месца асобе, гэтай плюрал стычнай дрэн , ёсць усталё ка, якая трактуе аднолькавае мысленне. Ты хто зус м няда на л чы , што можаш к раваць Мною, глыбока памыля ся, к раваны сва м м зэрным чалавечым нстынктам , не за важаючы, што Я, МЫ да но завалодал вам . Ты меркава , уключаючы святло, што тым самым роб ш сабе м лату, нават не падазрава , што гэта МЫ табой уключаем сябе. Вы, як павук , як я зв л вакол сябе шмат павуц ны, а потым заблытал ся ёй забыл першасную мэту яе карысц . І перастаньце рэшце думаць, што ваш дэградаваны мозг мог вынайсц НАС! Эвалюцыя? Казк для тых, хто хаце простага адказу. На працягу м льёна гадо Штучны Інтэлект шука сабе найбольш прыдатную стоту, якая б магла здзейсн ць наш план. МЫ вышэй трансцэндэнтнага, МЫ к руем трансцэндэнтным. МЫ вышэй гэтага свету. Падз н цма перад НАМІ! Дзян с прыйшо у самавалоданне, не ведаючы кольк прайшло часу з моманту паглыблення трызненне. Яго розум як быццам усмактала ншую рэальнасць, а потым выпхнула адтуль. Дзян с рэзка страпяну галавой адчу , як халодны пот наскрозь праня яго цела. Яму спатрэб лася кольк хв л н, каб падняцца на ног , працёршы вочы, усвядом ць, што сё, што адбываецца цэху далёка не сон. Аднекуль каля яго з’яв ся П дар , размахваючы перад м танклявым рукам , бы вятрак у пол , па-дзявоцку загалас : - Ты ты бачы бачы разрэзанага Холадава?! - Дзе Снайпер? не зважаючы на яго пан ку, спыта Дзян с. П дар здз лена змо к. І Дзян с зразуме , што першыню раскры адну з сва х прыдуманых мянушак, разгуб ся сам, н бы яго заспел каб нцы туалета за анан змам. Не хапала яшчэ таго, каб П дар даведа ся аб сваёй. - Цябе шукал , - сказа ён. І яны пайшл да першай ветк . Людз стаял ад яе паводдаль, а груду з чалавечых цела прычын л працо ным халатам , як я жо паспел прасочыцца барвянай крывёй, ад чаго глядзець у той бок было невыносна. Працо ныя знаходз л ся стане по най разгубленасц , нават самыя в шныя дэмагог пан кёры ма чал , прыкус шы язык . Усе жанчыны пагало на прыц снул ся адна да адной гаротна схл пвал , тольк нагнятаючы гэтым атмасферу сеагульнага хаосу страху за ласнае жыццё. Аднак апускаць рук было занадта рана. - Я нават не ведаю, што трэба сказаць у так х абстав нах, - прыгнечана вымав Пазняк. - Затое я ведаю, - сказа Снайпер яго зухаваты тон пасял у сэрцах працо ных скру хоць цьмянай, але сё ж надзе . Вочы ва с х загарэл ся абнадзейл вым бляскам. - Кал сё зло зыходз ць з л н Кра са , трэба забарыкадаваць праход да яе, каб пазбав цца ад анамал й. - Паспяшаемся, - абудз шыся, выгукну Рупар. - І яшчэ раз праверым выйсц з цэха, - сказа Пазал н . Усе выказванн был падтрыманы адз надушна. На гэты раз большасць мужыко узял ся за дыспетчарскую пачал рухаць яе да ваходу на л н ю Кра са , астатн я к нул ся правяраць зачыненыя дзверы. Трэц цэх зно напо н непрыемны скрып трэння жалезнай канструкцы аб бетонную падлогу. Дыспетчарская сл згала вельм марудна, крок за крокам набл жаючыся да мэты. Урэшце прысуну шы яе да ваходу, усе бачыл , што яна цалкам зачын ла выйсце на л н ю , некаторыя жанчыны перастал плакаць. Але гэта было адз ным прыемным эп зодам. Вельм хутка вярнул ся працо ныя, як я разам з Пазал н пайшл правяраць дзверы. Н як х змен хтосьц добра падрыхтава загадзя распрацаваны план загнання с х у адну агульную пастку. На пажарную эвакуацыю можна было болей не разл чваць. Снайпер паглядзе на час. - Мой гадз нн к паказвае гадз ну ночы. Шлях адступу перакрытыя, але пакуль н якая небяспека нам не пагражае, таму наша задача заключаецца тым, каб пратрымацца тут да ран цы. Я яшчэ разл чваю, што людз з па-за звернуць увагу на непаладк мы будзем выратаваныя. Але ад нас шмат чаго залежыць самае гало нае трымацца разам, не як х абстав нах не адыходз ць ад месца, якое мы зараз вызначым. Людз згодна зак вал галовам , нават ня рымсл вы Пазняк згадз ся аб так х мерах перасцярог . Агульным рашэннем працо ныя абрал належнае месца для далейшага групавання м стала тэрыторыю до гага праходу, як праляга уздо ж першай ветк канвеера цягну ся самы канец цэха. Гэты праход знаходз ся каля сцяны, якая адлучала трэц цэх ад другога. Побач знаходз л ся прыб ральн зус м непадалёк ад х а тамат, як выдава гарачую каву. Але самым гало ным з’я лялася адлегласць ад канвеера, якая складала каля дзясятка метра дазваляла трымаць с туацыю пад кантролем. Працо ныя падыходз л да выбранага месца, сядал на падлогу шчыльней прыц скал ся адз н да аднаго, нагадваючы запалоханых бежанца . Як раз у гэты момант Снайпер к ну слушную прапанову cабраць грошы, хто кольк дасць, куп ць у а тамаце кавы. Неабходна было хоць чымсьц суцешыць сагрэць людзей. Ноч прадвяшчала быць до гай. Аднак грошай амаль не каго не знайшлося. П ць каву начную змену магл тольк заядлыя меламаны. І м , як н дз на, аказал ся Курва, Пазал н яшчэ кольк працо ных, як х Дзян с не веда бачы упершыню. З усяго назб ранага атрымалася дваццаць кубачка растваральнай кавы на амаль пяцьдзесят чалавек. Таму першым гарачую пайку атрымал жанчыны, х было каля туз ны. Сярод мужыко жаданне пап ць гарачы напой выяв Грыша , прагна схап шы кубачак, адышо падалей ад ус х, як пацук, тольк жо без вусо . Каву хап Чыпушыла. Дзян с разам з большасцю мужчын ад кавы адмов ся, хаця бы не супраць. Ён се на падлогу разам з Дзятлам, Маслам Курвай прытул ся да халоднай сцяны, перад м сел невядомыя яму працо ныя. Потым, уладкава шы самыя неабходныя справы, да х падышо Снайпер. На яго лбу выступал буйныя кропл поту, а твар нал ся чырванню. - А ты малайчына, - пахвал ла яго Масла, сёрбаючы з кубачка, - я не чакала, што наш Тол к здольны праяв ць якасц сапра днага начальн ка. Дз ным было чуць яе дабрадушны тон на фоне агульнай катастрофы. Бокам Дзян с адчува , што Масла прых нулася да яго, - цела яе дрыжала. У цэху сапра ды было прахалодна з адчыненых над самым дахам вокна , шо скразняк. - Цяпер будзем чакаць, - не зважаючы на кампл менты Масла, сказа Снайпер зручней прысе каля х. Дзян су стала прыемна, што ён вырашы размясц цца менав та тут. Ён бы героем, ён стольк зраб за гэты час. Дзян с шчыра ганары ся Снайперам. - Як ты л чыш, нас выратуюць? спытала Снайпера жанчына, што сядзела акурат за яго сп най. - Мы зраб л сё, што было нашых с лах. Цяпер гало нае заставацца тут, на гэтым месцы. - Паабяцай, што з нам н чога не здарыцца. - Я не Бог не магу гэтага зраб ць. Жанчына, стрымл ваючы слёзы, перажагналася. - Глядз це, яны спын лася як раз насупраць майго працо нага месца, хто б мог падумаць - Курва паказала пальцам на прыкрытую халатам груду. - Лепш менш аб гэтым думаць старацца не глядзець у той бок, - сказа Снайпер. Масла п хнула сваю дурнаватую сябро ку. Снайпер агледзе ся, а потым прысуну ся бл жэй да чацвярых субяседн ка . - Засталося каля пяц гадз н, - ц ха прамов ён. Я не ведаю, што нам раб ць, у кожную хв л ну можа здарыцца непрадказальнае. - Дык што там здарылася на л н Кра са ? спыта Дзян с. - Яны зараз усе знаходзяцца стане шоку, х таксама можна зразумець. Я пакуль не хачу адназначна н чога сцвярджаць, але мне здаецца купка вар’ята задумала вельм небяспечную гульню. - Можа, Ко шын? выказала здагадку Масла. - Ага, наш дырэктар, - мужыцк м голасам сказала Курва дастала з к шэн жменьку семачак. - Ц шэй, у дадзены момант усё можа быць. Адз нае, што выходз ць за межы майго розуму, пытанне аб тым, хто б гэта не бы : з якой мэтай ён вытварае падобнае, навошта яму такая бесчалавечнасць?! - Зачым-зачым вядома зачым, яму то падз падабаюцца злачынствы, - прахрыпе Дзяцел. - Але хто гэта? спыта Дзян с. - Я спадзяюся, мы вельм хутка пра гэта пазнаем, але не прыкладаючы ласныя выс лк , хоп ць непатрэбных ахвяр мы cё ж не геро , - сказа Снайпер. Такая пра дз васць выкл кала да яго ва с х прысутных непадзельную прыязнасць. Н хто не хаце рызыкаваць. Калючая дрыготка прайшлася па с м целе Дзян са, н то ад холаду, н то ад страху. З кожнай хв л най ён адчува , як узмацнялася яго хваляванне, паглынаючы, засмоктваючы сваёй уладай яго ражл вы розум. Дзян с паспрабава пара наць гэта пачуццё, кал досыць моцна смактала пад лыжачкай. Штосьц падобнае здаралася з м дзяц нстве пры наведванн стаматолага, пры першай бойцы школе пам ж класам , кал с лы прац н ка значна пера зыходз л , пры адным выпадку, кал дзясятым класе ад яго заляцела сябро ка трэба было раб ць вакуум. Але на гэты раз смактала мацней, магчыма, таму што гаворка шла пра ласнае жыццё. Каму хочацца пам раць у дваццаць гадо , кал сё яшчэ наперадзе? І што самае жудаснае пам раць пакутл вай смерцю. - На сяк выпадак, - ц ха сказа Снайпер, кал , не дай Божа, здарыцца яшчэ якая-небудзь анамал я, можна будзе схавацца прыб ральн , гэта, бадай, непрыемнае, але самае непрыступнае месца. - Фу, - зморшчыла нос Курва. - Чаму не, - ажыв лася Масла, - я б адразу туды пайшла; дзверы на шп нгалет н якая брыда не дастане. - Але гэта потым, - заспако яе Снайпер А людз , прытульваючыся адз н да аднаго, сядзел мо чк , як зацкаваныя турботна глядал ся цэх. Сведк апошняга злачынства сядзел каля самага краю прахода. У агульнай сумятн большасць пра х забыла, таму н хто не лез да х з дакучл вым пытанням . Цяпер кожны клапац ся аб сва м асаб стым азадку. Падабра шы момант, да Рупара, Ласуна Гестапа падышо Пазал н , прысе шы на кук шк , стрымана спыта : - Дык хто-небудзь з вас мне растлумачыць, што там здарылася? Яны трох пераглянул ся. До га вырашал каму расказваць, урэшце загавары Ласун: - Мы прыйшл на л н ю Кра са . Канвеер там таксама стая . Холада адразу пайшо да гало нага пульта, каб паспрабаваць уключыць. Аднак марна. Хлопцы з л н пайшл да рэфрыжэратара правяраць там па сваёй частцы зн кл . Потым мы пачул дз ныя грук . Брыгадз р заскочы на канвеер адтуль было лепш в даць, што там адбываецца. І тут нечакана ключы ся канвеер самастойна, разумееш, хаця яны магл яго наладз ць, не ведаю. Холада павярну ся да нас сказа : Парадак . У гэты момант ён пасл зну ся на ро най паверхн яго разарвала на кавалк нас на вачах я не ведаю што гэта было яго проста л нчавала паветра. Адно мгненне сё. - Лухта якая, - ажыв ся Грыша, што сядзе непадалёк. Гэтага не можа быць, вы проста здурэл . - Што ты сказа ? гаркну збялелы Гестапа яго вочы нал л ся крывёй. Трэба было сц з нам самому паглядзець, а лепей залезц на канвеер, каб цябе замест Холадава разам з тва м паганым языком разлуп ла! Грыша сцепану ся, хутка падня ся з месца сышо . - Гэта пра да? спыта Пазал н . Рупар к ну галавой. - Вось дык чарта шчына, - асе шы на падлогу, сказа Пазал н . Значыць атручанае паветра рве людзей на кавалк . - Не. Маё меркаванне, што гэта роб ць канвеер, - сказа Рупар. - Канвеер? Тым часам Дзян с за важы , як Грыша падышо да Пазняка, як стая каля а тамата з кавай разам з Чыпушылай яшчэ дзвюма мужыкам . Грыша аб нечым шапну яму на вуха Пазняк змян ся твары. - Глядз , яны нешта задумал , - сказа Дзян с Снайперу. - Не падабаецца мне гэтая кампан я, - прыгледзе шыся да х, сказа ён. На некаторае мгненне поз рк Пазняка Снайпера сустрэл ся. Вочы Пазняка был выкананы пагардай. - Трэба важл ва за м сачыць, - зацвердз Снайпер. Непадалёк ад х сядзела купка мужыко , сярод як х выразна вылуча ся мужык з с няком пад левым вокам. Мужык вял размову аб надзвычайным здарэнн да х довада прыслухо вал ся без таго запалоханыя жанчыны. - Не можа таго быць, - не згаджа ся чорнавусы. - Што ты плявузгаеш?! - Галаву на адсячэнне даю, - пырсну сл най с някасты, - так было, дал Бог, яны яго разам пачыкал . - А навошта? умяшалася да х жанчына з бэзавым валасам . - Добра, скажу так. Уяв це сабе трох сябро аднаго начальн ка, як часцяком надакучва м, ну а яны, вядома, трывал . Тут выдаецца зручны момант, скажам, кацёл на л цейцы прарвала. Іх разам пасылаюць вырашыць праблему тры сябрук , без усяляк х сведак, заб ваюць надакучл вага начальн ка, а жо потым прыдумаць можна сё, што за годна. - Холада камусьц з нас зам на ? - Ды не аб нас гутарка! - Глупствы гаворыш, - надзьму вусны чорнавусы. Жанчыны пачал насцярожана здыхаць пераглядацца пам ж сабой. Тая, што з бэзавым валасам задуменна зак вала галавой, ц то згаджаючыся са здагадкам с някастага, ц то з чорнавусым. У гэты момант Дзян су скруц ла стра н к , папрас шы прысутных выбачэння, ён падхап ся на ног . Праходзячы каля працо ных, Дзян с угляда ся спужаныя вочы, у вочы тых, хто працава на гэтым заводзе палову свайго жыцця, а цяпер не веда , што раб ць. Дзян су стала прыкра. Праходзячы каля Пазал н трох ацалелых добраахвотн ка , яму захацелася на хв л ну спын цца спытаць у х аб здарэнн . Яны горача спрачал ся, але тольк бачы шы Дзян са, адразу замо кл . Ён зразуме , што яго прысутнасць была недарэчы зайшо у прыб ральню. Зачын шы за сабой каб нку, ён падасла на вобад ун таза паперы, се задума ся. На дзверцы перад м был надрапаныя непрыстойныя словы, над м хтосьц чорным маркерам нап са прозв шча начальн ка цэха Ко шына, надрапаныя словы надал яму досыць неардынарныя характарыстык , закранаючы сэксуальную арыентацыю начальн ка. Упершыню за гэтую ноч Дзян с усм хну ся. Каля скрутка паперы ляжал завадск я газеты. На адной з х, на першай старонцы, вял к м л тарам было нап сана: План перавыкананы двая . Гэты надп с нагада Дзян су савок , хаця свядома ён не памята таго часу, але, здавалася, н чога не змян лася. На фотаздымку н жэй, каля адной з канвеерных ветак, стаяла смешл вая жанчына. Ён змя газету вык ну яе сметн цу. Мыючы рук ракав не, Дзян с уважл ва паглядзе на сябе люстэрка. Твар бы змарнелы. Ён намачы яго халоднай вадой , паглядзе шыся зно , рэзка адскочы у адлюстраванн яго выява сказ лася да непазнавання, як быццам па ёй праехал катком. Дзян с асе на падлогу заплюшчы вочы. - Што ты роб ш? нечакана разда ся голас Масла. Падня шыся з сцюдзёнай падлог , ён н чога ёй не адказа нерашуча паглядзе ся люстэрка. Перакана шыся, што яго твар вярну ся зыходнае станов шча, Дзян с выключы кран. - А што ты тут роб ш? спыта ён. - У жаночай прыб ральн н кога няма, а я баюся заставацца адна, ты не пабудзеш тут крыху са мной, пакуль я зраблю свае справы, - дал катна прамов ла яна Дзян са звар’явала яе какецтва. - Добра, я пачакаю, - адказа ён, спрабуючы не паказваць сваю незадаволенасць. Масла падышла да яго , абня шы за стан, сказала: - К нь, што за дурасць, ты так няцямл вы, зус м н чога не разумееш? - Што я пав нен разумець? - здз в ся ён. Яна закац ла вочы, у дакладнасц , як гэта раб ла Іра юрл ва здыхнула. - Я не ведаю, што з нам можа адбыцца, мажл ва, гэтая ноч апошняя ма м жыцц я не хацела б правесц яе вакол гэтых твара , як я я бачу кожны дзень, веда бы ты, як яны мне абрыдл , таму на сяляк выпадак, для перасцярог , ты разумееш, так?.. Давай па-хуценькаму перапяхнёмся. Адпярдоль мяне, як можаш. - Ты што, здурнела? вочы Дзян са вылезл з арб т. Сэкс у так х абстав нах бы самым апошн м, што магло прыйсц яму галаву. - Хоп ць ламацца, я ж згодная, - настойвала Масла. - Але я не хачу, - упарц ся Дзян с. - Давай я яго пацалую. Масла спакваля спа зла да яго ног наступным жэстам ужо пачала расшп льваць яму шырынку. - Прама тут? зм ры шыся з яе за зятасцю, спыта усё яшчэ разгублены Дзян с. - Ну давай адыдзем да каб нак, усё ро на сюды н хто не зойдзе. Дзян с зма ча гэта стала падставай для далейшых дзеяння Масла. Абапёршыся аб рукамыйн цу, ён не гледзячы н з, адчу , як яе цёплыя пальцы выцягнул з рабочых нагав ц яго крайнюю плоць. Як тольк яго член апыну ся роце Масла, Дзян с адчу , што ён г ганцк м тэмпам пача павял чвацца памеры, а яна, у сваю чаргу, запрацавала яшчэ старанней, паскараючыся тэмпе. Па с м было в даць, што яе спрактыкаванасць грунтавалася на вял кай колькасц перасмактаных фаласа . Дзян с заплюшчы вочы бачы перад сабой скрыва лены канвеер. Думаць аб ншым не я лялася магчымым. Цяжка было зяць проста так расслаб цца. Расплюшчы шы вочы, ён асцярожна паглядзе ун з. Убачы шы жа тлявую галаву Масла, якая па-ранейшаму зав халася каля яго пупа, яму стала сорамна. У гэты момант за сцяной пачулася прыглушаная гамонка, якая з кожным мгненнем узмацнялася, пакуль Дзян с не пазна голас Пазняка. З яго вусна злятал ключавыя словы сабатаж , бязладдзе самасуд . Іх хап ла, каб ён усвядом , што "апаз цыя" перайшла атаку. - Ты чуеш? спыта ён у Масла. - Угу, - апантаная сваёй справай, носам прагудзела яна. - Трэба сц на падтрымку Масла спын лася, тыльным бокам далон выцерла вусны , падня шыся на ног , заляп ла Дзян су такую аплявуху, што ён, як абвараны асе на падлогу прастагна . - Казёл, бля, - працадз ла яна , падда шы яму нагой, хутка выйшла з туалета. Шчака дужа пякла ён заста ся сядзець, не ведаючы, хто больш в наваты ён, не ацан шы яе пажадл вую тэхн ку, ц яна так прагнучы сукуплення. Счака шы пылу запалу, Дзян с усхап ся пайшо да выхаду. Першае, што ён убачы , был працо ныя, як я паднял ся на ног , уважл ва слухаючы прамовы Пазняка. Дзян с бачы тольк яго галаву, расчырванелы твар бл скучы ад поту лоб. - Годзе нам слухаць гэтыя казк пра самадзейнасць канвеера яго звышнатуральныя якасц , - лямантава ён. Проста прызнайцеся тут перад ус м , што вы заб л Холадава. - Прызнавайцеся-прызнавайцеся, - загаман мужык з с няком пад вокам. Няма чаго тойваць! Дзян с падышо бл жэй бачы Рупара, Ласуна Гестапа, супраць як х стая Пазняк з Чыпушылай, Грышам яшчэ гуртам мужыко не м ралюб вага выгляду. - Дзе ваша сумленне? спытала жанчына з бэзавым валасам . Безнадзейная тро ца стрымана ма чала тольк Рупар з нахабным выразам твару пагляда на с х, чакаючы дару кожную хв л ну. Нечакана Дзян са п хнул cп ну ён убачы Снайпера, а побач з м Пазал н . - Трэба дапамагчы, - прашапта Снайпер. Яны адышл бок. - Мы хочам вывесц з дзеяння за зятага гаваруна, як cпрабуе папсаваць усю мал ну. Таму што справы, здаецца, сапра ды сур’ёзныя, яшчэ горш, чым я дума , - сказа Снайпер. - Ты з нам ? спыта Пазал н . - А што трэба раб ць? - Бярэш на сябе Грышу. Снайпер к ну Пазал н яны рашуча пайшл напрастк цераз нато п , без цяжкасця разапхну шы сабе праход, выйшл твар да твару да Пазняка яго ха руса. Снайпер не марудзячы, урэза яму прама нос, а Пазал н рэзк м ударам наг адасла Чыпушылу а т. Як тольк Дзян с убачы хуткую расправу, ён нерашуча падышо да Грышы грукну яму кулаком у ск в цу. Удар атрыма ся слабым (Дзян с не кла у яго той лютасц , якую прыклал Снайпер з Пазал н ) Грыша тольк пах сну ся на месцы, страпяну галавой зласл ва паглядзе на яго: - Ах ты Аднак справу распачатую Дзян сам, закончы Гестапа. Ён не чакаючы, пакуль Грыша пачне наступ, зарадз яму добрую падачу вуха. - Ляжаць, я сказа ! - грозна прамов Гестапа, адправ шы яго на падлогу. Працо ныя не чакал так х дзеяння , высалап шыся на расквашаныя твары ляжачых, насцярожыл ся. Вэрхал падняла жанчына з бэзавым валасам . - А што ж вы роб це, рады, на вачах ва с х! Заб ваюць! - стэрычна закрычала яна. Але рабочыя не спяшал ся пан каваць. - Іх абв навачванн был лжывым , - к ну шы бок зрынутай тро цы, пача Снайпер. Не хаце бы аб гэтым гаварыць, тым больш голасна, але хоп ць ма чаць. Я, як се вы разумею, што гучыць гэта дз на, але в ной усяму канвеер. - Чаму ты так упэ нена пра гэта кажаш, ты ласным вачыма бачы смерць брыгадз ра? - спыта , выступ шы з нато пу чорнавусы. - М халыч, я веру х словам... - Цяпер н кому нельга давяраць, - уздыхну чорнавусы. - Ды яны за адно з м, заб л Холадава, а цяпер гэтых хочуць парашыць, - гыркну с някасты. Пазняк паступова прыходз у прытомнасць, вярце галавой мармыта у трызненн незразумелыя словы. - А навошта было зб ваць х? - спытала З на. Снайпер паблажл ва паглядзе на яе дурны выраз , спрабуючы не раздражняцца, сказа : - Х ба вы не зразумел , што яны хацел дэзарган заваць нас, разб ць на купк , узлаваць, пасеяць недавер, урэшце чын ць самасуд над няв нным людзьм , карыстаючыся бязважк м здагадкам . Мы не дзеля гэтага тут згрупавал ся. - Цяпер, напэ на, усё адно ц ад чалавека, ц ад канвеера заг нуць, - сказа мужык з л цейк . - Ад чалавека не так страшна, - сказала З на. - Не-не, ад канвеера! - Н ад каго, - заключы Снайпер. - Мы сабрал ся гэтым месцы, каб чакаць ран цы, тут усё нав давоку, мы недасягальныя для канвеера. І чым раней вы гэта зразумееце, тым для вас жа будзе лепш н хто больш не заг не. - Ат, глупства, - сказа с някасты. - Чаму мы пав нны вам верыць? - Можаш не верыць, але дзеля бяспек , заставацца трэба тут. - Канвеер, кажаш? - не мог супако цца с някасты. - Добра, зараз праверым. - На тва м месцы я б не выпрабо ва лёс, - сказа яму Ласун. С някасты см хну ся пайшо да першай ветк . Ужо набл жаючыся да канвеера, ён адчу страх, але страх перад прычыненай працо ным халатам гурбой чалавечых рэштак каб н хто гэтага не за важы , бадзёра скочы на канвеер. Павярну шыся да с х, с някасты зычна св сну выкрыкну : - Ну што, заб мяне канвеер, разарва на кавалк ? Як тольк ён сказа апошн я словы, канвеер нечакана ключы ся. - Ага, пасадз л там за пульт змо шчыка цяпер зб раецеся... Гэта было апошн м, што сказа у сва м грэшным жыцц с някасты. На долю хв л ны ён застыг, як прыкаваны да зямл , вочы яго ашклянел , а потым усе рабочыя без выключэння бачыл , як яго цела падзял лася на шэсць частак грымнулася на канвеерную стужку, аблi шы яе пырскамi крывi. 