Страница 13 из 17
Галоўнае - падарожжы.
Падарожжы з ёю, якiя зрабiлiся зместам i сэнсам майго быцця.
У ноч пасля разрыву з Наташай, калi я зразумеў, што не хачу злучаць разарваны час, мы вярталiся з Вiльнi праз Нарач, дзе дарога паўтарае мудрагелiстую канфiгурацыю ўзбярэжжа. Яна сядзела за рулём i, убачыўшы чараду лебядзяў, звярнула з шашы. Мы паслалi пры цiхай вечаровай вадзе абрус, якому наканавана было ператварыцца ў прасцiну. Белыя птушкi здзiўлена выцягвалi шыi i засталiся развiтальным уражаннем перад магутным усплёскам асалоды, якая здзеклiва смяялася з усiх чатырох вымярэнняў.
У другую з тых, першых начэй мы трапiлi на Палессе. Пераменлiва хуткая рака, чые берагi праплывалi паўз нашую маторку, верагодна, звалася Гарынню; над вадою, як звычайна ў тых мясцiнах, сядзелi з вудамi жанчыны, а ў прыбярэжным трыснягу я злавiў маленькую, як пяцiкапеечная манета, балотную жалвушку.
Час ад часу мы вячэралi ў невялiкiх рэстаранчыках, што ў апошнiя гады паадчынялiся ў былых гарадскiх падвалах. Памятаю мiнi-фантан з залатымi рыбкамi-тэлескопамi ў адным з гэтых зацiшных месцаў i мiнiяцюрную сажалку з парачкаю ракаў у другiм, дзе карцiна над утульна траскучым камiнам адкрывала перспектыву гатычных спiчакоў старажытнага горада. Дадому мы вярталiся пешкi альбо спынялi таксоўку, i першы дотык Яе рукi на заднiм сядзеннi ўжо абяцаў, ужо быў весткаю...
I той зiмовы вечар сярод бясконцай белай роўнядзi, над якой раз'ятраны вецер гнаў раўналежна зямлi рэдкiя, навостраныя, як iголкi, сняжынкi... А пасля - нечаканай радасцю - вялiкая сялянская хата, напаленая печ i пярына на гарачай чарэнi.
Стан, калi ўраннi я чуўся хворым, што пасля наркозу збег ад дактароў, ужо не паўтараўся. Я прачынаўся з разлiтай па целе салодкай лёгкасцю, i па венах бегла не кроў, а пералiвалася субстанцыя з зашыфраванай формулаю элiксiру маладосцi. Я адчуваў сябе бесклапотна, як у дзяцiнстве, калi мы ўсе яшчэ неўмiручыя.
А потым Яна знiкла, пакiнуўшы пустой спачатку адну маю ноч, пасля - другую i трэцюю. Напрыканцы тыдня сэрца зашчамiла такая нечалавечая туга, што я ўголас прасiў Яе вярнуцца, выходзячы з кватэры, пiсаў цыдулкi з адным толькi словам "Прыйдзi" i бесперастанку ставiў на прайгравальнiк кружэлку з прэлюдам No 15.
Тады я i пазбыўся Наташынага шлафрока.
Не думаю, што гэты мой учынак меў вялiкую вагу. Найверагодней, сапраўдную прычыну Яе адсутнасцi я нiколi не ўведаю. Аднак - Яна вярнулася.
Яна вярнулася да мяне, i з таго самага часу ранiшнiя абуджэннi страцiлi празрыстую дзiцячую бестурботнасць.
Але пакуль я павiнен паспець болей сказаць аб падарожжах, чые маршруты, сюжэты i працягласць дзень пры днi мянялiся, пераходзячы ў новую якасць.
Усе нашы вандроўкi пералiчыць ужо немагчыма. Выберу некалькi, пагатоў, пра некаторыя не магу сказаць нiчога акрэсленага, апрача таго, што нас заносiла неймаверна далёка ад гарадоў, пазначаных на маёй насценнай мапе, i наогул ад цывiлiзацыi.
Аднойчы яна спала на маiм плячы ў "Боiнгу", перад якiм вырастаў з акiяна фантасмагарычны айсберг Грэнландыi. Смуглявы сцюард прынёс плед, i я шэптам папрасiў яго самога захутаць маю спадарожнiцу, таму што баяўся, паварушыўшыся, разбудзiць яе.
