Страница 15 из 60
Рой пераапрануўся i амаль што бягом пусцiўся ў горад.
У Дзюкэна ён прайшоў праз заднiя дзверы. Заплечны мяшок для яго быў гатовы, увесь заказ спакаваны, i Рой яшчэ раз з удзячнасцю ацанiў спрыт i дзелавiтасць Пiта Дзюкэна. Нават новыя пасткi былi распакаваны i прымацаваны як след - звонку мяха. А пад пасткi была засунута бутэлька Блэк-энд-Блю.
Рою яна была патрэбна як нiколi.
- Малайчына, Пiт, - сказаў ён i адкупорыў бутэльку, каб адразу ж глынуць.
Яго адурманеную галаву i абпалены язык ашаламiла новым ударам.
- Ух! Гэтая i быка звалiць! - прамовiў ён голасна.
Рой закiнуў мяшок за плечы, ссунуў з хворай галавы пас, запхнуў бутэльку ў кiшэню i рушыў у дарогу. Кожны раз, калi яму хацелася глынуць, даводзiлася абапiрацца аб дрэва, каб мяшок не перакулiў яго, калi ён закiдваў галаву. Было нязручна, i халодны спiрт сцякаў па падбародку на патылiцу.
- Гэтая i быка звалiць! - паўтараў ён пасля кожнага глытка.
Ён пiў зараз, каб забыцца, што быў п'яны, i каб вытравiць з памяцi ўсе тыя непрыемнасцi, якiя засталiся там, у гарадку. Па-першае, як ён дабраўся да хаты Джын Эндрус учора вечарам? Гэта заўсёды было яго першай загадкай. Яму заўсёды ўдавалася дабрацца туды, але як - ён нi разу не мог успомнiць. Затым Сэм. Сэм хоча кiнуць ферму. Рой ведаў, што яму варта застацца i неяк уладзiць справу. Трэба было застацца i самому прапанаваць Сэму наняць работнiка, а не пакiдаць рашэнне за Сэмам. Сэм можа адмовiцца. Гэтая паўмера Роя можа толькi падштурхнуць яго на нешта адчайнае. Сэм можа адразу ж сабрацца i з'ехаць. Але Рой ведаў, што Джэк Бэртан не дапусцiць гэтага. Джэк угаворыць яго застацца. Джэк знойдзе яму работнiка, Джэк падтрымае яго. Зараз справа за Джэкам. Нават Сент-Элен - i той зараз трымаецца на Джэку. Джэк, якi не здаецца, якi не дасць выжыць сябе з фермы нi зямельным банкам, нi адсоткам па закладной, нi драпежнiкам i рвачам, нi падаткам, нi недахопу iнвентару, зямлi, дапамогi, асушэння, грошай i прадбачлiвасцi. Сент-Элен будзе iснаваць, пакуль ёсць Джэк, а пакуль яны абодва на месцы, не забудзецца, не прападзе i Рой, там, у самай глыбiнi лесу. "Не, не здамся! Вытрымаю!" Ён усё яшчэ адчуваў i ўсведамляў.
Ён зноў выпiў. На гэты раз ужо за сябе: ён развiтваўся з Сент-Эленам, пакiдаючы там занадта мала сябе; пакiдаючы прывiд Эндзi, якога там мо i няма, хоць хто ведае; пакiдаючы ўсё не вырашаным. Рой апошнi раз iшоў на паляванне ў гэты лес, ён гэта ведаў; ён прадчуваў гэта i ў мiнулыя гады, але сёлета ён ведаў гэта дакладна. Участак спустошаны. Гэта ён таксама ведаў i ў мiнулыя гады, але зараз павiнна адбыцца канчатковая праверка, так гэта цi не так. Вось тады ўсё i пачнецца. Пайсцi на поўнач i пакiнуць Сент-Элен. А што пасля? безнадзейна пытаўся ён у самога сябе. Цi будзе тут Сэм i старая ферма, цi будзе тут Джынi i ён сам альбо лес канчаткова праглыне яго, адарве ад людзей i пакладзе на яго сваю лапу? Не! Ён не жывёлiна. Чым больш назiраў ён за звярамi, тым больш востра адчуваў, што ён чалавек i мае патрэбу ў людзях. Лес i пустыня не праглынуць яго, але Сент-Элен мусiць дапамагчы яму. Сент-Элен, i Сэм, i Джынi, i Джэк Бэртан, i сама гэтая скупая, дзiкая зямля.