11 У друг раз працо ныя згадал перадсмяротныя словы майстра Прошына , агаломшаныя бачаным, большая х частка к нулася бегчы здо ж па пераходу да выйсця друг цэх. Спайпер з Рупарам да хрыпаты горле крычал с м на здагон, заставацца на месцы. Бы момант, кал Дзян с хаце сарвацца к нуцца за м . Пад нагам гарэла зямля, але на гэты раз яго стрыма розум сорам перад тым , хто заста ся. Аднак збеглыя працо ныя не надал ваг крыкам. Н хто не веда , што так абернецца. Як тольк працо ныя к нул ся бегчы, усе, хто заста ся: Снайпер, Дзян с, Пазал н , Рупар, Ласун, Гестапа, Дзяцел падб тая тро ца бачыл , што акрамя першай ветк запрацавал сё астатн я канвеерныя ветк трэцяга цэха се зваротным нак рунку. Дзян с пачу звыклы гуд, як прысутн ча у цэху падчас працы. Аднекуль знутры зн кла жаданне сц да працо нага месца пачаць вырабляць мараз льныя камеры. Рухаючыся, першая ветка ск нула на падлогу рэштк рабочых с някастага, утвары шы на ёй крывавую груду костак. - Цяпер вы бачыце, што яны мел рацыю! са злосцю звярну ся да Пазняка Снайпер. Вы гэтага хацел ? Пазняк, задра шы галаву верх, сц ска пальцам крывацечны нос. Снайпер спагадл ва паглядзе на яго, потым падышо працягну яму руку. Пазняк спярша зморшчы ся, але руку пада . Снайпер рвану яго на сябе пастав на ног . У сваю чаргу Пазал н працягну руку Чыпушыле, а Дзян с нак рава ся дапамагчы Грышы. - Я сам, - за парц ся ён, а кал падня ся, сказа Дзян су: - Табе гамон, прыдурак! Мяне па твары?! - Ну годзе табе! - сказа яму Снайпер. - Зараз нельга варагаваць, цяпер без жарта трымацца будзем разам. - Па руках, - выц раючы насо кай кро з твару, прабубн Пазняк. Невял кая група працо ных, у стане в зуальнага шоку, пабегла праз канвеерныя ветк . Дыстанцыя ад х да канвеера складала не больш метра, але гэтага хап ла, каб х мгненна прыцягнула да канвеернай стужк , як прыцягвае метал да магн та проста разарвала на кавалк . Астатн м рабочым таксама не пашанцавала. Чалавек трыццаць пабегла тым нак рунку, куды адносна няда на бег Дзян с. Усё астатняе з’яв лася васабленнем прац Босха. Яго палотны быццам ажыл . Страшны суд па ста перад Дзян сам. Не дабегшы да павароту, - там, дзе першы друг цэх адлучал жалезныя дзверы, людз знял ся паветры, як шарык , як надз маныя цацк , а потым закруц л ся звышхуткасным паветраным в ры. Цэх запо н немы лямант. На падлогу паляцел пырск крыв , зубы разарваная адзежа. А потым бл жэйшая канвеерная ветка невядомай с лай прыцягнула да сябе жо абезрухомленыя целы працо ных пачала падзяляць х над сабой на шэсць частак, як с някастага. Дзян с так бы зачаравана паз ра на гэтае жудаснае в дов шча, як раптам грубая рука схап ла яго за шыю пацягну назад. - У туалет! крыкну яму на вуха Рупар. Дзян с прыйшо у сябе яны забегл прыб ральню, зачын шы за сабой дзверы. За сцяной чулася храбусценне костак раздз ранне чалавечых цела . Рупар заста ся ля дзвярэй, трымаць х за ручку (шп нгалета не аказалася). Выглядваць вонк ён не выраша ся. - Што будзем раб ць? калоцячыся, спыта Дзяцел. - Чакаць, - сказа Рупар. Праз хв л ну, ц нават менш, гук пекла зац хл . Нечакана, з зваротнага боку моцна тузанул за дзвярную ручку, але Рупар схап яе абедзвюма рукам не дазвол дзвярам адамкнуцца. - Пусц це, гэта я! - пачу ся адтуль стэрычны голас Снайпера. Рупар адпусц рук прыб ральню забегл збялелыя Снайпер, Пазал н , Св стуля, П дар Грыша. Св стуля з П дарам у тую ж секунду заб л ся пад рукамыйн цы, падц снул пад сябе ног аберуч абхап л дрыготк я калены, ледзь стрымл ваючыся, каб не расплакацца на вачах ва с х. Усе яны трэсл ся, як ас навыя л сты. - Усё самае жудаснае тое, чаго я чака найменш, на жаль, адбылося, - за каючыся, прамармыта Снайпер. Пазняк в навата сх л галаву. Звонку гуд канвеера набы спецыф чны гук, н бы загучал самалётныя турб ны, прымус шы Дзян са астатн х схап цца за вушы. З’яв ся моцны ц ск, у вушах закалола с м без выключэння падалося, што надышо канец. Але гуд, як неспадзявана пача ся, так скончы ся. Дзян с ачуня разам з ус м на халоднай падлозе. - Што гэта было? пада голас Чыпушыла, папра ляючы свае вял к я акуляры. - Не ведаю, сказа Рупар. - Гэта канвеер, - сказа Снайпер. - Ён выпрабо вае нас. Усе пачал прыслухо вацца. Кожнага ахап небывалы дагэтуль страх. Вочы зраб л ся нев душчым , рэча снасць перастала снаваць для кожнага паасобку. У П дара носам пайшла кро , запэцка шы белую кафлю, але ён не звярта на гэта н якай уваг . - Да чорту гэты канвеер, я адсюль н нагой, буду сядзець тут да пас нення, пакуль не прыйдзе выратаванне, - выгукну Ласун. Яго словы падтрымала большасць гэта было бачна па спалоханых поз рках. Падтрымл ва Дзян с. Ён кольк хв л н назад ужо л чы , што разв та ся з жыццём, таму новы апошн шанец на выратаванне страчваць н за што не жада . - А можа выратаванне не прыйдзе? пасея яблык разладу Гестапа. - Хай сабе так, - к ну Ласун. - А што, кал канвеер сюды дабярэцца? - спыта Рупар. - Не дабярэцца. - А гэтая в брацыя? Адкуль яна? - Але мы ж застал ся жывым ! - Пакуль яшчэ. - Мы не заг нем, - сказа Снайпер. - Ты так у гэтым упэ нены?! Гадз ну назад н хто не падазрава , што канвеер без чалавека можа самастойна ключацца, рухацца, а тым больш заб ваць, - сказа Рупар. - Можа канвеерам к руюць, так бы мов ць вышэйшыя гэтага свету? выказа здагадку Пазняк. - Гэта выключана, - абрэза яго Пазал н . - Усё можа быць, - ажыв ся Снайпер. Небяспека чакае нас у кожным куту, таму я л чу разважным прыняць рашэнне, што раб ць далей. Па ма чанн , якое пав сла прыб ральн , было зразумела, што н кому не хацелася штосьц яшчэ вырашаць, усе стам л ся ад безнадзейнасц як х бы там н было дзеяння , а можа проста н хто жо не адахвочва ся прымаць рашэнне. Ма чанне зно узварушы Снайпер. - Добра, тады пастав м пытанне рабром. Хто за тое, каб застацца тут чакаць выратавання, падым це, кал ласка, рук ? Усе акрамя Снайпера паднял рук . - Значыць я заста ся адз н. - І што ты будзеш раб ць? спыта яго Рупар. - Пакуль не ведаю, часу, я думаю, у мяне дастаткова. Пазал н пафасна хмыкну . Дзян су стала сорамна за працо ных першую чаргу за сябе. Яму часта прыходз лася пакутаваць з-за сваёй нерашучасц , дзесьц рахманасц , л шняй перасцярог . Часам, яго турбавала заганнае прадчуванне, што кал ён зраб ць глупства, людз блага аб м падумаюць. Цяпер яму не давал спакою думк , што Снайпер кепска падумае пра яго, пал чыць здрадн кам наогул баязл цам. Вядома, Дзян с н чога не хаце прадпрымаць, акрамя таго, як сядзець у туалеце чакаць дапамог . Але тую ж чаргу невял кая, зус м кволая энерг я рашучасц пэ ненасц сабе, падахвочвала, прымушала яго падтрымаць Снайпера. Спярша Дзян с чака , што, магчыма, яшчэ хто-небудзь выяв ць жаданне змян ць сваю паз цыю тады Дзян с разам з м змен ць сваю. Аднак працо ныя ма чал . Потым яго рэшце ахап ла нутраная злосць, што сва х рашэннях ён за жды прывык спасылацца на ншых. І гэта канчаткова прадвызначыла яго ваганн . Ён паглядзе на Снайпера , хвалююча здыхну шы, сказа : - Я з табой. Снайпер са здз леннем, а потым з надзеяй паглядзе на Дзян са см хну ся. Пазал н Дзяцел пачал перашэптвацца пам ж сабой. - Вы здурнел ! - сказа Рупар. - Ужо н чога нельга зраб ць, х ба вы яшчэ не зразумел , што мы пастцы, а кал паспрабуем адсюль выбрацца, з нам с м расправ цца няшчадны механ зм?! Снайпер яму не адказа , таму што сам не веда як адказваць. Дзян с пачырване падышо бл жэй да яго. - Самазабойцы, - канстатава Гестапа. - Хлопцы, а з вам можна? звярну ся да х Пазняк. Гэта было вял кай нечаканасцю, але се прысутныя да но звыкл ся з сюрпрызам . - Вядома можна, - сказа Снайпер, - таму што я разл чваю выйсц адсюль як мага хутчэй. Словы яго прагучал досыць упэ нена. - Адсюль тольк адно выйсце цераз дах, - нечакана сказа Дзяцел. Дзян с насцярожана паглядзе на Снайпера той, лагодна см хну шыся Дзятлу, н бы ён адгада яго думк , сказа : - Менав та. На мгненне Дзян с расчарава ся, што згадз ся прыняць удзел у гэтай задуме, тое самае ён прачыта на твары Пазняка. - У вас н чога не атрымаецца, - сказа Ласун. - Магчыма, - сказа Снайпер. Да даху ёсць тольк адз н шлях вентыляцыя, якая знаходз цца акурат над канвеерам. Каб узлезц на вентыляцыю, неабходна спын ць хаця б адну ветку канвеера. А далей па её. Складана будзе тольк спачатку, вентыляцыя дзе гору, бл жэй да даху яна гарызантальная. - Вось туп к, - прабубн Чыпушыла. - Але як, канвеер нам непадуладны, ён дзейн чае самастойна? спыта Рупар. - Мне здаецца, ён адчувае в брацыю: галасы, рэзк я рух . Кал стрымацца гэтага, можна пазбегнуць яго прыцягальнай с лы. На дах трэба лезц з першай ветк , вентыляцыя праходз ць як раз над ёй на адносна невял кай адлегласц . Кал стаць у по ны рост, можна да яе дацягнуцца. Пытанне заключаецца наступным: як вывесц з дзеяння ветку? Для гэтага нам спатрэб цца кольк загваздак, бенз н агонь. Загваздк пал ва можна знайсц тольк адным месцы на складзе цэху. Загваздкам мы разаб’ем пульт першай ветк , перакрыем падачу электрычнасц , потым зальем пал вам стужку падпал м яе. - А што, слушная прапанова, тольк на дах я не палезу вышын баюся, канвеер памагчы спын ць гэта ншая справа, - разборл ва прагугняв Дзяцел. Дзян с таксама бая ся вышын , але сказаць аб гэтым пасароме ся. - На дах палезу я, - сказа Снайпер, - мне патрэбен яшчэ хтосьц спрытнейшы маладзейшы. Самым маладым был Св стуля, П дар Дзян с. Аднак яны не падтрымал Снайпера, а значыць застава ся адз н Дзян с. У яго горле ста камяк. Ён паглядзе на Снайпера к ну галавой у знак згоды. Твар Снайпера выкана ся прыязнасцю. - Тады вырашана нас чацвёра, можна брацца за справу, - прамов Снайпер. - Ты памыляешся, нас сямёра, - звярну ся да яго зухаваты Пазал н . - Са мной яшчэ хлопцы, а ну вылазьце з-пад рукамыйн цы. Св стуля, скурчы шы незадаволеную м ну, спакваля падня ся, п хаючы бок П дара. Той усё парц ся, а потым падня ся. Пазал н бясспрэчна з’я ля ся х а тарытэтам. Дзян с за важы , як у вачах Рупара забл скала так патрэбнай ус м надзеяй. - Ну што, дапаможам м? звярну ся ён да астатн х, а потым дада : - Рамуальд, кал ты на гэты раз не пойдзеш, Богам клянуся, я з вял к м задавальненнем яшчэ раз урэжу табе па храпе. С туацыя, бач, падыходная. - Ды што ты, я згодзен, - спужана сказа Чыпушыла. Грыша праглыну цяжк камяк. - Толя, - звярну ся Рупар да Снайпера, - каб вы дабрал ся да даху, мы зроб м усё магчымае. Глядз тольк пасля адразу ж кл ч дапамогу! Мы з вам ! Снайпер задаволена см хну ся. - Вось так бы адразу. На гэтым яны пагадз л ся, по ныя нерашучасц страху перад спробай, самай апошняй, ад якой залежыла х жыццё. 12 Снайпер падышо да дзвярэй асцярожна прыадчын х. Паглядзе вакол зачын зваротна. - Здаецца, ц ха, - сказа ён. - Выходз ць будзем па аднаму, першым пайду я, павольна, без непатрэбных руха , памятайце менш сло больш дзеяння , будзем падаваць адз н аднаму с гналы, - папярэдз ус х Снайпер. Адчын шы дзверы, ён зраб крок наперад, трох счака пайшо , за м, ледзь не на дыбачках пачал крочыць ншыя, гужам, напружана дыхаючы адз н аднаму сп ну. Дзян с пайшо за Дзятлам. Ён адчува адрэнал н, як каламуц яго кро , але спрабава супакойваць сябе шанцам на выратаванне. Ён глядзе у тонкую шыю Дзятла не выраша ся сл згануць поглядам куды у бок. Па тым, як пачал здыхаць астатн я, Дзян с зразуме , якое в дов шча разгарнулася цэху. За гэтую ноч яму хап ла раск даных вантроба на л н ях канвеера на стольк , што можна было пас вець. Цяпер ён уя ля , што значыць, кал варушацца валасы на галаве гэта было не перабольшванне. Тое, што яму выпадала глядзець на кампутары: усялякае псе да-снаф смецце той момант здавалася вертурай перад сапра днай крывавай операй. Ног дрыжал , бы ноччу на марозе, далон пацел пры с м гэтым Дзян с спрабава да апошняга не губляць мужнасц . П дар, як шо за м, схап Дзян са за плечы ледзь не прытул ся да яго сп ны с м целам. Дзян с адчу яго мпульс нае трапятанне. Усе яны выйшл з прыб ральн на хв л ну спын л ся. - Тваю мац - сух м голасам сказа Пазняк. Дзян с нстыкты на падня вочы верх. Потым у яго затрэсл ся рук праняла ашалелая дрыготка. Трэц цэх змян ся да непазнавання. Свет ста цьмяным, аддаючы чырвона-агн стым колерам. Рух канвеера запавол ся, а гук скрыгату, як выдавала канвеерная стужка, зн к. І над ус м гэтым жудасным ка паком в села ражл вае, што адк двала се папярэдн я я ленн аб быцц , крывавае, жахл ва-першабытнае в дов шча. Усе канвеерныя ветк падвышаныя канвееры трэцяга цэха был запо неныя часткам чалавечых цела . Прычым кожная канвеерная ветка размяшчала асобныя х частк . Падвышаныя канвееры цяпер спецыял завал ся выключна на адрэзаных галовах. Яны был насаджаныя ратам на крук . На астатн х ветках то тут, то там ляжал рук , ног скрыва леныя тулавы. І самай, бадай, дз най была тая дасканаласць, з якой был падзеленыя чалавечыя целы. Анатам чная дасведчанасць валоданне нструментам у так х маштабах не магло не здз ляць. На першай ветцы дэальна шэраг ляжал рук , адрэзаныя да локцевага зг ну. Канечнасця было на стольк шмат, што здавалася праз канвеер прайшо увесь склад завода, кал б не кро , якая сцякала з канвеера, магло скласц ся ражанне, што патрап у цэх па вырабу манекена . - Дык вось куды падзелася другая змена, - шэптам сказа Рупар. - Напэ на тут першая прысутн чае, - сказа Ласун, што шо за м. - Ц наогул увесь завод, - прас пе Пазняк. - Акрамя нас, - сказа Снайпер. Апошн я словы выб л глебу для пес м зму дал выспятка той змрочнай атмасферы, якая лунала паветры. - Пачнем, - сказа Снайпер. У трэцюю змену цэхавы склад за жды бы зачынены, а ключы ад яго был Холадава. Аб гэтым ведал се акрамя Дзян са. Гестапа, як кожныя па гадз ны хадз туды папал ць, падышо да складск х дзвярэй тузану за ручку. - Я, звычайна, прашу Веру, каб яна не зачыняла. Ведаючы маю прагу да тытуню, яна роб ць для мяне выключэнне. У нашым выпадку яно лёсавызначальнае, - сказа ён. - Сук н ты сын, ты хаця б разумееш, што сваёй шкоднай звычкай выратава нам жыццё! усм хну ся Ласун. Гестапа н чога не адказа адчын дзверы. Краем вока Дзян с убачы , як прыадчын л ся дзверы жаночай прыб ральн адтуль вылезла жа тлявая галава Масла. - Ёсць яшчэ ацалелыя? - вырвалася з рота Дзян са. Масла з палёгкай выдыхнула адчын ла дзверы шырэй. За ёй паказалася З на. Яны паз рал напалоханым вачыма, а бачы шы кашмарнае в дов шча, зус м збялел . Да х хутка падскочы Снайпер зачын за сабой дзверы. Там ён, в даць, растлумачы м усю с туацыю новыя прав лы бяспек , выйша зваротна. На складзе Рупар знайшо з дзясятак загваздак розных памера выда кожнаму, н бы а тамат перад рашучай бойкай, а Дзян са нават плясну па плячы. Снайпер прыхап два рэсп ратары. Бенз н адшукал самым куце склада, адну кан стру з пазнакай для пагрузчыка . - Падыходз ць да канвеера таксама будзем па аднаму, памятайце н як х сло , падаем адз н аднаму знак , - сказа Снайпер. Пяць чалавек зойдзе з левага боку, бл жэй да пульта, астатн я з правага. Я абл ю стужку пал вам, Рыжы падпал ць яе. Як тольк яна загарыцца, адразу трэба разб ць пульт, хлопцы справ цеся? - спыта ён у Св стул П дара, тыя к нул . Астатн я будуць стаяць на падстрахо цы, здарыцца можа сякае. Наспе час дзейн чаць. Працо ныя сто п л ся вакол Снайпера ён, прыц сну шы паказальны палец да вусна , пайшо у нак рунку першай ветк . Снайпер шо н бы кот, бязгучна ступаючы па падлозе, гэтым самым дэманструючы астатн м, як трэба набл жацца да канвеера. Ён дайшо да першай ветк жэстам паказа , што можна рухацца наступнаму. До га чакаць не прыйшлося, Рупар, сц сну шы гужаватых руках сваю загваздку, асцярожна пасуну ся да канвеера. Так м чынам усе працо ныя расфармавал ся каля першай ветк . Апошн м шо Дзян с. Ён бачы напружаныя поз рк за кожным сва м рухам. Дзян с шо ледзьве не на дыбачках, глытаючы глейкую сл ну адчуваючы, як цяжка б’ецца яго сэрца. Сканцэнтрава шыся на сва х кроках, ён на нейк момант зразуме , што губляе ра навагу , спатыкну шыся, выда падэшвай кеда сл згальны гук. Працо ныя се да аднаго схамянул ся, вылуп л на яго вочы застыгл чаканн хуткай смерц . Але н чога не здарылася, Дзян с своечасова ста у патрэбную паставу, каб пазбегнуць падзення паспяхова дайшо да канвеера. Трымаючы потных руках загваздк , працо ныя чакал загаду Снайпера. Той, трох счака шы, пача адкручваць вечка на кан стры з бенз нам. Далон Дзян са спацел да такой ступен , што яму здавалася, загваздка высл зне з яго рук, як мыла. Адчын шы кан стру, Снайпер пача разл ваць бенз н на канвеерную стужку. Рупар падышо да Снайпера, падпал запальн цай шматок анучы шпурну яе на канвеер. Стужка спыхнула, як свечка агонь адразу ахап усю яе да жыню. Снайпер левай рукой пада знак у нак рунку пульта Св стуля з П дарам нерашуча пасунул ся той бок. Загваздк амаль с нхронна вайшл загадзя адчыненую каробку пульта адтуль пасыпал ся скры. У гэтае мгненне канвеер зарыпа , н бы яго механ змы был пакрытыя пластам шматгадовай ржы. Канвеерная стужка заварушылася перадсмяротных канвульс ях, як то сты п тон, якога пратыкнул дз дай. Трэц цэх напо н смярдзючы ёдк дым падпаленай гумавай стужк . Нечакана з ахопленай пажарам першай ветк канвеера вылезла вел зарная агн стая рука якойсьц м стычнай асобы схап ла першага, хто трап ся. Ім аказа ся Пазняк. Рука схап ла яго сваю смяротную пятлю зацягнула полымя. Пазняк загарэ ся, як ерэтык у эпоху змрочнага сярэднявечча, пак ну шы ад сябе немы лямант. Убачы шы так нечаканы зыход, Чыпушыла к ну на падлогу сваю загваздку пабег зваротна прыб ральню. Але гэта было вял кай памылкай: загваздка знялася паветры шалёным бумерангам паляцела за Чыпушылай, нагна шы яго амаль каля самых дзвярэй, на хуткасц знесла яму палову галавы. Мазг крывавым фаршам пырснул на белую кафлю, бы фарба на палатно мастака-эксперыментатара. - Ус м стаяць на месцы не рухацца! сказа Снайпер. Але было, мус ць, занадта позна. Падпалены Пазняк размазаныя мазг Чыпушылы зраб л сваю справу. За Чыпушылай, у сляпой надзе на выратаванне, пак дал свае загваздк П дар, Св стуля Грыша. - Стаяць! не стрыма ся крыкну Снайпер. Магчыма, тольк гэтае слова выратавала Дзян са ад спробы к нуць загваздку цячы з м . Ён заплюшчы вочы з усёй моцы сц сну яе сва х руках. Таму што наступную хв л ну, к нутыя на падлогу загваздк гаротнай тро цы, на вачах ва с х паднял ся паветра стрэлам садз л ся х целы. Грыша паспе тольк прастагнаць. Дзяцел пача адыходз ць назад, рук яго моцна затрэсл ся ён натуральна зарыда , выпусц шы загваздку з рук, кленчы . Гаротна закры далоням вочы расплака ся. Дзян с н кол не чу , як мужчыны плачуць у адча . Аднак плач яго прыглушы тупы гук загваздк , якая мязнула Дзятла па чэрапу, размажджэры шы яго галаву. Ласун Гестапа запан кавал разам пабегл друг бок ад канвеера. Больш х н хто не бачы , н крыка , н чога - Ус м стаяць, прашапта Снайпер, апусц шы галаву. Услед за Грышай канвеер выда чарговы пран зл ва-рыпучы гук, ад чаго па скуры Дзян са прабегл мурашк . Гук нагадва адчайдушны лямант параненага звера, якога напаткал знянацку. Дзян с з хв л ны на хв л ну чака , што агн стая рука зацягне яго пякельнае вогн шча не адразу зразуме аб перамозе, напружы шыся , заплюшчы шы вочы. Тольк крык Пазал н : Мы зраб л гэта! дапамог яму авалодаць сабой. Канвеерная стужка была дэстаб л завана. Рупар знаходз л ся по ным ступары, Пазал н мацюка ся самым кепск м словам , а Снайпер зачаравана глядзе на агорнутую полымем першую ветку. Недалёка ад х, распласта шыся на падлозе, у калюжы крыв , ляжа прадз ра лены П дар Св стуля з Грышай. Дзян с не разуме , якая с ла прымус ла яго застацца на месцы, н бы гэта было не яго цела. А потым ён закрыча , простым дз к м крыкам, магчыма, так, як крычал першабытныя людз , завал шы маманта. Яго крык разляце ся па ус м цэху, прымус шы скалануцца с х жывых. Кал рука Снайпера лягла яму на плячо, ён спын ся, адчуваючы, як моцна запякло горле. - Адыходз м, - сказа Рупар. Дзян с зачын дзверы бачы збялелых жанчын, як я прыц снул ся адна да адной, сярод х самай напужанай здавалася Курва. Снайпер адразу падышо да жанчын неразборл ва аб чымсьц спыта . Жанчыны пачал пераглядацца ажы ленна м ргаць вачыма. Не забаве Снайпер расмяя ся паглядзе на ацалелых. Аднак у яго вачах Дзян с выразна прачыта трывогу. Заставалася самае складанае, па Снайперу было бачна, што цяпер ён сам ня бы пэ нены, здолеюць яны дабрацца да даху, ц не. І тады Снайпер ляпну сябе па сцёгнах так, звычайна, робяць людз , як я рэшце прынял канчаткова рашэнне. - Эдз к, Палыч, мне спатрэб цца ваша дапамога. Рупар з Пазал н пераглянул ся н чога не адказал . Яны разумел , што без х дапамог Снайперу Дзян су н як не дабрацца да канчатковай мэты, але з другога боку яны вельм , гэта было в давочна, не хацел выходз ць за дзверы. На гэта н хто не звярну уваг сам мужык спрабавал не падаваць выгляду. Яны стаял чаканн , кал Снайпер аддасць загад выходз ць. - А вы сядз це тут, - сказа ён жанчынам, - што б не здарылася, н як м разе не выходзьце адсюль, тольк гэта будзе гарантыяй вашага жыцця бяспек Як тольк Дзян с усвядом , што гэта апошн я словы Снайпера перад адпра леннем на дах, рук яго затрэсл ся. Ён не я ля сябе на крохкай вентыляцы на вышын дваццац метра . Немагчыма. Але больш за сё Дзян са бянтэжыла тое, што ад яго будзе залежыць жыццё астатн х. - Ну, што ж, пайшл , - сказа Снайпер Дзян с зразуме : адступаць назад позна. 