Страница 11 из 14
Як за сьцену (адняло, перастаў).
Няўжо на дзяўчат звод зьвёўся?
Лепi ўвiдзiць злодзю ў клецi, чым на Грамнiцы сонца (на няўрод).
Пацягнула, як ката на варацакi.
Чужога на локаць ня дасталося.
Як вядзецца, дык i на шчэпку прадзецца.
Ляжаць ня ляжыць i бягом ня бяжыць.
Гаўно аб гаўно й пырскi розна.
Нi сьледу, нi знаку - пабег, як у сраку.
Сок ёсь, хлеба нетуцi, хлеб ёсь, соку нетуцi (вясна й восень).
Сена такое добрае, што абасцаўшы й поп будзiць есьцi.
Такая сьлiзгота - i галавы ня зьбярэш.
Дома й салома ядома, а ў гасьцях i сена ня есца.
Благога жарабка дык i на пярэплаце шкура гагочаць.
Клясьцi мёртвымi клятамi.
Вочы выгалiць i глядзiць.
Тарчыць, як патарчака.
Ня сьмейся, рабе, будзе й табе!
Ёй хоць прысаку на пяты насып, усё роўна будзе крычаць: люблю.
Каму тое, каму сёе, а мне юр наўме.
I лапы сашчэмiць (памрэ).
Трэба ж, каб чорт машонку шыў, а яна лопнула.
Абы на раду бацька быў, а там нiчога.
Па iм верхам едуць, як на пастуху.
Каб ламiўся стол ад ежы, ложак ад люботы.
Носiцца, як па трэцьцяму (жарабя па трэцьцяму году добрае ўжо).
Мыць языком.
Сморкаў i за пояс торкаў.
Што яна яму - насрала, цi мяжу перадрала?
I рукамi, i нагамi, i ўсякiмi спасабамi.
Век зжыла й ня засьмяялася.
Чым якая сварка, лепi маленькi баёк.
Якi бацька, такi й сын - праматалiся саўсiм.
Багата з хвасьлiвым ня разьбярэш.
Ня затое зьбяднелi, што ў нас пiлi й елi.
Ня зь мясам, дык хлеб з квасам.
Насяру табе, гнiлых iгруш пад'еўшы.
Нiчога ў хацi няма - як перуном высмалена.
Сякi-такi мужчына, за iм дровы й лучына.
Чужым салам па чужой сьпiне.
Хай бы ён ужо пнём радзiўся, хоць бы сьвiньня зад пачасала.
Доля мая ялаватая - аддалi ў сяло х..ватае.
З носу па грошу, а ў каго большы - з тога два.
Цапом-лапом (рабiць што-небудзь).
Зьвёўся на самоў хвост (выхудаў).
Што зiмой ножкай коп, тое летам ручкай хоп.
Пiць (пiтва) - хоць галаву мый.
Нагаварылiся, паталкавалi, а нiчога ня выталкавалi.
Яна здаровая, як ласiца, белая морда - прыгожая баба.
Абыйдзецца пляшывы бяз грабянька.
Цыгана ад душы адагнаў (перакусiў).
Што робiцца з нашай жаробiцы?
Яна тваё гаўно глядзiць (даглядае малое).
Вялiкая лыжка дзяцей ня разганяiць, а малая разганяiць.
Людзi ня сьвiньнi - усё зьядуць.
Бабе праўду ня кажы, пану верна ня служы. Служы пану верна, а пан табе пердне.
Такое ўзяньне хай на сухi лес.
Цябе таўкачом у ступе ня спаймаеш - жых ды жых.
Пiлi, пакуль iх у штабялi ня склалi.
Каб ты бачыў так сракай сонца.
Кату па пяту, сабаку па сраку, сьвiньнi па калена.
Грудзi, як у петуха каленi.
Вада й мельнiцу iрвець.
Ядуць госьцi, ядуць, як мяцёлачкай мятуць: на стале нi костачкi, пад сталом нi крошачкi.
Зьеш акрайчык, каб быў сын Мiкалайчык.
Душа ў сраку скачаць ад смаку.
Красен-чырван, як са сракi вырван.
Аддась ёй чужыя сьлёзы Бог.
Гардых Бог зь неба скiдаваiць.
Яна будзiць яго, як чорта на вiлах насiць.
Сыйшло на быка жыцьцё.
Улажу ей розум у галаву.
Ня руш нiчога й ня бойся нiкога.
Ня кармi хлебам, а дай хвост падняць.
Кармi мукой, дык i пойдзiць рукой, будзiш кармiць гаўном - забьеш гальнём.
Штаны парваныя - усё начыньне баўталася.
У нядбалiцы колас ад коласа за вярсту, а ў руплiвага - сноп на снапу.
Уторкнецца, як сраць у крапiву.
На конiку ляжыць (значыць, памёр.
Конiк - лава пад кут, ад столу да парогу).
У нiтку выцягнуся, а зраблю.
Як лахаўка бегаiць.
Тулiнька, тулiнька. Стой, воўча мяса!
Сала любiць, а на сьвiньню ня ўзагнаць.
Днём лета ня позна.
На вiлачках цераз парог.
