Страница 7 из 15
- Гэта што там за чувiха?
У залi зноў зайграла музыка. Гэтым разам Юрка Бадуноў завёў "Ладу" улюбёную песьню Юркi Гуля. Падпяваючы сьпеваку Мулярману, Юрка немым голасам гаркнуў: - Л-лада! - i клюбныя шыбы дробна зазьвiнелi ад грукату ягоных чаравiкаў.
...Усе, хто стаяў на ганку, даўно ўжо былi ў клюбе, i толькi Iван дагэтуль не рашаўся ўвайсьцi, а калi нарэшце ступiў на парог, да вушэй ягоных даляцеў адчайны воклiч ленiнградкi:
- Адчапiцеся, вы п'яны!
Музыка абарвалася, пачуўся зычны пляскач, i Маша, зачырванелая i ўсхваляваная, зьявiлася ля дзьвярэй. На мiг яна спынiла свой пагляд на Iване, пагардлiва хмыкнула i ўжо нясьпешным крокам пайшла да матацыкла.
Усё гэта доўжылася iмгненьне, Iван не адразу i ўцямiў, што, уласна кажучы, адбылося, добрую хвiлiну глядзеў усьлед дзяўчыне, аж пакуль яго не пiхнулi ў сьпiну. Штуршок быў нiштаваты, але ён устаяў на нагах, затое той, хто штурхаў, чарговым разам зачапiўся за прыступкi i ляснуўся вобзем. Матацыкл чхнуў, Лёшка Мандрык гучна вылаяўся, а Iван зачаравана паглядзеў у цемру.
- Я кароль зоны... - прамармытаў Лёшка Мандрык, калi матацыкл суцiх за паваротам.
"Кароль зоны" падняўся на ногi, лiзнуў садраную далонь, а ўбачыўшы перад сабой былога кампаньёна, узрадавана выгукнуў:
- Ваня, кораш!
Лёшкавыя скрываўленыя пальцы ўхапiлiся за штрыфель пiнжака, прабеглiся па Iванавай шчацэ, i Йван, пiхнуўшы былога кампаньёна ў грудзiну, са злосьцю вылаяўся.
Такое абыходжаньне засмуцiла Мандрыка.
- Ты што, казёл, не пазнаеш? А можа западло лiчыш, га? - правая, непараненая рука кампаньёна палезла ў кiшэню шырокiх штаноў, а Iван, адчуўшы, што Лёшка палез па нож, прыязным голасам вымавiў:
- Я тут вiна прывёз... прынясу зараз...
Цьмянае месячнае сьвятло высьвечвала няроўны, напалову сьцёрты надпiс: "Посторонним лицам вход воспрещён!" Надпiс гэты зрабiў некалькi гадоў таму кiнамэханiк Лябёдка, падкрэсьлiваючы тым самым, што заходзiць у кiнабудку мелi права толькi абраныя асобы. Асобы тыя цэлымi днямi сядзелi ў кiнабудцы, гуляючы ў карты, п'ючы гарэлку, а Юрка Гуль зь бiблiятэкаркай Забаронькай там i ночы бавiлi, выкарыстоўваючы пры гэтым падзерты матрац, што ляжаў у куце.
Перакiнуўшы з рукi на руку сетку з "чарнiлам", Iван узяўся за ручку дзьвярэй, пацягнуў на сябе, ды нечакана замёр, прыслухоўваючыся да галасоў за дзьвярыма.
- Чувiха - я маўчу... - прамаўляў Лёшка Мандрык, штохвiлi чыркаючы запалкамi.
Памаўчаўшы, Лёшка з глухiм прысьвiстам выпусьцiў дым з роту i, мацюкнуўшыся, працягваў:
- Я да яе падыходжу... кладу руку на калена... а яна не варушыцца...
Пасьля гэтых слоў рыпнула крэсла, i кiнамэханiк Лябёдка сiпла i недаверлiва выдыхнуў:
- Iдзi ты!
- Бля буду... - азваўся Лёшка i зноўку чыркнуў запалкай. - Вяду, значыцца, вышэй i раптам чую - у яе панчохi на падвязках.
- Гы-гы-гы, - гамзата рыкнуў Лябёдка й захоплена запытаўся: - А яна?
- Не варушыцца! - гаркнуў апавядальнiк. I Йван, усутыч наблiзiўшыся да дзьвярэй, з трывогай падумаў: "Пра каго гэта ён?" Пад нагой рыпнула дошка, ён застыў на месцы, а Лёшка Мандрык, з шумам выпусьцiўшы дым, прамовiў:
- Калi ўжо гэты фраер прыйдзе?
Кроў хваляй прылiла да твару. Iван пастаяў хвiлю, узважваючы Лёшкавы словы, патупаў дзеля прылiку, нясьмела ўвайшоў у кiнабудку.