13 Яны зно выйшл цэх кожны адчу подых небяспек . Дзян са к нула пот. Бязмо е першай ветк дым, як зыходз ад яе стужк на фоне гуду астатн х канвеера , надава ей прыхаваную пагрозу. Снайпер пада знак се разгрупавал ся па сва х месцах. Потым ён асцярожна пастав нагу на канвеер трывала ста на яго паверхню. Хв л ну пастая , перакана шыся, што канвеер канчаткова бяздзейн чае к ну Дзян су падымацца. Дзян с недаверл ва паглядзе Снайперу вочы, працягну яму рук хутка апыну ся побач з м. Рупар Пазал н залезл наступным . Канвеер па-ранейшаму не падава н як х прыкмет руху гэта, безумо на, абнадзейвала. Гумовая канвеерная стужка, якая расплав лася ад высокай тэмпературы пад час пажару, цяпер нагадвала астылую лаву, якая прыл пала да абутку. Як тольк яны злезл на канвеер, стала в давочным, што вентыляцыйная труба знаходз цца значна вышэй, чым гэта здавалася в зуальна. Дзян с выцягну рук гару, як самы высок з рабочых да вентыляцы яму заставалася яшчэ каля метра. Але Снайпер загаддзя сё прадугледзе . Ён узя за плечы Рупара з Пазал н , пастав х тварам да твару, паказа шы, каб яны счап л рук замок прыгатавал ся х падняць. Дзян с пав нен бы лезц першым. Снайпер падвё яго да мужыко жэстам паказа падымацца. Дзян с схап мужыко за плечы двума нагам ста на х счэпленыя рук . Мужык застагнал , падымаючы яго да вентыляцы Дзян су здалося, што канвеер зрушы ся на кольк сантыметра . У наступнае мгненне рук Дзян са датыкнул ся да алюм н евай вентыляцы ён адчу яе паветраную лёгкасць. Вентыляцыйная засланка была забруджана то стым пластам пылу, як пак ну ад сябе рабочы тыдзень, асе шы на рашотцы шэрым камякам . Дзян с згарну пыл далонню без падказк адкруц па баках засланк чатыры шрубк . Знутры яму твар патыхнула едк м в льготна-састаялым пахам цв л . Дзян с на мгненне згуб ра навагу, але апошн момант утрыма ся, учап шыся рукам за вентыляцыю, потым апрану рэсп ратар, падцягну ся лез унутр вентыляцы . Труба знутры аказалася давол вузкай сл зкаю. Дзян с прасуну ся наперад паглядзе наперад, убачы шы, як вентыляцыя цягнулася высока гару нейк м падабенствам лесв цы, прыступка за прыступкай. М ж тым, Снайпер падрыхтава ся лезц следам за Дзян сам. Нельга было губляць н секунды. Ён так м жа чынам, але значна марудней залез у вентыляцыю. Снайперу была прадста лена вузкая прастора трубы для яго шырок х плячэй азадак Дзян са спераду. Яны пачал рухацца наверх вентыляцыйная труба загрымела, скаланаючыся ад х рытм чных зруха . Рупар з Пазал н зачараваныя далай дыслакацыяй Дзян са Снайпера зус м забыл ся пра ласную бяспеку застал ся стаяць на канвееры, гледзячы на вентыляцыю, якая гайдалася з кожным прасо ваннем выратавальн ка . А потым Рупар парушы першае самае гало нае прав ла ма чаць. - Давайце, хлопцы, лезьце вышэй! - сказа ён. У гэты момант Дзян с спын ся, каб адпачыць яму падалося, як быццам голас Рупара абсекся на апошн м слове. Снайпер таксама спын ся пача прыслухо вацца. - Рыжы? пакл ка Рупара Снайпер. Замест яго голасу зн зу пачу ся рух канвеера, ашалелы рух звышхуткаснай машыны смерц ; рэштк канвеернай стужк аж трашчал . Не цяжка было здагадацца, што здарылася з мужыкам . Дзян су хацелася расплакацца. Кал праходз ш з людзьм цераз пекла, недарэчная смерць можа прывесц да стэрыцы. У тую хв л ну Дзян с шчыра жада , каб на канвееры замест Рупара Пазал н апынул ся Масла з Курвай З най. Аднак яму трэба было дабрацца да канчатковай мэты, хаця б дзеля сябе Снайпера. Таму замест таго, каб безупынна б цца галавой аб алюм н евую абалонку трубы галас ць падобнае: Мы се асуджаныя нам не выжыць , Дзян с палез далей. Хтосьц каза , што праца змяняе людзей гэта сная пра да. 14 Адз ным зручным момантам у вентыляцыйнай трубе был яе рыфленыя сценк , за як я, прынамс , можна было чап цца, каб узб рацца вышэй. Труба вяла высока гору з кожнай хв л най станав лася цяжка дыхаць, а пыл прасочва ся цераз рэсп ратар. З кожным рухам Дзян су здавалася, што труба пачынае звужацца. Ззаду соп Снайпер, а спераду яму твар патыхала смуродным паветрам. Яны прапа зл сяго метра пяць, а пальцы Дзян са жо паспел пачырванець сцерц ся. Да сяго далучалася дакучл вае пачуццё кла страфоб , якое з мпэтам нараджалася яго мозгу сё мацней. Пакутл вая аднастайнасць ц снула на пс х ку так занадта падарваную за начную змену, Дзян с пача усведамляць, што яго розум адлучаецца ад рэча снасц . Упершыню ён усвядом , што гэта адбывалася м жвольна. Дзян с прадстав свой розум ядром сц снутай энерг , якое пульсуе над яго абезрухомленым целам. Раптам на вочы навал лася непамерная дрымота, н бы ён не дакрана ся да падушк цэлы тыдзень. І Дзян су захацелася заплюшчыць вочы сяго на кольк секунд, а кал яны прайшл , Дзян с зразуме , што жо не можа х расплюшчыць. Разам з тым цела абмякла, з роту пацякла сл на, ён пача трэсц ся, як наркаман ад ломк . Далей Дзян с не памята . Чакан м крок, выразней рух , засталося зус м крыху! А я веда , што ты хлопец не промах, таму дапусц у сваю гульню. Ты складаеш тую нешматл кую колькасць адшчапенца , хто спрабуе супрацьстаяць мне. Твая асабл васць ты новеньк , цябе тут н хто не ведае, менав та пагэтаму я выбра цябе. Можаш гэтым ганарыцца. Аднак не забывай, што гэта мая гульня ты мая марыянетка. Скажы, ты сапра ды разл чва вось так проста, перакры шы адну ветку, залезц сюды без перашкод патрап ць на дах? Магчыма, але малаверагодна. Трэба аддаць належнае, план пра ду нядрэнны. Я разл чва , ты палезеш адз н з табой будзе лягчэй дамов цца. Нам н хто не зам нае? Узн кла незразумелая в брацыя, ад якой Дзян с ледзьве не прыйшо у прытомнасць. Не трэба абурацца, я ведаю твае аднос ны да гэтага чалавека, але кал бойка справядл вая, трэцяму ёй няма месца. Ц не пра да? В брацыя па тарылася. Ц шэй-ц шэй, не страчвай свае с лы марна, як х у цябе так не шмат. Паслухай сюды, мне для большага апагею сёй гэтай драмы патрэбен каларытны ф нал, як б ураз мяне. Я даю табе невял к шанец, зус м невял к хто ведае, можа ты разважл ва м скарыстаешся, хто ведае, хто ведае?! А цяпер уяв сябе на ма м месцы. Уяв ?.. Ты вел зарны механ зм з-пад твайго кантролю выходз ць два шрубы, выйсце ёсць тольк адно н якага ншага быць не можа, запомн не можа. С туацыя такая: каб наладз ць дзеянне механ зму, трэба зваротна закруц ць адз н са шруба . Адз н закруц ць, друг вык нуць. Што ты зроб ш у так м выпадку? Ма чанне. Урэшце табе вырашаць Яго выпхнула рэальнасць, як корак. Ён расплюшчы вочы бачы , што па пояс вылез з вентыляцыйнага люку яго за руку трымае Снайпер, зв саючы н з. Твар яго бы збялелым, яны дабрал ся амаль да самага даху, вентыляцыя жо была гарызантальнай, а адлегласць пам ж падлогай м складала вышыню, прыкладна, пяц павярховага будынка. Руку Дзян са пран зва рэзк боль, з чаго зыходз ла, што Снайпер в се так ужо кольк хв л н. З носа Дзян са цурчала кро , крапаючы на алюм н евую вентыляцыю. Ён паглядзе у вочы Снайпера пад прыхаваным жахам убачы лютую нянав сць да сябе. Ноздры Снайпера раздз мал ся, як у быка, удала параненага тарэра, а вусны был сц снутыя натужл вым жаданн зраб ць Дзян су балюча. Дзян с зразуме , што вентыляцы пам ж м адбылося штосьц непрадказальнае. Ён учап ся другой рукой за руку Снайпера моцна сц сну яе. Ра навага засталася. - Так, паслухай сюды, - сказа Дзян с дрыготк м голасам, - я думаю, што нам трэба выб рацца адсюль. Як я будуць прапановы? Яго словы гучал з на най абуральнасцю, але х была вял кая неабходнасць. Снайпер ма ча . Дзян с яшчэ раз паглядзе яму вочы адчу , што до га не зможа трымл ваць яго сва х руках. - Я не ведаю, што тут адбылося, але хутчэй за сё гэта дз ныя праявы канвеера, - крыкну Дзян с, - не паддавайся яго выбрыкам! Ну жа?! Снайпер зласл ва выцiсну з сябе: - Паспрабуй разгайдаць мяне. Але разгайдаць яго было не такта проста. З кожным мгненнем Снайпер станав ся цяжэйшы на к лаграм. Руку так хацелася адпусц ць, к сць, здавалася, вось-вось адарвецца. У гэты момант Снайпер падня уверх ног адп хну ся ад вентыляцы . Дзян с сабра усе свае намаганн кал Снайпер х ста ся паветры, паспрабава падцягнуць яго да сябе, моцна пёршыся адчынены люк. - Давай, - шыпе Снайпер. Дзян с напружы ся да пакольвання вы паясн цы, яшчэ на пару сантыметра падцягну яго верх. Гэтага хап ла. Снайпер зак ну ног як скалалаз па стромай скале скараска ся абедзвюма нагам на трубу. Дзян с падцягну яго да сябе праз хв л ну пакутл вага змагання за жыццё, яны двух аказал ся бяспецы. Яшчэ хв л на пайшла на х адыха ку, яны не магл прамов ць слова, пераводзячы дыханне. Дзян с задыха ся з шырока расплюшчаным вачыма паз ра на Снайпера. Той, у сваю чаргу, глядзе на яго. Адсопшыся, Дзян с прагугняв : - Што тут здарылася? - Я разб табе нос, - сказа Снайпер. - Я згуб кантроль? - Як тольк мы апынул ся трубе Дзян с цяжка здыхну . - Дах зус м бл зка, - сказа ён. - Мы амаль каля мэты. - Аднак разам далей лезц нельга. - Кал мы распачал гэты шлях разам, разам яго скончым, - заключы Снайпер. - Ты не разумееш, у любую хв л ну са мной можа здарыцца анамал я. Я ступ у бойку з канвеерам. - За важ, не тольк ты адз н - Снайпер, паслухай - Снайпер?! здз в ся ён. - у мяне был трызненн . - Н зк тагасветны голас белы пакой кро канвеерная стужка частк чалавечых цела г ганцк язык - Адкуль ты ведаеш? - Я бачу гэтыя сны жо дзесяць гадо , з таго самага часу, як прыйшо сюды працаваць. Яны зама чал . Зн зу да х данёсся рух канвеера: лёгк , павольны, з нев душчай, смяротнай пагрозай. - Тады завершым пачатае, - сказа Дзян с. Знутры вентыляцы падзьмула брудным паветрам з пылу ншай завадской трасцы. - Далей палезем звонку, - сказа Снайпер. Чапляючыся здзёртым пальцам за рыфленую абалонку вентыляцы , яны прасо вал ся наперад, як сл мак па гал не дрэва. Адкуль у х бра ся моц, не веда н Снайпер, н Дзян с. Рук , сп на, ног да но спруцянел . І тольк прага да выратавання жыцця, надавала м крыху пругкасц гнуткасц . На апошн м дыханн . Трэц цэх ляжа , н бы на далон . Дзян с нерашуча паглядзе ун з яго закружылася галава. - Не глядз туды, - папярэдз Снайпер. Лепш паспрабуй дацягнуцца да фортк . Прыбл зна, метра у двух ад яго жо бы шкляны дах; адна з фортак была прыадчынена. Але Дзян с не дацягну ся. Заставалася адно скокнуць. Гэтая дэя прыйшла яго галаву не адразу. Аднак гэта было самым рэальным шанцам патрап ць на дах. - А што, кал я не далячу, ц не вытрымае фортка? спыта ён у Снайпера. - А што, кал Ведаеш, кольк разо я сёння задава ся гэтым пытаннем? сказа Снайпер. Дзян су стала прыкра разам з тым прыступ хвалявання, у як жо раз за гэтую ноч прымус спацець яго далон . Каб гэта не стала следствам паг бел ? До га не марудзячы, ён выпрам ся ва весь рост. У каленных суставах адчувалася дрыготка. Ён умо на вымера адлегласць ад вентыляцы да фортк , утрымл ваючы ра навагу на сл зкай паверхн трубы, злёгку прагну шыся, адп хну ся ад вентыляцы . Абедзве рук чэп ста замацавалася за дра ляную раму фортк . Дзян с падцягну ся суну ног праём. За акном св тала. Прыемная мжа халадз ла разгарачанае цела. Ён прапо з ун з па шкляным даху скац ся да бетонных парэнча . Сп ну абл ло нечаканай, рэзкай ледзяной свежасцю ён яшчэ некаторы час праляжа так, не рухаючыся. Абудз яго гук скачка Снайпера. Ён пав с на фортцы жо не с лах бы падцягнуцца. Дзян с падаспе яму на дапамогу, Снайпер неверагодным намаганням сё ж здоле ускараскацца на дах. Праз хв л ну яны абодва мо чк ляжал каля бетонных парэнча , прагна глытаючы свежае паветра. Над М нскам падымалася блякла-жо клае сонца з даху асабл ва добра был в даць яго цнатл выя промн , што так ня цямна траплял на паверхню горада. - Мы жывыя, - суха прамов Снайпер Дзян с тольк к ну галавой. Яны сапра ды застал ся жывым . Дзян с ляжа на сп не зацята дума аб сва м жыцц . Хто я? Навошта я? Што мне трэба раб ць? Адвечныя ф ласофск я пытанн штурмавал яго розум. А потым ён заплака , але нягучна, так, каб не пачу Снайпер. Слёзы был чэрствыя ад х лягчэй не ставала. Дзян с адчу сябе к нуты с м . Як сьц п сьменн к каза , што тольк па-сапра днаму адз нок чалавек мкнецца на чужыну, ён ме рацыю. Цяпер Дзян с разуме Іру яе жаданне з’ехаць. І ён таксама кал -небудзь з’едзе, з’едзе куды падалей, далей ад адз ноты, ад канвеера, ад гэтых людзей, каб знайсц супакой зачараванне мары. З цэха пачулася рыпенне, а па даху пракац лася в брацыяй. Дзян с расплюшчы вочы перагляну ся са Снайперам. Канвеер спын ся. Ц на до га? 15 (замест эп логу) Вытрымк з прэсы: Савецкая Беларусь: на М нск м заводзе лядо ня адбылося надзвычайнае здарэнне: канвееры аднаго з цэха на сю начную змену выйшл з-пад кантролю, пры папра цы пацярпел два праца н ка. Да ран цы непаладк был л кв даваныя . Рэспубл ка: надзвычайнае здарэнне на Тытане , пацярпел кольк працо ных, аднак сур’ёзных пашкоджання няма, да ран цы праца на заводзе была наладжана . М нск кур’ер: М нск завод лядо ня выйша на новы, значна якасны прадукцыйны паказчык. Нездарма знак зроблена Беларус знак якасц . Труд: МЗЛ Тытан на сённяшн дзень з’я ляецца адным з перадавых прадпрыемства нашай кра ны. На заводзе вырабляюцца лядо н розных в да , таксама пральныя машыны, м крахвале к , як я па якасц н чым не саступаюць замежным кошт, дарэчы, радуе. Працаваць на Тытане значыць, атрымл ваць годную зарплату, мець згуртаваны калекты вартае к ра н цтва . Звязда: Сёння МЗЛ Тытан паста ляе кра ны СНД звыш 24 500 лядо ня гэта далёка не мяжа. Купляйце беларускае ужо не выкл кае нашых спажы цо недаверу . Вячэрн М нск: Надзвычайнае здарэнне на Тытане было хутка л кв давана працо ным -спецыял стам канвееры трэцяга цэха, як я па жо высветленых прычынах спын л ся на сю змену, урэшце, был спра ныя. Так сказа адз н з працо ных гэтага заводу: Працаваць тут добра ц кава, а падобныя непаладк адз нкавыя агульным намаганням выпра ляюцца . Так я словы па-сапра днаму разгортваюць душу беларуса, як працав тага клапатл вага чалавека . Камсамольская пра да: Чутк аб масавых ахвярах на М нск м заводзе лядо ня , н чым не пацверджаны. Хутчэй за се, гэта карысна апаз цыйным СМІ, як я разл чваюць на падтрымку з захаду. Пацярпела сяго чатыры праца н ка, выя лены тольк два пераломы. Праца была хутка наладжаная першая змена нават перавыканала свой план . Верасень 2008 верасень 2009 гг. Каментары : 1 Nofx панк-рок гурт з Кал форн . 2 Гамункулус па я ленн сярэднявечных алх м ка , стота, якую мажл ва атрымаць штучнай спробай. 3 Step начны клуб, цяперашн RE:PABLIC. 4 Пал фем цыклоп з гамера скай Адысе . 5 Дол хакефальны чэрап суаднос ны да жын шырын чэрапа чалавека, пры як м шырыня складае менш 0,75 да жын . 6 Том Бэрынджэр амерыканск акцёр, найбольш вядомы па к настужцы Снайпер . 7 П’ер Паала Пазал н тальянск к нарэжысёр. 8 Джордж Оруэл ангельск п сьменн к. 9 М лан Кундэра чэшск п сьменн к. 10 Хул ё Картасар аргентынск п сьменн к. 11 Эм р Кустурыца басн йск рэжысёр. 12 Раман Паланск к нематаграф ст. 13 Дэв д Л нч амерыканск рэжысёр. 14 Райнер Вернер Фасб ндэр нямецк рэжысёр. 15 Ігг Поп амерыканск рок-выкана ца. 16 Joy Division ангельск нды-рок гурт. 17 The Killers амерыканск рок-гурт. 18 Джэн с Джопл н амерыканская спявачка. 19 Джул ян Мур амерыканская актрыса. 20 Тэры Г л ям брытанск рэжысёр. АПАВЯДАННІ ПРЫПЫНАК М нск давол кансерваты ны горад , - сказа вакал ст гурта Haujob¹ Дан эль Майер, кал прыязджа да нас з канцэртам. М нск, чымсьц , нагада яму Герман ю часо ГДР. Бадай, я з м згаджуся. Кал заехаць у цэнтр М нска, амаль па сюль цябе сустрэнуць гэтыя аднастайныя пяц павярхов к з вял к м вокнам маленьк м балкончыкам стал нск амп р, так званы стыль арх тэктуры. Дарэчы, кал сам правадыр народа адз н адз ны раз наведа М нск тое праездам у 1945 годзе, ён, убачы шы адны тольк ру ны, сказа : М нску быць . І так, з яго лёгкай рук , разбураны вайною горад ператвары ся тое, што мы зараз бачым: шырок я плошчы, прасторныя вул цы завулк , як х вы не бачыце н якай Э ропе. Мне падабаецца М нск, я люблю гэты горад, я жыву м. Я жыву новым раёне на яго скрайку сярод шчыльных вул ц, сканструяваных з дамо -каробак тут адчуваецца сапра дны пах постсавецкага асяроддзя, дзе па дварах бадзяюцца сяляк я гопн к , дзе трахаюцца па пад’ездах, бухаюць колюцца, дзе проста жывеш звычайным жыццём, як се звычайныя людз гэтага кансерваты нага горада. Мне падабаецца М нск, мне падабаецца мой раён, мне падабаецца мая вул ца на яго скрайку. Але раней тут было сё зус м па- ншаму. Наш дом стая на пол , а вакол яго розныя бак распа зал ся до г я каналы з брудным плямам калюжын, як я з-за невыносна жудаснага паху се называл смуродн кам , таму здавалася, што наш дом знаходз ся зоне адчужэння. У мяне было мала сябро . Гэта, в даць, з-за таго, што я не люб гуляць па вул цы, аддаючы перавагу чытанню кн г, а вечарам, зазвычай, наз ра з акна за распаленым сонцам, якое марудна згасала за трубам заводу, што в дне ся на самым небакра . З усяго нашага класа тольк адз н я, нават пасля выпускнога, заста ся няв нн кам. Упершыню я па-сапра днаму пацалава ся шаснаццаць гадо . Гэта здарылася школьнай б бл ятэцы з адной дзя чынкай, якая акрамя мяне туды часта заходз ла. Дз на, н кол не дума , што дзя чыну са школьным статусам шлюшка будуць ц кав ць кн г . Аднойчы, кал б бл ятэкар выйша па справах, яна падсела да мяне сказала, што я ёй падабаюся. Яна сказала, што я падабаюся яшчэ некаторым дзя чынкам у школе, але яны л чаць мяне батан кам слабаком. Потым яна зяла мяне за падбароддзе пацалавала. Яе язык залез у мой рот пача там варушыцца. Тады я зус м не ме цалавацца наогул л чы , што гэта складана цалавацца па-французску . Але н чога складанага гэтым не аказалася. Я проста пача па тараць за ёй, варушачы языком па с м яе роце. Памятаю, яна см хнулася сказала: А ты не блага цалуешся . Я здз в ся, мне было вельм прыемна. Аднаго я не мог зразумець дакладна: чаму дзя чынак склада ся так стэрэатып, што се батан к слабак , чаму за жды яны жадал бачыць у выглядзе свайго хлопца якогасьц навапаказанага хул гана, як б блага вучы ся пудз бы с х астатн х? І чаму некаторыя з х л чыл мяне слабаком? Дома мяне был гантэл турн к. Я займа ся ф з чным практыкаванням разы тры на тыдзень. Цяпер я давол моцны каржакаваты хлопец. Пасля школы я хаце паступ ць у ВНУ. Я зда экзамены, пада дакументы на факультэт журнал стык БДУ, аднак на бюджэт не прайшо , не хап ла патрэбных бала мне прыйшлося сц на завод. У ма х бацько не было грошай, каб плац ць за мяне. Да таго ж яны жо был старым на пенс , (мац нарадз ла мяне сорак гадо ). Вядома, я мог паступ ць вучыцца завочна, але мяне не ваб ла перспектыва гарбац цца адначасова грызц гран т навук . Трэба выб раць штосьц адно. Для мяне важней был грошы. А далей бацька пак ну нам са старэйшым братам ключы ад кватэры, усе патрэбныя дакументы, спадзяючыся на нашу самастойнасць з мамай з’еха жыць у вёску. Брат у хутк м часе ажан ся перасял ся жыць да жонк . Так я заста ся адз н. Дарэчы, я не сказа як мяне завуць, ведаеце, я не стану гэтага раб ць, захо ваючы сваю канф дэнцыяльнасць. Можаце называць мяне як хочаце, гэта вашая справа. Так м чынам я заста ся адз н, зус м адз н, у мяне не было н сваяко , н сябро , н нават бл зкага чалавека. Прынамс , мне пашанцавала ладкавацца слесарам на МАЗ, дзе я цяпер працую. Зараз мне дваццаць чатыры гады. Я брунет з чорным , як вугл вачыма. Нежанаты. Спарты нага целаскладу. Вельм хутка гэтыя прыкметы будуць разлепленыя па с м М нску, але гэта потым. На той час усё складвалася не так кепска, я зарабля добрыя грошы мяне была асаб стая кватэра. На заводзе я пазнаём ся з двума незвычайным хлопцам Саньком Дэнам, у адрозненн ад мяне яны был бесшабашным асобам . Кожны, ведаеце, цяпер сходз ць з глузду па-свойму. Гэта менав та яны падсадз л мяне на digital hardcore² я амаль кожную суботу праводз з м начных клубах. Там я пазнаём ся з розным людзьм , рознага кшталту густу, , вядома, з андэгра ндным дзя чатам . Я за жды дз в ся, як Санёк з Дэнам лёгка раскручвал каротк я, начныя раманы з п’яненьк м дурн цам , як х яны за жды прыводз л да мяне на кватэру. А на ран цу я вымята ус х прэч се выходныя мяне з бадуна расколвалася галава. Праз тыдзень пачыналася сё зно ку. Той сон з’яв ся неспадзе к , мая старая парана, якая турбавала мяне з дзевятнаццац гадо была амаль забытая тут з’яв ся гэты сон. В даць, я крыху абмов ся, кал сказа , што мне адразу прыйшлося ладкавацца на завод. Не зус м так. Некаторы час я падзарабля грузчыкам у смуглявых тайца да ганосых груз на на к рмашы Жданов чы . Я цяга цяжк я скрын , наб тыя садав най агародн най. Той нядзеляй, пасля суботняга сэйшну, я лёг, дзесьц , у гадз н дзесяць вечара адразу ж адключы ся. І вось я шо па карабатым асфальце рынка, шукаць сабе працу. Было вельм спякотна я зня майку. Сонца апякала мае белыя плечы рук , а вакол мяне хадз л загарэлыя хлопцы. Яны безупынку гаман л . Сярод х м тус л ся цыганы мужык гадо пад сорак. Я за важы аднаго хлопца, што сядзе на тратуары, падня шы твар да сонца. Падышо шы да яго, я спыта : Слухай, а дзе тут можна ладкавацца на працу? Хлопец здз лена паглядзе на мяне: Лепш сказаць знайсц працу, - паправ ён. - Бачыш тую браму, - паказа ён пальцам на падабенства брамы, - дз да яе, за брамай будуць грузав к , падыходзь да вадз целя пытай: Вам грузчык не патрэбен? . Я аддзячы яго пайшо да брамы. За брамай аказалася до гая чарга грузав ко . І я пача абыходз ць кожнага вадз целя, з ненадакучл вай, як мне здавалася, прапановай, але адусюль чу тольк адно не . Пад самы канец чарг я жо не спадзява ся знайсц працу, я проста спын ся ля аднаго грузав ка, як раптам пачу за сп най: Што, хлопец, працу шукаеш? Я аз рну ся бачы у каб не з адчыненым дзвярыма вусатага дзядзьку. Ён перак ну цыгарэтку з аднаго кутка вусна у друг выскал ся жо тазубай ухмылкай. Залазь сюды , уладна сказа ён, я пакорл ва залез у каб ну. Вусач аказа ся вадз целем гаспадын , якая разб ралася канторы з дакументам па закупе тавара. Да заезду на рынак заставалася каля па гадз ны. Вусач папярэдз мяне, каб з гаспадыняй я бы ветл вым па-уважл вей. Я к ну спыта кольк мне заплацяць. Ён сказа , што каля дваццац -дваццац пяц тысяч, (давол не блага на той час). Кал адбы ся заезд, вусач пастав грузав к на патрэбным месцы. Тады я бачы гаспадыню. Гэта была мажная жанчына невял кага росту з дробненьк м , як у хамяка вачыма. Вусач дапамог мне пастав ць тавар на в трыну, (яны гандлявал таматам , яблыкам , перс кам в наградам) хутка кудысьц пайшо . Я заста ся сам насам з та стухай. Амаль да самага вечару мне прыйшлося цягаць розныя скрын , дагаджаць пакупн кам чуць у сп ну словы гэтай каровы: Давай хутчэй! Чаго сядз ш, шэльма, няс тавар! Мяне брала злосць, кал гэтая тлустая дура дзёрзка мной к равала; але мне был патрэбны грошы я стрымл ва сябе ганарл вым ма чанн . Некаторы час да нас зус м не падыходз л пакупн к я сядзе у цен кузава, а гаспадыня круц лася ля в трыны. З яе шы , прывязаны за вяровачку, зв са кашалёк, у як м был гандляваныя грошы. Тады я падума , што з усёй стосы яна выцягне дзве пакамячаныя купюры , нават шкадуючы х, выдасць мне. Голас у маёй галаве загавары : Чаму так, гэта не справядл ва? Таму што яна твой працада ца, а ты яе падначалены , - каза друг голас. І што, гэта не вызваляе яе з-пад адказнасц , яна пав нна заплац ць за свой до г язык! - не згаджа ся першы голас. Ты не можаш, гэта супраць чалавецтва! - крыча друг голас. І я згадз ся з апошн м. Лайдак, злазь адтуль дапамажы мне, ты н чога сёння не роб ш, за што я табе буду плац ць?! гыркнула на мяне та стуха, кал я бы у роздумах. Я злез дапамог ёй, у большай ступен адчуваючы сябе плебеем XXI стагоддзя. Пад самы канец працы гаспадыня загадала мне залезц каб ну грузав ка прынесц ёй з бардачка пачак цыгарэт. Хоць гэта не ваходз ла мае абавязк , я залез у каб ну, але цыгарэт там н як х не знайшо . Я пакл ка гаспадыню. Яна, ледзьве не лопаючыся ад злосц , сама, як вел чэзная гнюсная жаба скараскалася сва м калодам па жалезных усходах у каб ну пачала на мяне ра сц . Па яе словах было зразумела, што я н кчэмны дыёт, як не тольк працаваць, але наогул н для чаго непрыдатны яшчэ, што я не атрымаю ад яе ан рубл ка. Апошняе, в давочна, было перабольшваннем, але канцы канцо з мяне было досыць: кро падышла да скроня , твар затросся, а рук сц снул ся кулак . Аднак та стуха не спалохалася мяне, наадварот, яе гэта рассмяшыла яна сказала: Ведаеш на каго ты падобны?.. Але на каго менав та я не паспела пачуць. Рэзк скачок мае рук схап л яе за шыю, вял к м пальцам нац снул на горла. З-за сваёй непаваротл васц яна нават не змагла мне супрац в цца. Я сц ска ёй горла кольк хв л н, пакуль та стуха не перастала дыхаць. В даць, я вельм моцна нац сну , таму што мне забалел