У дурной птушкi дурныя песьнi.
Як вокам паглядзець (жыта).
Таўстамясiца такая (у процiвагу - сухабзьдзелiна).
Сабака, i той лiшняга ня есь.
Кот столькi рыбы зьесь, колькi сам заважыць.
Ходзiць, як рында.
На чыiм вазку еду, таму й песьню йграю.
Што праўда, то ня грэх, што торба, то ня мех.
Куды па што, куды па нiшто.
Дамэнта багаты - два катлы калатухi на загнеце варыцца.
Хата стаiць, як сарока бяз хваста: бяз хлявоў, бязь сяней.
Ня слухай смаку - пхай, як у сраку.
Стаiць, як х.. на вясельлi.
Улась, як мазь, як падмажаш, так i паедзiш.
Капiздулiньку выпiў.
Нiхуютанькi ня будзiць.
Хай па iм вошы ходзяць, каб я пайшла к яму на хаўтуры.
Як устанiць, дык i да неба дастанiць.
Ешце, госьцi, капусту. Капуста тлуста: сем п.зд варылася, восьмая ўвалiлася, а дзевятая самаволь ходзiць.
Гаўно гору ня помач.
Трасецца, як жыд над гаўном.
З голай сракай каля голага х.. ня жартуй.
Маўчыць, як срака.
Ён мне так патрэбен, як у срацы валасы.
Галава хоць авечча, абы п..да чалавечча.
Есьцi ня сраць, можна падаждаць.
Ня страш бабу х.ем, яна яго бачыла.
Як забачыш, дык заплачаш.
Вочы заспаныя, як у зайца.
Гаворыш, як воўну на плот вешаеш.
Iлжэць, аж ськiпаiцца.
Ты яшчэ малады, а як пастарэеш, i вароне нос дасi.
Галава вялiкая, толькi блох разводзiць.
Дурны, дурны, а скваркi любiць.
Да абуха напiўся.
Так дам, што аж чэрцi засьмяюцца.
Голы, як бубен.
Вочачкi па яблыку, зрэначкi па йгрушынцы.
Набраўся, як Гапон сьлiў.
Пiце, жылы, пакуль жывы, пойдзеце да гробу, выпьеце хваробу.
Прайшоў усе трубы й воўчыя зубы.
Пуза на лоб лезiць.
Чарка малая, як рыб'я вочка.
Хто ня быў пастухом, той i гаспадаром ня будзiць.
Бяз прычыны й сьмерць ня бываiць.
Пусьцiўся, Мiкiта, у валакiту й валачыся, пакуль канцы прыдуць.
Халодны татка, халодная матка (вотчым, мачыха).
Няма чаго на дзевак дзiваваць, калi пайшлi старыя бабы блядаваць.
Гэткiх цацаў многа ў срацы.
Будзь здарова, як карова, i багата, як зямля, i пладлiва, як сьвiньня.
Гэтак курыць, як п..да сена есь.
Яно ж ня з лапцем варылася. Калi лапаць укiнуць, i то смачней.
Ён, як цыган, як надзенiць надзетку якую, пакуль ня звалiцца, носiць.
Ззаду навыскачку.
Я такую ласку i ў жыда знайду.
У яго ў галаве ўжо зробiлiся лялькi такiя дурныя.
Дзе рот, там i смурод.
Хто яго абманець, той на тачылi мора пераплывець.
Цяпер усе хiтрыя - пайшлi ў гандлёўшчыкi, дурных няма.
Каб табе моль пяты пабiла!
Ня ўздыхай: няма й няхай.
Рыба куплена, воз накрыт!
Валi на бурага - буры ўсё зьвязець!
Дзе павернiцца, там i ўперднiцца.
Чудно бабскае судно: унiз дзюркай, а ня цячэць.
Нiводзiн бык карову ня забоў, нiводзiн мужык жонку ня забiў.
Кароста ня проста - панская хвароба.
Ад каросты ня ўмiраюць, толькi рукi ня гуляюць.
К нашаму берагу плывуць то х.i, то трэскi.
З мора на караблях, а зь п...ы на лыжах.
Раськiнь ножкi, як баран рожкi!
Злосьцi поўны косьцi, а сiлы з катовы кiлы.
Мы паедзiм, мы пайдзём, надаелi мы людзём.
Я сваю Марынку хоць пасярод рынку!
(кнiга "Здубавецьця")
Вушацкiя песьнi, папеўкi, як i ўся народная паэзiя наогул, ужываюць скаромныя словы й вобразы. У вуснах народнай песьнi, абрадавай цi побытавай, любое слова гучыць цнатлiва, бо гэта йдзе яшчэ ад паганства, якое ня карысталася фiгавым лiстком. Насельнiкi халаднаватай часьцiны планеты грэлi свой юр, ятрылi сябе словам моцным, як пяршак. Каб род ня зьвёўся.
* * *
Цераз кладачку, цераз зыбкую
Мужык жоначку вядзець.
- Ой ты, кладачка, ой ты, зыбкая,
Ты ня гнiся пада мной,
Ой ты, жоначка, мая любая,
Ня сварыся ты са мной.