Другi раз я чакаў Яе ў пустым бары з тузiнам высокiх круглых крэслаў. Яе доўга не было, i я чамусьцi згадзiўся патанцаваць з чарнаскурай барменкаю ў глыбока дэкальтаванай джынсовай сукенцы. Знячэўку шчокi ў маёй партнёркi з чорных зрабiлiся папялiста-шэрымi, i, павярнуўшыся ў танцы да дзвярэй, я ўбачыў у iх сонечным атворы Яе. У руцэ Яна трымала наведзены на нас дамскi пiсталет. Пасля мы пiлi з высокiх кухляў светлае пiва, а белы пiсталецiк ляжаў на стойцы побач з запальнiчкай i пачкам ментолавых цыгарэтаў. Яна села мне на каленi i сказала, што хоча любiць мяне проста вось тут, на вачах у чорнай спакуснiцы.
I той паром праз Ла-Манш... Мора моцна штармiла, i, пакуль мы мужна змагалiся з марской хваробаю, дзецi ў пасажырскiм салоне наладзiлi спаборнiцтва: хто дабярэцца ад дзвярэй да дзвярэй не завалiўшыся.
Здаралася, я пазнаваў свае ўлюбёныя мясцiны ў гарадах, дзе выпадала бываць раней: пляц каля Домскага сабора ў Рызе, шматкалёрныя мураванкi на вулiцы Лай у Талiне, замак у некранутым часам венгерскiм гарадку на мяжы з Аўстрыяй. Гэта значыла, маршруты вандраваннаў выбiрала не толькi яна, што, прызнаюся, супакойвала маё самалюбства, бо, хай сабе i ўскосна, сведчыла пра нашую роўнасць у адносiнах.
Я здымаў з палiцы кнiгу вучня Блавацкай i чытаў пра тонкi свет, якi не ведаў, што такое час i адлегласць. Дакладней, гэтыя паняткi нiбыта iснавалi i там, але - зусiм iнакш, i таму ў сне, альбо пераносячыся ў тонкi свет у нядрэмным стане, тысячы мiляў нескладана было пераадолець за секунду, зямное стагоддзе - зблытаць з iмгненнем, а iмгненне - з вечнасцю. Матэрыя таго свету, сцвярджала кнiга, настолькi эластычная, што чалавек стварае там думкаю ўсё, што заўгодна. Iншымi словамi, ён сам робiцца формаю ўласнай думкi, набываючы аблiчча, якое адлюстроўвае сутнасць ягоных жаданняў i iмкненняў - прычым усе гэтыя iлюзii ў тым iлюзорным свеце з'яўляюцца такiмi ж рэальнымi, як i рэчы ў свеце фiзiчным.
У кнiзе з пакiнутымi некiм закладкамi мяне прывабiла iдэя аб тым, што калi ў фiзiчным свеце чалавек можа схаваць сваю сапраўдную сутнасць, дык у тонкiм гэта немагчыма. Там чалавек трапляе ў тую сферу, што адпавядае яго духоўнаму развiццю, i той, хто прыходзiць туды свядома, вядзе асэнсаванае жыццё, у адваротным жа выпадку - працягвае такое самае iснаванне, як i на зямлi, нават не ўсведамляючы, дзе ён знаходзiцца.
Але ўслед за метафiзiчнымi развагамi мяне змушалi паверыць, быццам у тонкiм свеце не трэба гатаваць сабе ежы i турбавацца пра астатняе, бо тонкае цела атрымлiвае ўсё неабходнае, як толькi створыць ва ўяўленнi яго вобраз. Аўтар кнiжкi, вiдаць, не надта разлiчваў на вераемнасць удасканалення чалавечае натуры, бо не ўстрымаўся ад папярэджвання, што жыхары астральнага свету схiльныя злоўжываць дадзенымi iм бясконцымi магчымасцямi, а таму ён, гэты свет, загрувашчаны крышталёвымi замкамi i iншымi ўвасабленнямi зямных мараў.
Чым далей я чытаў, тым саркастычнейшая ўсмешачка змяiлася на вуснах. Да маiх падарожжаў гэты трактат меў прыкладна такое дачыненне, якое мелi да праўды сярэднявечныя фалiянты, чые аўтары абвяшчалi нашых продкаў аднавокiмi гiпербарэйцамi, асуджанымi бавiць жыццё ў вечных снягах i сумовiцца з белымi мядзведзямi.