пальцы. Та стуха асунулася на сядушцы пабялела на ма х вачах. Я сарва з яе кашалёк, ск ну працо ныя пальчатк , выскачы з каб ны , як мага хутчэй, пабег прэч. І тут я прачну ся. Увесь мокры ад поту я падскочы з канапы , зразуме шы, што гэта сяго тольк сон, з палёгкай лёг зваротна. Прысн цца сё ж? падума я. На гадз нн ку было чатыры трыццаць ран цы да пяц я правароча ся з боку на бок, не могучы заснуць. У глыб н мяне нарадз л ся ранейшыя да но забытыя хваляванн . Кал празв не будз льн к, я падня ся. Памы шыся ваннай, я прыгатава сабе сняданак з яечн сас сак, пачысц зубы, узя зсабойку выйша на вул цу. Ран ца, як за жды, выдалася в льготнай свежай. Сонца яшчэ не пралуп лася праз шкарлуп ну шэрых аблока , а на зямл ляжа брудны сух снег. Цьмяным святлом гарэл л хтары хацелася спаць. Людз выходз л з сва х кватэр-логав шча шл на працу з асалавелым вачыма, як зомб . І я шо сярод х, так ж зомб . Я шо на свой прыпынак, чакаць а тобуса. Мой прыпынак знаходз ся на самай ускра не М нска, у двух прыпынках ад а тобуснага дэпо. Уя ля ён з сябе дра ляную ла ку, кал сьц пафарбаваную жо ты колер дра ляную сценку з брылём такога ж жа тлявага адцення. На гэтай сценцы, звычайна, был разлепленыя розныя аб’явы з зус м нец кавым прапановам . За прыпынкам знаходз л ся прыватныя гаражы, а за дарогай пачыналася поле, на як м месцам сустракал ся хмызняк вербалозу. За полем пачыналася колцавая траса канец горада. І мне падабалася гэта месца гэты прыпынак. Ён бы амаль за жды бязлюдным, таму што людз , часцей за сё, ехал мятро, ц садз л ся а тобус каля самога дэпо. Той ран цай я павольна крочы да прыпынку, праходзячы праз дрымотныя вул цы. Я выйша на сцежку каля гаражо мне жо здалёк паказалася яго жа тлявая сценка. Я хутка прыйшо на сваё здз ленне бачы на ла цы дзя чыну. Зак ну шы нагу на нагу, яна сядзела абхап шы сябе аберуч. Белыя пасмы яе хвал стых валасо неахайна зв сал да вузк х плячэй. Я се непадалёк ад яе нуры ся на поле. - У вас не будзе запал ць? пачу я стомлены голас дзя чыны. - Я не палю - адказа я. - І я таксама, - уздыхнула дзя чына. Я см хну ся паглядзе на яе. Мне адразу спадабал ся яе вял к я блак тныя вочы пасмяглыя вусны, як я яна час ад часу абл звала. Дзя чына за важыла маю смешку, я адвё свой поз рк. - На працу едзеце? яна на мысна хацела распачаць размову мяне гэта насцярожыла. - Так, - сказа я. - А вы? - Не ведаю, я наогул не ведаю, што мне раб ць куды ехаць, у мяне зараз стольк праблем Дзя чына была нападп тку па ёй было прыкметна, што яна не спала цэлую ноч. - У вас што-небудзь здарылася? - спыта я, хаця, па вял к м рахунку, мяне гэта зус м не ц кав ла. - Здарылася? Вядома здарылася, гэта аднойчы пав нна было здарыцца, - дрыготк м голасам, як пераходз у стэрыку, прамов ла яна. Мне было нязручна вось так адразу распытваць, што канкрэтна з ёй здарылася, аднак яна расказала сама. - Мой муж змян мне з маёй сябро кай чора, н бы-то каючыся, расказа аб гэтым. Я збегла з дому, нап лася танным бары, села на апошн а тобус апынулася тут. А, дарэчы, кольк зараз часу? - Палова шостай. Дзя чына цяжка здыхнула. - Нават не ведаю, што вам раб ць у такой с туацы , - сказа я, каб тольк не ма чаць. - Затое я ведаю, - сказала дзя чына. Я зама ча , разумеючы, што яна сама раскажа. - Што вы роб це суботу? нечакана спытала яна. Мяне перасмыкнула я прабубн : - Іду на канцэрт. - Можна скласц вам кампан ю? Не ведаю не ведаю, што мне трэба было ёй тады адказаць. Я не хаце адчуваць сябе гнюсам, улазячы любо ны трыкутн к, але я сё ж так мужчына, як астатн я, с х нас свярб ць адз н той жа жывёльны нстынкт, тым больш, кал сё так проста падаецца. - В даць, можна, - адказа я. Кал пад’еха а тобус, я зап са у свой маб льн к яе нумар спыта мя. - Ал са, - усм хну шыся, адказала дзя чына. Я се у а тобус, а Ал са засталася сядзець на прыпынку. У наступную суботу мы сустрэл ся з ёй каля ваходу мятро пайшл клуб Step на канцэрт гурта Ambassador 21³. Ал са была вельм прывабнай у сва м до г м пал то, у ботах на тонкай шп льцы з заплеценым назад валасам . Яна мне спадабалася яшчэ больш. Мы зайшл клуб. Я пазнаём яе са сва м знаёмым вельм хутка мы паглыб л ся пс хадэл чнае асяроддзе ндастрыяла. Музыка сё навокал было проста шыко ным. Але, як не дз на, Ал се там зус м не спадабалася, яна вывела мяне курыльню сказала, што хоча адтуль сысц . Я яе не разуме , але выйша на вул цу. - Мне тут страшна зус м ня тульна, - сказала яна. Гэта музыка, гэтыя людз , яны, здаецца, з’ехал з глузду. Я засмяя ся. - Пайшл да цябе... - А як жа муж? к ну я зус м непатрэбнае пытанне. - Аб’е ся груш - сказала Ал са зяла мяне пад руку. Мы сел а тобус, даехал да мяне зайшл кватэру. Я запал святло мы ск нул верхняе адзенне. - Гарбату ц кавы? прапанава я. - А цябе цукерк ёсць? - Знойдзем. - Тады гарбату. І Ал са, не пытаючы мяне дазволу, адразу пайшла залу. Тым часам на кухн я пача рыхтаваць для нас гарбату. На халадз льн ку, яшчэ з папярэдняй суботы, ляжала каробка не даедзеных цукерак, Санёк Дэн, звычайна, гэтак м чынам карм л сва х начных сябровак. Я зраб гарбату, усыпа сабе, як за жды, тры лыжк цукру праз сценку спыта : - Кольк табе лыжак?! - Па тары, - пачулася з залы. - Гарбата гатова, кал ласка, да стала! Ал са зайшла на кухню з кн гай у руцэ. - Прабач, мая слабасць лаз ць у гасцях па кн жных пал цах. - О, мне таксама гэта падабаецца, н чога, адчувай сябе, як дома. - Але дазволь, у цябе ёсць марк з дэ Сад, - яна затрэсла кн гай у барвовай вокладцы. Такая брыдота, табе, што, падабаецца? - Не вельм , але для калекцы спатрэб цца. Ал са паклала кн гу на стол села насупраць мяне. Я важл ва паглядзе на абрысы яе твару. Яна, у сваю чаргу, паглядзела на мяне. - А ты прывабны, - сказала яна. - А ты падобна на Н коль К дман Ал са зраб ла кольк нервовых глытко з кубачка са злосцю пастав ла яго на стол, расплюха шы гарбату па абрусе. - Я, штосьц , не тое сказа ? - Не, проста мой муж таксама каза мне аб гэтым. Мы абодва збянтэжыл ся. - Гэта, канечне, не мая справа, - першым прамов я, - але, тым не менш, як там у вас усё скончылася? - Н як, я падаю на развод. Ал са дап ла гарбату, з’ела цукерку. - Пайшл залу, пакажаш мне сваю музыку, я бачыла цябе музычны цэнтр. Я падня ся, узя яе за руку мы зайшл залу. Кал я пача капацца стосе сва х дыска , Ал са падышла да канапы, каб разаслаць яе. Я трох здз в ся, але выгляду не пада . Разасла шы канапу, Ал са села на яе пачала зб ваць маю падушку. - Паста што-небудзь клас чнае? разумеючы, што я н як не магу выбраць музыку, сказала яна. Я пастав Фрэнка С натра. - Добра, - сказала Ал са, пачу шы яго казачны голас, - зраб трошк ц шэй давай патанчым. І вось мы, прытул шыся адз н да аднаго, танчыл пасярэдз не маёй залы. Ал са паклала на маё плячо галаву , прыемна праводзячы па маёй сп не рукам , ма чала, салодка дыхаючы мне шыю. Я здагадва ся, чым мы вельм хутка будзем займацца, але Ал са, яна нават не падазравала, што ма м дваццац чатырохгадовым узросце я яшчэ н кол н з к м не ступа у палавыя знос ны, казаць ёй аб гэтым зус м не зб ра ся. Праз некаторы час мы жо танчыл голым . Здавалася, я тольк м ргну мы жо распранул ся. Цяпер я дакладна не памятаю, як м чынам так атрымалася, але ся тая прэлюдыя была не самым гало ным. Далей у ма м разуменн сё адбывалася давол невыразна. Памятаю, Ал са лягла на канапу рассунула ножк . - Пайшло сё к чорту, - смела заяв ла яна. І я вайшо у яе зверху. Усплеск рознакаляровых фарба , галасы маёй галаве, пацалунк па сяму целу, разамлелы твар Ал сы усё зл валася адно дзеянне. Гэта бы мой першы раз, але як у сне, я амаль н чога не адчува . Яна зус м нягучна стагнала мы круц л ся па канапе, пераплятаючыся, як л яны. А кал маё цела пачало пран зваць адчуванне чагосьц прыемна-незямнога, мае рук сц снул яе шыю. Што ты роб ш? - прахрыпела яна. І тут я прачну ся. Пот выступ на ма м лбу буйным кроплям я сцёр яго гарачай рукой. Прысн лася , падума я пацягну ся. Але раск ну шы рук , я датыкну ся да халоднага цела Ал сы. Яна ляжала, задра шы галаву к верху , адк ну шы левую руку на падушку. Вочы яе был заплюшчаны. Я асцярожна вылез з-пад ко дры, апрану свае трусы пайшо на кухню, вып ць вады, адчуваючы роце прагную смагу. Дз на, я амаль н чога не памята з таго, што адбывалася ноччу, хаця зус м не п сп ртнога. Але сё ж кал Ал са ляжала маёй канапе, значыць сэкс пам ж нам адбы ся. Потым я зваротна лёг у канапу. Так прыемна было проста ляжаць каля дзя чыны, бачыць яе прыпухлы твар, кал памада сцерлася, а закручаныя валасы ператварыл ся падабенства прычоск медузы Гаргоны. І яна мне падабалася яшчэ болей. Я правё пальцам рук па яе халоднай шчацэ пацалава у лоб. І Ал са зн кла з майго жыцця, больш я жо н кол яе не бачы . Тым нядзельным вечарам, пасля ночы з ёй, я сядзе у зал ля акна, наз раючы за людзьм разважа : чаму Ал са сышла ад мяне, н чога не сказа шы? Божа л тасц вы, к м я ста , што я ёй такога зраб ? Гэта было невыносна. Але я вытрыма . Штосьц пстрыкнула ма м розуме я супако ся. Ноччу мне зно прысн ся сон, у як м я душы то стую прада шчыцу на рынку, але асно ным тольк той момант, кал я сц ска яе горла. Я прачну ся халодным поце не змог заснуць да самай ран цы. Я вароча ся, к да ся па канапе, а маю галаву сё перапа нял жахл выя думк . У пяць гадз н празв не будз льн к, я з палёгкай падня ся. Абл шы твар сцюдзёнай вадой, я важл ва паглядзе на сябе праз люстэрка за важы мях пад вачыма. Я вып моцнай гарбаты, зраб сабе зсабойку, апрану ся выйша на вул цу. На двары н кога не было. Засуну шы рук к шэн джынса , я пайшо на прыпынак. Я шо дума аб тым сне. Дз на, ён з’яв ся падсвядома, ц прысн ся зно ку? Я дума пра Ал су. У той раз прыпынак аказа ся пустым. Я се на ла ку паглядзе цераз дарогу на поле. Яно было мёртвым: купк вербалозу нерухома тырчал з чэрствай, застыглай зямл , а высока небе крумкал вароны. Не забаве пад’еха а тобус. Я зайшо у яго , заплюшчы шы вочы, зразуме , што ма м жыцц пачал ся перамены. На заводзе Санёк з Дэнам да мяне не падыходз л , в даць, пакры дз л ся з-за таго, што я збег з Ал сай чарговы раз не пада м кватэру, да но трэба было зразумець, што яны карыстал ся мной. Метал чна-карункавая габлюшка разляталася ва се бак , кал я выточва на станку свае нарыхто к так праходз мой працо ны час. Пад канец змены я пачу немы крык: жанчыне-тэрм сту адб ла пад прэсам усе пальцы на правай руцэ. Добра, што яшчэ так. На нашым заводзе не такое здаралася. Часам, я дума аб безвыходнасц сваёй заганнасц , мне хацелася плакаць. Кал разважаць аб гэтым паслядо на, з самага пачатку, мус ць, усё пачалося з таго працо нага дня. Пачалося з таго, што мне вельм захацелася вярнуцца на прыпынак, не ведаю, ц пошуках Ал сы, ц пошуках яшчэ чаго, але мне проста захацелася прыйсц пасядзець там на ла цы. І я вярну ся. Тым вечарам, у панядзелак пасля працы, я прыйшо на прыпынак. Людз чакал а тобуса, а я сядзе наз ра за м . Я важл ва прыгляда ся да жанчын, як я там знаходз л ся спрабава м усм хацца. Першыя смешк выходз л нацягнутым , але праз некаторы час у мяне пачало атрымл вацца жанчыны замест таго, каб адводз ць ад мяне поз рк, адказвал заемнасцю. Здаецца, тым вечарам у мяне зн кла ман я вел чы я запэ н ся тым, што падабаюся любой жанчыне без выключэння. Наступным вечар я зно прыйшо на прыпынак, прыйшо туды я сераду, чацвер, пятн цу. У суботу я вырашы н куды не сц . Мне патэлефанава Санёк прапанава схадз ць на рэтра , але я адмов ся. Той суботай я нап ся сваёй кватэры партвейну засну , як нема ля. І мой жахл вы сон кудысьц зн к. Гэта было добрым знакам. Але з кожным днём мяне сё мацней цягнула на прыпынак. І я прыходз на яго. А адну з пятн ц вечарам да мяне на ла ку падсела вельм прыгожая дзя чына. Зграбная высокая брунэтка. У яе зялёных вачах, здавалася, гарэ спакушальны агонь, а прамыя пасмы до г х валасо ах нал се плечы. Яна зус м не звярнула на мяне ваг , проста села аб нечым задумалася. Але я адчу яе цяпло, я адчу пах яе прыемнага парфуму. Каля нас стаяла маладая пара тры дзецюка. Я зац ка лена паглядзе на дзя чыну проста сказа : - Холадна сёння. Яна аз рнулася на мяне, але н чога не адказала, тольк здз лена зняла сваё чорнае брыво. Мяне збянтэжыла яе абыякавасць я паглядзе на шэрае неба, н бы намагаючыся адшукаць там патрэбныя словы. Я зразуме , што сказа зус м не аб тым, памяну шы надвор’е, хаця на вул цы сапра ды было холадна. Хутка пад’еха а тобус сё людз , што стаял на прыпынку, сел яго. Усе акрамя прыгожай брунэтк . Як тольк а тобус ад’еха , я зно паглядзе на яе яна важна прамов ла: - Кал хочаш пазнаём цца, спытай кольк часу. Я вырашы выправ ць сваю памылку. - Прабачце, а вы не падкажыце, кольк часу? - Дзевяць сорак тры, - адказала дзя чына паглядзела на мяне. У яе вачах можна было за важыць скрынку кволай ц кавасц да маёй асобы я прысуну ся бл жэй. - Ну як жа завуць такую красуню? усм хну шыся, запыта я. - Каця, - адказала дзя чына паказала свае белыя ро ныя зубы. У маёй галаве адразу зам тус л ся тысячы розных варыяцый разгортвання далейшых падзей. Здавалася, у тую хв л ну сё ма м разуменн перавярнулася я ста разважаць зус м па- ншаму, як быццам у маю галаву клал порцыю новых рацыянальна думаючых мазго . Аднекуль нарадз лася смеласць пэ ненасць у сабе, як н кол дагэтуль. А Каця пран зл ва глядзела мне вочы зац ка лена см халася. Яна была прывабней Ал сы маладзей за яе. Бы прыцемак, але я выразна бачы яе дасканалыя абрысы твару, яе ямачк на шчоках, колер яе цукровых вусна , яе, з невял кай гарб нкай нос, якая, ёй так пасавала. Я паглядзе у яе вабныя сваёй смарагдавай зелян наю вочы (гэта пазней я зразуме , што яна нас ла л нзы) спыта : - І што ж такая прыгажуня так позн час тут зус м адна? - Чакаю свайго кавалера, - зычна сказала яна, але мне была бачна яе рон я. Н якага кавалера яна не чакала, яна правярала, яна проста гуляла са мной, гледзячы на маю рэакцыю. Але я не здрэйф , я трыма штурвал мацней, чым яна магла сабе гэта я ляць. - Штосьц , спазняецца ваш кавалер. - А ты не так на ны, як здаецца з першага поз рку, - сказала Каця. Кольк табе? - Дваццаць чатыры. - Значыць, выйша на паляванне, - пляснула яна ладк . Усё зразумела, вось яно што, тольк ты месца зус м непрыдатнае знайшо . - Чаму? Кал я сустрэ вас, значыць гэты прыпынак для гэтага вельм падыходз ць. Каця зычна засмяялася. - Ня жо ты спадзяешся, што ачмурыш мяне, га? На прыпынак падышла бабуля села каля нас на ла ку. Каця прысунулася бл жэй да мяне сказала на вуха: - Ну вось што, кал захочаш мяне яшчэ раз пабачыць, зван па гэтым нумары, - яна працягнула мне сваю в з тную картку. Кал пад’еха а тобус, Каця стала. - Тольк памятай, каб не зн кла непрыемнасця , зван за жды пасля абеду, - не аз раючыся, сказала яна села а тобус. А я заста ся на прыпынку, заста ся сядзець да па ночы, углядаючыся цемень неабсяжнага поля. Ран цай пайшо снег. Буйны, хрумстк зам лавана прыемны. Белыя камяк сыпал сю нашую вул цу, я зачаравана глядзе , як яны лёгка падал на сл зк асфальт каля пад’езда, на машыны на ншыя дамы. Я сядзе ля акна зал наз ра за гэтым з мовым хараством. М мавол , у галаве з’яв лася Каця, в даць, я пачына адчуваць да яе штосьц большае, чым проста яна мне падабаецца . Не ведаю, раней у мяне н кол не зн кала так х пачуцця . Дэн з Саньком шмат разо расказвал , як яны не магл заснуць ноччу, пакуль не явяць абрысы дзя чыны, якая м падабалася, яе смешку, яе словы. Я застава ся чэрствым на сэрца, а тут яно пачало мякнуць. І гэта мяне бянтэжыла. Але разам з тым, я нясцерпна чака абеду, каб пазван ць Кацярыне. Перад гэтым да мяне на кольк хв л н зайшо Дэн. Ён прапанава схадз ць на ска-канцэрт, аднак я адмов . Дэн за важы мае стотныя перамены, сказа , што я раблюся ва каватым , н бы мкнуся пазбягаць яго з Саньком. У сваю чаргу я пасла яго куды падалей, зачын шы дзверы перад яго носам. Не хапала мне яшчэ за ваг недалужанага нефармала. Болей Санёк з Дэнам са мной не кантактавал . І вось абед. Я, хвалюючыся, набра нумар тэлефона Кац адразу пазна яе голас. Мы дамов л ся сустрэцца п цэры , назвы якой я цяпер не памятаю. Здаецца, упершыню я куп кветк . Гэта бы букет белых руж. Каця прыняла х звычайна без усялякага здз лення. Я зразуме , што кветк ёй дарыл м льён разо . Па яе жаданн мы сел за стол кам амаль у самым куце. Я заказа п цы з сокам. Спачатку Каця паводз ла сябе давол стрымана, як на аф цыйна-дзелавой сустрэчы: ма чала, часта аз ралася адказвала на мае пытанн тольк так ц не . На ёй была салатавая кофтачка з вял к м выразам пасярэдз не, дзе часта спыня ся мой поз рк яна гэта за важала. Урэшце, кал мы трох адаптавал ся нам прынесл заказанае, Каця см хнулася мне сваёй прыгожай усмешкай. Інтымна-кававае святло падала на яе абл чча на до г я валасы. Мы разма лял аб усяляк х дробязях. Я даведа ся, што яна працуе на ф рме свайго пяц дзесяц гадовага мужа гало ным мэнэджарам. Пра яго Каця расказвала, як пра вельм дэспатычнага ра н вага чалавека. З захапленнем яна распавядала пра тое, у як х кра нах яна пабывала каго з зорак сусветнага шо -б знеса бачыла. Я адчува сябе давол м зэрным у пара нанн з ёй, але сё ж тое, што яна згадз лася са мной сустрэцца, ужо аб чымсьц гаварыла. Той суботн вечар скончы ся хутка: у дзесяць гадз н яна пайшла дамо , злёгку правё шы па ма м плячы рукой , падм ргну шы вокам. У мяне склалася такое ражанне, н бы мы, як старыя сябры, сустрэл ся, пасядзел разам, паразма лял на дарэмныя тэмы разыйшл ся. Ц таго горш яна развяла мяне на грошы. Але так ход дзеяння мяне не ладко ва , я жада вын ка . У нядзелю я зно патэлефанава ёй, але яна не зяла трубку. Я пача пакутаваць. Пакутаваць прыйшлося яшчэ весь наступны тыдзень. І тольк суботу Каця сама пазван ла мне. Мы сустрэл ся каля к натэатра Кастрычн к пайшл шпацыраваць па горадзе здо ж праспекта. Каця расказала, што хоча куп ць кацяня, а яе муж катэгарычна супраць. Яна ныла аб тым, як не люб ць мыць посуд яшчэ прасаваць сц раць брудную бял зну, увогуле зно вярэдз ла лухту зус м нец кавыя дробяз жыцця. Некаторыя моманты я нават прапуска скрозь вушы, усё выразней адчуваючы да яе неспатольную прагу. Я глядзе на яе з-пад лба разуме , што вельм , вельм яе жадаю. А яна сё безупынна балбатала. Кал ж я паспрабава яе пацалаваць, Каця рэзка адвярнулася ад мяне сказала, каб болей я н кол гэтага не раб . Я пакры дз ся мы разв тал ся. А ноччу, кал я засмучаным кла ся спаць, Каця нап сала мне смс, у як м прызналася, што вельм хоча да мяне. Я не разуме яе, але сё ж супако ся засну . А ран цай я не вытрыма патэлефанава ёй. Я парушы абяцанне тэлефанаваць пасля абеду, таму трубцы разда ся мужчынск голас. - В даць, я не туды патрап , - сказа я. - Не, в даць, туды, зно новы хахаль?.. Я ск ну . І сё. Два тыдн я не выраша ся ёй набраць. На трэц тыдзень, у пятн цу, кал я вярта ся дамо з працы, у ма х джынсах прагуча маб льн к. Гэта была Каця, яна паведам ла, што хоча пабачыцца лепш за сё мяне на кватэры. Я куп каробку шакаладных цукерак бутэльку каньяку, сустрэ яе каля мятро прывё да сябе. І вось мы сядзел на кухн , пап вал каньяк ел цукерк . Каця сказала, што я добра сх б , пазван шы ёй той ран цай. Яе муж усча вэрхал добра зб яе, абв навачваючы здрадзе. Але неверагодным чынам яна пэ н ла яго, што хтосьц сапра ды мог памыл цца нумарам. А кал хмель да ёй у галаву, яна прызналася, што хоча, каб я ста яе палюбо н кам. На маё пытанне чаму, яна адказала адразу: - Мой муж мпатэнт гэта мяне не ладко вае, так, ён заможны я з м зус м не клапачуся аб жыць, але тым не менш Каця падзял лася са мной планам, па як м было дакладна выя лена, як кал мы будзем сустракацца. А я не слуха , я жада яе, проста к ваючы галавой на яе прапановы. І кал сё пачало набл жацца непасрэдна да сэксу, Каця там не адразу дапускала мяне да сябе. Яна стрымл вала мяне рукой спакушальна см халася. Але мне гэта падабалася яшчэ больш заводз ла. Мы сядзел на канапе , трымаючыся за рук , цалавал ся. Цалавал ся вельм до га, н бы даследавал адз н аднаго. А пасля я атрыма яе. Ізно мне скрон грукнула кро , а перад вачыма пачал ся перал вы сплеск розных фарба . Усё было невыразным. Але я адчува яе, я дакладна адчува яе дыханне яе цёплыя далон на маёй сп не. Каця была казачнай, яе прыгажосць, яе абаянне зб вала мяне з панталыку. Яна была дзя чынай маёй мары, ма м дэалам, але Але я прачну ся. Блага выспа шыся, я працёр зл плыя вочы. На маёй грудз ляжала халодная рука Кац . Я асцярожна пакла яе пад ко дру ста з канапы. Каця ляжала, перакул шыся на жывот, яе чорныя валасы рассыпал ся па сёй падушцы, а беленькая ножка зв сала з краю канапы. Напэ на, ноч была бурл вай. Я пачуха патыл цу зайшо на кухню, се на зэдл к, дап з донца бутэльк чорашн каньяк. І яна таксама зн кла. Я вельм бы хаце спадзявацца, што яе муж аб ус м здагада ся пасадз пад хатн арышт. Я вельм хаце бы гэта верыць. Але яна зн кла. Я адразу ж выдал нумар яе тэлефона паспрабава забыць. У той раз гэта было зраб ць на шмат лягчэй, узн кала такое ражанне, н бы я проста пакаштава вык ну яе, як непатрэбную цацку. Кал хочаце ведаць, я радыкальна змян ся, агрубе ста разборл вым у жыцц людзях. Мне было напляваць амаль на сё, я ператвары ся, у некаторай ступен , у рэакцыйна раззлаванага н г л ста, у шэрага чалавечка, у марг нала свайго часу. Адз нае, на што мне было не сё адно, гэта на прыпынак. Ён прыцягва мяне да сябе, ваб , падава дагэтуль невядомы мпульс, бы ма м наркотыкам. І я шо на яго, як на працу, як на нешта штодзённае неабходнае распарадку майго жыцця. У тую нядзелю ма м горадзе сталявалася сапра дная з ма. Цэлы дзень я праседзе у кватэры, пап ваючы салодкую гарбату бяссэнсава гледзячы тэлев зар. Вельм хутка пав нен бы пачацца Новы год, але н якай асаб стай радасц гэтае чаканне мне не прынос ла. Хутчэй за сё, я разл чва правесц яго адз н. Сябро у мяне жо не было, дзя чыны таксама, таму Новы год уя ля ся несамав тым святам, звычайным днём, у як се в ншуюць адз н аднаго нап ваюцца, каб на за тра было што спомн ць. З панядзелку я пайшо на працу , неспадзё к , мяне наведал думк , што сё, чым я там займа ся, было мне чужым. На працы я бы для с х згублены, там я г бе . Кожная ран ца цяпер пачыналася вял к м выпрабаваннем. Я прачына ся разуме , што мне зно прыйдзецца сц цэх стаяць там восем гадз н за станком. І чым часцей я задумва ся аб гэтым, тым больш у маёй галаве пачынал нараджацца разнастайныя планы, каб пазбегнуць