Рой ужо дабраўся да той мясцiны на пад'ёме, дзе старая лесавозная дарога залазiла на голы гранiтны грэбень. Каб пераканацца, што iснуе Сент-Элен, яму трэба было азiрнуцца. Вось ён, на месцы, яшчэ не прачнуўся, асветлены страшным зарывам усходу. Рой пастаяў, пераступаючы з нагi на нагу, ён чакаў, цi не з'явiцца дымок, маленькая чорная фiгурка, грузавiк, хоць нейкая прыкмета жыцця. Усё было пуста, i Сент-Элен бачыўся такiм, нiбыта ён прайграў сваё змаганне з лесам i хутка знiкне. Такiм Рой i панёс яго з сабой у лес, калi збочыў з дарогi ў падлесак, з п'янай галавой, п'яны пад цяжкiм грузам, з п'янымi вачамi i п'яным распухлым ротам, увесь п'яны, высмактаўшы белую бутэльку i шпурнуўшы яе перад сабой так, што яна на друзачкi разбiлася аб камянi, п'яны да непрытомнасцi, акрамя ног, якiя яшчэ пераступалi, i iнстынкту накiрунку. Менавiта яны i вялi Роя ў глыбiню лесу яшчэ доўга пасля таго, як свядомасць зусiм пакiнула яго.
Раздзел чацверты
Рой стаяў адной нагой у чоўне, а другой адштурхнуўся i вывеў яго з маленькай скалiстай бухты. I адразу ж ён укленчыў на адно калена i пачаў грабцi, скарыстоўваючы разгон ад штуршка. Вострае вясло хутка пагнала човен па цiхай вадзе. Яго дужыя рукi так дакладна прыкладвалi сваю сiлу, што не было нi рыўкоў, нi затрымкi, а толькi настойлiвае i роўнае слiзганне цвёрдага брызентавага корпуса, якi разразаў ваду.
Ён плыў па Мускуснай затоцы, якая вяла яго да галоўнага возера i галоўнай з яго хацiн i была адным з асноўных участкаў яго палявання. Гэта быў штучны вадаём, пакручасты i зарослы, утвораны старой бабровай запрудай, якая так надзейна перагарадзiла ручай, што атрымалася азярцо з крутымi, густа зарослымi лесам берагамi. Iдэальнае месца для мускуснага пацука - андатры. Не надта глыбока, дно i берагi густа ўкрытыя асакой, рагозам, стрэлкалiстам i чаротам i дуплiстымi карчамi - важная ўмова для андатры. На шэра-карычневай паверхнi вады скрозь вытыркалiся травянiстыя, злепленыя з гразi i галiнак астраўкi. На большых былi норы андатры, на меншых яны спакойна харчавалiся, будучы ў бяспецы ад сваiх ворагаў. Рой скiраваў човен да аднаго з такiх астраўкоў. Некаторымi з iх ён карыстаўся як прыкрыццём, прынаджваючы качак, i зараз, калi човен выйшаў на адкрытую ваду, з iх узнялася хмара чыркоў, крохаляў, чырвонагаловых i чарнакрылых дзiкiх качак i свiстух. Яны ўзнялiся невялiкiмi шумнымi купкамi i знiклi.
Каля аднаго з астраўкоў Рой падняў дзвюх качак, якiх ранкам падстрэлiў з берага. Ён кiнуў iх на дно лодкi i зноў павярнуў да берага, каб пачаць агляд пастак.
Рою да гэтага часу было блага, але гэта была слабасць папраўкi. Ён не памятаў, як дабраўся да балота, не памятаў нават, як пакiнуў Сент-Элен. Ведаў толькi, што прачнуўся сёння ранiцай у сваёй хацiне на балоце, што яго моцна ванiтавала i што нейкiм чынам ён захаваў цэлым свой мяшок - нават яйкi. Горшае мiнулася, але i зараз ён з цяжкасцю мог засяродзiцца на тым, што робiць. Яму даводзiлася напружваць памяць, каб не прапусцiць пастку. Ён ведаў, што на гэты раз, як нiколi, трэба не прапусцiць нiводнай. Абловам на гэтым балоце заўсёды пачынаўся ў яго зiмовы сезон, i заўсёды гэта было паказчыкам, якога можна чакаць палявання. Ён ужо наблiжаўся да першай пасткi, як раптам пачуў, што яго клiчуць з водмелi перад хацiнай.