Пiлi ўтрох - Iван, Лёшка i кiнамэханiк Лябёдка, якi тым часам ужо праспаўся i прагнуў пахмялiцца. Чакалi яшчэ Юрку Гуля, ды той не прыйшоў цягаўся, вiдаць, недзе зь Нiнкай Забаронькай.
Лёшку разьвезла пасьля першай шклянкi - балазе ён ужо быў добра падпiты. Вочы Лёшкавы ашклянелi, зь нiжняй губы зьвiсла празрыстая нiтка сьлiны, а галава пачала сутаргава торгацца ў розныя бакi. Такi несамавiты Лёшкаў выгляд надаў Iвану сьмеласьцi, i ён, як бы мiж iншым, запытаўся ў былога кампаньёна, навошта той чапляўся да гарадзкой дзяўчыны. У адказ Лёшка ўзьняў на Iвана ашклянелыя вочы, з працяглымi паўзамi выдыхнуў:
- Ты што... мяне... за казла лiчыш?
Жылаватая Лёшкава рука балюча сьцiснула запясьце, i Iвану не заставалася нiчога iншага, як схапiцца за пляшку. Булькаценьне вiна як быццам ацьвярэзiла кампаньёна. Ён утаропiўся на мутны струмень, яшчэ раз згадаў казла, але гэтым разам без усялякае злосьцi, i прагнай рукою пацягнуўся па шклянку.
"Кароль зоны" ўжо адпачываў, паклаўшы голаў на край перамотачнага стала, калi ў дзьверы загрукалi i знадворку пачуўся зычны лямант Мандрычыхi:
- Лёша, ты тут?
- Ту-ут ён, - азваўся Лябёдка, дапiў "чарнiла" i пад роспачны грукат i лямант знадворку пайшоў адчыняць.
- Гэта ты, паразiцiна, яго напаiў? - рэкнула Мандрычыха ў Лябёдкавы твар, а згледзеўшы Iвана, зьмянiла тон i злавесна прасiпела: - Прыехаў! Iзноў будзеш Лёшу са сьвету зжываць?! - ускiнуўшы на карак абмяклую сынаву руку, Мандрычыха напялася, з вохканьнем пацягнула Лёшку да выхаду, пры гэтым з нагi сынавай звалiўся чаравiк, а з кiшэнi штаноў выпаў, гучна бразнуўшыся аб падлогу, блiскучы ножык.
- З нажом ходзiць, - буркнуў Лябёдка, калi мацi з сынам выкулiлiся на падворак.
Гаспадар кiнабудкi падняў ножык, паклаў на стол, потым, падумаўшы, падхапiў згублены Лёшкам чаравiк i, разнасьцежыўшы дзьверы, шпурнуў яго ў цёмнае неба.
- Лорка! Твая карова за быком пабегла! - крыкнулi на другiм канцы вулiцы, i Йван абудзiўся.
Знадворку зарыпеў калаўрот, у калодзеж з глухiм плёскатам палiлася вада, а мацi, бухнуўшы вядром аб край бэтоннай цымбравiны, голасна запытала:
- Мiронаўна, цi ёсьць што ў краме?
- Крупы даюць! Па тры кiлё на рукi, - адгукнулася суседка Мiронаўна, i Йван салодка пацягнуўся.
Тут, на гары роднай хаты, нават сны сьнiлiся не такiя, як у iнтэрнаце. Сьнiлася штосьцi прыемнае, да болю шчымлiвае... Iван напружыў памяць, сьцяў павекi, але згадаць мiнулы сон яму так i не давялося: на доле бразнула вядро i пачуўся ўсхваляваны матчын голас:
- Ванька, сьпiш?
Сплю! - адказаў Iван i незадаволена кульнуўся на бок.
- Уставай, вяпрук. У краме крупы даюць... Возьмеш тры кiлё. А я пабегла карову пераймаць.
Iван пазяхнуў, споўз з капы сьвежага сена (мацi ўсьперла на гару першы ўкос канюшыны), штурхануў паддашкавыя дзьверцы.
"Колькi гэта часу?" - падумаў Iван, прыслухоўваючыся да матчыных крокаў, а згледзеўшы сярод бульбоўнiку рухавы хвост ката Барыса, зразумеў, што блiзiўся час абеду. Кот Барыс заўсёды прыходзiў дахаты разам з кароваю, каб выпiць сподак малака. Зьлезшы з гарышча, Iван зайшоў за хлеў, потым доўга i бязмэтна блукаў па двары, аж пакуль ня ўбачыў на ганку хаты падзертую сумку. "Крупы!" згадаў ён нарэшце i, закiнуўшы сумку за сьпiну, рушыў у краму.