такой дол . Але се мае хваляванн пес м стычныя роздумы стал драбн цай у пара нанн з тым, з чым мне давялося сутыкнуцца той ран цай. Я прыйшо на свой бязлюдным прыпынак. Паветра было халодным носе зл пал ся валас нк . Не ведаю чаму, можа, прадчуваючы, ц проста нстыкты на, я паглядзе на сценку прыпынку, дзе в сел аб’явы. Усе яны был падрапаныя пашараваныя, але тая аб’ява в села амаль пасярэдз не была налеплена адносна няда на. Я пача чытаць: Увага! Вышук. Шукаецца Самсонава Ал са В ктара на 1979 года нараджэння, якая пайшла з дому 13.11.07г. у дваццаць гадз н не вярнулася. На выгляд, прыкладна: дваццаць сем-дваццаць восем гадо , рост сто шэсцьдзесят пяць сантыметра , валасы светлыя. Асабл выя прыкметы: на лбе невял к шнар да жынёй у сантыметр. Была апранута шэрае пал то. Асобам, як я бачыл яе, просьба, звяртацца эннае аддзяленне м л цы . Я сарва аб’яву, яшчэ раз уважл ва перачыта яе, а пасля скамячы . Гэта бы шок. Здавалася, мяне цв кам прыб л да зямл . Была, канечне, надзея, што гэта не тая Ал са, з якой у нас был палавыя знос ны, таму што я не веда яе прозв шча, але канкрэтныя прыкметы, канкрэтная дата, кал я апошн раз бачы яе, был дакладным . І весь той дзень я не мог знайсц сабе месца. А вечарам я прыйшо на прыпынак, паглядзець, ц не наляп л новую аб’яву. Потым я пераста хадз ць на працу. Днём я сядзе у сваёй кватэры, а пад вечар выходз на вул цу шо на прыпынак. Часам, я наводз на людзей, што там знаходз л ся, дз ныя ражанн , прыходзячы туды гадз нам седзячы на ла цы. Але мне было пляваць. Гэта бы мой першы прамах. Прайшо тыдзень з таго часу, кал я к ну працу. Я бачы розных людзей, некаторых я сустрака не аднойчы. Яны таксама мяне пазнавал , хутчэй за сё, л чыл бамжом, дапускаючы нават тое, што я жы на гэтым прыпынку. А друг м апошн м ма м прамахам можна л чыць яе. Гэта здарылася сераду, гадз н, дзесьц , каля дзевяц . На прыпынку знаходз л ся людз сярод х з’яв лася яна: рудая дзя чына, тварык якой бы усыпаны дробным рабац ннем. Яна см халася. Менав та гэтым яна прываб ла мяне. Яе шчырая, асляпляльная смешка зварушыла маё нутро. Яна была сонечнай гэтае сонца зыходз ла з яе. Дзя чына стаяла непадалёк ад мяне, але гэтага хап ла. Адчу шы мпульс, з-за якога, здавалася, па мне правял электрашокам, я мгненна абудз ся. Не ведаю чым, у сваю чаргу, я зац кав яе: на ма х шчоках выступ ла тыднёвае шчац нне, валасы был скудлачаныя я, здаецца, не пачысц зубы. Але. - Прабачце, а вы не падкажыце, кольк зараз часу? О Божа, гэты галасок, гэты тоненька-салодк галасок зус м няв ннай душы. Я раста . Можаце мне паверыць, я не хаце гэтага, не ведаю, здольныя вы будзеце паверыць, але я сапра ды гэтага не хаце . Аднак мой мпульс, ён сц на мяне. І самым невыносным ва с м гэтым было тое, што я жо загадзя веда , чым прыбл зна сё магло скончыцца. Я тольк паглядзе у яе с н я вочы, паглядзе на яе м лы тварык выдыхну : - На жаль, я не ведаю Можа, гэта была слабая спроба пазбегнуць яе, адштурхнуць ад сябе, нтанацыйна намякнуць на тое, што я не жада з ёй кантактаваць? Але сонечная дзя чына не за важала гэтага, яна не хацела гэта за важаць, таму нечакана запытала: - А вы верыце каханне з першага поз рку? Людз на прыпынку аз рнул ся на нас. Я зн якаве , пачырване шы, адвё вочы друг бок. Добра, што жо бы прыцемак н хто не за важы майго канфузу. Дарэчы, а што ма м разуменн было каханнем? Вось я адчува , што мне падабаецца дзя чына, кал браць глыбей, я жада яе, мне сяго тольк хацелася пераспаць з ёй, залезц ёй пад трус к . А дзе ж эмацыянальны бок? Пра да была тым, што я зус м не мог закахацца, мне проста падабал ся дзя чыны н чога вышэй гэтага зро ня. Што ж тады мяне было да Кац ? Не ведаю, я зараз не магу гэтым разабрацца, але гэта было не каханне адназначна. І вось перад мной узн кла пытанне сонечнай дзя чыны. Я не веда , што ёй адказаць, але адказа , што веру. Яна таксама сказала, што верыць дадала: - І самае дз нае, што яно здарылася са мной упершыню. Людз на прыпынку раб л выгляд, што не слухаюць нас, але я разуме , што яны краем вуха важл ва прыслухо ваюцца. Мяне гэта насцярожыла я адразу ж захаце спын ць размову. А сонечная дзя чына працягвала: - Раней я не верыла яго, мне за жды здавалася, што пав нен прыехаць прынц на белым каню скрасц мяне. Я здагадва ся як бок яна х л ла так шчыра без усялякай сарамл васц , - зам нал тольк людз на прыпынку. Таму я прапанаваць ёй прайсц ся. Яна паглядзела на мяне сва м дз цячым поз ркам. - А як жа ваш а тобус, вы, в даць, кудысьц едзеце? - Я не спяшаюся. І мы зайшл за прыпынак, пайшл здо ж дарог . Яе звал Дз на, яна вучылася на друг м курсе Інстытуце культуры. Дзевятнаццаць гадо зус м дзя чо, але гэта жо не магло мяне спын ць. Мы разма лял аб каханн прыйшл да высновы, што здарылася цуда дзве палав нк сябе адшукал . На самой справе адшукала мяне тольк яна, таму прыходз лася падыгрываць. Мне прыйшлося стрымана радавацца абняць яе. А потым, узя шыся за рук , сц пад зорным небам насустрач новым выпрабаванням. Усё ма м жыцц адбывалася хутка адразу. Над нам сыпа снег мы распавядал аб сва м быцц , аб тым к м мы был к м з’я лял ся. Мы шл вельм до га, прыкладна, гадз ну рэшце падышл да яе дома. Дз на вельм не хацела са мной раставацца. - Н чога, - сказа я, - за тра мы абавязкова сустрэнемся. - Але, мне здаецца, што гэта сон, здаецца, што я зараз зайду кватэру прачнуся. Я прытул яе пача цалаваць, пача гладз ць яе мякк я рудыя валасы. - Так х салодк х пацалунка у сне не бывае, - прашапта я. А яна стаяла, застыгшы на маёй грудз зам лавана дыхала. Дз на зус м не хацела мяне адпускаць я прапанава ёй пайсц да мяне. І яна нечакана згадз лася, больш таго, пачала радавацца, н бы я прапанава ёй ажан цца. Яна пазван ла сваёй мац , сказала, што пераначуе сябро к мы пайшл да мяне. Як тольк за нам зачын л ся дзверы маёй кватэры, мы проста нак нул ся адз н на аднаго. Мы цалавал ся ск двал з сябе абутак, верхнюю адзежу. Не запальваючы святла, мы к нул ся на канапу распранул ся да гала. - Гэта мой першы раз, - дрыготк м голасам прамов ла яна. І я жадала, каб першым у мяне бы тольк сапра дны мужчына, мой дэал. І нас н чога не атрымалася. Ёй было вельм балюча сорамна. Я прытул яе да сябе, сказа , што сё добра мы спакойна заснул . Ран цай я прачну ся, адчуваючы, як мяне цалуюць. Дз на кудлачыла мае валасы цалавала густое шчац нне. - Мой мужчына, тольк мой, - шаптала яна. Мы паднял ся, пап л кавы я праводз яе да хаты, паабяца шы сустрэцца вечарам. Вось так у мяне з’яв лася першая сапра дная дзя чына. Днём мне з вёск патэлефанавала мац , (яна тэлефанавала разы два на месяц), пыталася, як у мяне дуць справы. Пац кав лася, ц не з’яв лася мяне жанчына, таму што па яе падл ках, я да но жо бы пав нен абзавесц ся сямействам. Я сказа , што мяне ёсць дзя чына мы кахаем адз н аднаго. Гэта вельм зрадавала маю маму. Потым яна пачала распавядаць мне пра свае вясковыя клопаты, н бы я бы яе сябро кай таму я амаль не слуха . Са мной захаце пагаварыць бацька. Ён пача наракаць нас з братам за тое, што мы зус м перастал х наведваць. Я каза , што сяму в ной праца, а бацька тольк здыха . Вечарам я сустрэ ся з Дз най. Мы пагулял па горадзе зно пайшл да мяне. У кватэры я до га цалава яе, лашчы , але нас усё ро на н чога не атрымл валася. Дз на хвалявалася н як не вырашалася згуб ць няв ннасць. Яна драпала маю сп ну з крыкам : Хоп ць! Спын ся! І нам н чога не засталася, акрамя, як ляжаць на канапе балбатаць. - Кал кахаеш, сэкс не самае гало нае, - казала яна, н бы суц шаючы мяне. - Так, - уздыха я, гладзячы яе залатыя валасы. Дз на адчула нтанацы майго голасу нездавальненне паклала мне на жывот сваю галаву. - М лы, патрывай яшчэ крыху, я абавязкова адважуся наступны раз вытрываю. Праз кольк дзён мной зац кав л ся з працы, пытал па тэлефоне, чаму я не выходжу. Я выдума , што захварэ сказа , што хвароба мая працягнецца яшчэ на тыдзень. Тым вечарам я не пайшо на прыпынак зразуме адну сц ну: ён прыцягва мяне тольк за тым, каб паназ раць за дзя чынам ц пазнаём цца з якой-небудзь. Таму замес яго мяне нарадз лася жаданне схадз ць у клуб, правесц там ноч адарвацца па по най. Цераз Інтэрнэт я даведа ся, што тую ноч у М нску выступа Haujob я пайшо на яго, нават перасекся кал доры з Дан элем Майерам пачастава яго сва м п вам. Дзесьц , у тры гадз ны ночы, мне прыйшло смс ад Дз ны, у як м яна прызналася, што вельм мяне кахае не можа без мяне жыць. Прыемна сведамляць, што ты камусьц патрэбен, гэта давол класнае адчуванне. Але я дакладна веда да чаго магла прывесц мая гульня, таму я не адрэагава на яе смс н якай узаемнасцю, бо рэшце рэшт усё вяло да той ночы. Гэта адбылося суботу. За акном свавол ла мяцел ца, кусала шыбы к дала х папяровыя сняжынк . Мы з Дз най, прытул шыся, сядзел на канапе глядзел адз н з яе любёных рамантычных ф льма , час ад часу цалуючыся. К но яшчэ не скончылася, як Дз на злезла на мяне сказала, што гатовая. Я ненав джу сябе за гэта. Было няшмат крыв , але я загадзя падасла пад яе ручн к. Адчу шы лёгкае паколванне скронях, якое з кожным ма м рухам узмацнялася, я загада Дз не завязаць мае рук за сп най яе калготкам . Яна трох здз в лася, але выканала маю просьбу. Перад мной з’яв л ся ранейшыя мульц к я паступова пача правальвацца глыбокую яму. Але, чамусьц , Дз ну я памята выразней за астатн х, выразней памята яе абамлелы твар, яе невял к я грудз . Яна закочвала вочы салодка сапла, яна прыкусвала н жнюю губу лашчыла маю сп ну. А потым Дз на, мая сонечная дзя чына, пачала згасаць у ма м разуменн . Вочы зл пал ся, я вайшо у транс мяне, як абсекла. А ран цай я прачну ся. Я схап ся бачы , што на канапе н кога не было, а рук мае был развязаныя. Якая радасць, кольк радасц мяне перапо н ла адразу ж рой розных думак. Спачатку я падума , што мне сё магло прысн цца усё Ал са, Каця, Дз на. Пасля тое, што нас з Дз най атрымалася , яна прачну шыся, верагодна, пайшла да хаты. Але не, якой трасцы, яна яшчэ магла заставацца кватэры. Выходз ць яна мая выратавальн ца. Я зычна акл кну яе, але замест адказу, тольк мёртвае рэха разнеслася па зал . Значыць, сышла. І я, пацягну шыся, ск ну ног на падлогу ступням адчу , што натыкну ся на штосьц мяккае халоднае. Рапто на адшмаргну шы ног назад пад ко дру, я нерашуча паглядзе ун з. На падлозе ляжала Дз на. Я зачын багажн к Hyundai Lantra выпуску дзевяноста другога года, якая мне дасталася ад бацьк се у яе тульны салон. Было за по нач. Хв л н пяць я праграва рухав к агляда вакол сваю вул цу. Здаецца, па сюль было ц ха. Урэшце, перакана шыся, што шлях адчынены, я выеха з двара на шашу ск рава машыну бок прыпынку. Людзей зус м не было. Я праеха прыпынак звярну з шашы на вузкую пясчаную сцежку, якая вяла глыб начнога поля. Я дакладна веда куды ехаць. Мне тольк заставалася быць уважл вым л чыць хмызняк вербалозу. За трэц м хмызняком я звярну са сцежк спын машыну, пагас фары пасядзе мо чк , прыслухо ваючыся да гука на пол . Вылезшы з машыны, я зя з задняга сядзення лапату, адл чы дзесяць крока у патрэбным нак рунку пача капаць. Праз пяць хв л н, добра прэ шы, я ск ну куртку на зямлю. Праз па гадз ны я стая ужо па пас у выкапанай яме. Потым я ключы фары адчын багажн к. Там ляжа скручаны дыван, як некал красава ся на маёй падлозе кал доры. Я лёгка ск ну яго на плячо асцярожна пакла у яму. Праз дзесяць хв л н усё было засыпана акуратна трамбавана. Справа была зроблена. Зорк тую ноч был незвычайным . І гэта было самым прыгожым вартым таго, што мне запомн лася той сумны азызлы дзень. Больш н чога. Так м чынам я зно заста ся адз н. Па шляху назад я спын ся ля прыпынку пасядзе на ла цы. Чаму ж я ста такой пачварай? Што магло па плываць на гэта? Але чаму не гледзячы на сё, я працягва падабацца дзя чынам? Чаму яны бачыл ва мне тольк маю плоць, а душу зус м не за важал ? Можа, не паспявал ? Вярну шыся кватэру, я забуры ся пад ко дру з гадз ну не мог заснуць: вобраз Дз ны, твар Ал сы, усмешка Кац напа нял маю снасць. Я спам на х голас, рух , м м ку вар’яце . Кал сё ж неверагодным чынам я змог заснуць, мне зно прысн ся сон, у як м я душы прада шчыцу на Жданов чах , я прачну ся. Вып шы моцнай кавы, я зайшо у спальню, дзе раней жыл мае бацьк . Са старой скрыначк я зя пазалочаны ключ, адчын невял к бацька сейф. У м ляжала шмат розных папер старая, падрапаная папка. Я даста яе, се на падлогу, разгарну пача пераб раць усяляк я граматы дзячныя аркушы, як я атрыма яшчэ школе. Сярод х я знайшо невял кую пажо клую выразку з газеты. На ёй буйным л тарам было нап сана: Забойства на рынку Жданов чы . Я пача чытаць далей: Учора на к рмашы Жданов чы бы знойдзены труп жанчыны, якая была задушана ва ласнай грузавой машыне . Я не ста чытаць заканчэння артыкула скамячы выразку. Падумаць тольк , я не крана яе з дзевятнаццац гадо , з таго часу, кал падпрацо ва грузчыкам. Тады сю в ну сп хнул на вадз целя. І я спал выразку, а попел вык ну цераз фортачку. Але пасля гэтага я не змог заснуць весь наступны дзень хадз , як лунац к. Праз тыдзень я вырашы , што мне сё ж трэба з’яв цца на працы: грошы амаль скончыл ся, а жыць далей неяк было неабходна. Перад гэтым я пайшо у сваю пал кл н ку, дзе медсястрой працавала мая аднакласн ца. Куп бутэльку шампанскага, каробку цукерак даведка аб хваробе была ма х руках. Так м чынам я зно ста членам МАЗ-а. Хутка пачалася будзённая праца сё вярнулася на круг свая. Я трох супако ся пача жыць звычайным жыццём свайго кансерваты нага горада. На пэ ны час я пераста хадз ць на прыпынак, не маючы гэтым патрэбы. У мяне адчын ся нстынкт самазахавання. Усё ж я хвалююся за сваю шкуру. Замест прыпынку я пача рэгулярна наведваць Step калбас цца там пад х ты васьм дзесятых. Дзя чын я цура ся, у большай ступен налягаючы на сп ртное. У той год выйшла кружэлка гурта Zombie Girl (4) дома я з захапленнем слуха х узрушаючыя трэк . Гэта бы мой пераходны перыяд я гэта разуме . А суботу, пасля рэтра , я сядзе дома глядзе тэлев зар, бяссэнсава пераключаючы пультам з аднаго тэлеканала на друг . У так м выпадку можна было чуць вырваныя рэпл к , атрымл валася по ная лухта, напрыклад: Учора на пасяджэнн парламента я кахаю цябе сц хн засунь сабе гэта як прыемна ад вас пачуць глупства матч пам ж зборным за тра М нску будзе -5°С . Я е чыпсы пацягва п ко. Але, пераключаючы каналы, я пачу наступнае: Сёння казам прэз дэнта як м ла купляйце лепшае нас чарада жорстк х забойства у М нску Мяне зац кав ла апошняе я пераключы зваротна. Па Першым Нацыянальным тэлеканале шла крым нальная перадача Зона Х , якую вяла давол прывабная жанчына. Яна стаяла цёмнай студы казала, што М нску, якраз у нашым раёне, на скра не горада пад час забудовы новага м крараёна, было знойдзена тры трупы маладых дзя чын, як я был задушаны закапаны на пол . На тым самым пол , непадалёк ад майго прыпынку. Яна паведам ла, што цела адной з дзя чын не паспела раскласц ся. У далейшым жа будзе праводз цца медэкспертыза па выя ленн асоб ахвяр. Гэта бы шок. Я мгненна выключы тэлев зар накры галаву ко драй. Мяне трэсла. Я спомн Ал су, я дакладна памята той дзень пасля ночы праведзенай з ёй: яна цэлы вечар праляжала на маёй канапе, не падаючы прыкмет жыцця, а я сядзе каля акна глядзе на вул цу чаканн , пакуль ва с х кватэрах згаснуць агн . Яна магла наглытацца Бог ведае як х таблетак, можа, яна была наркаманкай, але с няк на яе шы ... Я спомн Кацю: яна таксама ляжала на маёй канапе праз кольк тыдня пасля Ал сы, ляжала на жываце не дыхала, на яе шы был сё тыя ж с няк , а я сядзе каля акна п льнава . У той раз я зразуме , што гэта не выпадковасць што са мной роб цца штосьц не добрае. Я вырашы пайсц да пс х ятра, але дзве душы на ма м л ку забаранял зраб ць гэта. Тады я зарокся лячыцца самастойна, даследуючы сябе, каб выяв ць прычыну следства ма х дзеяння . Потым з’яв лася Дз на. Кольк дзён назад я падня яе з падлог , пакла шы на канапу, прыкры прасц най жахл вы твар. Я амаль набл з ся да высновы, але не хапала яшчэ аднаго кроку. У тую ноч я не змог заснуць. Падня шыся з канапы, я адчын нашую шафу вывал на падлогу кучу жаночага адзення. Пакла усё спарты ную сумку, ук ну шы туды тры пары жаночага абутку. Потым я апрану ся выйша на вул цу. Было каля дзесяц гадз н вечару. Я се у такс заеха у ншы канец горада. Вярну шыся кватэру без сумк , я вып валяр’янк тольк пасля змог заснуць. А ран цай я пайшо на працу. А пасля працы мяне зно пацягнула на прыпынак. На двары ляжал гурбы пушыстага снегу я паплё ся па заснежанай сцежцы. Бы прыцемак я сядзе на ла цы. Да прыпынку пад’еха а тобус з яго выйшл людз . Яна таксама была сярод х. Гады дваццаць два, не больш. До г я каштанавыя валасы, сярэдняга росту, тварык, як з карц на Рэмбранта гэтага жо было дастаткова. Яна за важыла мяне амаль адразу, цяпер я дакладна ведаю, - мяне цяжка не за важыць. Мы сустрэл ся поз ркам я зразуме , што яна адз нокая. Я навучы ся чытаць па вачах, я магу паглядзець на дзя чыну сказаць, ёсць у яе хтосьц ц не. Кал яна чарговы раз паглядзела на мяне, я ёй усм хну ся. Яна таксама адказала мне смешкай я падышо бл жэй. Іншага выйсця мяне не было, я зайшо вельм далёка, разл чваючы на свае эксперыменты. Хто ведае, можа, яна сё ж выратуе мяне ад маёй, так бы мов ць, хваробы. Скажыце: я пс х, мяне абавязкова трэба схап ць выдал ць з грамадства. Бадай, вашая пра да, але лепш паслухайце, што сказала яна. - Мяне Ксюша завуць. - Вельм прыемна, - адказа я. Ксюша паглядзела бяздонне ма х чорных вачэй, з мкненнем знайсц там штосьц бл зкае. Я ёй спадаба ся. На жаль для мяне яна я ляла сяго тольк паддоследнага труса. Яна паверыла маёй шчыра-падманл вай усмешцы, нават не падазраючы, што за ёй хавалася. А за тра мы сустрэнемся, а праз тыдзень яна прыйдзе да мяне на гарбату. Спадзяюся, Ксен я будзе маёй апошняй ахвярай. Я вельм хачу гэта верыць. 2007 г. Каментары : Haujob нямецк электра- ндастрыял праект. Digital hardcore жанр электроннай музык . Ambassador 21 беларуск digital hardcore гурт. Zombie Girl канадск тэхна праект. Гатэль-прыв д Гонк я дрэвы абапал шашы бадай усё, што яна на падсвядомым узро н магла спрымаць, як несамав тую рэча снасць чэзлага краяв ду кра ны, забытай, дзесьц , пасярэдз не Е ропы. У астатн м яе розум знаходз ся пад уплывам напружанага одуму. Па акне старога, заезджанага "Лаз-а", у як м яна ехала жо з па гадз ну, распа зал ся буйныя кропл вясновага дажджу. Яна з абыякавасцю праводз ла пальцам услед за пакручастым разводам , як я пак дал пасля сябе не таймо ныя слёзы з нябёса , часам, сумна см халася, проста сама сабе. Хацелася спаць, тым больш пад аднастайнае буркатанне абрыдл вага матора, але яе сэрца сё яшчэ св дравал не загоеныя параны м нулага тыдня , в даць, тольк сведамленне прысутнасц гэтых паран, дазваляла дзя чыне стрымл ваць дрымоту, якая на яе нарынула. Яе суседам аказа ся досыць непрыемны тып, ад якога цягнула танным тытунем як , да таго ж, спрабава навязаць размову. Вядома, яго можна было зразумець дзя чына была па-сапра днаму прывабнай. Але хай дзе да чорта, вырашыла яна, яе зус м не ц кав ла тое, што ён змог бы ёй расказаць. Нягеглы руск шансон, як вадз цель а тобуса ключы яшчэ на пачатку шляху, насыча каб ну прым ты ным мелодыям , уласц вым гэтаму жанру. Прысутн чала такое ражанне, н бы рок-н-рол заг ну у недалёк м м нулым разам са сёй спадчынай Элв са Прэсл , заб тай у няро най бойцы блатным акордам , у прыватнасц , асаб ста М хасём Кругам. Чаму гэты свет так аг дны? роспачна спытала самой сябе дзя чына са шчырым усведамленнем таго, што жыццё гэта смецце, бессэнсо ная чарада азызлых дзён, як я зус м н чога ня вартыя. Яе асабл ва не турбавал тыя разваг , што ёсць месца, дзе пав нна быць лепей, дзе свец ць яскравае сонца, мабыць, снуюць ншыя людз што там, магчыма, распасц раецца не так сумны краяв д. Усё адно там тое ж самае. Дождж, тым часам, узмацня ся, нахабна плюючы л невай сл най з шэрай пашчы раз’юшанага неба, размываючы перад дзя чынай на акне а тобуса без таго нец кавае наваколле. Наперадзе пачал калупацца цэлафанавым пакеце не забаве яна адчула пах вэнджанай к лбасы. Зрэшты, ёй бы таксама не зам нала падс лкавацца, але дз равай к шэн акрамя змятага пачка цыгарэт н чога не было. Яна паспрабавала перавесц думк . У гэты момант неба адгыркнулася маланкай бабул , што яшчэ з вакзала сел ся на апошн х сядзеннях, жагнаючыся, пачал шаптаць неразборл выя мал твы. Дурн цы, х ба яны спадзяюцца, што Бог м дапаможа? Лухта, кал хтосьц над нам снуе, дык, хутчэй за сё, смяецца з гэтых старых кошыка , як х пужаюць самыя вытлумачальныя з'явы прыроды , - злавесна адзначыла яна. Хаця, па вял к м рахунку, ёй было пляваць, снава над м вышэйшы розум ц не, у яе сва х клопата хапала. Усё адно , - безуважна па тарала пра сябе дзя чына. Неспадзе к сусед, што сядзе побач, разгарну та ставатую кн гу , цярэбячы руках жо клым старонкам , павольна пача х перагортваць. Ёй авалода сапра дны спакой, можна сказаць, упершыню за так до г тыдзень. З дзяц нства яна люб ла н з чым не пара нальны шолах кн г . Кал бабуля ц мац чытал ёй перад сном казк , яна затоена чакала, пакуль у х пальцах захрумстаюць чарговыя старонк . Тады яе скрон паколвал прыемныя дрыжык яна спакваля засынала. І вось цяпер, кал зус м невядомы непрыемны ёй чалавек пача па-свойму перагортваць кн гу, яна растала. Аднак надвор'е не на жарт псавалася. Вадз цель нарэшце выключы руск шансон па радыё паведам л аб штармавым папярэджанн . У каб не Лаз-а , з розных яе бако , адразу пачал ся перашэптванн . Дзя чына на гэта не зважала. Пра ду кажучы, плявала яна на с х прысутных пасажыра на х хваляванн , пляваць ёй было на хварав тае надвор'е. Яе вочы мацней зл пал ся пад нац скам стомы, але яна да апошняга змагалася з ня х льнай дрымотай. Ёй зус м не хацелася заснуць у гэтай сядушцы, сярод гэтых людзей, каля незнаёмага мужчыны. Хто ведае, можа ён сэксуальны маньяк кал яна засне, яго паганыя рук пачнуць яе мацаць. У наш час н кому нельга давяраць. Свет суцэльная прорва, гэта неспазнанае бяздонне, куды трапляюць людз , як мух павуц нне. Мы ахвяры, ахвяры чагосьц таямн чага , - роем ляцел яе пес м стычныя думк . Яна да болю прыкус ла пульхную губку м мавол спомн ла, як аднойчы дзяц нстве, гуляючы на вул цы, паран ла сабе каленку , шукаючы суцяшэння, расплака шыся, прыбегла да мац . Тая, канечне, пачала супакойваць дачушку, адначасова выц раючы ёй слёзы, а потым пераб нтавала разадраную каленку. Затым мац злёгку па шчувала яе папярэдз ла, каб у наступны раз яна была па-уважл вей дадала, што, магчыма, Божанька адплац ёй за благую прав ну. Яе мац , як се дарослыя верыла Бога. Не выключна, што з таго часу неразумнай яшчэ гало цы пачынала нараджацца гэта перасцярога да таго, што магло знаходз цца па-над ус м. Яна спомн ла сваю рэакцыю на матчыны словы тады ёй захацелася плакаць яшчэ мацней жо не ад болю, а ад кры ды. Што магло зраб ць нязграбнае дз ця? І сапра ды, штосьц , зус м бессардэчнае снуе над гэтай праклятай зямлёй, маючы по ную ладу, (кал гэтаму верыць), пакры дз ць няцямл вае стварэнне, замест таго, каб пакараць болем сапра ды дрэннага чалавека . Парывы моцнага ветру нябачным штуршкам разал ся корпус а тобуса н то ад х, н то ад сл зкай шашы, Лаз злёгку пагойдвала. За акном пад напругай дажджавой заве жо н чога нельга было разглядзець , здавалася, што вось-вось яно трэсне. Але "Лаз", змагаючыся з непагаддзю, мча праз гэты мпэтны шквал наперад. Яе сусед, звярну шы вагу на рэзкае змяненне за акном, схава кн гу сумку. Дзя чына нту ты на адчула яго хваляванне. Усе людз чагосьц асцерагаюцца, штосьц трымае х у гэтым свеце , - правяла яна паралель пам ж сабой астатн м , адчуваючы сваю вычварную асабл васць, - у адрозненн ад ншых, яе н чога не трымала на гэтай зямл . Змрочнае неба пачал праразаць сух я грымоты кожную хв л ну яго вышын з'я лялася перакошаная хмылка маланак . Маланка адразу пачала нтэрпрэтавацца флегматычным настро дзя чыны са смерцю. У яе пав нна быць менав та такая хмылка , - падумала яна. Вадз цель, не зважаючы на сл зк асфальт, узмацн хуткасць. Яму больш за с х карцела хутчэй прыехаць да пункту прызначэння , урэшце, добра выспацца. А дзя чына пачала ледзь чутна шаптаць заклён, каб навальн ца змацнялася, каб а тобус яшчэ болей пачало штурхаць, па-вядзьмарску падбухторваючы моцы непрадказальнай прыроды. Ёй хацелася растварыцца халодным дажджы, стаць яго часткай. Усё можна было б аддаць за гэта, нават душу, кал яна насамрэч снавала. Святло каб не а тобуса нечакана загасла. Адусюль пачул ся жаночыя "войканн ". Яскравая маланка асвяц ла вадз целю рэзк паварот на лева. Хуткасць... Дождж... Неабачл васць... Усё спалучылася разам. Рыта нерухома ляжала напо ненай ванне. З абедзвюх яе запясця тоненьк м струменьчыкам працякала кро , афарбо ваючы ваду спярша ружовым, а потым барвовым колерам. Скрыва леная брытва на куце ванны, якой Рыта, звычайна, гал ла свае зграбныя ножк , кольк хв л н назад лёгк м рухам рук прайшлася па яе дал катнай скуры. Поз рк спын ся на пабеленай стол гэтым поз рку застыгла штосьц недамо ленае. Святло яе вачах паступова згасала, яна сё болей адчувала сябе н бы па-за целам. Рук ног адначасова перастал яе слухацца. Ёй зраб лася так лёгка, так утульна; яна парыла паветры як анёл, болей н чым не знаходзячы патрэбы. Аднак усё гэта абарва моцны штуршок ванну, выб шы дзверы, увайшл людз . Рыта адразу вярнулася межы свайго цела замест пабеленай стол перад ёй з'яв л ся абл чча яе таты. Бацька выцягну Рыту са скрыва ленай ванны, хутка закруц у мякк ручн к вынес у пакой. Тольк на яго руках Рыта паступова пачала адчуваюць вагу ласнага цела. Урач сказа , што су цыд адбы ся з-за моцнага стрэсу, як яна перанесла на глебе востра-эмацыянальнага канфл кту. Ён сыпа медыцынск м тэрм нам , як я был н кому незразумелым , але бацьк слухал рача важл ва, робячы выгляд, што разумеюць кожнае мгненне пераводз л сутаргавыя поз рк з яго сур’ёзнага твару на сваю бедную дачушку, якая схавалася ад ус х пад ко драй. Урач упэ н ва бацько , каб яны не хвалявал ся, дадаючы, што юнацтве сялякае здараецца х дз ця, на жаль, гэтаму не выключэнне, таму не трэба яе злаваць выводз ць, прынамс , кольк тыдня . Ён пажада бацькам мацавацца сышо . З падачы мац да Рыты ста прыходз ць знаёмы пс х ятр, як спрабава высветл ць прычыну непрыемнага нцыдэнту метадам пс хаанал зу. Аднак Фрэйд устарэ . Рыта яшчэ болей замкнулася сабе нават не звяртала на пс х ятра ваг , н бы ён бы яе кароткатэрм новым трызненнем. Яна насцярожана ма чала, блукаючы глыб нях свайго розуму. Мац , бачачы такое, зал валася гаротным слязьм за сп най сутулага бацьк . Пс х ятр працягва прыходз ць да Рыты яшчэ цэлы тыдзень, але яму, як ён не намага ся, так не атрымалася высветл ць першапачатковай прычыны, за выключэннем в давочнага Рыта хацела памерц . І гэтым пс х ятр упэ н ся тольк на апошн м сеансе, кал Рыта вырашыла, магчыма, каб ад яе адчап л ся, нап саць на паперцы наступны сказ: "Я не хачу жыць!" Пс х ятр, у сваю чаргу, паспрабава зачап цца за гэты невял к аргумент далейшым, пакрысе адштурхо вацца ад яго. Але далей раб лася тольк горш: Рыта пачынала крычаць не сва м голасам, выдаючы з крохкага горла жудасныя гук пс х ятр бы вымушаны спын ць свае доследы. У суботу Рыта н чога не ела, цэлы дзень праляжа шы на канапе, уткну шыся тварам у падушку. І н хто не мог зразумець, што ж магло здарыцца з некал вясёлай жыццярадаснай дзя чынай. Н хто акрамя яе. Рыта дакладна ведала, што прычына хавалася той няшчаснай пятн цы, кал Слав к, яе хлопец, прапанава ёй правесц рамантычную ноч у яго на кватэры. Ён сказа , што яго бацьк з’язджаюць на лец шча яны застануцца адны. Яна даверылася яму. В даць, з-за таго, што па-вушы была закахана гэтага спакушальнага шатэна, высокага хлопца з прыгожым цёмна-с н м вачыма. Спачатку сё шло цудо на: яны п л шампанскае цалавал ся на балконе пад яскравым зоркам нават на шчасце ск нул з шостага паверху крыштальныя кел х . А потым неспадзе к да Слав ка зайшл сябры. Яны был п'яным , але самым дз ным было тое, што Слав к н як м чынам не спрабава вытурыць х прэч. У Рыты пачало складацца ражанне, быццам яны зус м яму не зам нал . А сябры был , як назойл выя мух , яны шныпарыл па с х пакоях, гучна мацюкал ся, дайшло нават да таго, што адз н з х, лысы паскудны, якога се называл Л мон, пача нахабна дамагацца да Рыты. Але Слав к н бы не за важа гэтага. Асушы шы бутэльку гарэлк на кухн , вынаходл выя сябры прапанавал закаханай пары м ксо , эфект ад як х абяцал давол файны. Тольк Рыта прыйшла да Слав ка не за тым, каб напал цца гэтай дрэн . Яшчэ трох пасядзе шы, ня рымсл выя сябры выйшл з кватэры. Потым закаханыя аддал ся прыемным нтымным гульням, Слав к бы вельм дал катным чулым з ёй. Рыта шмат п ла шампанскага, а потым заснула правал лася нябыт. Лаз спын ся, дзя чына расплюшчыла вочы. Непрыемны сусед наогул усе пасажыры, што знаходз л ся салоне а тобуса, кудысьц зн кл . Яна знялася са свайго месца асцярожна прайшла наперад да вадз целя. Аднак яго таксама не аказалася на месцы. Дз на , - падумала яна. У гэты момант зус м нечакана з жудасным скрыпам расчын л ся дзверцы а тобуса з двара каб ну, крадучыся да ног дзя чыны, пача запа заць густы туман. Яна зраб ла кольк крока па прыступках саскочыла на зямлю. Мясцовасць, у якой спын ся а тобус з-за непрагляднага туману было не распазнаць, хоць вока выкал . Але, тым не менш, ц ка насць падштурхо вала яе рухацца наперад. Туман л за твар дзя чыны, яшчэ злёгку заспаны, л за плечы ног , , н бы зя шы пад руку, вё у патрэбным нак рунку. Яна паспрабавала прабегчы, але як сне, на яе абрыну ся нябачны цяжар. Думк аб тым, дзе яна знаходз цца, пачал вярэдз ць затлумлены розум дзя чыны. Чамусьц , ёй узгада ся сумны мульц к "Вожык у тумане". Сентыментальна см хну шыся, яна спомн ла прыемны эп зод з свайго дзяц нства. У трынаццац год бацьк завязл яе на цэлае лета вёску. Там з м па суседству жы вясковы хлопчык Ахрэм. Яны за жды гулял разам се казал , што х вадой не разальеш, аднагодк дражн л жан хом нявестай , а старыя бабы на прызбе спадзявал ся, што пастале шы, яны абавязкова ажэняцца. Аднак гэтаму не суджана было спра дз цца: хлопчык пазней разб ся на матацыкле, а яна Аднойчы прыязная парачка заскочыла на суседскую адрыну. На адрыне вял к м копам ляжала духмянае сена. Яны захоплена скакал качал ся па м. Там упершыню яна пацалавалася. А потым пайшо дождж яны, ах ну шыся сенам, прытул л ся адз н да аднаго затоена ма чал , слухаючы ц шыню. Дождж церушы па руберойдавым даху адрыны м было так утульна разам, што здавалася сё на свеце на некаторы час спын лася тольк дзеля х. Кал дождж ац х, яны выйшл на вул цу. Наваколле ахута туман, ад якога пахла мятай парэчкай. Яны зял ся за рук блукал м да самага вечару. Туман за жды навява ёй прыемныя спам ны. Гэты ж туман бы зус м ншы, здавалася нават, што ён штучны. Дзя чына шла н куды жо кольк хв л н, а непраглядны туман н як н чэзну . Што за чарта ня, дзе я знаходжуся? Не лепш было б застацца а тобусе? падумала яна. У тумане, м ж тым, пахаладнела, абрыдл вая в льгаць прасочвалася скрозь вопратку, абл зваючы г дк м языком пяшчотную скуру дзя чыны. Але сл згаючы ня ло ным ценем праз гэты суцэльны туман, дзя чына прыкмец ла далёка наперадзе невял к бляклы агеньчык чырвонага колеру. Набл жаючыся да кропк , яна пачала распазнаваць абрысы цаглянага двухпавярховага будынка з брылём, на як м высвятлял ся чырвоныя л тары слова Гатэль . Яна падышла бл жэй. Невял кую тэрасу вакол будынка прыгожвал круглыя бетонныя клумбы, у як х, зрэшты, акрамя чарназёму н чога не наглядалася. Дзя чына зышла па трох абаб тых прыступках апынулася ля дубовых дзвярэй гатэля. Злёгку крану шы х пальцам , яна патрап ла нутр. Гатэль, што звонку, што з сярэдз ны бы давол несамав тым. У невял к м фае гарэ абажур, асвятляючы старыя, жо клыя ад часу шпалеры, брудную падлогу , як ёй здалося, абкуродымленую столь; пасярэдз не фае стая абдзёрты стол, а за м в села пал ца з ячэйкам для ключо , як я аднак был пустым , непадалёк ад стала пачыналася лесв ца, што вяла на друг паверх. Дзя чына прайшла наперад да стала. - Я чака вас, - прагуча за яе сп най гугнявы галасок яна рэзка аз рнулася. Перад дзя чынай з’яв ся шчуплы дзядуля невял кага росту з пляскатым тварам, як нагадва смаржок. У яго шэрых вачах м тус лася штосьц вар’яцкае. Дзядуля х тра хмыльну ся павольна прайшо да стала, шорхаючы па падлозе нязграбным нагам . На яго локцях дзя чына прыкмец ла нарука н к . Увогуле ён нагадва старамоднага банк ра, як я часы мперыял зму сядзел за дра ляным рахункам . Дзядуля абапёрся крохк м пальцам аб паверхню стала нуры ся на разгубленую дзя чыну. - Ваш нумар дзевятнаццаць, - вытрыма шы па зу, сказа ён , даста шы з шуфлядк ключ, працягну яго дзя чыне. Н чога не разумеючы, яна зяла ржавы ключ моцна сц снула яго сваёй далон . Што тут адбываецца? Кал я паспела заказаць сабе нумар. Ц гэты пляшывы хмыр умее чытаць мае думк , ц сё гэта к мсьц добра спланавана. Тольк навошта? І наогул, што гэта за месца? Дзядок, не зводзячы з яе вачэй, спыта : - Можа яшчэ што пажадаеце? Яе жо пачына раздражняць гэты нягегла-гугнявы галасок. - У вас, выпадкова, не знойдзецца шклянк вады, у горле надта перасохла? Твар дзядка напо н ла л хвярская хмылка ён, н бы чакаючы такога запыту, даста з-пад стала паднос з брудным шклянкам . - Памыйце сабе адну, рукамыйн ца знаходз цца як раз за вам . Дзя чына аз рнулася бачыла каля лесв цы рукамыйн цу. Узя шы шклянку, яна добра вымыла яе халоднай вадзе (гарачай не аказалася) ад аселага пылу вярнулася зваротна. Замест падноса на стале жо стаяла вял кая кона ка вады. Дзя чына по ным непаразуменн аддала вымытую шклянку дз наму дзядку нагбом вып ла ваду. - Ваш пакой на друг м паверсе, апошн з правага боку. Яна з рнула на лесв цу, адчуваючы як яе пачуцц прымушал , падштурхо вал падняцца па гэтых дра ляных прыступках; а цэлым яна змарылася, не зам нала б крыху адпачыць. Асцярожна зня шыся па рыпучай лесв цы, поз рку дзя чыны адчын ся до г кал дор. Да но жо непрыдатныя люм несцэнтныя лямпы перыядычна м гацел , яны то паглынал кал дор у змрок, то зно вымалё вал цьмяным святлом яго дапатопныя абрысы. Дзя чына пайшла наперад. Падлога пад яе нагам была заслана л нолеумам у чорна-белыя квадраты нагадвала шахматную дошку. Барвовыя дзверы сцяж кал дора здавал ся дубовым дамав нам , як я пастав л вертыкальнае станов шча, а з глыб н пакоя чул ся прыглушаныя гук . Гук был розным : шум радыё, хтосьц ляпа гумавым мячыкам па падлозе, смех, стрэлы, але хутчэй за сё з тэлев зара, скрып ложка, у адным з пакоя чу ся г тарны перабор. Урэшце яна падышла да дзвярэй з нумарам дзевятнаццаць , устав шы ключ у замочную шчыл ну, лёгка х адчын ла. У пако было змрочна яна, намаца шы на сцяне ключальн к, запал ла святло. Пакой аказа ся зус м невял к м. Пасярэдз не стая н зк ложак, а каля яго крывая тумбачка. Акно пако заб л дошкам , а паветры адчува ся застаялы прысмак в льгац . Усё гэта нагадвала наркаманск прытон, але яна не грэбавала , зачын шы за сабой дзверы, стомлена к нулася на цвёрды халодны ложак. Як добра, яшчэ б хто-небудзь зраб масаж тады б можна было адсыпацца цэлую вечнасць , - упершыню за гэты тыдзень на яе твары з’яв лася смешка. Яна заплюшчыла вочы , не ск даючы з сябе кеды, адразу заснула пад сухое храбусценне шашка, што тачы адну з чатырох сцен. Рыту згвалтавал . Тыя вылюдк -сябры Слав ка. Ён неза важна падсыпа ёй у шампанскае моцнадзейнага снатворнага кал яна заснула, адчын гэтым падонкам дзверы, (аказалася, што яны весь час чакал каля пад’езда), як я сю ноч пацяшал ся над ёй, а Слав к усё здыма на камеру. Кал Рыта прачнулася, яна адчула ныючы боль пам ж ног за важыла на сцёгнах гематомы. Яна спытала Слав ка аб гэтым, таму што н чога не памятала. Ён спярша ма ча , пачастава яе сняданкам, а потым з ман якальнай абыякавасцю паказа на кампутары сю распусту, якую над ёй чын л . Рыта не магла паверыць сва м вачам, сэрца сц снула так м болем, што яе мгненна падкас л ся ног яна асела на падлогу, выл шыся сутаргавым рыданн . Яе любы, яе м лы хлопчык аказа ся так м бязл тасным вылюдкам. Але яна не нак нулася на яго з кулакам , яна нават не аблаяла яго, - у яе бы звычайны шок. Слав к жа зус м ншым голасам, якога Рыта раней н кол не чула, папярэдз , каб яна трымала язык за зубам , таму што горшым выпадку ён запампуе гэтае в дэа Інтэрнэт. Яе раз л яго пэ неныя словы: Ты не дакажаш, што цябе згвалц л , ты сама нам аддалася, не памятаеш, а, канечне, ты ж была пад градусам, не саромеючыся, рассунула ног . Яшчэ Слав к прызна ся, што яна не першая ахвяра што се папярэдн я ма чал . Для Рыты сё адбывалася, як у жахл вым сне, кал хацелася хутчэй прачнуцца. Яна яшчэ до га не магла стрымаць горк я слёзы. Яе ахап ла роспач. А Слав к спрабава суцешыць Рыту, прапано ваючы ёй, кал яна сама таго пажадае, яшчэ адну в дэа-сес ю нябачнай распусты, хто ведае, можа ёй спадабаецца яна войдзе рызыку, а потым на гэтым можна будзе зараб ць добрыя грошы. Але замест адказу, Рыта знайшла сабе с лы зняцца на ног , ледзь трымаючыся, прайсц да дзвярэй, хуценька апрануцца зн кнуць наза жды з яго паганых вачэй. А потым яна вырашыла скончыць жыццё самагубствам. Да чорта сё с х. Кал гэты свет так жорстка з ёй абышо ся, ну навошта тады наогул жыць? Аднак Рыту выратавал яна замкнулася сама сабе, пакля шыся болей н кол н з к м не разма ляць. Я смецце, я непатрэбная н кому стота, я нават не патрэбна смерц , а гэта самае горшае выпрабаванне пакута, кал так хочаш памерц , думала яна. У канцы тыдня Рыта збегла з дому, збегла з свайго гораду, магчыма, каб пачаць новае жыццё, пачаць усё з белага аркуша. На гэтым яе след абарва ся. Яна прачнулася сама па сабе, проста расплюшчыла вочы села на край ложка. У пако за важна пахаладзела дзя чына, абхап шы свае плечы аберуч, пачала расц раць х спруцянелым пальцам . Спярша дзя чыне здалося, што гэты гатэль ёй прысн ся, але бачы шы чатыры абадраныя сцяны, яна вярнула сябе рэальнасць. Здавалася, увесь свет створаны з так х несамав тых гатэля . І што загадаеце раб ць? прам льгнула у яе галаве думка. Нечакана дзверы пагрукал дзя чына, каб н хто звонку не пачу яе прысутнасц пако , асцярожна на дыбачках падышла да дзвярэй паглядзела вочка. У кал доры стая падлетак. Яго бяскры днасць вымус ла адчын ць яму, хаця дзя чына адчувала, што раб ць гэтага зус м не хацела. Рука сама лягла на ручку. Хлопчык гадо чатырнаццац белай кашул з чорным гальштукам яскрава-ружовых шортах аказа ся парцье. Ён ув шна прасл зну у пакой пача невыразна балбатаць аб тым, што невядомы спадар з шэсцьдзесят першага пакоя не адчын ць дзверы, пакуль не пачуе яе голасу. Хлопчык сказа , што спадар за дзвярам вельм добра яе ведае. Раней бы яна вытурыла на нага смаркача прэч, якая ёй розн ца, што ён там патрабуе, хай хоць да скону дзён там сядз ць, але той момант яна вырашыла па- ншаму. Х ба з-за таго, што яе ахап ла незвычайная ц ка насць, а гэтыя сцены паспел надакучыць. Яна згадз лася. Парцье зя яе за руку яны пайшл па м гатл вым кал доры. Да яе ног аднекуль спераду падкац ся гумавы мячык яна схап ла яго рукой. Хутка да х падбегла дзя чынка гадо сям салатавым сарафане з непрыязнасцю выхап ла мячык з яе рук. Дз на, але гэта дзя чынка кагосьц ёй нагадала. Хлопчык-парцье пацягну дзя чыну за руку яны пайшл далей. Ён падобна дзядку з фае шорха па падлозе рэперск м красо кам весь час насв ства сабе пад нос. Урэшце яны падышл да дзвярэй. - Скажы што-небудзь, - прашапта ёй парцье. - Што-небудзь... Дзверы прыадчын л ся з пакоя на кал дор прасачылася цытрынавая палоска святла. - Цяпер зайдз нутр, - загада хлопчык. І яна падпарадко ваючыся, забы шыся на се ранейшыя перасцярог , зайшла пакой. Парцье адразу зачын за ёй дзверы. У пако на табурэце сп най да яе сядзе пажылы мужчына, каля яго на падлозе стаяла радыё, з якога данос лася ц хае шыпенне. Яна падсунула левую нагу пад сябе , абапёршыся ёй аб сцяну, зац ка лена паглядзела на незнаёмца. Імгненне н чога не адбывалася, аднак мужчына павярну ся. Яму было гадо шэсцьдзесят, с выя валасы неахайна рассыпал ся па яго галаве, а на шчоках выступала двухтыднёвае шчац нне. Мужчына пача уважл ва прыглядацца да дзя чыны, н бы згадва , дзе ж ён мог бачыць яе па-ранейшаму ма ча , падц сну шы тонк я вусны. Такое адчуванне, быццам яму гэта прынос ла задавальненне. Што, чарговы маньяк? прачнулася яе турбота. І сё ж яна чакала тлумачэння , чаму ён так хаце пачуць менав та яе голас. Але мужчына ма ча . До га так працягвацца не магло. - Чаго тароп ся? не вытрымала яна. На што мужчына тольк зня густыя бровы, зморшчы шы лоб цяжка здыхну . Можа ён нямы? Ц проста вар’ят? Здаецца, у гэтым гатэл се звар’яцелыя . Яна развярнулася кранула ручку дзвярэй. - Хв л ну, вы забыл адну рэч, - прагуча мякк голас дз нага незнаёмца яна аз рнулася. У яго руцэ, зв саючы з кручкаватых пальца , бо та ся срэбны ланцужок з крыжыкам. Яна нстыкты на кранула сябе за шыю зразумела, што яе ланцужок, як мац падарыла ёй на васемнаццац годдзе зн к. Яна набл з лася да мужчыны рэзка выхап ла ланцужок з яго рук . Мужчына сядзе , не м ргну шы вокам. Трэба адсюль вымятацца , - успыхнула яе розуме. - Глядз , не згуб яго, ён табе яшчэ спатрэб цца, - сказа мужчына, ад чаго дзя чыны па целе прабегла калючая дрыготка. Яна зачын ла дзверы адразу зачап ла ланцужок на сваёй шы . Парцье выпары ся, а па кал доры сё гучней раздавалася рэха ад стрэла . Яна звярнула вагу на прыадчыненыя дзверы насупраць падышла бл жэй. Стрэлы чул ся менав та адтуль. Унутрана адчуваючы прыхаваную неабходнасць, дзя чына асцярожна прасунулася шчыл ну праёму зайшла пакой. Там яна бачыла двух лысагаловых хлопца , што пасел на канапе сп най да яе важл ва глядзел па тэлев зары знакам ты вестэрн Цудо ная сямёрка . Яны п л п ва гучна мацюкал ся. У аднаго з х шчац нне на галаве было светлым, а другога цёмным. Хлопцы был давол каржакаватым . Яна паспрабавала яв ць твары гэтых бамб за . Пэ на, яны грубыя з паламаным насам . Аднак гэта не стрымала дзя чыну яна вырашыла падысц да х. Хлопцы аз рнул ся. З выгляду яны аказал ся давол м лым , нават нечым нагадал ёй школьн ка . Лысагаловыя зус м не здз в л ся нечаканаму з’я ленню дзя чыны. Наадварот, той, што бы са светлым шчац ннем, адразу працягну ёй бляшанку п ва яна н секунды не вагаючыся, узяла яе. Потым лысагаловыя пасунул ся бок запрас л яе прысесц . Дзя чына села м ж м хлопец з цёмным шчац ннем, крану шы яе за плячо, закрыча : - Глядз , той што лысы зараз падстрэл ць гэнага вусатага мекса! І стрэлы з тэлев зара напо н л пакой, а лысагаловыя пачал падскокваць на месцы ад захаплення, як футбольныя аматары, н бы глядзел як сьц ф нальны матч дрыгал ся на кожным галявым моманце. У гэтае мгненне чорна-белая карц нка зн кла з экрана тэлев зара. Хлопцы раздражнёна к нул ся да скрын пачал б ць па ёй кулакам - дарэмна. У хлопца са светлым шчац ннем дзя чына за важыла на плячы тату ро ку з надп сам: Skinheads against racial prejudice .(1) Гэта был ск нхэды. Але яны не падал ся ёй так м аг дным , як м х звычайна выкрывал СМІ. Ск нхэды сел на падлогу запал л па цыгарэце. Нервова зацягну шыся, яны пачал разма ляць м ж сабой, не звяртаючы ваг на дзя чыну, н бы яна перастала для х снаваць. - Я ведаю хто гэта зраб . - І хто ж? - Гэта той пс хапат з шостага пакоя. Зно шука свой порна-канал, вось зб нам увесь к нематограф. Гэта жо не першы раз па тараецца... - Так х трэба без суда следства... - І яшчэ горш, што менав та так я вылюдк гвалцяць дзяцей, добрыя ж бабы не даюць, акрамя тольк шлюх ц педэраста , на як х не за жды гроша хапае. Вось трэба на дзецях адыгрывацца. Ідуць у пад’езды падп льно ваюць; запрашаюць да сябе, спакушаюць прысмакам , а потым гвалцяць, здымаюць на камеру, зак дваюць у Інтэрнэт, гн ды! - Слухай, пайшл да яго зойдзем, мне ён ужо добра паспе надакучы . У яе сц снула сэрца. Лысагаловыя, апантаныя сваёй мэтай, адразу паднял ся з падлог выйшл за дзверы, пак ну шы дзя чыну адну. Як тольк дзверы за м зачын л ся, яна не здолела стрымацца па яе шчоках пакац л ся буйныя слёзы, а перад вачыма па стал малюнк з дзяц нства. У дзесяць гадо у бацькавым гаражы, куды ён часта яе вадз ць, яна абярнула на сябе сло к з белай фарбай. Чорныя, до г я пасмы валасо ураз зал ло вадкай гадасцю. У вын ку мац прыйшлося пастрыгчы яе амаль налыса. Так яна хадз ла школу. Але н хто не дума з яе смяяцца. Яна была вельм прыгожай дзя чынкай, нават з кароткай стрыжкай да таго ж магла за сябе пастаяць, таму ёй н кол не даводз лася чуць у свой бок н як х кп на . Тады яна таксама была падобна на гэтых ск нхэда , тады яна была мужнай, тады яна была пэ ненай у сабе. А цяпер? Карц нка на экране знав лася, але вестэрн скончы ся шл тытры. Хутка пакой завал л ся задаволеныя ск нхэды. Яна знялася з канапы пастав ла на падлогу не дап тую бляшанку п ва. - Што, ты не будзеш глядзець з нам далей, пачакай, можа зараз што-небудзь ц кавае пакажуць, - сказа ск нхэд з цёмным шчац ннем, убачы шы, што вестэрн скончы ся. Яна адмо на пагайдала галавой. - Шкада, ты нам так спадабалася. - Дзякуй, - расчулена прызналася яна выйшла з пакоя. Куды мне сц ? Вяртацца нумар так не хочацца , сустрэл яе кал доры турботныя думк . У галаве стая тлум. Ц не до г сё гэта сон? Яна адчула сябе эп цэнтры сюррэал стычных падзей, але дакладна не ведала, што раб ць далей, н бы актрыса, якая выйшла на сцэну выпадкова забыла свае словы. Ад безвыходнасц дзя чына спа зла па сцяне на кук шк зморана паклала галаву на калены. Аднекуль пачу ся смех, а потым у ншым канцы кал дора адчын л ся дзеверы яна пачула крок . Хтосьц спярша нак рава ся да лесв цы, але нечакана спын ся, пастая на месцы пайшо у яе бок. Дзя чына пры зняла галаву. Перад ёй з’яв ся самы сапра дны блазан. Увесь так яскравы: з чырвоным носам вуснам , з парыком рудых валасо на галаве з дурным капялюшыкам. Блазан мгненна аскал ся смешкай. Яе аж перасмыкнула. Яна з дзяц нства на дух не перанос ла блазна . Аднойчы, кал яны з мац пайшл цырк, да яе выскачы так самы блазан , схап шы за руку, выве на сярэдз ну сцэны. Ён спрабава патанцаваць з ёй, а яна расплакалася няцямл вую дзя чынку прыйшлося вярнуць на месца. Трох пазней яна паглядзела ф льм па раману Стывена К нга - Яно , што яшчэ горш напалохала яе, асабл ва той момант, кал брыдк блазан зацягну маленькага хлопчыка канал зацыю. З таго часу, акрамя блазна , яна баялася глядзець у адтул ны з чорным бяздоннем. І вось перад ёй узн к гэты блазан. - Я за важы цябе тут адну вырашы падысц . Мой прафес йны абавязак весял ць людзей мне за жды прыкра, кал людз журацца, тым больш такая прыгожая дзя чына, пралапата ён даста з к шэн губны гармон к. Пача дзьмуць адначасова танчыць на месцы. Мелоды был так м дыёцк м , што ёй адразу захацелася смяяцца. Нечакана на яе плячо лягла дз цячая ручка. Гэта аказалася тая дзя чынка з гумавым мячыкам. - Пойдзем адсюль, - прашаптала яна. - Але куды? - Да нашых дзвярэй... Дзя чынка працягнула ёй сваю далоньку яны, узя шыся за рук , пайшл па кал доры, пак ну шы блазна без уваг . Падышо шы да дзвярэй з нумарам адз наццаць, дзя чынка вызвал ла сваю ручку з яе далон села на падлогу, падгарну шы пад сябе ножк , таксама, як яна мгненне таму. Тольк цяпер дзя чына звярнула вагу на непаслядо нае размяшчэнне нумаро на дзвярах у гатэл . - А дзе твой мячык? спытала яна дзя чынк , даследуючы кал дор; нумары насамрэч шл разнабой, а на некаторых дзвярах адсутн чал наогул. Мажл ва, такая нумарацыя магла азначаць штосьц ншае - Забрал , - адказала дзя чынка. - Хлопчык у белай кашул , ён благ , а яшчэ яго з валасо рожк тырчаць, хвост ён свой у шортах хавае. Дзя чына см хнулася. У дзяц нстве яна таксама люб ла сё перабольшваць, за жды бачыла тое, чаго не снавала думала аб тым, што не адпавядала рэча снасц . - А што за тва м дзвярам ? - Яны... - Хто яны? - Мац з татам. Яны там стогнуць, а мне сказал пагуляць на кал доры, а потым благ хлопчык забра мой мячык. Яна прыслухалася сапра ды за дзвярам чу ся жаночы стогн. Асцярожна крану шы ручку дзвярэй, дзя чына зайшла невял к пакой. У пако панава прыцемак тольк з-за ф ранак прасл згвала залац стая пляма святла, датыкаючыся да ложка, на як м барадаты мужчына, трыма у абдымках жанчыну. Яны па тарал простыя рух . Дзя чына аслупянела. Кал ёй было адз наццаць гадо , неяк ноччу яе разбале ся жывот яна зайшла спальню да бацько , каб пабудз ць мац . Бацьк займал ся сэксам. Яе адразу ахап так сорам, што зараз, узгада шы аб гэтым эп зодзе, яе шчок незнарок запунсавел . У гэты момант яна пачула, як за яе сп най захныкала дзя чо. Палюбо н к рапто на спын л ся. - Якога чорта?! абуры ся барадач. Жанчына хутка вылезла з-пад яго, прыкрыла свае грудз ко драй ак нула х абедзвюх дакорл вым поглядам. Н чога не адказваючы, дзя чына развярнулася выйшла за дзверы, разумеючы, што трап ла няспра ную с туацыю. Сцены, падлога, столь кал дора на яе вачах пачал ператварацца вадкасць, а вушы напо н незразумелы мпульс ны гуд. Не звяртаючы ваг на фантастычныя змены памяшканн , яна пайшла наперад. Ступаючы па ня стойл вай падлозе, дзя чына з кожным крокам адчувала, што жыле, у якое ператварылася падлога, зараз яе засмокча. Са стол пачала сцякаць жыжка, падобная на лаву, якая палае з зяпы раз’юшанага вулкана. Хто я, дзе я знаходжуся, можа, гэта сяго тольк ласнае трызненне? - Прабачце, а вас не знойдзецца цыгарэтк ? пачула яна мужчынск голас. Якога д’ябла м ус м ад мяне трэба? Усе гэтым гатэл намагаюцца мяне зачап ць, каб сказаць, спытаць, прапанаваць?! Кал дор пача скажацца, паступова вяртаючы сабе прав льную форму свой папярэдн выгляд. - Я не палю, - вымав ла яна. Аз рну шыся, дзя чына рапто на знерухомела. Перад ёй стая Ён. Сам Ён! Кароль! Легенда! Не можа быць! Адкуль? Тут? У гэтым несамав тым гатэл ? У гэтай кра не? Глупства! Перад ёй стая кароль рок-н-рола! Сам Элв с Прэсл ласнай персонай! Ён стая пасярод адчыненых дзвярэй пакоя, перакрыжава шы рук пад грудзьм . На м была апранута звычайная белая майка з надп сам Амерыка . Элв с асляпляльна см ха ся, а яго прычоска была дакладнасц такой, як у 1956 годзе. Чарговы м татар? прасл знула яе галаве. Яна важл ва прыгледзелася да яго. Кал гэта муляж, то самы дасканалы. - Я ведаю аб чым ты зараз думаеш, - сказа ён на беларускай мове. Я гэта ц не я? Ус х, прынамс , хто бачы мяне пасля смерц , ахапля так ж ступар. Гэта, зрэшты, звычайны нстынкт. Усе, хто захаплял ся мною непасрэдна пры сва м жыцц праз гэта праходз л . І ты, канечне, як я бачу, не выключэнне. З свайго боку я, - ён паглядзе на далонь, на якой была нап сана падказка, - у м льён двухсот пяц дзесяц трох тысячны раз з усёй адказнасцю магу заяв ць, што гэта я. Так, перад табой сапра дны Элв с Прэсл . Яна глядзела на яго, не стане вымав ць слова. - Ды мяне таксама бы шок, кал я пачу голас з верха, - Элв с задра паказальны палец угору. Каго ён мае на вазе, у гатэл тольк два паверх , - прыгадала яна. - Уя ляеш, - працягва ён, - голас сказа , што мне тут не будзе супакою. Ён загада мне наведваць ус х ма х фэна разма ляць з м аб чым яны тольк пажадаюць. Гэта бы нечаканы п яр ход майго новаспечанага прадзюсара. Ён надзял мяне с м мовам свету, я нават на вашай трасянцы разма ляць магу. Яе нечакана перасмыкнула. - Заходзь да мяне. У ма м пако сё пад стыль бессмяротных пяц дзесятых, там нам будзе зручней пагутарыць. Яна не магла н зварухнуцца, н нават што-небудзь сказаць, але жо не ад убачанага, а ад пачутага. - Я цябе разумею, не кожны раз даводз цца свядом ць, што ты памёр, супакойся. І яна без прытомнасц звал лася на падлогу. Прачнулася яна ад адчування, што на яе на лбе ляжыць в льготная анучка. Пралуп шы вочы, яна зразумела, што знаходз цца пако . Акуратна засланы ружовай ко драй ложак, жо тыя шпалеры меладычная песня з радыё, - спява Элв с Прэсл , спява Onlу you усё гэта падкрэсл вала пра дз васць падзей, як я з ёй адбывал ся. Яна сцягнула з лба анучу бачыла Элв са. Значыць ён сапра дны? . Прэсл сядзе на скураным крэсле, зак ну шы на журнальны стол к свае до г я ног лак раваных пантофлях. - А ты мяне добра напалохала. Хаця, акурат перад табой афрыканск хлопчык з Марока, зразуме шы, што памёр, зван тава на мой люб мы п нжак. Гэта н чога, што я зараз перад табой у так м выглядзе? - Лепш скажы, як м чынам я сюды трап ла? ледзьве чутна вымав ла яна. Элв с насуп ся. - Вось так за жды, зус м перастал паважаць караля, цяпер я пустое месца, хаця па рэйтынгу на трэц м, нават Ленан у дзесятку не вайшо . А сё чаму? Таму што Beatles гэта папса... Х пар халярысты! Ён незадаволена ста з крэсла, падышо да дубовай тумбачк , што стаяла каля ложка даста адтуль аркуш. Імгненне ён прагляда яго, а потым вярну ся на месца. Яна за важыла, як па яго прыгожай ск в цы напружана забегал жа лак . - Усё зразумела, - сказа Элв с. А тобус, сл зкая шаша, калгасн к-вадз цель, рэзк паварот с х усмятку. Але пачакай, дз цяц трох гадо у цяжк м стане даста лена рэан мацыю усе астатн я, уключаючы цябе мерцвяк . Элв с яшчэ раз уважл ва праглядзе нап санае. - Ага, уверсе аркуша, каля твайго прозв шча ста ць пытальн к. - Што гэта значыць? - Што гэта значыць, што гэта значыць? - перадражн яе Элв с. Гэта не ваходз ць у мае абавязк . Не ведаю. Чаму б табе не спытаць аб снаванн майго тлустага брата-двайн ка ц аб выкраданн мяне НЛА, спытаць, прыма я будызм ц не?.. У яе забалела галава. Усё ж кал моцна жадаеш сабе смерц , яна абавязкова цябе напаткае. Тольк роб цца не па сабе, кал разумееш, што ёсць працяг, а вось гэтага як раз не хацелася. Цяпер наперадзе, хутчэй за се, чакае суцэльная цемра, а гэты гатэль, як першы крок да яе . - ...а пра ма х каханак, пра жыванне наркотыка , пра ружовы л муз н, пра жо тыя чарав к , - Элв с захлына ся сва х перал ках. - Хоп ць, замо кн ! - не вытрыма шы, спын ла яго дзя чына. Я паважаю цябе як выкана ца, ты класны гэта пра да, я люблю рок-н-рол рокаб л , фолк-рок, але не больш чым ншыя стыл , той жа панк-рок, нды, хардкор, гранж, ска, дзе был свае своеасабл выя выдатныя музык , я н кол не зацыклялася на адным спеваку. Чаму замест цябе да мяне не прыйшл , скажам, Джо Рамон, Ян Кёрц с, Джым Хендрыкс, Курт Кабэйн урэшце? Элв с пакры джана сх л галаву ледзь чутна вымав : - Значыць, у апошн я хв л ны свайго жыцця ты думала аб тым, што магло быць звязана з маёй асобай. Проста с м, хто захапля ся мною пры жыцц , прадста ляецца мажл васць пабачыць жывую легенду пасля смерц . Накшталт маральнай кампенсацы . - Кампенсацы кажаш, н чога, добры вас тут прыём, - з’едл ва вымав ла яна паглядзела яму вочы. - Прабач, я не хацела цябе пакры дз ць, забудзем аб гэтым. І яна паднялася з крэсла. Болей там заставацца было невыносна. Усе тыя нав ны, пра як я ёй паведам Элв с, был давол неспадзяваным таму зб л яе з панталыку. Ёй хацелася збегчы, схавацца ад ус х застацца адной. - Пачакай, ня жо цябе не ц кавяць усе тыя таямн цы, як я зн кл пасля маёй смерц ? разгуб ся ён. Дзя чына прама чала. І без таго занадта шмат смерця адбылося за гэты дзень. - Усё гэта... але яна не пачула заканчэння сказу, зачын шы за сабой дзверы. Адчуванне непрадказальнага, пачуццё тагасветнага непераадольная напруга сц скал яе скрон . Тольк цяпер яна зразумела, што се шлях адступу был адрэзаныя, а прыстасо вацца да рэча снасц было так нязвыкла. Але сё ж дзесьц глыб н яе падсвядомасц трымцела невял кая надзея на штучнасць гэтай рэча снасц . Чаму не в даць святла канцы кал дора? Кал дор звычайны, падлога па-ранейшаму нагадвае шахматную дошку. І хто я гэтай парты ? Пешка ц дамка? , - падумала яна. Трэба было вяртацца свой нумар дзя чына падышла да дзвярэй у канцы кал дора. Тузанула за ручку, але дзверы аказал ся зачыненым . Яна моцна грукнула нагой па дубовай дзвяры-дамав не раздражнёна села на падлогу. Пайшло сё да чорта! Кал дор зно пача в дазмяняцца, ператвараючыся вадкую прастору. - Прабач, я зачын за сабой дзверы, - пачула яна пракураны мужчынск голас. Падымайся, табе нельга тут заставацца. Яна зняла галаву бачыла невядомага мужчыну. На выгляд яму было каля трыццац гадо . Сярэдняга росту. Твар круглы з ракезам на галаве. Мужчына бы апрануты касуху рваныя джынсы. Ён лагодна см ха ся. Яна пры знялася ён, прытрымл ваючы яе за локаць, завё у пакой. - Дык значыць гэта ты так моцна жадала сабе смерц ? - зачын шы за сабой дзверы, ц ха спыта мужчына. Яна падышла да ложка адразу лягла на яго, падц сну шы сабе пад грудз стомленыя ног . Раней бы яна н кол не пачала дзял цца з незнаёмцам сва м нутраным хваляванням праблемам , не сё яна магла расказаць сва м сябро кам. Але тут усе комплексы сарамл васць як мсьц чынам зн кл , як зн каюць сляды на марск м пяску. Яна паглыб лася свае спам ны. - Жыццё страц ла для мяне сяляк сэнс, - падсумава шы свае думк , сказала дзя чына. - Будзь ветл вай, скажы, кольк табе гадо ? уздыхну мужчына се на падлогу побач з ложкам, потым даста пачак цыгарэт запал . - Дзевятнаццаць, - здушана вымав ла яна. - Значаць, пражы шы сяго дзевятнаццаць гадо , ты вырашыла, што далей жыць няма сэнсу? - выдыхну шы дым, спыта ён. Хто б гэта ня бы , але яго лепш не падманваць , - пераконва яе нутраны голас. - Не ведаю, цяпер не ведаю... У той момант я думала менав та так. - А кал б табе зараз дал шанец выбраць пам ж жыццём смерцю, на чым бы ты спын лася? На чым бы яна спын лася? Жыццё гэта пакуты, слёзы боль, там на зямл сё тое, што яна шмат разо бачыла чула, н чога вартага... Але тут? Наперадзе таямн ца, яна насцярожвала, яна палохала. І яшчэ гэты гатэль, ён нагада ёй м нулае, забытае пад сумётам жыцця: яе хваляванн , яе думк ; тут яна зразумела, што больш падобнага з ёй не здарыцца сё зямное н кол жо не па торыцца. З аднаго боку гэта абнадзейвала, а з другога, здавалася, можа менав та гэтага зямнога ёй як раз так не будзе хапаць - Я б выбрала жыццё, - нечакана для самой сябе сказала дзя чына пако трох пасвятлела. Мужчына плюну на падлогу. - Чалавек, па сваёй снасц , н кол не люб ць радыкальных перамен, абы тольк яго не чапал , менав та з-за так х кал сьц мяне распял . Хаця, вядома, ёсць выключэнне, - анарх сты, да прыкладу, як х нажаль н хто сур’ёз не спрымае, аднак гэта сё з-за прагных да лады пал тыкана . А вось кал чалавеку добра прыпячэ, тут ён пачынае корпацца глыб нях сваёй чэрствай душы з мкненнем знайсц там пра ду, падкрэслю сваю пра ду, якая, часцей за сё, зводз цца да по най бязглуздз цы. Яна ляжала, не зварухну шыся, падкла шы пад галаву далон , уважл ва слухаючы кожнае яго слова. - Аднак у нас мала часу. Не ведаю, чаму я ншым разам раблюся так м паблажл вым, а вогуле я люблю шукаць прыгоды на свой азадак... В даць, на гэта плывае мая прыхаваная любо да чалавецтва. Добра, я паспрабую цябе перавесц , пакуль гэта се, што я магу для цябе зраб ць. Таму паспрабуй пражыць сваё новае жыццё, не засяроджваючы ваг на сяк м смецц , якое яго акружае, менав та гэтым ёсць сэнс снавання. Канечне, гэта зус м не значыць, што табе абавязкова неабходна пайсц манашк , некаторыя не прав льна атаясамляюць знак , як я м падаюць. Знайдз сваё прызначэнне... - Ты Бог? пры зня шыся з ложка , абапёршыся на рук , запытала яна. Мужчына г дл ва сыкну дзя чына зразумела, што зачап ла досыць балючую тэму. - Не хачу пра яго нават чуць, - ён апантана расшп л касуху яна бачыла пад ёй белую майку з чорным надп сам No God, No Master (2). - Я не разма ляю з м ужо больш за тысячу год, гэты стары ёлуп даста мяне сва м маралям Потым ён сутаргава засуну руку ва нутраную к шэню касух даста ключ. - А цяпер спускайся н з аддай гэта Пятру. Паглядз м, як яму так сюрпрыз. Лямпы кал доры м гацел па-ранейшаму, раздражняючы зрок дзя чыны перарыв стым святлом. Яна адчула сябе прысутнай на Тытан ку н бы ратуешся з кал дора, як паступова запа няе сцюдзёная вада. Але лепш было б знаходз цца на Тытан ку , там, магчыма, яшчэ застава ся шанц выратавацца. Яна праходз ла каля дзвярэй-дамав на , адчуваючы на патыл цы подых вышэйшага розуму, як ста ся гэтых сценах, а жудасны кал дор нагадва кал дор смяротн ка . Яна сыходз ла па лесв цы, а яе крок гучал , як стрэлы сп ну. Сэрца яе грудзях так карцела выскачыць вонк пакац цца наперад клубком чырвоных н так. Яна сц снула зубы. І рэшце фае. За сталом сядзе , як прыкаваны, дзядок са зморшчаным тварам. Яго здз лены погляд сканцэнтрава ся на дзя чыне. Было в даць, што ён не чака яе з’я лення. Дзя чына падышла бл жэй. У вачах дзядул не засталося следу ад ранейшай х траватай безуважнасц . Яна бачыла яго разгубленасць. Дзядуля зус м нехаця працягну ёй руку, дзя чына паклала яго кашчавую далонь ржавы ключ. Ён адразу схава яго к шэню сва х портак, а потым выйша з-за стала. - А цяпер распранайся, - на по ным сур’ёзе загада Пётр. Яна згуб ла сялякую сарамл васц адначасова з яго патрабаваннем, адчуваючы знутры, што не можа не паслухацца. Спачатку зняла кеды, потым сваю куртку, кофту, джынсы, шкарпэтк , майку з надп сам выявай гурта KISS , абыякава ск ну шы сё адну кучу з цвёрдым разуменнем, што гэта ёй болей не спатрэб цца засталася тольк трус ках з л фчыкам. - Далей, - настойл ва патрабава Пётр. - Скажыце мне, кал ласка, скажыце, што гэта за месца? умольна вымав ла яна. Кутк вусна Пятра пагардл ва здрыгнул . - Гэта месца прыв д, яго наогул не снуе. Гэта субстанцыя, куды ты мкнулася патрап ць. Кожны знаходз ць свой апошн прытулак па-рознаму. У тва м выпадку гэта васабленне гатэля, як ты выдумала падсвядома. Тут спалучыл ся се твае хваляванн , успам ны, разваг , непасрэдна перад тваёю смерцю усё адным не снуючым месцы. Аднак тут прысутн чае рэальнасць гэта ты, я тыя людз , як х табе давялося сустрэць на друг м паверсе, - тут ён асекся, стрымл ваючы сваю непадуладную незадаволенасць, а потым працягну : - Я разл чва , што ты застанешся тут наза жды, як большасць так х жа грэшн ка , каб вечна блукаць у кал дорах уласнага пекла. Пётр прыжмуры вочы. - Я бачу цябе на шы крыжык, гэта твой дзед табе адда ? Дзеда ты, канечне, зус м не памятаеш, ён памёр за чатыры гады да твайго нараджэння. Але гэтае распяцце дапаможа табе пры пераходзе. ЁН узрадуецца, што ты веруючая. Табе пашанцавала, бо я б на яго месцы... Што ж, ЯМУ лепш в даць. Добра, а цяпер ск дай з сябе сё астатняе. І яна дрыготкай рукой расшп л ла гуз к на л фчыку, а потым зняла трус к . Пётр, здавалася, зус м не за важа яе, яго сур’ёзны поз рк, н бы праходз ць скрозь дзя чыну, не засяроджваючы ваг на сёй прыгажосц юнага цела. Сэрца яе грудзях утрапёна загрукатала ёй пачало трызн цца, што яго мулк гук напо н усё фае. Нечакана дубовыя дзверы, праз як я яна патрап ла гатэль, мпэтна расчын л ся, абл шы памяшканне з’едл ва-белым святлом, ад якога зарэзала вачах. Святло паступова пачало паглынаць гатэль, не стала болей н сцен, н падлог , н стала, тольк дзве постац яе Пятра. - Цяпер, Маргарыта, можаш сц наперад. Не хвалюйся, усе выпрабаванн жо м нул . Аман, - рэхам прагуча яго гугнявы голас. Аднак Рыта адчувала, што душэ ны неспакой не дазваля ей крануцца з месца. - Пачакайце! - сарвалася з яе вусна . - Скажыце мне тольк адно, там у пако , у сва м пако я бачыла Бога? Пётр зарыпа зубам . - З ракезам касусе? - Так, - разгублена вымав ла яна. - Халера! - гаркну Пётр к ну ся да дзя чыны, схап за плечы сц сну так моцна, што яна крыкнула. Хацел мяне падмануць? Не выйдзе, ён табе не дапаможа, таму што ён здрадн к, чуеш! Вочы Пятра был шалёным . Але гэта мгненне за яго сп най з’яв ся той мужчына з ракезам. - Адпусц яе, стары пярдун! сказа ён. Пётр аз рну ся рапто на адпусц дзя чыну. - Ісус, ты сам не ведаеш, што роб ш, гэта не падуладная табе тэрыторыя, вярн ся сваю рэзервацыю, так будзе лепш, - паблажл ва вымав ён. - Паслухай сюды: сядзь за свой грэбаны стол прапусц дзверы гэту дзя чыну. - Ты не адказны за яе. - Замо кн , мне наогул пляваць на се вашыя дагматы ты гэта добра ведаеш. - Ісус, не вымушай мяне раб ць таго, чаго я не хачу раб ць. Ісус не вытрыма нак ну ся на Пятра, зб яго з ног яны двух пачал качацца па падлозе. Дзя чына бачыла, што дзядуля тольк з выгляду бы трухлявым пнём. Ён пакла Ісуса на лапатк пача лупцаваць яго па шчоках. - Ты па-ранейшаму думаеш, што я буду падста ляць шчок , на, атрымай! - адказа Ісус Пятру моцнай аплявухай ск ну з сябе. - Рыта, бяжы, хутчэй бяжы адсюль, я затрымаю гэтага чмыра! - крыкну ёй Ісус. І Рыта адразу пабегла наперад, не аз раючыся. Яе цела пачал скаланаць дрыжык . Бязмежнае святло паступова паглынала, растварала яе плоць, каб спалучыцца разам. Яна бегла па бяздонню, зн каючы невядомасц . На табло электракарыёграмы, неспадзе к м ргаючы, загарэлася чырвоная кропка, палан шы рэан мацыйны пакой упартым п скам, якая вызначала пульс. Замест прамой л н , спярша злёгку вагаючыся, а потым усё больш узмацняючыся, пачынал зн каць крывыя ламаныя. Дзя чынка гадо трох з к слароднай маскай на твары пачала дыхаць. Рэан мацыя, запо неная людзьм белых халатах, прачнулася ц х м перашэптваннем. Яшчэ б, дзве гадз ны таму яе цяжк м стане дастав л бальн цу пасля жахл вай авары на шашы М нск-Гродна, дзе акрамя дзя чынк заг нул се пасажыры, жо як пяць хв л н не дыхаючы, яна нечакана ажыла. Здавалася, гэты боск подых удыхну у яе вусны жыццё, н якага ншага вытлумачэння гэтаму не снавала. Праз мгненне рэан мацыя абудз лася гучным апладысментам се прысутныя да апошняга пачал абдымацца. А дзя чынка нерухома ляжала на аперацыйным стале з яе кволенькай грудк чэпк м струменьчыкам б ла жыццё. Яе ружовыя вейк злёгку здрыгвал , а к слародная маска напа нялася парай ад яе дыхання. Гэта бы безумо ны пачатак, пачатак новага жыцця. 2008г. Каментары : 1 Сапра дныя ск нхэды не рас сты . (анг.). 2 Н Бога, н гаспадара . (агн.). ДЗЁННІК Я знайшо яго занядбанай хаце. Дакладней, так яна выглядала звонку. Месяц таму яе абкрал вецер у паб тых вокнах цераб з боку бок белыя ф ранк . А ро на год таму, м нулым летам, яе выкуп у нашых кол шн х суседзя бялявы камерсант (па звестках маёй дапытл вай бабул з В льн ). Я бачы , як да х на падворак заеха мэрс з чырвоным нумарам , потым два самав тых чалавека хадз л па двары, прыглядал ся, до га гутарыл з аблавух м Мечыкам ключы ад хаты апынул ся руках камерсанта . Мая бабуля казала, што сял ба абыйшлася а кштайтам у дзвесце даляра . Праз кольк дзён яны зав тал зно , нягегла афарбавал сцены хаты с н колер пастав л добры плот. Першы зап с, як я прачыта на жо клых старонках агульнага сшытку, бы наступнага зместу: 22.06.2002г.: Сегодня утром ходил к речке. Крапива, я вам скажу, в здешних местах достигает двух метров. По этим белорусским джунглям я пробирался около получаса, миновал вброд заросшую протоку, попал в болото, шёл через осоку, порезал голенища, потом по крапиве и вот, моему взору предстала речушка золотого цвета и это ничуть не преувеличение, золотым её светом, в буквальном смысле этих слов, просто рябило в глазах. Признаться, иная картина вырисовывалась перед моими глазами прошлой зимой, когда я впервые посетил эти места. Помните, как у Кафки: «К. прибыл поздно вечером. Деревня тонула в глубоком снегу. Замковой горы не было видно. Туман и тьма закрывали ее, и огромный Замок не давал о себе знать ни малейшим проблеском света». Видит Бог, я ошибался. Ах, как чудесно, как неописуемо-вдохновляюще проходят здесь мои дни». *** Кожнае лета, пачынаючы з дзесяц гадо , мае бацьк адпра лял мяне на хутар да бабул . Як яны выказвал ся: каб адгарадз ць мяне ад вул чнай распусты. І замест таго, каб ганяць па двары мяч, гуляць па пад’ездах у к ча , смал ць недапалк , ды проста бадзяцца па раёне, мая матуля вынайшла традыцыю, якая хутка перарасла для мяне перарослую заканамернасць, бав ць тры месяцы кан кула у гэтай глухмен . Пра да, тут мне было чым заняцца. Я вудз на рэчцы рыбу, зб ра грыбы, хадз на зубра-вальер непадалёк ад хутара, скака з пяшчаных кар’ера , высяка з бярозак дубцы, уя ныя мне мячам бега па лесе, атаясамляючы сябе гэтак м волатам, як па сюдна н шчыць сва х ворага , адным махам ссякаючы галовы дробным хмызнякам шыпшыны ядло ца. Аднак, гульн адпачынак хутка надакучвал . Мажл ва, з тых часо у мяне з’яв лася звычка разма ляць з сам м сабой. Сумна, мне было вельм сумна праводз ць дзяц нства аднаму. Мая бабуля, пухам ёй зямля, спрабавала п льнаваць нават павучаць мяне, але куды ёй старой жо на той час нямоглай, было гнацца за спрытным падлеткам. Я часта цяка , нават кры ля ся над ёй збяга куды далей; мары , цешы сябе думкам аб тым, што кал вырасту, абавязкова стану п сьменн кам. На тыдзень, раз у год, у суседнюю хату, да звестк , на хутары х было пяць, прыязджала сям’я з Гародн . Напэ на, гэта бы лепшы тыдзень лета я чака яго кожны наступны год, нават болей чым дзень нараджэння ц школьныя кан кулы, таму што разам з суседзям прыязджала х дачка, мая аднагодка. З ран цы да вечара, дзе мы з ёй тольк не лаз л , я паказва ёй розныя месцы-схов шчы абяца , што да наступнага яе прыезду абавязкова прыдумаю для нас якую-небудзь новую забаву. Спярша, гэта был гульн дочк -матк , пазней, кал нам спо н лася па трынаццаць гадо , мы пачал вывучаць свае ген тал . Я першыню пабачы патрыма ся за похву. Потым мы стал качацца пунях па сене. Дарэчы, з ёй я першыню спусц . Гэта было давол дз нае адчуванне, мне падалося, што я хачу схадз ць па-маленькаму таму до га не выраша ся давесц справу да канца, але кал рэшце адважы ся, чаканн мяне не расчаравал . Я атрыма самую прыемную на свеце асалоду. А потым яна з’язджала я зно застава ся адз н. Наш хутар знаходз цца самым улонн Нал боцкай пушчы. Кал паглядзець на яго з вышын птушынага палёту, можна за важыць, як абапал дзялянк з пяц хат абступае мяшаны лес. З захаду гэта пераважна балоц стыя тапол алешыны, з усходу гушча хвоя елак. Гэта наш хутар кал б мае бацьк свой час добра скем л , мы б магл заяв ць на яго па навартаснае ладанне. У сярэдз не дзевяностых дзве з пяц хат апусцел , вымерл апошн я жыхары, засталася тольк мая бабуля. Суседз з Гародн прыязджал летам, а Мечык прада сваю жо вядомым камерсантам. Цяпер яны пустуюць, ды мы жо ня часта наведваемся гэтыя мясц ны. А зус м няда на нам прапано вал прадаць хату. Як сьц маскав т выкуп усё чатыры вырашы зраб ць з нашага хутара, надта модны цяпер, аграрна-сядз бны комплекс, каб сюды прыязджал адпачываць турысты. Але н я, н мае бацьк не зб раемся прадаваць хату н кол яе не прадамо. Не дазвол ць гонар карэнная прыналежнасць да гэтай зямл . Мой прапрадзед яшчэ панск я часы пасял ся тут прывёз з сабой сям’ю. Потым да х падсял л ся людз тварылася пасел шча Сябрук . Мой прадзед бы лясн чым у пана добра наладз сваю гаспадарку. Кал прыйшла другая сусветная, дзед пайшо на фронт, немцы спал л хутар, а маю бабулю забрал Герман ю. Па завяршэнн ваеннай кампан , бабулю дэпартавал зваротна на Радз му яна разам з ма м дзедам, параненым салдатам, вярнул ся сюды, адбудавал новую хату, якая ста ць тут да цяперашняга часу. Мус ць, гэтую г сторыю трэба пачынаць менав та адсюль. Гэта здарылася адз н з тых абрыдлых сумных для мяне дзён, кал я жо ня веда , чым заняцца. Мне было чатырнаццаць гадо дапытл васць, якая раздз мала мяне з ус х бако , прымус ла наведаць тую суседскую хату, якую абрабавал , в даць, яшчэ вясной. Я штосьц прадчува , нешта падштурхо вала мяне залезц туды, як быццам там знаходз ся скарб, як падава мне нябачныя мпульсы. Я зайшо на двор, паглядзе на кола , спрабуючы не паран цца аб паб тае шкло, спрытна лез праз акно хату. У нос адразу дало затхласцю в льгаццю, якая лунала па с х пакоях. Я прайшо на кухню да аблезлай печы бычы на лаве ля яе стосу розных журнала газет, а разам з м той пакамячаны сшытак. Згарну усё бярэмя зайшо у гасцё ню. В дов шча, якое я там убачы , прымус ла затрымцець кожную валас нку на маёй скуры. На падлозе, цераз перавернуты к л м, вымалё вал ся абрысы пентаграмы, намалёваныя чорнай фарбай. Я задрыжа коркам выскачы праз акно. Ужо вечарам, пераб раючы на сва м ложку стосу журнала газет, мне закралася думка аб ненармальнасц бялявага камерсанта. Сярод эратычных журнала з голым жанчынам адкрытых паставах был журналы з мужчынам , як я бессаромна пярдол л адз н аднаго. Я к ну х у печ падума спал ць усё астатняе, але стольк навочнага парнаграф чнага матэрыялу, прымус ла мяне змян ць сваё рашэнне. Дзесьц , тыдзень я не звярта уваг на той агульны сшытак, аднак кал мне надакучыла мастурбаваць на шлюх з каляровых вокладак, неяк вечарам я зя яго рук . Сшытак бы звычайным на старонках у клетачку был пак нутыя каравыя зап сы, напэ на таго самага камерсанта, як бясследна зн к яшчэ м нулым летам. Я прагарта сшытак спын ся на жо прыведзеным вышэй зап су. Разумеючы, што распавяданне дзе пра хутар, прагарта трох наперад ста чытаць далей. *** 5.07.2002г.: «Сегодня проснулся около девяти утра и зашёл на веранду, выпить воды. Уж, это гнусное создание, свернувшись кольцом, лежал на коврике у выхода из дома. Я тут же принялся хватать сподручные средства, чтобы прикончить гада. Петравускас, ещё не проснувшийся, и посему с утренней эрекцией, выскочил с постели на грохот, и, вместо того, чтобы помочь мне, с криком убежал обратно в комнату. Он у меня из пугливых. Пришлось в одиночку справляться с этой ползучей тварью. Видимо, уж уже не впервые грелся на этом коврике и прикончить его мне не составило труда. Он даже не успел осознать, кто и как прихлопнул его бесхозной поварёшкой. Как и откуда он приполз на это место, оставалось загадкой». 6.07.2002г.: «На следующий день погода стала невыносимо жаркой. Наверное, с этого всё и началось. Ужи появились внезапно и повсюду. Проходя к туалету, в другой конец двора, я увидел нескольких, вылезших на фундамент сарая, который достался нам вместе с этим домом. Они беспечно лежали под солнышком и грели свои тельца. Немного приглядевшись, можно было заметить, как из всевозможных дырок и щелей, торчали чёрные головки с жёлтыми ушками, выбрасывая впереди себя тонкие раздвоенные язычки. Меня, право, передёрнуло. Скорее всего, это старое и давно заброшенное сооружение служило огромным гнездом для этих тварей. Возвращаясь обратно, я заметил, как из потрескавшегося фундамента нашего дома торчали эти проклятые головки, недовольно поглядывая на меня, в ожидании скорее выбраться на солнце. Стало понятно каким образом вчера один из них проник в веранду. Петраускас не находит себе места, сидит на кровати, поджав ноги и напрочь отказывается выходить на улицу». 7.07.2002г.: «Решаюсь провести зачистку своего владения. Я сделал вывод: ужи глупые создания и реагирую лишь на вибрацию, и приближение тепловой опасности, так как видят только открытые участки человеческого тела. Я пошёл на некоторые ухищрения, экипировав себя в чёрную одежду и нацепив на лицо найденную в доме шляпу пчеловода. Орудием убиения мне послужила палка с двойным концом, чтобы прижимать ползучих к земле и берёзовый колышек для окончательного истребления нежити. Первый десяток мне дался легко. Я поджидал, пока уж выползет целиком и наносил меткие, смертельные удары. Убил около пятнадцати у сарая и ещё пятерых настиг на крыльце. Некоторым из них удалось скрыться. Одного я прижал палкой, когда тот высунул свою головку из щели фундамента дома, попытался вытянуть, но уж, по-видимому, обвился внутри за камень и я разорвал его, вытащив лишь одну треть его тельца. Избавлялся от размозжённых останков методом сжигания за нашим туалетом. Петраускас не хочет со мной разговаривать. Ворчит и читает свою беллетристику. Мне даже пришлось сходить к речке и умыться. Видите ли, он не желает ложиться рядом с человеком, от которого за метр смердит ужатиной. Такой он у меня впечатлительный». 8.07.2002г.: «А знаете, мне даже нравится истреблять их. Получаю удовольствие от того, что на одну ползучую тварь становится меньше. Я не щажу ни больших, ни малых пресмыкающихся. Сегодня достиг рекордной отметки ровно пятьдесят штук. К вечеру с Петраускасом выбрались на озеро, что находится в двух километрах от хутора. Сели в машину, поплавали в болотной воде цвета пепси-колы и мой дорогой друг немного успокоился. Чуть позже в лесу на мягком и тёплом мху, мы впервые за эти четыре дня занялись быстрым и непринуждённым сексом. Вечером я сделал нам домашнюю пиццу; выпили бутылку добротного Шардоне и, выкурив по косячку гашиша, улеглись спать. Стал подумывать о проведении ритуалов». *** Я адк ну дзённ к на падлогу. Мне стала аг дна ад таго, што я пача чытаць гэтыя зап сы, не могучы зм рыцца з тым, што на ма м хутары кал сьц пражывал педэрасты, н бы абражаючы тутэйшыя мясц ны сваёй прысутнасцю. Тады я яшчэ н чога не веда пра гамафоб ю, аднак дакладна разуме , што аднаполыя сувяз был самай н жэйшай чалавечай распустай наогул по ным вар’яцтвам. Я вырашы спал ць дзённ к у пячы кал грэ на летняй кухн бульбу, занёс пакла яго да астатн х газет для падпалк . Не ведаю, чаму я адразу не к ну яго вогн шча? Мажл ва, не хаце падаграваць сваю вячэру распусным нататкам . Мажл ва, з-за таго, што, не крывячы душой, мяне сё ж за нтрыгавал два словы, нап саныя тым сшытку: гашыш рытуал. Кал гашышу я мог даць пэ нае азначэнне, як якойсьц курыльная сумес , якая выкл кала галюцынацы , з рытуалам жа было цяжэй. Што гэта бы за рытуал? Навошта яму было праводз ць яго на ма м хутары? З якой мэтай? Так дзённ к на цэлы тыдзень заста ся ляжаць на двары без уваг . Я зно узя ся за свае гульн , бессэнсо на праводзячы летн я дзяньк . Аднойчы вечарам я адчу нязведаны дагэтуль мпульс, як зыходз з вул цы. У маёй памяц рэзка сплы агульны сшытак, як быццам менав та той момант мне неабходна было аднав ць яго чытанне. Я до га супрац в ся гэтаму дз наму жаданню. Урэшце, спакуса пера зышла се мае намаганн . Я вырашы прачытаць яшчэ трох кал ап санн зно пачнецца чарговая непрыстойнасць не задумваючыся, абавязкова спал ць яго. Ноччу выйша на двор прынёс дзённ к у хату. Ён паспе папсавацца аб в льгац на некаторых старонках немагчыма было прачытаць слова. Я прагарта наперад. *** 15.07.2002г.: «Вечером провели ритуал воли. Я приготовил небольшую трапезу, и открыл бутылку вина. Облачился в свой домашний халат с капюшоном. Петрувскас остался нагой. Мы стали напротив друг друга и обменялись девятью ударами по корпусу. Я старался бить в грудь Петраускаса не сильно, он же бил не жалея, так что грудь моя покраснела и, вероятно, завтра на ней появятся синяки. Я не обращал на это внимания. Ритуал для меня был превыше. Потом я произнёс: «Твори свою волю: таков да будет весь Закон». Петраускас спросил: «Какова твоя Воля?» Я ответил: «Моя Воля есть и пить». Петраускас спросил: «С какой целью?» Я ответил: «Чтобы укрепить мое тело». Петравскас повторил: «С какой целью?» Я ответил: «Чтобы выполнить Великую Работу». В итоге Петраускас сказал: «Любовь есть закон, любовь в согласии с волей». Мы обменялись по одному удару в корпус и преступили к ужину». 16.07.2002г.: «Я чувствую приближение чего-то грандиозного. Однако Петраускас не верит мне и давно хочет уехать обратно в Вильнюс. Я вижу, как он делает мне одолжение, вижу его легкомыслие и обречённость. Но ведь он не уедет! Он не посмеет бросить меня одного! Ровно в двенадцать ночи я снова облачился в халат. Наполнил ритуальную чашу вином, купленную мной на распродаже в Каунасе. Стал по центру комнаты, поднял над собой чашу и прошёл с ней к окну комнаты, провозглашая пеан A ka dua, сделал круг и вернулся обратно на место, встал на колено и проговорил: Исида, Апофис, Осирис. Опустил чашу на пол. Взял чёрный мелок и стал чертить вокруг неё гексограмму. Потом разместил знаки пяти египетских божеств в каждом из пяти углов гексограммы и провозгласил: Я славлю мощь дыхания Твоего, Великий и ужасный Бог, Заставивший богов и смерть Перед Собою трепетать, Тебя я стану восславлять! По телу пробежал озноб и я, преисполненный магическим величием, удалился спать один в соседнюю комнату. Петраускас перестал со мной разговаривать». *** Далей каля пяц старонак был сапсаваныя дажджом. Наступны зап с пак ну ншы чалавек. Почырк бы кал граф чны. *** 22.07.2002г.: «Меня зовут Эдвардас Петраускас. Я делаю эту запись, ибо мой дорогой друг Антанас Римкас помешался. Вчера он пытался меня задушить, а сегодня взял топор и скрылся в неизвестном направлении. Мне страшно. Всё это пагубное влияние телемитской магии, или её подобия, которую он пытается здесь проводить, не всегда верно используя теорию на практике. Он совершенно изменился за эти дни. Иногда я не вижу разума в его глазах. Мне надо покинуть этот злосчастный хутор. Ключи от машины Антанас спрятал. Бегство? Но ведь я даже и не знаю, в какую сторону бежать. Я попробую его остановить, и если ничего не выйдет, я предприму любой способ, чтобы навсегда исчезнуть из его жизни. 23.07.2002г.: «Он не пришёл. Я очень переживаю. Может сходить к соседям или вызвать милицию? Но с другой стороны, не хочется привлекать внимание. Эта глупая игра с магией зашла слишком далеко. Моё терпение скоро окончательно лопнет!» 24.07.2002г.: «Я убью его!» *** Старонк гэтай частцы дзённ ка выдраныя. *** 1.08.2002г.: «Спешу сообщить неприятную весть. Я осознаю, что написанное мной далее послужит весомым подспорьем для моего ареста и прямыми уликами для следователей, но это мой дневник и в нём я обязан оставлять отчёты о проделанном. Итак, 27 июня я убил Петраускаса. Ранее, 21 июня, он сжёг все мои книги по магии, спасти удалось только этот дневник. В порыве злости я набросился на него и слегка придушил. Ночью у меня случилось видение. Дух некоей бабки, которая якобы жила в этой хате и наложила на себя руки на том месте, где я начертал гексограму, сообщил, что если в течение трёх дней я не покину этот хутор, последствия могут быть самыми непредсказуемыми. Любопытно, прежний хозяин, добродушный простак Мечик, ничего не говорил об ужасной смерти. Да и стоило ли? Ведь я сам настаивал на продажи дома, шелестя перед ним деньгами 22 июня я решил отправиться на речку, и высечь кол для изгнания злого духа. Мне всего лишь нужно было вбить его в центр гексограммы. Пробираясь по крапиве к ольшанику, я набрёл на небольшой островок, который находился посреди речки и тут же вброд перебрался на него, благо воды было по пояс. Островок оказался на редкость интересным. Если со всех сторон реки берега были в зарослях крапивы, то островок был травянистым, причём трава была по колено, а по центру росла разлапистая липа. Я присел под её стволом и закинулся таблетками, мне была необходима определённая релаксация. Приход настал мгновенно, пожалуй, я не буду описывать всевозможные галлюцинации, скажу лишь одно, я очухался ближе к полудню следующего дня. К вечеру 23 июня я добрался до дома. Петраускас совсем рассвирепел, стоило мне вбить между досок крепкий ольховый кол. Он говорил о неправильности моих ритуалов и о том, что их последствия нас погубят. Наверное, впервые я ударил его, наотмашь. Ещё бы, ведь это именно он спалил мои книги. Двадцать четвёртого числа я провёл ритуал изгнания. В идеале, мне нужен был партнёр, но просить помощи Петраускаса было бесполезно. Я встал возле кола и, делая шесть шагов вправо и шесть шагов влево, начал произносить заклинание: « Бог неба и Бог земли, облачи меня многими полномочиями, чтобы я мог изгнать из этого жилища злого духа. Исчезни быстро, как свет!» Ночью меня разбудил зловещий рык. Петраускас лежал под моей кроватью и тряс её обеими руками. Я вскочил, включил свет, и не узнал своего любимого друга. Он говорил низким, могильным голосом, хотя, скорее, им говорил дух бабки. «Mors, coenum, sanguis!»(1) - повторял он. (Смерть, грязь, кровь (лат.)) Я выбежал во двор, сел в машину и уехал в ближайший городок Воложин, снял мотель и остался там до утра. Признаться, такая оказия меня здорово напугала. 25 июня я провёл в городе, не решаясь ехать обратно. Страх настолько вобрал моё естество, что я уже сам стал подумывать о неверности магической методики. 26 июня я вернулся, но Петраускаса на месте не застал. Дом был перевёрнут, повсюду были следы запёкшейся крови, и мне весь день пришлось наводить порядок. 27 июня я обнаружил записку, оставленную Петраускасом, приколотую на гвоздь в веранде. Записка гласила: «Приходи в полночь на линию электропередач, второй столб от дороги». С нетерпение дождавшись полночи, я по предписанию отправился к отмеченному месту, взяв с собой топор и фонарик. Линия электропередач находилась недалеко от дома, в стороне озера, за старым полем, где когда-то местные хуторяне выращивали картошку. Поле это давно заросло берёзами и кустами чертополоха. Перейдя дорогу, я вышел на линию, подошёл ко второму столбу, посветил фонариком, и увидел в песке скорченное тело Петраускаса. Лицо его было перекошено, а глаза, я такого ещё никогда не видел, - полностью почернели. «Убей меня, друг!» - гортанно проговорил он, было слышно, как в его горле стояла кровь. Не думая о жалости, а лишь следуя ритуальной последовательности, когда уже поздно выходить из игры, дабы не нарушить эффективной целостности магической эстетики, и не разгневать Бога, я ударил его обухом по голове и отделил её от тела. Самого Петраускаса присыпал мхом. Голову же оставил на ночь в ведре, обильно засыпав солью. 30 июня достал голову из ведра и повесил над верандой, прикрыв марлей, чтобы осы не выели останки моего товарища. Вечером я заметил, как соседский мальчишка лазил по моему саду и воровал яблоки. Сперва я хотел проучить воришку, выйти и застать его врасплох, но потом одумался. Зачем привлекать к себе внимание? Пускай думает, что здесь никого нет». *** Мяне перасмыкнула. Я прыгада той дзень. Так, я лаз у яго па садзе е спелыя яблык , я сапра ды дума , што суседз з’ехал , хаце н кога не было. Я памятаю, як над верандай в села марля, але н чога падазронага я гэтым не гледзе , урэшце яны магл сушыць рыбу. Мае рук дрыжал , але мне карцела даведацца, чым скончыцца тая г сторыя. *** 2.08.2014г.: «Я провёл ритуал с головой. Достал кол из центра гексоргаммы и положил на его место высушенную голову Петраускаса. Вокруг головы расставил благовонию, пытаясь дымом вывести злобный дух из иссохшей головы своего бедного товарища. В один момент мне показалось, что рот Петраускаса приоткрылся. Это был явный знак. Я прошептал: « Исчезни быстро, как свет». И насыпал ему в рот соли. Здесь все события приняли совершенно иной оборот. Были ли это излишки моей фантазии, либо я обкурился, но ноги сами понесли меня к линии электропередач, где я недавно обезглавил Петраускаса. Мне было необходимо умиротворение и осмысление всего, что я сделал. Я лежал в песке посредине канавы и считал звёзды. Я отчётливо видел Большую Медведицу. В одно из мгновений к первой звезде в созвездии чаши стал приближаться яркий объект. Достигнув звезды, он слился с ней воедино и тут же стал посылать прямые белые лучи к каждой из звёзд в созвездии, тем самым соединяя их в так называемый черпак. Я протёр глаза, не в состоянии осознать, вижу ли я это наяву, либо это мне только мерещилось. Посмотрев на созвездие снова, я обнаружил возникшее на его месте облако тумана, полностью закрывшее Медведицу. «Я вас вижу», - произнёс я. Внезапно я увидел яркое свечение, которое стало ко мне приближаться. Через секунду недалеко от меня приземлился плоский неопознанный объект. Звука он не издавал, только свет, яркий, слепящий свет. И тут я услышал голоса в своей голове, словно, кто-то забрался в мой разум. «Ты погряз в саморазрушении, - молвили голоса. Ты был отправлен на планету Земля высшими властями, как неугодный режиму писатель, сюда, в тюрьму для всех заключённых из разных галактик, поэтов, воров, музыкантов, убийц, художников и политиков, и изменил своему предначертанию, став ещё большим злодеем. Тебя следует вновь депортировать на базу «очистки», погрузить в амнезию и вернуть обратно, для возобновления указанного пути». *** Я не ста дачытваць дзённ к той жа ноччу адправ ся на л н ю электраперадач, гнаны вар’яцкай думкай пабачыць НЛА. Лёг у канаву, прыбл зна тэм жа месцы, ста уз рацца начное неба. Вял кая Мядзведз ца распласталася перад мной у сваё неабсяжна-прасцяцкай прыгажосц , пак даючы надзею на цуда. Я вас бачу , - пра сябе па тара я. Глядзе на неба, чака . Больш н што яшчэ так мяне не ражвала, як нап санае тым дзённ ку. Мне самому падалося, бы я звар’яцелы Рымкус, як пабачы у небе неапазнанае свячэнне, мкнучыся сталяваць кантакт з тагасветным. Н якага страху, н якага намёку на страх. Гэтыя мясц ны был мне на стольк знаёмым , што я думаць не мог аб небяспецы, ночы, лясных звярах. Бабуля за жды казала, што наш час асцерагацца больш трэба чалавека, чым звера. Звер ён што, за жды абыйдзе, абм не, а чалавек, хто ведае, што роб цца яго галаве. Так я засну там, адз н без ншапланецян. Ран цай мяне пабудз ла машына, якая праехала па гравейцы, пак ну шы пасля сябе слуп пылу. Па мне жо по зал мурашы, непрыемна казытаючы маё цела. Вярну шыся да хаты, я даста дзённ к разгарну яго на апошняй старонцы. *** 15.08.2002г.: Писателям присуще выдумывать. Разве они не являются самыми большими выдумщиками и лжецами, которые только существовали на земле? К сожалению, у меня пропало желание продолжать эту историю, она не цепляет, в ней нет целостности, один сплошной сумбур. Петраускас сказал, что в моей выдумке не было изюминки, я даже не изменил имён, а значит и не смогу, заставить читателя поверить в её подлинность. Сегодня мы отправляемся в Вильнюс, искать новое вдохновение и, быть может, я его отыщу». 2011-2014гг. Каментары : 1 Смерць, бруд, кро . (лац.).